CHÚA THÁNH LINH
ĐẤNG BAN SỰ SỐNG và TÌNH YÊU
Giáo Lý dựa trên Kinh Tin Kính do Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II giảng dạy. Đây là sách về giảng dạy giá trị và đầy đủ nhất về Chúa Thánh Thần để học hỏi và tìm hiểu.
Chúa Thánh Linh Ngự Xuống theo Tinh Thần Lời Hứa trong Cựu Ước
“Này, Thầy gửi đến với anh em điều Chúa Cha đã hứa” (Lc 24:49). Phúc Âm Thánh Luca ghi lại việc hoàn thành những lời Chúa Giêsu hứa với các tông đồ trước khi Ngài chịu khổ hình. Những suy niệm của chúng ta trong chương trước dựa trên lời từ biệt trong Phúc Âm Thánh Gioan. Chúng ta đã phân tích điều Chúa Giêsu nói lúc Tiệc Ly về Đấng Bảo Trợ và việc Ngài đến. Đây là chính văn ghi lại điều Chúa Giêsu loan báo và hứa trước khi chịu khổ hình đã liên kết việc Chúa Thánh Linh ngự đến với việc chính Ngài “ra đi”. Chúa Giêsu nhấn mạnh tới hậu quả việc Chúa Thánh Linh ngự xuống khi Ngài ra đi. Vì thế, Chúa Giêsu nói: “Chính vì ích lợi cho anh em mà Thầy ra đi” (Jn 16:7).
Phần cuối Phúc Âm Thánh Luca cũng gồm những lời quan trọng Chúa Giêsu nói về đề tài này sau khi Chúa phục sinh: “Này, Thầy gửi đến với anh em điều Chúa Cha hứa; nhưng anh em hãy ở lại trong thành, cho tới khi anh em nhận được sức mạnh từ trời” (Lc 24:49). Mở đầu Công Vụ Tông Đồ, Thánh Luca nhắc lại lời căn dặn này một lần nữa: “Trong khi ở lại với họ (các tông đồ và môn đệ) Ngài bảo họ đừng rời khỏi Jerusalem, nhưng chờ đợi điều Chúa Cha hứa” (Cv 1:4).
Chúa Giêsu nói về điều Chúa Cha hứa gửi Chúa Thánh Linh đến như đã được tiên báo trong Cựu Ước. Sách ngôn sứ Joel ghi: “Và sẽ xảy ra sau này, là Ta sẽ tuôn đổ thần linh của Ta trên mọi người; các con trai và con gái các ngươi sẽ nói tiên tri; các người già cả sẽ ước mộng và người trẻ tuổi của các ngươi thấy viễn tượng (linh kiến). Vào những ngày đó, Ta sẽ tuôn đổ thần linh của Ta xuống trên cả những đầy tớ trai và gái của các ngươi” (Joel 3:1-2).
Thánh Phêrô nhắc lại lời trên đây khi giảng thuyết lần đầu tiên vào ngày Lễ Hiện Xuống, như chúng ta sẽ thấy sau này. Khi nói về “điều Chúa Cha hứa,” Chúa Giêsu cũng nhắc lại lời các ngôn sứ loan báo, dầu rằng những lời đó đều có ý nghĩa quan trọng tương tự như nhau. Những lời Chúa Giêsu loan báo lúc Tiệc Ly thì rõ ràng và trực tiếp. Nếu sau khi phục sinh Chúa Giêsu nhắc đến Cựu Ước, chính là dấu hiệu Ngài muốn nhấn mạnh tính cách liên tục của chân lý theo Thánh Linh học trong toàn thể mạc khải. Điều này có nghĩa: Chúa Kitô hoàn tất những lời hứa đã được Thiên Chúa lập trong thời Cựu Ước.
Ngôn sứ Ezekiel (36:22-28) đã đặc biệt giải thích những lời hứa về Chúa Thánh Linh. Qua ngôn sứ Ezekiel, Thiên Chúa loan báo mạc khải về sự thánh thiện của Chúa, mà sự thánh thiện đó đã bị xúc phạm bởi tội lỗi của dân được tuyển chọn, đặc biệt là vì tội thờ ngẫu thần. Thiên Chúa cũng loan báo Ngài sẽ tập hợp dân Israel, thanh tẩy dân này khỏi mọi tì vết. Kế đó Ngài hứa: “Ta sẽ ban cho các ngươi trái tim mới, và Ta sẽ đặt vào trong các ngươi tinh thần mới. Ta sẽ lấy đi khỏi thân xác các ngươi trái tim bằng đá và cho các ngươi trái tim bằng thịt. Ta sẽ đặt thần linh của Ta trong các ngươi, và làm cho các ngươi bước đi trong thánh luật của Ta ... Các ngươi sẽ là dân của Ta, và Ta sẽ là Thiên Chúa các ngươi” (Ez 36:26-28).
Lời Thiên Chúa hứa ban ơn Chúa Thánh Linh trích dẫn trên đây (Ez 36:26-28) củng cố lời tiên tri danh tiếng của ngôn sứ Jeremia về giao ước mới: “Chúa phán, này đã đến những ngày, khi Ta sẽ lập giao ước mới với nhà Israel và nhà Judah ... Ta sẽ đặt thánh luật của Ta trong chúng, và Ta sẽ viết luật đó trên trái tim chúng. Ta sẽ là Thiên Chúa của chúng, và chúng sẽ là dân của Ta” (Jer 31:31,33). Ngôn sứ Jeremia nhấn mạnh: giao ước mới này sẽ khác với giao ước cũ - lời giao ước cũ liên kết với việc giải phóng dân Do Thái khỏi ách nô lệ Ai Cập.
Chỉ ít ngày trước Lễ Ngũ Tuần, trước khi về với Chúa Cha, Chúa Giêsu nhắc lại những lời hứa các ngôn sứ đã loan báo, đặc biệt là ngôn sứ Ezekiel và Jeremia: những lời tiên báo rõ ràng về giao ước mới: Chúa Thánh Linh ngự xuống với các tông đồ và Giáo Hội. Lời tiên tri loan báo và hứa “đặt một tinh thần mới trong chúng” được gieo vào tâm hồn, vào nội tâm, bản thể tâm linh của con người. Kết quả việc gieo trồng tinh thần mới này sẽ là đặt thánh luật Thiên Chúa trong con người ta, “trong chúng,” vì thế đó chính là sự ràng buộc sâu xa giữa bản chất tâm linh và luân lý. Dẫn chiếu lời ngôn sứ Jeremia và Thánh Phaolô, góp lời với Thánh Augustine (tc. De Spiritu et littera, cc. 17, 21, 24: PL 44, 218, 224, 225), Thánh Thomas nói: “lời hứa đặt một tinh thần mới trong chúng” là cốt lõi của luật mới được gieo vào trái tim người ta (indita) (tc. Summa Theol., I-II, q. 106, a. I).
Theo lời ngôn sứ Ezekiel, không phải chỉ là trường hợp luật Thiên Chúa, mà đúng hơn là hồng ân Thánh Linh Thiên Chúa, gieo trồng vào linh hồn nhân loại. Chúa Giêsu loan báo việc sắp hoàn tất lời tiên báo kỳ diệu này, đó là Chúa Thánh Linh, tác giả luật mới, và chính Ngài là luật mới đó, sẽ hiện diện và hoạt động nơi trái tim nhân loại. Chúa Giêsu cũng nhấn mạnh: “Anh em biết Ngài, vì Ngài ở với anh em, và ở trong anh em” (Jn 14:17). Khi hiện ra với các tông đồ tụ họp nơi căn phòng trên lầu vào buổi chiều sau khi phục sinh, Chúa Kitô nói với các ông, “Anh em hãy nhận lấy Chúa Thánh Linh” (Jn 20:22).
Vì thế, “việc tuôn đổ Thánh Linh” không phải chỉ nói đến việc “đặt,” “viết” thánh luật vào bản thể tâm linh sâu thẳm của con người. Nhờ Cuộc Vượt Qua cứu độ của Chúa Kitô, Thiên Chúa Cha “ban” Chúa Thánh Linh cho các tông đồ (tc. Jn 14:16) để Ngài có thể “ngự” trong các ông (tc. Jn 14:17). Trong Chúa Thánh Linh, Thiên Chúa truyền thông chính Ngài với nhân loại theo mầu nhiệm Thần Linh sâu thẳm, để nhân loại có thể đạt được kết quả linh thiêng nhờ chia sẻ bản tính Thần Linh trong sự sống Thiên Chúa Ba Ngôi. Thánh Thomas giải thích (tc. Summa Theol. I, q. 38, a.2): vì thế Ơn Thánh Linh là căn bản mọi ân sủng siêu nhiên. Ơn Thánh Linh là cội rễ ân sủng thánh hóa và ân sủng đó thực sự thánh hóa qua “việc con người được dự phần bản chất thần linh” (tc. 2 Pet 1:4). Hiển nhiên việc thánh hóa này là một chuyển hóa luân lý nơi tinh thần nhân loại. Như thế điều các ngôn sứ mô tả là “đặt luật Thiên Chúa nơi trái tim” được xác nhận, được làm sáng tỏ và phong phú hóa ý nghĩa theo chiều kích mới của “việc tuôn đổ Thánh Linh.”
Việc tuôn đổ ân sủng Thánh Linh cũng có mục đích đặc biệt củng cố sứ mệnh các tông đồ, khi Giáo Hội lần đầu tiên xuất hiện trong lịch sử, và suốt tiến trình phát triển sứ mệnh tông đồ về sau. Khi từ biệt các tông đồ, Chúa Giêsu nói rõ: “Anh em sẽ 'được mặc sức mạnh từ trời'” (Lc 24:29). “Anh em sẽ nhận được sức mạnh khi Chúa Thánh Linh đến trên anh em, và anh em sẽ làm chứng về Thầy tại Jerusalem và Judea và Samaria và cho tới tận cùng trái đất” (Cv 1:8).
Trong lời từ biệt, các tông đồ đã nghe Chúa Giêsu nhấn mạnh: “Anh em sẽ là chứng nhân” (Jn 15:27). Và trong lời từ biệt này, Chúa Giêsu cũng liên kết việc làm chứng đầu tiên trong lịch sử của các tông đồ và môn đệ với việc Chúa Thánh Linh làm chứng: “Ngài sẽ làm chứng về Thầy” (Jn 15:26). Vì thế, “với việc làm chứng của Thánh Linh chân lý, lời chứng về phía nhân loại của các tông đồ được củng cố mạnh mẽ. Kết quả là việc làm chứng của các tông đồ cũng tìm thấy ở việc Chúa Thánh Linh làm chứng một căn bản tiềm ẩn liên tục giữa các thế hệ môn đệ và tín hữu Chúa Kitô, những người sẽ kế tiếp nhau trải qua các thế hệ” (DV 5).
Ngày đó và sau này, làm chứng cho Chúa Giêsu là tạo lập nước Thiên Chúa như Chúa Giêsu đã nói. Cũng trong dịp trò chuyện trước khi lên trời, Chúa Giêsu lại nhấn mạnh với các tông đồ về vương quốc này (Cv 1:3) phải được hiểu theo nghĩa phổ cập và thế mạt. Nước Thiên Chúa không phải chỉ là “vương quốc Israel” tạm bợ (Cv 1:6), theo các ông nghĩ.
Cũng lúc đó Chúa Giêsu bảo các ông ở lại Jerusalem sau khi Chúa lên trời. Chính tại đó “các ông sẽ nhận được sức mạnh từ trời”; và tại đó Chúa Thánh Linh sẽ ngự xuống trên các ông. Lần nữa Chúa nhấn mạnh mối ràng buộc và sự liên tục giữa giao ước cũ và giao ước mới. Jerusalem, địa điểm đi vào lịch sử của Dân Thiên Chúa theo giao ước cũ, lúc này phải trở nên điểm phát xuất lịch sử của Dân Thiên Chúa theo giao ước mới, tức là Giáo Hội.
Jerusalem đã được chính Chúa Giêsu chọn (tc. Lc 9:5; 13:33) làm địa điểm cho việc hoàn thành sứ mênh thiên sai của Ngài. Jerusalem là nơi Ngài chịu chết và phục sinh “Hãy phá đền thờ này đi, và trong ba ngày Ta sẽ xây dựng lại” (Jn 2:19), và là địa điểm của việc cứu độ. Với Lễ Vượt Qua ở Jerusalem “thời gian của Chúa Kitô” được kéo dài trở thành “thời gian của Giáo Hội”: thời điểm quyết định là ngày Lễ Hiện Xuống. “Như được viết rằng Chúa Kitô phải chịu đau khổ và ngày thứ ba sống lại từ cõi chết, và việc ăn năn thống hối và tha thứ tội lỗi phải được rao giảng nhân danh Ngài cho muôn dân, khởi đầu từ Jerusalem” (tc Lc 24:46-47). Vào lúc khai sinh Giáo Hội, việc này bắt đầu xảy ra do hành động của Chúa Thánh Linh, Đấng là Thần Linh Tạo Hóa (Veni, Creator Spiritus) kéo dài việc tạo dựng đầu tiên khi thần khí Thiên Chúa “bay là là trên mặt nước” (St 1:2)
Buổi gặp chung ngày 21 tháng Năm, 1989
Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II
Links:
[1] https://thanhlinh.net/node/10173
[2] http://www.thanhlinh.net/