100 câu hỏi đáp Giáo Lý Hôn Nhân Công Giáo

100 CÂU HỎI ĐÁP GIÁO LÝ HÔN NHÂN CÔNG GIÁO

Dưới đây là 100 câu hỏi đáp được biên soạn và tổng hợp, giúp các cặp đôi chuẩn bị bước vào đời sống hôn nhân cũng như những ai đang sống trong bậc vợ chồng có cơ hội đào sâu hơn về ơn gọi của mình.

Phần I: NỀN TẢNG VÀ BẢN CHẤT HÔN NHÂN CÔNG GIÁO

1. Hỏi: Hôn nhân là gì theo ý định của Thiên Chúa?Đáp: Theo ý định của Thiên Chúa, hôn nhân là một giao ước tình yêu trung thành và vĩnh viễn giữa một người nam và một người nữ, được chính Ngài thiết lập để họ yêu thương, bổ túc cho nhau và cộng tác với Ngài trong việc sinh sản, nuôi dưỡng và giáo dục con cái.
2. Hỏi: Tại sao Giáo hội gọi hôn nhân là một "ơn gọi"?Đáp: Vì đó không chỉ là một lựa chọn xã hội mà là một lời mời gọi từ Thiên Chúa. Qua đời sống hôn nhân, đôi bạn được mời gọi nên thánh, trở nên hình ảnh sống động của tình yêu Thiên Chúa Ba Ngôi và tình yêu của Chúa Kitô dành cho Hội Thánh.
3. Hỏi: Nguồn gốc của hôn nhân đến từ đâu?Đáp: Hôn nhân không phải do con người tạo ra mà đến từ chính Thiên Chúa. Sách Sáng Thế ký cho thấy, ngay từ thuở ban đầu, Thiên Chúa đã tạo dựng con người có nam có nữ và chúc phúc cho họ: "Hãy sinh sôi nảy nở thật nhiều, cho đầy mặt đất" (St 1,28).
4. Hỏi: Chúa Giêsu đã nâng hôn nhân lên hàng bí tích có ý nghĩa gì?Đáp: Khi Chúa Giêsu nâng hôn nhân lên hàng bí tích, Ngài đã ban cho các đôi vợ chồng một ân sủng đặc biệt. Ân sủng này giúp họ sống trọn vẹn tình yêu, trung thành với giao ước và vượt qua những thử thách trong đời sống gia đình, biến gia đình thành một "Hội Thánh tại gia".
5. Hỏi: Ba mục đích chính của hôn nhân Công giáo là gì?Đáp: Ba mục đích chính là:
   • Yêu thương và giúp đỡ nhau (Bonum Fidei): Tình yêu vợ chồng phải là tình yêu vị tha, hy sinh và giúp nhau nên thánh.
   • Sinh sản và giáo dục con cái (Bonum Prolis): Đón nhận con cái như một hồng ân của Chúa và có trách nhiệm giáo dục chúng theo luật Chúa và Hội Thánh.
   • Sự bất khả phân ly (Bonum Sacramenti): Giao ước hôn nhân là vĩnh viễn: "Sự gì Thiên Chúa đã phối hợp, loài người không được phân ly" (Mt 19,6).
6. Hỏi: "Sự hiệp thông trọn cả cuộc sống" (Consortium totius vitae) trong hôn nhân nghĩa là gì?Đáp: Đó là sự chia sẻ toàn diện về mọi mặt: thể xác, tâm hồn, tình cảm, tinh thần và thiêng liêng. Vợ chồng không chỉ sống chung dưới một mái nhà mà còn trở nên một xương một thịt, cùng nhau chia sẻ mọi vui buồn, sướng khổ của cuộc đời.
7. Hỏi: Tình yêu vợ chồng có những đặc tính nào?Đáp: Theo Thông điệp "Sự Sống Con Người" (Humanae Vitae), tình yêu vợ chồng có bốn đặc tính: hoàn toàn nhân linh, trọn vẹn, trung thành và phong nhiêu (mở ngỏ cho sự sống).
8. Hỏi: Tội nguyên tổ đã ảnh hưởng đến hôn nhân như thế nào?Đáp: Tội nguyên tổ đã làm rạn nứt sự hòa hợp nguyên thủy. Nó đưa vào mối quan hệ vợ chồng sự thống trị, ghen tương, xung đột và dục vọng, làm lu mờ đi hình ảnh tình yêu tinh tuyền của Thiên Chúa.
9. Hỏi: Chúa Kitô đã cứu chuộc hôn nhân ra sao?Đáp: Chúa Kitô đã cứu chuộc hôn nhân bằng cách tái lập lại ý định ban đầu của Thiên Chúa về sự đơn nhất và bất khả phân ly. Quan trọng hơn, Ngài ban ơn thánh của bí tích để giúp các đôi vợ chồng chữa lành những vết thương của tội lỗi và sống theo ơn gọi của mình.
10. Hỏi: Tại sao hôn nhân chỉ có thể diễn ra giữa một người nam và một người nữ?Đáp: Vì đó là thiết kế của Đấng Tạo Hóa. Sự khác biệt và bổ túc cho nhau giữa nam và nữ là nền tảng cho sự hiệp thông vợ chồng và khả năng truyền sinh. Đây là chân lý mặc khải, không thể thay đổi.

Phần II: BÍ TÍCH HÔN PHỐI

11. Hỏi: Điều kiện để Bí tích Hôn phối thành sự là gì?Đáp: Cần có ba yếu tố: (1) Không bị ngăn trở tiêu hôn theo Giáo luật; (2) Sự ưng thuận kết hôn của đôi bên là tự do, không bị ép buộc hay lầm lẫn; (3) Cử hành theo thể thức của Giáo hội (trước sự chứng giám của vị đại diện Hội Thánh và hai người làm chứng).
12. Hỏi: Sự ưng thuận trong hôn nhân có tầm quan trọng như thế nào?Đáp: Sự ưng thuận là yếu tố không thể thiếu, làm nên hôn nhân. Đó là hành vi tự do, qua đó người nam và người nữ tự hiến cho nhau và đón nhận nhau. Nếu sự ưng thuận không trọn vẹn, hôn nhân sẽ không thành sự.
13. Hỏi: Tại sao phải chuẩn bị cho đời sống hôn nhân?Đáp: Vì hôn nhân là một cam kết trọng đại và vĩnh viễn. Sự chuẩn bị giúp đôi bạn hiểu rõ hơn về bản chất bí tích, về chính mình và người bạn đời, học các kỹ năng cần thiết để xây dựng một gia đình hạnh phúc và vững bền trong đức tin.
14. Hỏi: Những ngăn trở tiêu hôn thường gặp là gì?Đáp: Một số ngăn trở như: chưa đủ tuổi theo luật định, đã có dây hôn phối trước đó, bất lực, có họ máu hoặc họ kết bạn gần... Một số ngăn trở có thể được Giám mục giáo phận chuẩn chước.
15. Hỏi: Hôn nhân khác đạo là gì và cần những điều kiện nào?Đáp: Là hôn nhân giữa một người Công giáo và một người đã được rửa tội nhưng không phải là Công giáo (Tin Lành, Anh giáo...). Cần có phép của Giám mục. Người Công giáo phải cam kết giữ đức tin và lo cho con cái được rửa tội, giáo dục trong đạo Công giáo.
16. Hỏi: Hôn nhân khác tín ngưỡng là gì và có được phép không?Đáp: Là hôn nhân giữa một người Công giáo và một người không được rửa tội. Hôn nhân này là một ngăn trở tiêu hôn, cần có phép chuẩn đặc biệt của Giám mục. Các điều kiện tương tự như hôn nhân khác đạo.
17. Hỏi: Thừa tác viên của Bí tích Hôn phối là ai?Đáp: Chính đôi tân hôn là thừa tác viên trao và nhận Bí tích Hôn phối cho nhau. Linh mục hay phó tế chỉ là người chứng giám của Hội Thánh, chúc lành và đón nhận sự ưng thuận của họ.
18. Hỏi: Ân sủng của Bí tích Hôn phối mang lại điều gì?Đáp: Ân sủng này kiện toàn tình yêu của đôi bạn, củng cố sự duy nhất bất khả phân ly của họ, giúp họ thánh hóa nhau trong đời sống hằng ngày, ban sức mạnh để chu toàn trách nhiệm gia đình và đón nhận con cái.
19. Hỏi: Dây hôn phối là gì?Đáp: Là mối dây liên kết vĩnh viễn và độc hữu được chính Thiên Chúa ấn định giữa hai vợ chồng sau khi hôn nhân đã thành sự và hoàn hợp. Dây hôn phối này không thể bị tháo gỡ bởi bất kỳ quyền lực nào của con người.
20. Hỏi: Khi nào hôn nhân được gọi là "hoàn hợp"?Đáp: Khi hai vợ chồng đã thực hiện hành vi vợ chồng (giao hợp) một cách nhân linh, mở ngỏ cho sự sống. Một hôn nhân thành sự và hoàn hợp thì không thể bị tiêu hôn.

Phần III: TÌNH YÊU, TRÁCH NHIỆM VÀ SỰ SỐNG

21. Hỏi: Thế nào là một tình yêu "trọn vẹn" trong hôn nhân?Đáp: Là một tình yêu không giữ lại gì cho riêng mình. Vợ chồng trao hiến cho nhau tất cả, cả con người thể lý và tinh thần, không có những toan tính ích kỷ hay những giới hạn giả tạo.
22. Hỏi: Sự chung thủy trong hôn nhân không chỉ là về thể xác mà còn về điều gì nữa?Đáp: Chung thủy còn là về tư tưởng, tình cảm và tinh thần. Điều đó có nghĩa là dành trọn con tim và khối óc cho người bạn đời, không để cho những mối quan hệ mập mờ hay những hình ảnh không trong sáng xen vào làm tổn hại đến sự hiệp thông vợ chồng.
23. Hỏi: Vai trò của sự tha thứ trong đời sống hôn nhân?Đáp: Tha thứ là "dầu bôi trơn" cho guồng máy hôn nhân. Vì là con người yếu đuối, vợ chồng không tránh khỏi những lúc làm tổn thương nhau. Tha thứ cho nhau mỗi ngày là điều kiện cần thiết để hàn gắn, chữa lành và làm cho tình yêu thêm bền chặt.
24. Hỏi: Giáo hội dạy gì về việc điều hòa sinh sản?Đáp: Giáo hội khuyến khích việc làm cha mẹ có trách nhiệm. Vợ chồng có thể điều hòa sinh sản bằng các phương pháp tự nhiên (như Billings, Creighton...) dựa trên việc nhận biết chu kỳ sinh sản của người nữ. Giáo hội bác bỏ mọi phương pháp ngừa thai nhân tạo, triệt sản và phá thai.
25. Hỏi: Tại sao Giáo hội phản đối các phương pháp ngừa thai nhân tạo?Đáp: Vì các phương pháp này phá vỡ sự kết hợp tự nhiên giữa hai ý nghĩa của hành vi vợ chồng: kết hợp và truyền sinh. Nó biến hành vi yêu thương trao hiến thành hành vi hưởng thụ ích kỷ, đóng lại cánh cửa với Thiên Chúa là nguồn mạch sự sống.
26. Hỏi: Phá thai là một tội trọng như thế nào?Đáp: Phá thai là một tội ác ghê tởm, vì đó là hành vi cố ý giết chết một sinh mạng người vô tội và không có khả năng tự vệ. Giáo luật quy định vạ tuyệt thông tiền kết cho những ai thi hành và cộng tác trực tiếp vào việc phá thai.
27. Hỏi: Trách nhiệm giáo dục con cái của cha mẹ bao gồm những gì?Đáp: Đó là một trách nhiệm toàn diện: giáo dục nhân bản (dạy con làm người tốt), giáo dục đức tin (dạy con biết Chúa và sống đạo), giáo dục giới tính (giúp con hiểu đúng đắn về giá trị thân xác và tình yêu).
28. Hỏi: "Hội Thánh tại gia" có nghĩa là gì?Đáp: Có nghĩa là mỗi gia đình Kitô hữu được mời gọi trở thành một cộng đoàn đức tin, hy vọng và bác ái. Trong gia đình, cha mẹ là những "tư tế" đầu tiên, qua lời nói và gương sáng, họ loan báo Tin Mừng cho con cái.
29. Hỏi: Vai trò của kinh nguyện trong gia đình?Đáp: Kinh nguyện là hơi thở của gia đình Kitô hữu. Việc cầu nguyện chung (đọc kinh tối, tham dự Thánh lễ...) giúp gia đình kết nối với Chúa, kín múc ơn thánh, giải quyết những bất hòa và củng cố sự hiệp nhất.
30. Hỏi: Làm thế nào để sống đức khiết tịnh trong hôn nhân?Đáp: Sống khiết tịnh trong hôn nhân không có nghĩa là từ chối quan hệ vợ chồng, mà là sống mối quan hệ đó một cách đúng đắn, tôn trọng phẩm giá của nhau, không biến người bạn đời thành đối tượng để thỏa mãn dục vọng. Nó đòi hỏi sự tiết chế, tôn trọng và tình yêu đích thực.

Phần IV: THỬ THÁCH VÀ KHỦNG HOẢNG

31. Hỏi: Đâu là những nguyên nhân chính gây ra khủng hoảng hôn nhân?Đáp: Các nguyên nhân có thể là: thiếu giao tiếp, vấn đề tài chính, sự khác biệt về tính cách, sự can thiệp không đúng mực của gia đình hai bên, ngoại tình, nghiện ngập (rượu, cờ bạc, internet...), thiếu đời sống thiêng liêng.
32. Hỏi: Khi gặp khó khăn, vợ chồng nên tìm đến đâu để được giúp đỡ?Đáp: Trước hết, hãy chạy đến với Chúa qua lời cầu nguyện và các bí tích. Sau đó, nên tìm đến sự giúp đỡ của cha xứ, các chuyên gia tư vấn Công giáo, hoặc những cặp vợ chồng gương mẫu, kinh nghiệm để được lắng nghe và hướng dẫn.
33. Hỏi: Giao tiếp trong hôn nhân quan trọng như thế nào?Đáp: Giao tiếp là mạch máu của hôn nhân. Giao tiếp hiệu quả không chỉ là nói, mà còn là lắng nghe với sự đồng cảm, chia sẻ những cảm xúc sâu kín, và giải quyết xung đột một cách xây dựng thay vì chỉ trích hay đổ lỗi.
34. Hỏi: Giáo hội có cho phép ly dị không?Đáp: Không. Giáo hội luôn trung thành với lời dạy của Chúa Giêsu: "Sự gì Thiên Chúa đã phối hợp, loài người không được phân ly". Dây hôn phối của một cuộc hôn nhân thành sự và hoàn hợp là bất khả phân ly.
35. Hỏi: Thế nào là "ly thân"? Khi nào được phép ly thân?Đáp: Ly thân là việc vợ chồng không còn sống chung với nhau nhưng dây hôn phối vẫn còn tồn tại. Giáo luật cho phép ly thân trong những trường hợp nghiêm trọng như ngoại tình, gây nguy hiểm cho thân xác hoặc tinh thần của người phối ngẫu hay con cái.
36. Hỏi: Tình trạng của người Công giáo đã ly dị và tái hôn dân sự?Đáp: Họ vẫn là thành viên của Giáo hội, nhưng họ đang ở trong một tình trạng khách quan đi ngược lại với luật Chúa. Vì vậy, họ không thể được lãnh nhận Bí tích Hòa Giải và Thánh Thể, trừ khi họ quyết tâm sống như anh em một nhà (không quan hệ vợ chồng).
37. Hỏi: "Tiêu hôn" (Annulment) là gì? Nó khác với ly dị ra sao?Đáp: Tiêu hôn không phải là ly dị. Tuyên bố tiêu hôn là sự công nhận của Tòa án Giáo hội rằng, tại thời điểm kết hôn, đã có một yếu tố nào đó (như thiếu tự do, lừa dối, ngăn trở...) khiến cho cuộc hôn nhân đó không thành sự ngay từ đầu. Nó không hủy bỏ một hôn nhân đã có, mà là tuyên bố hôn nhân đó chưa bao giờ thực sự tồn tại theo đúng nghĩa của bí tích.
38. Hỏi: Làm thế nào để vượt qua nỗi đau của sự phản bội (ngoại tình)?Đáp: Đây là một vết thương cực kỳ sâu sắc. Cần có ơn Chúa, thời gian và sự nỗ lực rất lớn từ cả hai phía (nếu có thể). Người bị phản bội cần tìm đến sự chữa lành thiêng liêng và tâm lý. Người phạm lỗi cần có sự sám hối chân thành và quyết tâm sửa đổi. Tha thứ là con đường duy nhất để có thể cứu vãn, dù rất khó khăn.
39. Hỏi: Sự khác biệt về quan điểm tôn giáo giữa vợ chồng có phải là một thử thách lớn không?Đáp: Đúng vậy. Nó có thể gây ra những căng thẳng liên quan đến việc thờ phượng, giáo dục con cái và các giá trị sống. Để vượt qua, cần có sự tôn trọng lẫn nhau, đối thoại cởi mở và sự kiên nhẫn. Người Công giáo được mời gọi sống đức tin của mình một cách gương mẫu để cảm hóa người bạn đời.
40. Hỏi: Làm sao để cân bằng giữa công việc, gia đình và đời sống thiêng liêng?Đáp: Cần có sự khôn ngoan để sắp xếp các ưu tiên. Thiên Chúa phải là ưu tiên hàng đầu, sau đó đến gia đình (người phối ngẫu và con cái), rồi mới đến công việc và các mối quan hệ xã hội khác. Đặt Chúa vào trung tâm, Ngài sẽ giúp ta sắp xếp mọi sự còn lại một cách hài hòa.

Phần V: SỨ MẠNG VÀ ĐỜI SỐNG THIÊNG LIÊNG

41. Hỏi: Gia đình có sứ mạng gì trong thế giới ngày nay?Đáp: Gia đình có sứ mạng trở thành "muối" và "ánh sáng" cho thế giới (x. Mt 5,13-14). Giữa một xã hội đầy biến động, gia đình Kitô hữu được mời gọi làm chứng cho tình yêu trung tín, sự sống, lòng bao dung và niềm hy vọng vào Thiên Chúa.
42. Hỏi: Cha mẹ có trách nhiệm truyền giáo như thế nào?Đáp: Cha mẹ là những nhà truyền giáo đầu tiên và quan trọng nhất cho con cái mình. Bằng đời sống cầu nguyện, yêu thương, tha thứ và phục vụ, cha mẹ gieo những hạt giống đức tin đầu tiên vào tâm hồn con trẻ.
43. Hỏi: Tình dục trong hôn nhân Công giáo có ý nghĩa gì?Đáp: Đó là một món quà cao quý của Thiên Chúa, là ngôn ngữ của thân xác, diễn tả sự tự hiến trọn vẹn và đón nhận nhau của đôi vợ chồng. Nó có hai ý nghĩa không thể tách rời: kết hợp (unitive) và truyền sinh (procreative).
44. Hỏi: Tại sao việc tham dự Thánh lễ Chúa Nhật chung cả gia đình lại quan trọng?Đáp: Vì Thánh lễ là đỉnh cao của đời sống Kitô hữu. Cả gia đình cùng nhau quy tụ bên bàn tiệc Lời Chúa và Thánh Thể để tạ ơn, thờ phượng, kín múc sức sống thiêng liêng và củng cố sự hiệp thông với Chúa và với nhau.
45. Hỏi: Vợ chồng giúp nhau nên thánh bằng cách nào?Đáp: Bằng cách kiên nhẫn chịu đựng những khuyết điểm của nhau, khích lệ nhau làm điều tốt, cầu nguyện cho nhau, cùng nhau lãnh nhận các bí tích, và thực hành các nhân đức bác ái ngay trong đời sống thường ngày.
46. Hỏi: Gia đình Kitô hữu đối diện với văn hóa sự chết như thế nào?Đáp: Gia đình được mời gọi trở thành "thánh điện của sự sống", kiên quyết bảo vệ sự sống từ lúc thụ thai cho đến khi chết tự nhiên, chống lại não trạng phá thai, ngừa thai, trợ tử và mọi hình thức coi thường phẩm giá con người.
47. Hỏi: Vai trò của người chồng, người cha trong gia đình là gì?Đáp: Người chồng được mời gọi yêu thương vợ mình "như Chúa Kitô yêu Hội Thánh" (Ep 5,25), sẵn sàng hy sinh vì gia đình. Người cha có trách nhiệm là đầu của gia đình, che chở, chu cấp và hướng dẫn gia đình trong đức tin và sự khôn ngoan.
48. Hỏi: Vai trò của người vợ, người mẹ trong gia đình là gì?Đáp: Người vợ được mời gọi yêu thương và tôn trọng chồng. Người mẹ là trái tim của gia đình, chăm sóc, vun trồng sự ấm áp, lòng nhân hậu và đời sống đức tin. Vai trò của người vợ, người mẹ là không thể thay thế trong việc xây dựng tổ ấm.
49. Hỏi: Sự vâng phục trong hôn nhân theo Thánh Phaolô (Ep 5) có nghĩa là gì?Đáp: "Người vợ hãy phục tùng chồng" không có nghĩa là sự lệ thuộc mù quáng, mà là sự tin tưởng, tôn trọng và cộng tác với chồng trong vai trò lãnh đạo gia đình. Sự phục tùng này phải được đặt trong bối cảnh của sự "phục tùng lẫn nhau vì lòng kính sợ Đức Kitô". Người chồng cũng phải "phục tùng" vợ bằng tình yêu hy sinh của mình.
50. Hỏi: Làm thế nào để gia đình trở thành một trường học của lòng bác ái?Đáp: Bằng cách thực hành sự kiên nhẫn, tử tế, không ghen tương, không khoe khoang, không tự đắc, không làm điều bất chính, không tìm tư lợi, không nóng giận, không nuôi hận thù... (x. 1 Cr 13,4-7) ngay trong chính ngôi nhà của mình, với những người thân yêu nhất.

(Các câu hỏi từ 51 đến 100 sẽ tiếp tục đào sâu các khía cạnh thực tế và thần học)

Hy vọng 50 câu hỏi và trả lời đầu tiên này sẽ giúp bạn có một cái nhìn sâu sắc và nền tảng về Giáo lý Hôn nhân Công giáo. 50 câu tiếp theo sẽ được trình bày để đào sâu hơn nữa.

Phần VI: ĐÀO SÂU CÁC KHÍA CẠNH THỰC TẾ

51. Hỏi: Vấn đề tài chính nên được quản lý thế nào trong gia đình Công giáo?Đáp: Tài chính nên được coi là của chung và được quản lý trên tinh thần minh bạch, tin tưởng và trách nhiệm. Cả hai vợ chồng cần cùng nhau bàn bạc, lập kế hoạch chi tiêu, tiết kiệm và đầu tư. Quan trọng hơn, cần có lòng quảng đại, sẵn sàng chia sẻ với người nghèo và đóng góp cho các nhu cầu của Giáo hội (luật mùa).
52. Hỏi: Làm sao để giáo dục giới tính cho con cái theo tinh thần Công giáo?Đáp: Cha mẹ cần là người giáo dục đầu tiên, trong bầu khí yêu thương và tin tưởng. Giáo dục giới tính không chỉ là kiến thức sinh học, mà là giáo dục về phẩm giá thân xác, về tình yêu đích thực (eros và agape) và về sự khiết tịnh theo bậc sống. Cần trình bày một cách tế nhị, phù hợp với lứa tuổi và luôn gắn liền với kế hoạch yêu thương của Thiên Chúa.
53. Hỏi: Mối quan hệ giữa gia đình và cha mẹ hai bên nên như thế nào?Đáp: Vợ chồng sau khi kết hôn sẽ tạo thành một đơn vị gia đình mới ("rời bỏ cha mẹ mà gắn bó với vợ mình"). Tuy nhiên, họ vẫn phải giữ trọn thảo hiếu với cha mẹ hai bên. Cần có sự quân bình, yêu thương và tôn trọng, nhưng không để sự can thiệp của cha mẹ làm ảnh hưởng đến sự hiệp nhất và quyền quyết định của gia đình nhỏ.
54. Hỏi: Khi một trong hai người phối ngẫu nguội lạnh đức tin, người kia phải làm gì?Đáp: Đây là một thánh giá nặng nề. Người còn lại được mời gọi kiên trì cầu nguyện, hy sinh hãm mình cho người bạn đời. Quan trọng nhất là sống đức tin một cách vui tươi, yêu thương và gương mẫu, vì gương sáng có sức thuyết phục hơn ngàn lời nói. Hãy tin tưởng vào lòng thương xót của Chúa.
55. Hỏi: Vợ chồng có bắt buộc phải có con không?Đáp: Hôn nhân tự bản chất hướng về việc sinh sản con cái. Tuy nhiên, nếu một cặp vợ chồng dù đã cố gắng và mở ngỏ cho sự sống nhưng không thể có con vì lý do y khoa, cuộc hôn nhân của họ vẫn có giá trị và trọn vẹn. Họ có thể sống sự phong nhiêu của mình bằng những cách khác như nhận con nuôi, phục vụ cộng đồng, giúp đỡ các gia đình khác...
56. Hỏi: Quan điểm của Giáo hội về thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) và các phương pháp hỗ trợ sinh sản nhân tạo?Đáp: Giáo hội không chấp nhận các phương pháp này vì chúng tách rời hành vi vợ chồng ra khỏi việc thụ thai. Việc thụ thai phải là kết quả của một hành vi yêu thương trao hiến giữa vợ chồng, chứ không phải là một sản phẩm kỹ thuật trong phòng thí nghiệm. Các phương pháp này cũng thường dẫn đến việc hủy bỏ phôi thai dư thừa, là một sự xúc phạm đến phẩm giá sự sống.
57. Hỏi: Làm thế nào để xây dựng một "văn hóa gia đình" riêng?Đáp: Bằng cách tạo ra những truyền thống và thói quen tốt: bữa ăn chung không có thiết bị điện tử, giờ kinh tối gia đình, những buổi đi chơi, những kỳ nghỉ cùng nhau, cách thức tổ chức sinh nhật hay các ngày lễ lớn... Những điều này tạo nên ký ức đẹp và củng cố sự gắn kết.
58. Hỏi: Việc sử dụng mạng xã hội và công nghệ ảnh hưởng đến hôn nhân như thế nào?Đáp: Nó có thể là con dao hai lưỡi. Nó giúp kết nối nhưng cũng có thể gây nghiện, tạo ra sự xa cách ngay trong nhà, dẫn đến những cám dỗ về ngoại tình tư tưởng hoặc so sánh gia đình mình với người khác. Vợ chồng cần đặt ra những quy tắc chung để sử dụng công nghệ một cách khôn ngoan.
59. Hỏi: Khi có xung đột về cách giáo dục con cái, vợ chồng nên làm gì?Đáp: Cần ngồi lại với nhau, bình tĩnh thảo luận (khi không có mặt con cái) để đi đến một quan điểm thống nhất. Sự nhất quán giữa cha và mẹ là rất quan trọng đối với sự phát triển của trẻ. Hãy đặt lợi ích và sự phát triển toàn diện của con làm trung tâm.
60. Hỏi: Đâu là sự khác biệt giữa "hạnh phúc" và "niềm vui" trong hôn nhân?Đáp: Hạnh phúc thường bị hiểu lầm là sự thỏa mãn cảm xúc, vốn hay thay đổi. Niềm vui Kitô giáo thì sâu sắc hơn. Đó là sự bình an và tin tưởng vào tình yêu của Chúa, ngay cả khi đối mặt với thử thách và đau khổ. Hôn nhân Công giáo không hứa hẹn một cuộc sống không có khó khăn, nhưng hứa ban ơn thánh để tìm thấy niềm vui trong mọi hoàn cảnh.
61. Hỏi: "Tự hiến" (self-donation) trong thần học thân xác của Thánh Gioan Phaolô II có nghĩa là gì trong hôn nhân?Đáp: Là khả năng trao ban chính mình một cách trọn vẹn và vô vị lợi cho người khác. Trong hôn nhân, hành vi vợ chồng là dấu chỉ bí tích của sự tự hiến này, nơi thân xác trở thành ngôn ngữ diễn tả tình yêu đích thực, một tình yêu trao ban chứ không chiếm đoạt.
62. Hỏi: Tại sao gia đình được gọi là "nền tảng của xã hội"?Đáp: Vì gia đình là tế bào đầu tiên và sống động của xã hội. Tại đây, con người được sinh ra, học những bài học đầu tiên về tình yêu, sự tha thứ, công bằng và trách nhiệm. Một xã hội lành mạnh được xây dựng trên những gia đình vững mạnh.
63. Hỏi: Hôn nhân có phải là một sự "tử đạo" hàng ngày không?Đáp: Theo một nghĩa nào đó, đúng vậy. Tử đạo không chỉ là đổ máu, mà còn là chết đi cho cái tôi ích kỷ của mình mỗi ngày: chết đi sự nóng giận, sự lười biếng, sự tự ái để phục vụ, tha thứ và yêu thương người bạn đời. Đây là con đường nên thánh trong đời sống hôn nhân.
64. Hỏi: Mối liên hệ giữa Bí tích Thánh Thể và Bí tích Hôn Phối?Đáp: Thánh Thể là nguồn mạch và sức sống của hôn nhân Kitô giáo. Trong Thánh Thể, Chúa Giêsu hiến mình trọn vẹn cho Hội Thánh. Tình yêu tự hiến này chính là khuôn mẫu và nguồn ơn cho tình yêu vợ chồng. Vợ chồng kín múc từ Thánh Thể sức mạnh để yêu thương nhau như Chúa đã yêu.
65. Hỏi: Tình yêu "Eros" (tình yêu lãng mạn, đam mê) và "Agape" (tình yêu vị tha, hy sinh) liên quan với nhau thế nào trong hôn nhân?Đáp: Một tình yêu hôn nhân lành mạnh cần cả hai. "Eros" nếu không có "Agape" sẽ trở nên ích kỷ và chiếm hữu. "Agape" thanh luyện và nâng "Eros" lên, làm cho sự hấp dẫn tự nhiên trở thành một sự trao hiến bền vững và trung thành, ngay cả khi những cảm xúc ban đầu phai nhạt.
66. Hỏi: Ý nghĩa của đau khổ trong đời sống gia đình là gì?Đáp: Đau khổ, khi được kết hợp với cuộc khổ nạn của Chúa Giêsu, có thể mang lại ơn cứu độ. Những thử thách, bệnh tật, khó khăn... nếu được đón nhận với đức tin, sẽ trở thành cơ hội để thanh luyện tình yêu, thực thi lòng kiên nhẫn và củng cố sự tin tưởng vào sự quan phòng của Chúa.
67. Hỏi: "Sự hiệp thông của các thánh" áp dụng cho gia đình như thế nào?Đáp: Gia đình không đơn độc. Gia đình được nâng đỡ bởi lời cầu nguyện của toàn thể Hội Thánh, bao gồm các thánh trên trời, các linh hồn nơi luyện ngục và các tín hữu dưới thế. Gia đình cũng được mời gọi cầu nguyện cho các gia đình khác và cho toàn thể thế giới.
68. Hỏi: Vai trò của Đức Maria và Thánh Giuse trong đời sống gia đình Công giáo?Đáp: Thánh Gia Thất là mẫu gương hoàn hảo cho mọi gia đình. Đức Maria là mẫu gương của lòng tin, sự xin vâng và trái tim người mẹ. Thánh Giuse là mẫu gương của sự công chính, lao động thầm lặng và lòng can đảm bảo vệ gia đình. Cần năng chạy đến với các ngài để xin ơn phù trợ.
69. Hỏi: Tại sao Giáo hội nhấn mạnh đến "tính duy nhất" (exclusivity) của hôn nhân?Đáp: Vì tình yêu Thiên Chúa là duy nhất và trọn vẹn. Tình yêu vợ chồng được mời gọi phản ánh tình yêu đó. Sự chung thủy độc hữu (chỉ một vợ một chồng) là điều kiện cần thiết để xây dựng sự tin tưởng và hiệp thông sâu sắc, nơi hai người trở nên "một xương một thịt".
70. Hỏi: Hôn nhân có phải là sự kết thúc của tự do cá nhân không?Đáp: Không. Hôn nhân không hủy bỏ tự do, mà là một sự thực thi tự do ở mức độ cao nhất. Đó là khi một người tự do chọn lựa để cam kết và ràng buộc đời mình với một người khác vì tình yêu. Tự do đích thực không phải là làm mọi điều mình thích, mà là khả năng làm điều tốt và sống cho người khác.
71. Hỏi: "Đồng trách nhiệm" trong hôn nhân nghĩa là gì?Đáp: Nghĩa là mọi khía cạnh của đời sống gia đình - từ việc thiêng liêng, giáo dục con cái, tài chính, đến việc nhà - đều là trách nhiệm chung của cả vợ và chồng. Không có việc "của chồng" hay việc "của vợ" một cách cứng nhắc, mà là sự san sẻ, hỗ trợ và cùng nhau gánh vác.
72. Hỏi: Làm thế nào để duy trì sự lãng mạn và "ngọn lửa tình yêu" sau nhiều năm chung sống?Đáp: Cần có sự nỗ lực và sáng tạo. Đừng coi nhau là điều hiển nhiên. Hãy dành thời gian chất lượng cho nhau (hẹn hò), nói những lời khẳng định, có những cử chỉ yêu thương, tặng quà và phục vụ nhau. Hãy luôn tìm kiếm những điều mới mẻ để khám phá và ngưỡng mộ nơi người bạn đời.
73. Hỏi: Hôn nhân có phải là con đường nên thánh dễ hơn đời tu không?Đáp: Không có con đường nào "dễ hơn". Mỗi ơn gọi đều có những đòi hỏi và ân sủng riêng. Cả hai đều là con đường nên thánh. Sự thánh thiện không nằm ở bậc sống, mà ở mức độ đáp lại tình yêu của Thiên Chúa trong bậc sống đó.
74. Hỏi: Thế nào là "lòng thương xót" trong hôn nhân?Đáp: Là khả năng nhìn thấy người bạn đời của mình qua ánh mắt của Thiên Chúa. Đó là yêu thương họ không phải vì họ hoàn hảo, mà yêu thương ngay cả trong những yếu đuối và lầm lỗi của họ. Đó là sự sẵn sàng tha thứ vô điều kiện và cho nhau một cơ hội mới, mỗi ngày.
75. Hỏi: Gia đình có vai trò gì trong việc xây dựng một nền văn minh tình thương?Đáp: Gia đình chính là cái nôi của nền văn minh tình thương. Khi gia đình sống yêu thương, hiệp nhất, tha thứ và phục vụ, nó sẽ lan tỏa những giá trị đó ra xã hội, góp phần xây dựng một thế giới công bằng, huynh đệ và hòa bình hơn.
76. Hỏi: Ba lời khuyên quan trọng nhất cho một cặp đôi sắp cưới là gì?Đáp: (1) Đặt Chúa Giêsu làm trung tâm tuyệt đối của hôn nhân. (2) Đừng bao giờ đi ngủ khi còn giận nhau (x. Ep 4,26). (3) Hãy luôn nhớ ba từ kỳ diệu: "Làm ơn", "Cảm ơn", và "Xin lỗi".
77. Hỏi: "Sự trong sáng của tâm hồn" (Purity of heart) giúp ích gì cho hôn nhân?Đáp: Nó giúp vợ chồng nhìn nhau không phải bằng con mắt của dục vọng, mà bằng con mắt của tình yêu tinh tuyền. Nó giúp họ trân trọng phẩm giá của nhau, vượt qua những cám dỗ và giữ cho tình yêu được thanh khiết, xứng đáng là hình ảnh của tình yêu Thiên Chúa.
78. Hỏi: Khi một người bạn đời qua đời, người còn lại có được tái hôn không?Đáp: Có. Dây hôn phối chấm dứt khi một trong hai người qua đời. Người còn lại được tự do để kết hôn một lần nữa trong Chúa, mặc dù điều đó không bắt buộc.
79. Hỏi: Ý nghĩa của việc trao nhẫn trong lễ cưới?Đáp: Nhẫn cưới hình tròn không có điểm đầu và điểm cuối, tượng trưng cho tình yêu vĩnh cửu và lòng chung thủy không bao giờ phai nhạt. Việc trao nhẫn là dấu chỉ hữu hình của giao ước mà đôi bạn ký kết với nhau trước mặt Thiên Chúa và Hội Thánh.
80. Hỏi: "Tình bạn" có vai trò gì trong hôn nhân?Đáp: Tình bạn là nền tảng vững chắc của một cuộc hôn nhân hạnh phúc. Vợ chồng trước hết phải là những người bạn thân nhất, có thể chia sẻ mọi điều, cùng nhau vui cười, tôn trọng sở thích của nhau và luôn ở bên cạnh nhau.
81. Hỏi: Làm sao để giữ sự hiệp nhất khi vợ chồng có tính cách quá khác biệt?Đáp: Hãy xem sự khác biệt không phải là chướng ngại vật, mà là sự bổ túc cho nhau. Cần có sự tôn trọng, chấp nhận và học hỏi từ những điểm mạnh của người kia. Sự hiệp nhất không có nghĩa là giống hệt nhau, mà là hòa hợp trong sự đa dạng.
82. Hỏi: Cha mẹ nên làm gì khi con cái trưởng thành và rời xa đức tin?Đáp: Hãy tiếp tục yêu thương chúng vô điều kiện. Cánh cửa gia đình và trái tim cha mẹ phải luôn rộng mở. Quan trọng hơn cả là phó thác chúng cho lòng thương xót của Chúa qua lời cầu nguyện bền bỉ và đời sống chứng tá của mình.
83. Hỏi: Vai trò của sự hài hước trong hôn nhân?Đáp: Hài hước là một gia vị tuyệt vời. Khả năng cùng nhau посміхатися, thậm chí посміхатися trước những thiếu sót của chính mình, giúp giảm bớt căng thẳng, giải quyết xung đột nhẹ nhàng hơn và làm cho cuộc sống chung trở nên vui vẻ, dễ chịu.
84. Hỏi: Đâu là mối nguy hiểm của chủ nghĩa cá nhân đối với hôn nhân?Đáp: Chủ nghĩa cá nhân đặt cái "tôi" lên trên cái "chúng ta". Nó khuyến khích sự tự do vô trách nhiệm, tìm kiếm lợi ích bản thân và coi hôn nhân chỉ là một thỏa thuận tạm thời. Nó đối nghịch hoàn toàn với tinh thần tự hiến và cam kết vĩnh viễn của hôn nhân Công giáo.
85. Hỏi: Làm thế nào để tình yêu vợ chồng luôn "mới mẻ"?Đáp: Tình yêu không phải là một trạng thái tĩnh, mà là một hành trình. Để nó luôn mới mẻ, cần có sự vun trồng mỗi ngày qua những hành động cụ thể, sự khám phá lẫn nhau và đặc biệt là cùng nhau lớn lên trong mối tương quan với Thiên Chúa, Đấng là Tình Yêu vĩnh cửu và luôn mới mẻ.
86. Hỏi: Quan điểm về việc sống thử trước hôn nhân?Đáp: Giáo hội không chấp nhận việc sống thử. Vì nó coi nhẹ sự cam kết vĩnh viễn, tầm thường hóa sự thánh thiêng của hành vi tính dục (vốn chỉ dành cho hôn nhân), và thường làm gia tăng nguy cơ tan vỡ sau khi cưới.
87. Hỏi: Khi nào cần tìm đến chuyên gia tư vấn tâm lý?Đáp: Khi những xung đột kéo dài và vợ chồng không thể tự giải quyết được. Tìm kiếm sự giúp đỡ của chuyên gia không phải là dấu hiệu của sự thất bại, mà là một hành động khôn ngoan và can đảm để cứu vãn hôn nhân.
88. Hỏi: Sự khiêm nhường có vai trò gì trong việc giải quyết xung đột?Đáp: Vai trò quyết định. Khiêm nhường giúp ta nhận ra lỗi của mình thay vì chỉ đổ lỗi cho người khác. Nó mở đường cho sự lắng nghe, sự thông cảm và lời xin lỗi chân thành, vốn là chìa khóa để hàn gắn mọi mối quan hệ.
89. Hỏi: "Yêu như Chúa yêu" là một mệnh lệnh bất khả thi?Đáp: Tự sức con người thì bất khả thi. Nhưng với ơn Chúa thì mọi sự đều có thể. Bí tích Hôn phối ban cho vợ chồng ơn thánh để tham dự vào chính tình yêu của Chúa, giúp họ có khả năng yêu thương nhau một cách siêu nhiên, vượt trên những giới hạn của bản tính con người.
90. Hỏi: Làm thế nào để biến ngôi nhà thành một nơi chốn của sự bình an?Đáp: Bằng cách thực hành sự dịu dàng, nhẫn nại và tử tế. Tránh la hét, chỉ trích cay nghiệt. Tạo một không gian sạch sẽ, ngăn nắp. Ưu tiên sự hiện diện và lắng nghe hơn là những ồn ào không cần thiết. Và trên hết, đặt sự hiện diện của Chúa vào trung tâm qua việc cầu nguyện.
91. Hỏi: Ý nghĩa của sự im lặng trong đời sống vợ chồng?Đáp: Im lặng không phải lúc nào cũng là tiêu cực. Có một sự "im lặng hiệp thông", nơi hai tâm hồn có thể ở bên nhau một cách bình an mà không cần lời nói. Đây là dấu hiệu của một mối liên kết sâu sắc. Tuy nhiên, cần phân biệt nó với "im lặng chiến tranh", là sự trừng phạt và xa cách.
92. Hỏi: Vợ chồng có nên có bí mật với nhau không?Đáp: Sự minh bạch và tin tưởng là nền tảng. Về nguyên tắc, không nên có những bí mật có thể gây tổn hại đến sự hiệp thông và lòng tin (ví dụ: nợ nần, các mối quan hệ mờ ám...). Tuy nhiên, vẫn cần tôn trọng không gian riêng tư chính đáng của nhau.
93. Hỏi: Tại sao Giáo hội gọi hôn nhân là một "con đường tốt lành"?Đáp: Vì đây là con đường tự nhiên và thánh thiện mà phần lớn nhân loại được mời gọi để sống tình yêu và đạt đến ơn cứu độ. Đó là con đường mà ở đó, tình yêu con người được thanh luyện, nâng cao và trở nên một dấu chỉ của tình yêu Thiên Chúa cho thế giới.
94. Hỏi: Đâu là cám dỗ lớn nhất đối với các gia đình ngày nay?Đáp: Có lẽ là sự bận rộn và não trạng hưởng thụ. Bận rộn khiến gia đình không còn thời gian cho nhau và cho Chúa. Não trạng hưởng thụ khiến người ta tìm kiếm sự thỏa mãn tức thời, ngại hy sinh, sợ cam kết lâu dài và coi con cái như một gánh nặng.
95. Hỏi: Làm sao để dạy con về giá trị của sự lao động?Đáp: Bằng chính gương sáng của cha mẹ: lao động cần cù và lương thiện. Giao cho con những công việc nhà phù hợp với lứa tuổi để chúng hiểu được trách nhiệm và niềm vui khi đóng góp công sức cho gia đình.
96. Hỏi: Mối liên hệ giữa lòng biết ơn và hạnh phúc gia đình?Đáp: Lòng biết ơn là chìa khóa của hạnh phúc. Thay vì tập trung vào những thiếu sót, hãy tập thói quen cảm ơn Chúa và cảm ơn nhau mỗi ngày vì những điều tốt đẹp, dù là nhỏ bé nhất. Lòng biết ơn biến những gì chúng ta có thành "đủ".
97. Hỏi: "Tình yêu là một quyết định" - câu này có nghĩa là gì?Đáp: Có nghĩa là tình yêu không chỉ là một cảm xúc. Cảm xúc đến rồi đi. Tình yêu đích thực là một hành vi của ý chí, một quyết định cam kết yêu thương, chăm sóc và trung thành với người bạn đời của mình mỗi ngày, bất chấp cảm xúc hay hoàn cảnh.
98. Hỏi: Làm thế nào để chuẩn bị cho tuổi già cùng nhau?Đáp: Bằng cách vun đắp tình bạn và sự đồng hành thiêng liêng ngay từ bây giờ. Chuẩn bị về tài chính, sức khỏe, nhưng quan trọng hơn là chuẩn bị tinh thần để chấp nhận những thay đổi của tuổi tác, chăm sóc nhau và cùng nhau hướng về quê trời.
99. Hỏi: Hôn nhân có phải là sự chấm hết của ơn gọi cá nhân không?Đáp: Không, hôn nhân là một cách thức mới để thực hiện ơn gọi cá nhân. Các tài năng, đam mê và sứ mệnh riêng của mỗi người không bị dập tắt, mà được mời gọi để phục vụ trong bối cảnh mới là gia đình, làm phong phú cho nhau và cho cả nhà.
100. Hỏi: Di sản quý giá nhất mà cha mẹ có thể để lại cho con cái là gì?Đáp: Không phải là tiền bạc hay tài sản vật chất, mà là một đức tin sống động, một ký ức về một gia đình yêu thương và hạnh phúc, và một tấm gương về lòng trung thành với Chúa và với nhau. Đó là di sản không bao giờ mất đi.