ĐIỀU RĂN TRỌNG NHẤT
Với trang Tin Mừng hôm nay, ta thấy Chúa Giêsu đã tháo gỡ những suy nghĩ,những khó khăn về luật với lời giải đáp và quy hướng tất cả vào hai giới răn nền tảng quan trọng nhất mà “tất cả luật Mô-sê và các ngôn sứ đều tuỳ thuộc vào” (Mt 22,40) là “mến Chúa - yêu người”. Hai giới răn nối kết nhau cách sâu đậm, gói gọn trong hạn từ “tình yêu”.
Do Thái được mệnh danh là dân riêng được Thiên Chúa tuyển chọn và ưu ái ban cho Bộ luật Torah như là bảo chứng của lòng trung thành giữa Dân với Thiên Chúa. Người Do Thái tôn thờ Luật Chúa, họ đặt cuốn sách luật ở chỗ cao nhất trên bàn thờ và hàng ngày cầu nguyện bằng Torah. Nếu họ không giữ luật có nghĩa là họ phản bội Thiên Chúa của họ.
Trong sách Torah ghi nhận gồm có 613 điều luật dạy, nhưng thời Chúa Giêsu người Do Thái chỉ còn giữ khoảng 300 điều. Vì vậy họ dễ bị rơi vào “mê cung” của luật lệ, họ không thể nào nhớ hết tỉ mỉ từng điều từ luật kính thờ Giavê Thiên Chúa cho đến luật giữ ngày sabát, luật thanh tẩy...Một lần nữa Chúa Giêsu gỡ cho họ một mối thắc mắc lớn, một đáp số chính xác nhất, một hướng sống minh bạch nhất trên hết các điều luật đó là “Mến Chúa và yêu người”.
Chúa Giêsu không chỉ dạy nhưng Ngài còn sống trọn vẹn hai giới răn ấy. Suốt hành trình dương thế, Ngài luôn kết hiệp mật thiết với Chúa Cha trong tình yêu qua đời sống cầu nguyện và vâng phục thánh ý Người trong mọi sự: “Vâng, lạy Cha, vì đó là điều đẹp ý Cha” (Mt 11,26). Với con người, Ngài đã chấp nhận tự hạ để nhận lấy thân phận yếu đuối mọn hèn. Ngài chia sẻ tình yêu qua việc an ủi người đau khổ, chữa lành những ai bệnh tật và nâng dậy kẻ tội nhân. Ngài đã yêu bằng một tình yêu trao hiến đến tận cùng mà đỉnh cao là cái chết đầy tủi nhục trên thập giá. Ngài mời mời gọi chúng ta: “Anh em hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương anh em” (Ga 13,34).
Chúa Giêsu trả lời cho ông biết một điều cốt lõi của luật đó là: “Điều răn đứng hàng đầu là: Nghe đây hỡi Israen, Đức Chúa, Thiên Chúa của ngươi, là Đức Chúa duy nhất. Người phải yêu mến Đức Chúa của ngươi hết lòng, hết linh hồn, hết trí khôn và hết sức lực ngươi. Điều răn thứ hai là: ngươi phải yêu mến người thân cận như chính mình. Chẳng có điều răn nào khác quan trọng hơn các điều răn đó”.
Chúa Giêsu cũng đã chỉ rõ điều luật quan trọng nhất đó là “Kính mến Chúa hết lòng, hết linh hồn và hết trí khôn”. Đây là điều răn quan trọng và cũng là điều khó thực hiện. Vì bản tính con người là thích chạy theo tà thần với vẻ hào nhoáng bên ngoài, những vị thần của quyền lực, tiền bạc, dục vọng …có khả năng làm thỏa mãn những nhu cầu của con người. Đòi hỏi của Thiên Chúa có tính quyết liệt, dứt khoát phải tôn thờ Thiên Chúa trọn cả con người với mọi ước muốn thâm sâu trong tâm hồn và thể xác.
Con người thường có thái độ “chân trong chân ngoài”, nghĩa là theo Chúa nhưng còn tìm kiếm và chạy theo những vị thần khác. Những vị thần có hình tướng và cả những vị thần vô hình vô tướng, đó là một thứ thần nguy hiểm và đáng sợ. Đó là thần tham lam dối trá, ghen ghét, thù hận, đam mê xác thịt, hưởng lạc và nhiều những thói hư tật xấu khác. Đó là những thứ thần ngấm ngầm ăn sâu vào tận xương tủy con người. Hơn ai hết Chúa Giêsu hiểu được rằng con người dễ chạy theo những quyến rũ của thế gian mà lãng quên hoặc tôn thờ Chúa một cách nửa vời, đó là một mối nguy hiểm.
Điều thứ hai không kém phần quan trọng đó là “yêu người thân cận như chính mình”. Chúng ta phải kính mến Thiên Chúa vì Người là Đấng sáng tạo và làm chủ muôn vật muôn loài, trong đó con người được sáng tạo theo hình ảnh Thiên Chúa, được Thiên Chúa cứu chuộc bằng giá máu và mạng sống của Đức Giêsu Con Một yêu dấu của Thiên Chúa. Kính mến Thiên Chúa cụ thể là yêu thương tôn trọng con người. Cả cuộc đời của Đức Giêsu chỉ canh cánh có một điều là yêu thương và cứu chuộc loài người. Thiên Chúa là Đấng quyền năng đã hạ mình xuống mang thân phận con người để cứu chúng ta khỏi ách tội lỗi và sự chết. Yêu người một cách “sơ sơ” thì dễ nhưng “yêu như chính mình” thì thật khó. Yêu thương những người nổi tiếng, lịch sự, xinh đẹp, giàu có thì dễ, nhưng thật khó biết bao khi yêu thương những người nghèo khổ, dốt nát, người hay gây phiền toái cho ta. Yêu thương những người mang lợi lộc đến cho ta thì dễ nhưng khó mà yêu thương kẻ thù của ta, những người hàng xóm khó tính, keo kiệt, những người nghèo lang thang đầu đường xó chợ…Đòi hỏi của Chúa thật quá khó, điều răn ấy đụng chạm và cứa vào cái tôi ích kỷ của con người. Chỉ với ơn Chúa giúp chúng ta mới sống được điều răn Chúa dạy.
Trong mùa Chay, mỗi tín hữu được kêu gọi thể hiện sống động giới luật yêu thương qua ba việc làm đã được Chúa Giêsu chỉ dạy: cầu nguyện, chay tịnh và thực hành bác ái. Qua cầu nguyện, chúng ta thật sự cảm nghiệm được tình yêu Chúa để rồi đáp trả bằng sự quy phục tận hiến với “hết lòng, hết trí khôn và hết sức mình” cùng việc hy sinh từ bỏ ý riêng để hoàn toàn thuộc trọn về Chúa. Chính khi con tim chấp nhận từ bỏ mọi thứ để được lấp đầy và nung nấu trong tình yêu chân thật sẽ thôi thúc chúng ta trao ban tình yêu ấy cho tha nhân bằng việc lành phúc đức với những đòi hỏi cao cả nhất, ngay cả với chính mạng sống mình, bởi “không có tình yêu nào cao cả hơn tình yêu của người hy sinh tính mạng vì bạn hữu mình” (Ga 15,13).
Ta cần có một con tim rộng mở như Chúa, để có thể yêu thương như Ngài và cùng với Ngài chúng ta thực thi đức bác ái. Ðức ái không nên có hậu ý hay vụ lợi. Sao con trách móc khi người ta phủi ơn con. Công nghiệp của con mất đi sao? Hay là con bắt Chúa cám ơn con: “Ai làm cho người hèn mọn ngất trong các anh em là làm cho chính Ta”.