Một cựu đại tá người Salvador bị bỏ tù vì năm 1989 giết 5 linh mục Dòng Tên
Một cựu đại tá của quân đội Salvador, Inocente Orlando Montano Morales, đã bị kết án tại tòa án Tây Ban Nha vì tham gia vào vụ sát hại 5 linh mục Dòng Tên vào năm 1989. Montano đã bị kết án hơn 133 năm tù.
Cựu đại tá này là thứ trưởng bộ an ninh công cộng của El Salvador trong cuộc nội chiến chia cắt El Salvador vào thập niên 1980. Ngày 11 tháng Chín, y bị kết tội lập kế hoạch và ra lệnh giết 5 linh mục Dòng Tên, tất cả đều là người Tây Ban Nha, tại Đại học Trung Mỹ ở San Salvador.
Một linh mục Dòng Tên người Salvador, người quản gia của họ, và con gái của bà cũng bị giết, nhưng cựu đại tá chỉ bị kết án ở Tây Ban Nha vì vụ giết 5 tu sĩ Dòng Tên Tây Ban Nha.
Montano vẫn cho mình vô tội, mặc dù các nhân chứng đã làm chứng rằng ông tin rằng các tu sĩ Dòng Tên là cộng tác viên của Mặt trận Giải phóng Quốc gia Farabundo Marti theo chủ nghĩa du kích mácxít, mà quân đội El Salvador đã chiến đấu trong một cuộc nội chiến đẫm máu kéo dài hơn một thập kỷ.
Các tu sĩ Dòng Tên ở El Salvador là những người tích cực đề xướng các cuộc đàm phán hòa bình và đàm phán giữa chính phủ và Mặt trận Giải phóng Quốc gia Farabundo Marti. Theo Reuters, một trong những linh mục bị giết, Cha Ignacio Ellecuria, SJ, là người chỉ trích thẳng thắn chính phủ El Salvador.
Vụ giết người này diễn ra vào ngày 16 tháng Mười một năm 1989, trong một trận chiến diễn ra trên khắp thành phố San Salvador. Cha Ellecuria từng là hiệu trưởng của Đại học Trung Mỹ, nơi bị chiếm đóng bởi một tiểu đoàn tinh nhuệ của quân đội Salvador.
Một đơn vị của quân đội Salvador kéo 6 tu sĩ Dòng Tên từ giường của họ ra và bắn họ.
Các linh mục bị giết là Ellacuría, hiệu trưởng của UCA; Ignacio Martín-Baró; Segundo Montes; Amando López; Joaquín López y López; và Juan Ramón Moreno Pardo. Tất cả đều là người Tây Ban Nha ngoại trừ López y López, một người Salvador.
Quản gia của linh mục Elba Ramos và cô con gái 15 tuổi Celina cũng bị giết.
Những người lính đã để lại lời nhắn tại địa điểm xảy ra vụ giết người nhằm ám chỉ các du kích.
Chính phủ được sự hỗ trợ của Hoa Kỳ trong cuộc xung đột kéo dài 12 năm, khiến 75.000 người thiệt mạng và 8.000 người mất tích. Liên Hiệp quốc đã ước tính rằng 85% dân thường thiệt mạng trong cuộc xung đột đã chết dưới tay các lực lượng chính phủ.
Vào tháng Một, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ thông báo rằng 13 cựu thành viên quân đội Salvador sẽ không đủ điều kiện nhập cảnh vào Hoa Kỳ vì liên quan đến các vụ giết người.
“Hoa Kỳ ủng hộ các nỗ lực giải trình, hòa giải và hòa bình đang diễn ra ở El Salvador,” Mike Pompeo, Ngoại trưởng Hoa Kỳ, cho biết ngày 29 tháng Một.
“Chúng tôi đánh giá cao mối quan hệ hợp tác liên tục của chúng tôi với Lực lượng vũ trang Salvador, nhưng sẽ tiếp tục sử dụng tất cả các công cụ và cơ quan chức năng hiện có, nếu thích hợp, để giải quyết các vi phạm và lạm dụng nhân quyền trên khắp thế giới bất kể chúng xảy ra khi nào hoặc ai gây ra chúng.”
“Các hành động của ngày hôm nay nhấn mạnh sự ủng hộ của chúng tôi đối với nhân quyền và cam kết của chúng tôi trong việc thúc đẩy trách nhiệm giải trình đối với thủ phạm và khuyến khích hòa giải cũng như hòa bình công bằng và lâu dài”
Ông Pompeo nói ngày 29 tháng Một nói rằng Hoa Kỳ “lên án tất cả các vi phạm nhân quyền xảy ra ở cả hai bên trong cuộc nội chiến tàn bạo ở El Salvador, gồm cả những vi phạm do các bên chính phủ và phi chính phủ thực hiện.”
Tiểu đoàn Atlacatl, đã giết Cha Fr. Ellacuría và những người bạn đồng hành của ngài, được huấn luyện bởi các cố vấn Mỹ.
Bộ Ngoại giao cho biết ngày 29 tháng Một họ có thông tin đáng tin cậy rằng 13 cựu quân nhân Salvador “đã tham gia vào việc lập kế hoạch và thực hiện các vụ giết người ngoài ý muốn” vào tháng Mười Một năm 1989.
Bộ ngoại giao đã liệt kê Montano, Juan Rafael Bustillo, Juan Orlando Zepeda, Francisco Elena Fuentes, Guillermo Alfredo Benavides Moreno, Yusshy René Mendoza Vallecillos, José Ricardo Espinoza Guerra, Gonzalo Guevara Cerritos, Carlos Camilo Hernáosndez Barahona, Oscar Mariano Amaya Grimaldi, Antonio R Angel Pérez Vásquez, và José Alberto Sierra Ascencio, người mà được biết có thứ hạng chỉ định từ chung đến tư.
13 người được chỉ định theo Đạo luật Chiếm đoạt các chương trình liên quan năm 2019 của Bộ Ngoại giao, Hoạt động nước ngoài và Các chương trình liên quan, cấm họ và các thành viên trực tiếp gia đình của họ nhập cảnh vào Hoa Kỳ.
Jos. Tú Nạc, Nguyễn Minh Sơn