THÁNH THỂ -- QUÀ TẶNG TUYỆT VỜI CỦA THÁNH TÂM
Lm. JBT Phạm Quốc Hưng, CSsR
Chúa Giêsu và Bí Tích Thánh Thể:
Trong Bữa Tiệc Ly tối Thứ Năm Tuần Thánh, Chúa Giêsu đã lập Bí Tích Thánh Thể và Chức Linh Mục như một cách để biểu lộ tình yêu tột cùng Người dành cho các môn đệ: “Trước lễ Vượt Qua, Đức Giêsu biết rằng đã đến giờ Ngài qua khỏi thế gian này để đến cùng Cha--đã mến yêu các kẻ thuộc về Ngài còn trong thế gian--thì Ngài đã yêu mến họ đến cùng” (Jn 13:1).
Bí Tích Thánh Thể chính là trót cả con người của Chúa Giêsu với trọn vẹn bản tính nhân loại gồm Máu Thịt và Linh Hồn của Người và trọn vẹn bản tính Thiên Chúa siêu việt của Người. Đó là Quà Tặng Tự Thân, Quà Tặng Tuyệt Vời nhất mà Chúa Giêsu có thể trao ban cho nhân loại. Món quà này còn Chứng Từ Cụ Thể, là Kỷ Niệm Sống Động của Giao Ước Yêu Thương Chúa Giêsu muốn để lại cho chúng ta:
“Vì chưng, chính tôi đã chịu lấy nơi Chúa điều tôi truyền lại cho anh em. Là: Chúa Giêsu trong đêm Ngài bị nộp, Ngài đã cầm lấy Bánh, và tạ ơn xong, Ngài đã bẻ ra và nói: Này là Mình Ta, vì các ngươi, hãy làm sự này mà nhớ đến Ta. Cũng vậy về Chén, sau khi đã dùng bữa tối xong, Ngài nói: Chén này là Giao ước mới trong Máu Ta, các ngươi hãy làm sự này mỗi khi uống, mà nhớ đến Ta” (1 Cor 11:23-25).
Hơn nữa, Chúa Giêsu còn coi việc hiệp thông với Người nơi Thánh Thể như một điều kiện cần thiết để được sự sống đời đời và được hiệp nhất với Người:
“Bánh hằng sống bởi Trời xuống, chính là Ta!
Ai ăn bánh này, thì sẽ được sống đời đời.
Và bánh Ta sẽ ban, ấy là thịt mình Ta vì
sự sống thế gian” (Jn 6:51).
“Quả thật, quả thật, Ta bảo các ngươi:
nếu các ngươi không ăn thịt Con Người và uống máu Ngài,
các ngươi không có sự sống nơi mình các ngươi.
Ai ăn thịt và uống máu Ta thì có sự sống đời đời,
và Ta sẽ cho nó sống lại trong ngày sau hết.
Vì thịt Ta thật là của ăn,
và máu Ta thật là của uống.
Kẻ ăn thịt Ta và uống máu Ta
thì lưu lại trong Ta, và Ta ở trong kẻ ấy.
Cũng như Cha, Đấng hằng sống, đã sai Ta, và Ta sống nhờ Cha,
thì kẻ ăn Ta cũng vậy, nó sẽ sống nhờ Ta” (Jn 6:53-57).
Sự cao trọng tuyệt vời của Bí Tích Thánh Thể đã được Cha Thánh Anphong Liguori diễn tả cách mạch lạc và hùng hồn trong sách Dẫn Đàng Mến Chúa như sau:
“Công Đồng Triđentinô dạy: trong phép Thánh Thể Chúa yêu ta tận tình, không có cách nào yêu dấu ta hơn được nữa… Thánh Tôma gọi phép Thánh Thể là phép yêu mến, là tang chứng tình yêu. Là phép bí tích tình yêu vì tình yêu thúc giục Chúa lập phép ấy. Là tang chứng sự yêu vì Chúa muốn cho ta tin chắc rằng: Chúa yêu ta thật tình vì đã có tang tích tỏ tường. Hình như Chúa phán rằng: Ớ chúng con, khi nào chúng con còn hồ nghi không biết Cha có thương chúng con thật chăng, thì chúng con hãy suy, Cha đã phó trót mình Cha cho chúng con trong phép Thánh Thể. Đã có sẵn của cầm quý hóa dường ấy trong tay chúng con lẽ gì mà còn hồ nghi không biết Cha có mến chúng con hay không?
“Cha Thánh Bênađô gọi phép Thánh Thể là nơi chứa mọi sự yêu mến, mọi ơn lành Chúa làm cho ta xưa nay: vì phép Thánh Thể mà Chúa dựng nên ta, vì phép Thánh Thể mà Chúa cứu chuộc ta, vì phép Thánh Thể mà Chúa cứu chuộc ta, vì phép Thánh Thể mà Chúa sắm Nước Thiên Đàng cho ta. Phép Thánh Thể không phải chỉ là một dấu yêu thương mà thôi, nhưng còn là của cầm Chúa đoan ước trước cùng ta rằng sẽ có ngày Chúa đưa ta về Thiên Đàng, còn bây giờ hãy chịu lấy phép Thánh Thể đã”.
Thánh Thể: mức độ thân mật tận cùng của Thánh Tâm
Đức Cha Fulton J Sheen kể ra ba mức độ của sự thân mật trong liên hệ yêu thương dựa trên ba giác quan: nghe, thấy và đụng đến. Ba mức độ ấy cũng tương ứng với ba phương tiện truyền thông: truyền thanh, truyền hình và tiếp xúc cá nhân.
Chúa cũng đến với loài người chúng ta qua ba giai đoạn ấy:
- Trong Cựu Ước, Thiên Chúa nói với ta qua các tổ phụ và các ngôn sứ.
- Trong Tân Ước, Chúa cho ta gặp Người nơi chính Chúa Giêsu Kitô.
- Chỉ với những người môn đệ thiết nghĩa, Chúa Giêsu mới cho được hiệp thông trọn vẹn với Người nơi Thánh Thể.
Có lẽ đó cũng là lý do khiến Thánh Gioan Tông Đồ, Vị Tông Đồ của Thánh
Tâm Chúa Giêsu, xác quyết ngay trong đầu lá thư thứ nhất của người:
“Điều từ thuở ban đầu đã có,
Điều chúng tôi đã từng nghe,
Điều chúng tôi đã từng thấy tận mắt,
Điều chúng tôi đã cung chiêm, và tay chúng tôi đã rờ đến,
về Lời sự sống,
--và sự sống đã tỏ hiện, chúng tôi đã từng thấy và chúng
tôi làm chứng cùng loan báo cho anh em sự sống đời đời--
Điều chúng tôi đã từng thấy và đã từng nghe, thì chúng tôi
loan báo cho cả anh em nữa, ngõ hầu anh em được thông
hiệp với chúng tôi!
Nhưng sự hiệp thông của ta là thông hiệp với Cha và với
Con của Người, Đức Giêsu Kitô.
Các điều này chúng tôi viết ra,
ngõ hầu sự vui mừng của chúng tôi được nên trọn” (1Jn 1:1-4).
Tâm tình của các thánh đối với Bí Tích Thánh Thể
Tất cả các thánh đều đặt Chúa Giêsu Thánh Thể làm trung tâm, nguồn sống thần linh, nguồn tình yêu, nguồn hạnh phúc của các ngài trong cuộc sống trần gian.
Thánh Gioan Kim Khẩu viết: “Khi Chúa ban mình Ngài cho con trong phép Thánh Thể, Ngài cũng ban cho con mọi sự Ngài có, không giữ lại cho Ngài điều gì”.
Thánh Bonaventura ngỡ ngàng thưa: “Ôi ! Chúa rất sang trọng cả trời đất chẳng chứa hết mà bây giờ phải giam cầm trong phép Thánh Thể”.
Thánh Phanxicô Salêsiô nói: “Chúa Giêsu không thể làm được việc gì khác hơn nữa để tỏ lòng yêu thương ta cho bằng đã hủy mình ra không, trở nên của ăn nuôi sống ta, và kết hiệp mật thiết với ta”.
Chân Phước Henry Suso nói: “Chính trong Bí Tích Thánh Thể, Chúa nhậm lời ta cầu xin hơn các lần khác bội phần”.
Một lần kia, Chúa Giêsu cho Thánh Margarita Maria thấy Trái Tim cực trọng của Ngài. Trái Tim có vòng gai cuốn quanh, có lửa bên trong, xung quanh có hào quang chói lọi, phía trên có Thánh Giá. Chúa cho thánh nữ biết Trái Tim Chúa hằng ngự trong phép Thánh Thể. Chúa còn nói: “Ta hằng yêu thương loài người. Ta chẳng tiếc gì đối với họ, dù Ta có hao tổn vì họ. Thế nhưng loài người vô tâm bội bạc. Chúng lơ là với Ta trong Bí Tích Thánh Thể, lại còn phạm sự thánh nữa. Lại còn điều này làm Ta đau đớn hơn là những kẻ đã dâng mình cho Ta cũng đối xử với Ta như vậy”.
Thánh Anphong Liguori trong cuốn Viêng Thánh Thể và Đức Mẹ của ngài đã gợi lại nơi các tín hữu cảm thức ngỡ ngàng trước thực tại thần linh của Chúa Giêsu hiện diện thực trong Bí Tích Thánh Thể với những lời sau: “Hỡi Dân Chúa, hãy chúc tụng Người! Đấng Thánh đang ở giữa các bạn thật vĩ đại dường bao! Hãy tưởng tượng xem! Thiên Chúa hằng hữu đang sống trên thế giới chúng ta, trong các nhà thờ của chúng ta, ở gần nhà chúng ta! Linh hồn ta phải vui chừng nào, hy vọng chừng nào, yêu thương chừng nào khi nhận ra sự kiện kinh hoàng này!”
Và thánh nhân tha thiết nài xin Chúa Giêsu Thánh Thể: “Xin Chúa hãy khiến chỉ tìm kiến một vui thú: vui thú làm đẹp lòng Chúa. Xin Chúa hãy khiến con chỉ mong mỏi một niềm vui: niềm vui thăm viếng Chúa. Xin Chúa hãy khiến con khao khát một vui thỏa: vui thỏa được rước Mình Thánh Chúa. Biết bao người theo đuổi những sự chóng qua! Nhưng con chỉ khao khát tình yêu Chúa mà thôi, và hôm nay con đến đây để nài xin Chúa ban cho con tình yêu ấy. Xin Chúa cho con biết quên mình để luôn đặt Chúa trong tâm trí con…”
Rồi mượn lời mượn lời một tu sĩ thánh thiện, Thánh Anphong khuyên chúng ta: “Mọi sự tốt lành tôi được đều đến từ Bí Tích Thánh Thể. Tôi đã dâng hiến toàn thân cho Chúa Giêsu trong nhà tạm. Tôi thấy được vô số ân sủng không được dùng đến nơi bí tích thần linh này vì các linh hồn đã không chịu đến xin cho họ. Tôi thấy được Chúa ước muốn thiết tha nuôi dưỡng các linh hồn chừng nào nơi đây. Ôi, Bánh Thánh kỳ diệu trong đó quyền năng Chúa được bày tỏ rõ ràng! Đó là hiện thân của mọi sự Người đã làm cho chúng ta. Ta không phải ghen với các thánh trên thiên đàng. Thiên Chúa mà các ngài đang tận hưởng cũng đang sống với chúng ta, và với tang chứng tình yêu kỳ lạ hơn nữa! Hãy hết sức thuyết phục mọi linh hồn tôn sùng Bí Tích Thánh thể. Tôi nói thế vì bánh thần linh này làm tâm hồn tôi nở rộng với tình yêu. Tôi không thể ngừng nói về nó. Tôi cố làm mọi sự có thể cho Chúa Giêsu trong Bí Tích Thánh Thể”.
Thánh Thể trong Lòng Sùng Kính Thánh Tâm
Trong lời tựa của tác phẩm Lòng Sùng Kính Thánh Tâm Chúa Giêsu, Cha
Jean Croiset, SJ, linh hướng của Thánh Nữ Magarita Maria Alacoque, đã coi việc tôn thờ Bí Tích Thánh Thể như trung tâm của việc sùng kính Thánh Tâm Chúa Giêsu khi ngài nhận định như sau:
“Bởi lẽ bản chất của lòng sùng kính này hệ tại tình yêu hoàn hảo dành cho Chúa Giêsu, cách riêng trong Bí Tích Thánh Thể, tình yêu hoàn hảo này làm thành chủ đề của cuốn sách này. Chúng tôi sẽ dành phần lớn trong sách này bàn về việc viếng Bí Tích Thánh Thể, về Hy Tế Cao Cả của Thánh Lễ và về việc Hiệp Lễ. Vì trong tất cả các việc đạo đức, chính những việc này giúp chúng ta đến gần Chúa Giêsu Kitô hơn cả và thích hợp hơn cả để tôn vinh Thánh Tâm Người, cũng đốt lên trong tâm hồn chúng ta tình yêu nồng nàn dành cho Người”.
Cũng vậy, trong Thông Điệp Về Lòng Sùng Kính Thánh Tâm của Đức Thánh
Cha Piô XII, Giáo Hội một lần nữa chỉ ra tương quan mật thiết giữa lòng sùng kính Thánh Tâm và Bí Tích Thánh Thể như sau: “…lòng sùng kính nồng nhiệt đối với Thánh Tâm Chúa không chút nghi ngờ sẽ khích lệ và cổ võ lòng sùng kính Thánh Giá và tình yêu đối với Bí Tích Cực Trọng Thánh Thể”.
Đức Thánh Cha Phaolô VI nói rằng Thánh Thể là “món quà tuyệt vời của Thánh Tâm Chúa Giêsu”. Ngài thêm: “Nguồn gốc và căn nguyên của Phụng Vụ Thánh được tìm thấy nơi đó (Thánh Tâm), vì Trái Tim Chúa Giêsu là đền thánh của Thiên Chúa từ đó của lễ đền tạ được dâng lên tới Chúa Cha Hằng Hữu”.
Sự liên kết thiết yếu giữa lòng sùng kính Thánh Tâm và lòng sùng kính Thánh Thể được Mẹ Louis Margarita Claret de la Touche trình bày như sau:
“Lòng sùng kính Thánh Tâm và lòng sùng kính Thánh Thể là hai lòng sùng kính chị em với nhau. Chúng liên kết hết sức mật thiết với nhau, bổ túc cho nhau cách hoàn hảo, cần đến nhau như thể thật thiết yếu. Lòng sùng kính Thánh Tâm và lòng sùng kính Thánh Thể chẳng những không nghi kỵ nhau, mà còn giúp làm gia tăng lẫn nhau, vì chúng bổ túc và làm hoàn hảo lẫn nhau.
“Thánh Tâm, Thánh Thể, Tình Yêu là một và là cùng một thứ! Trong Nhà Tạm chúng ta gặp Bánh Thánh; trong Trái Tim, Tình Yêu, Tình Yêu Vô Tận, Đức Ái Thần Linh, Thiên Chúa và Căn Nguyên Sự Sống, sống động và linh hoạt. Nhưng còn nữa: phép lạ khôn tả của Thánh Thể chỉ có thể cắt nghĩa bằng tình yêu; bởi tình yêu Thiên Chúa, vâng, chỉ bằng tình yêu của Chúa Giêsu, Thiên Chúa và Con Người. Giờ đây tình yêu của Chúa Giêsu là tình yêu của Trái Tim Người: đó là chính Trái Tim Người, để tóm gọn trong một chữ. Vậy nên, Bí Tích Thánh Thể được giải thích chỉ bằng Thánh Tâm”.
Vì vậy, tất cả những ai thực sự sùng kính Thánh Tâm Chúa Giêsu đều nhận thấy phải đặt Thánh Lễ và Bí Tích Thánh Thể là Trung Tâm của đời sống hàng ngày.
Trong Hiến Chế về Phụng Vụ của Công Đồng Vaticanô II, Giáo Hội đã xác định điều này như sau: “Phụng Vụ là tột đỉnh mà hoạt động của Giáo Hội qui hướng về, đồng thời là nguồn mạch tuôn trào mọi năng lực của Giáo Hội” (số 10).
Đây cũng là điều đã Đức Thánh Cha Gioan-Phaolô II khẳng định khi ngài nói với các linh mục: “Việc phục vụ tốt nhất mà bạn là một linh mục có thể cống hiến cho Hội Thánh là đặt Hy Lễ Thánh Thể làm trung tâm đời sống của bạn và trung tâm đời sống của những người bạn phục vụ”. Người còn nói: “Trong Bánh Thánh nhỏ bé đó chứa đựng câu trả lời cho tất cả mọi vấn nạn trên thế giới”.
Cha Paul O’Sullivan, OP viết: “Thánh Lễ là sự lạ lùng cao trọng nhất trên trần gian. Không có gì dưới đất sánh bằng Thánh Lễ, và chẳng có gì trên trời cao trọng hơn Thánh Lễ” vì “những ơn sủng, phước lành và ân huệ được ban xuống cho những người tham dự Hy Lễ Thánh Thiện này vượt quá mọi hiểu biết của con người”. Và Cha đưa ra nhận xét độc đáo sau: “Sự lạ lùng kế đến là sự lãnh đạm mê muội của người Công Giáo đối với Thánh Lễ”.
Trong cuốn Hãy Đến Với Ta Trong Bí Tích Thánh Thể của Đức Cha Josefino S. Ramirez và Linh Mục Vincente Martin Lucia, lòng sùng kính Thánh Tâm được cắt nghĩa như sau:
“Tôn sùng Thánh Tâm Chúa Giêsu không phải là tôn sùng một pho tượng hay một bức ảnh, nhưng là tôn sùng Bí Tích Cực Thánh. Bí Tích Cực Thánh chính là Thánh Tâm Chúa Giêsu đang sống, đang ngự giữa chúng ta và kêu mời mỗi chúng ta đến với Ngài. Sứ điệp của Thánh Tâm là: Bí Tích Thánh Thể không phải là một đồ vật, nhưng là một Ngôi Vị, là chính bản thân Chúa Cứu Thế. Trái Tim Thần Linh của Ngài luôn bừng cháy một tình yêu riêng và sâu thẳm dành cho mỗi người chúng ta trong bí tích này.
“Thờ lạy Thánh Thể là:
“1. Ý thức Chúa Giêsu hiện diện thực trong Bí Tích Thánh Thể
“2. Quí trọng Sự Hiện Diện của Ngài giữa chúng ta trong Bí Tích Thánh Thể.
“3. Lời xác nhận tình yêu riêng của Ngài dành cho chúng ta trong Bí Tích Thánh Thể.
“4. Nhìn nhận ta hoàn toàn lệ thuộc vào Ngài, Đấng là cây nho và chúng ta là ngành nho, với một thái độ tập trung toàn bộ đời sống của chúng ta về Ngài và thánh ý Ngài”.
Các thánh cùng đưa ra nhiều lẽ khích lệ ta phải năng rước lễ và viếng Chúa Giêsu Thánh Thể.
Thánh Gioan Kim Khẩu nói: “Thánh Thể là lò lửa đỏ rực, nên từ bàn thánh trở về, lẽ ra ta phải được cháy lửa kính mến Chúa, để ma quỷ không dám quấy nhiễu ta nữa”.
Thánh Phanxicô Salêsiô nói: “Nếu có ai hỏi con vì sao con rước lễ nhiều như vậy, con hãy trả lời thế này: Có hai hạng người phải năng rước lễ: một là hạng người trọn lành. Họ rước lễ để giữ mình trong bậc trọn lành. Hai là hạng người không trọn lành. Họ rước lễ để đưa mình tới bậc trọn lành”.
Thánh Bonaventura nói: “Mỗi người phải trông cậy lòng Chúa nhân từ mà năng rước lễ. Vì ai cảm thấy mình bệnh nặng thì càng phải tìm đến bác sĩ mới mong được khỏi bệnh”.
Thánh Catarina Siêna có lần thấy Mình Thánh Chúa trong tay linh mục rực sáng lên như lò lửa. Ngài tự hỏi tại sao lửa nóng ấy không đốt cháy người ta khi họ rước vào, nên ngài khuyên: “Nếu con biết trong người nguội lạnh thì hãy lo đến gần lò sưởi”.
Người ta nhận thấy nơi lòng sùng kính Thánh Tâm một linh đạo thiết thực, giúp họ sống tinh thần Phúc Âm giữa các Thánh Lễ và giúp họ chuẩn bị tham dự Thánh Lễ sắp tới một cách sốt sắng hơn.
Hai mẩu truyện đáng nhớ:
Sự cao quý trỗi vượt của việc dự lễ và hiệp lễ một cách xứng đáng trong đời sống tâm linh đã được minh họa cách tuyệt vời trong mẩu truyện sau từ sách Tháng Trái Tim:
Xưa có một người đạo đức lắm, ngày đêm luôn than thở những lời sốt sắng tự đáy lòng: “Lạy Chúa, con ước ao rằng: trên rừng có bao nhiêu lá, bầu trời bao nhiêu sao, sa mạc bao nhiêu hạt cát, trùng dương bao nhiêu giọt nước thì con cũng được bấy nhiêu miệng lưỡi để ca ngợi Chúa, và cũng được bấy nhiêu con tim để yêu mến Chúa. Hỡi loài côn trùng hãy luôn luôn ca ngợi Chúa thay cho loài người tệ bạc với Chúa.” Một lần, sau khi than thở như vậy, người ấy liền nghe Chúa Giêsu đáp: “Con ơi! Nếu một linh hồn sạch tội dâng một lễ cho sốt sắng thì làm một việc kính mến, ca ngợi và làm sáng danh Cha hơn những việc con ước ao đêm ngày bội phần.”
Chúa Giêsu không nói quá! Dù chúng ta có hàng triệu miệng lưỡi để ca ngợi Chúa, thì những miệng lưỡi ấy vẫn là những miệng lưỡi của phàm nhân tội lỗi. Dù chúng ta có hàng triệu con tim để yêu mến Chúa, thì những con tim ấy vẫn là những con tim của nhân loại yếu hèn. Nhưng khi dâng lễ, chúng ta được kết hợp với Chúa Giêsu để ca ngợi Thiên Chúa bằng miệng lưỡi Chúa Giêsu và yêu mến Thiên Chúa bằng chính Thánh Tâm Người. Việc phụng sự Thiên Chúa trong Thánh Lễ vượt trỗi là thế!
Nhưng hiệu quả của việc tham dự Thánh Lễ nơi mỗi tâm hồn tùy thuộc ở lòng tin của mỗi người:
Thánh Faustina của Phép Thánh Thể thuật rằng một hôm khi rước lễ, ngài thấy Bánh Thánh mà linh mục sẽ trao cho ngài rước vào lòng trở nên sống động. Sau khi rước lễ ngài hỏi Chúa: “Tại sao chỉ có một Bánh Thánh sống động, trong khi Chúa cùng ngự thật trong mọi hình bánh?” Chúa Giêsu trả lời: “Con nói đúng, Cha ngự thật trong mọi hình bánh, nhưng không phải mỗi linh hồn rước Cha đều có một đức tin như đức tin của con, con à; vậy nên Cha không thể hoạt động nơi linh hồn của họ như Cha làm nơi linh hồn con”
Ngày Thánh Thể
Ngày Thánh Thể, phương thức sống đức tin của Phong Trào Thiếu Nhi Thánh Thể Việt Nam, cũng là một cách cụ thể hóa lòng sùng kính Thánh Tâm.
Ngày Thánh Thể được hiểu là một ngày sống của những người yêu mến Thánh Tâm Thánh Thể Chúa Giêsu. Trong đó, Chúa Giêsu Thánh Thể được đặt làm Trung Tâm, làm Mặt Trời, để soi sáng và sưởi ấm đời ta. Ngày bắt đầu bằng việc dâng ngày cho Thánh Tâm Chúa Giêsu và kết thúc bằng việc dâng đêm. Cao điểm hay giờ ngọ của Ngày Thánh Thể là việc tham dự Thánh Lễ và Rước Lễ. Những giờ khắc của Ngày Thánh Thể được đánh dấu bằng các lời nguyện tắt, những việc xét mình và thống hối, những việc hy sinh hay bác ái, những lần viếng Thánh Thể hay rước lễ thiêng liêng, những lần đọc Thánh Kinh hay sách thiêng liêng, những kinh nguyện, lần chuỗi Mân Côi..v.v..
Sống Ngày Thánh Thể chính là sống hiệp nhất với Thánh Tâm Chúa Giêsu, sống niềm tin, và cũng là sống thánh vậy!
Giêsu ơi, đưa con vào Trái Tim Ngài!
Ấp ủ con trong tình yêu nồng cháy.
Hãy lấy Máu Ngài mà giải khát con.
Bằng chính Thịt Ngài cho con no thỏa.
Bởi con đói lả vì khát khao Ngài.
Chỉ một mình Ngài làm thỏa lòng con.