5 cách giúp con cầu nguyện với kinh Mân Côi

5 cách giúp con cầu nguyện với kinh Mân Côi

Đức Giáo Hoàng Lêô XIII, qua nhiều Thông điệp, đã khích lệ và mời gọi các tín hữu đọc kinh Mân Côi hằng ngày, đặc biệt trong suốt tháng Mười – tháng kính Đức Mẹ Mân Côi. Lời mời gọi ấy không chỉ dành cho người lớn mà còn hướng đến thế hệ trẻ, những mầm non tương lai của Giáo hội. Kinh Mân Côi, được mệnh danh là "Tóm lược Tin Mừng", là một phương thế cầu nguyện tuyệt vời, giúp chúng ta suy niệm về cuộc đời cứu độ của Chúa Giêsu Kitô qua lăng kính của Mẹ Maria. Việc hướng dẫn con trẻ đến với kinh Mân Côi từ sớm là một món quà thiêng liêng vô giá, xây dựng nền tảng vững chắc cho đời sống đức tin của chúng. Tuy nhiên, việc hướng dẫn trẻ em – vốn có sự tập trung còn hạn chế và tâm trí dễ phân tán – đến với kinh Mân Côi đòi hỏi sự sáng tạo, kiên nhẫn và linh hoạt rất lớn từ phía các bậc cha mẹ. Đây không phải là việc ép buộc một nghi thức mà là gieo trồng một thói quen yêu thương và kết nối với Mẹ Maria. Dưới đây là năm cách thiết thực, sáng tạo và chi tiết để các bậc cha mẹ giúp con trẻ bắt đầu, duy trì và yêu mến việc cầu nguyện với kinh Mân Côi ngay từ những năm tháng đầu đời.

Trước hết, điều cơ bản và quan trọng nhất là tạo ra một sự kết nối hữu hình, độc quyền giữa trẻ và kinh Mân Côi, đó là có một tràng chuỗi Mân Côi dành riêng cho chúng. Một tràng chuỗi Mân Côi không chỉ là công cụ đếm kinh mà còn là một đối tượng trực quan, mang lại sự tò mò, khơi gợi ý thức về sự thánh thiêng, và là biểu tượng của tình yêu Mẹ Maria. Cha mẹ cần tìm kiếm hoặc thậm chí tự làm một tràng chuỗi phù hợp với lứa tuổi, sở thích và đôi tay tò mò, hiếu động của trẻ nhỏ. Đối với trẻ sơ sinh, việc chọn chuỗi Mân Côi cần ưu tiên sự an toàn và độ bền. Các tràng chuỗi bằng silicon, chịu được va chạm và không gây hại nướu răng, đã được Công ty Chews Life giới thiệu, là một lựa chọn an toàn và hữu ích. Loại chuỗi này giúp trẻ làm quen với hình dáng và kết cấu của tràng hạt từ rất sớm, biến nó thành một phần quen thuộc trong môi trường của chúng. (Bà Shannon Wendt, người sáng lập công ty, đã được kinh Mân Côi tác động mạnh mẽ và chia sẻ kinh nghiệm này trong cuốn sách mới của bà The Way of the Rosary – Phương thế của chuỗi Mân Côi). Đối với trẻ từ 4 tuổi trở lên, nên tổ chức một hoạt động gia đình để tự làm chuỗi Mân Côi cho riêng mình. Hãy thử chọn những hạt nhiều màu sắc với hình dạng và kích cỡ khác nhau, những sợi dây hoặc vật liệu chắc chắn. Quá trình chọn hạt, xâu hạt không chỉ là một hoạt động thủ công ý nghĩa, giúp rèn luyện sự khéo léo, mà còn là cơ hội tuyệt vời để cha mẹ giải thích ý nghĩa của từng hạt: hạt to là Kinh Lạy Cha, hạt nhỏ là Kinh Kính Mừng, và Thánh Giá là khởi đầu. Khi trẻ được tự tay tạo ra chuỗi hạt của mình, chúng sẽ cảm thấy sở hữu, trân trọng và có động lực sử dụng "tài sản" thiêng liêng đó thường xuyên hơn. Hãy đặt tràng chuỗi ở một nơi trang trọng, dễ tiếp cận trong phòng ngủ của trẻ, nhắc nhở chúng về sự hiện diện của Mẹ Maria.

Kế đến, cha mẹ cần thực tế về khả năng tập trung của trẻ em. Việc đọc trọn một chuỗi Mân Côi (năm chục) mất khoảng 20 phút – một khoảng thời gian dài đòi hỏi sự tập trung cao độ, ngay cả đối với nhiều người lớn. Do đó, cách thứ hai là tiếp cận bằng chiến lược từng lời cầu nguyện một. Mục tiêu ban đầu không phải là hoàn thành toàn bộ nghi thức, mà là làm cho từng lời kinh trở nên quen thuộc và ý nghĩa. Hãy khởi đầu đơn giản bằng cách dạy trẻ đọc Kinh Kính Mừng trước. Đây là lời kinh lặp đi lặp lại nhiều nhất và chứa đựng lời chào mừng Thiên sứ Gabriel gửi đến Mẹ Maria. Khi trẻ đã thuộc lòng Kinh Kính Mừng và cảm thấy thoải mái với lời kinh này, hãy dần dần tiến tới việc đọc mười Kinh Kính Mừng (một chục) mà không bị phân tâm quá nhiều. Sau khi đã thuần thục Kinh Kính Mừng và một chục kinh, hãy thêm các lời kinh khác theo thứ tự: Kinh Tin Kính (lời tuyên xưng đức tin), Kinh Lạy Cha (lời kinh Chúa Giêsu dạy), Kinh Sáng Danh (tôn vinh Ba Ngôi Thiên Chúa), Kinh Fatima (lời cầu nguyện cho các linh hồn) và Kinh Lạy Nữ Vương (lời cầu kết). Cha mẹ có thể sử dụng các tài liệu hỗ trợ trực quan, như các cuốn sách Tập Cầu Nguyện với Kinh Kính Mừng đầu tiên và chuỗi Mân Côi đầu tiên của tôi, để hướng dẫn từng bước. Thay vì yêu cầu trẻ đọc, hãy để trẻ đọc đáp lại bạn. Bạn đọc một nửa, trẻ đọc nửa còn lại. Điều này giúp trẻ học lời kinh một cách dễ dàng hơn, đồng thời tạo ra sự tương tác và kết nối giữa cha mẹ và con cái trong lúc cầu nguyện. Sự kiên nhẫn trong việc xây dựng từng lời kinh, từng chục kinh sẽ tạo nền tảng vững chắc cho thói quen cầu nguyện lâu dài. Hãy khen ngợi sự nỗ lực, dù nhỏ, thay vì chỉ tập trung vào sự hoàn hảo.

Cách thứ ba là giúp trẻ đi vào chiều sâu của lời kinh bằng cách làm sáng tỏ các Mầu Nhiệm. Kinh Mân Côi là một phương thức cầu nguyện có chiều sâu và nhiều tầng ý nghĩa thần học, nhưng đồng thời cũng là một cách đơn giản để ghi nhớ và suy niệm về cuộc đời cứu độ của Chúa Giêsu. Kinh Mân Côi có 20 Mầu Nhiệm, được chia thành bốn phần: Mầu Nhiệm Vui, Mầu Nhiệm Thương, Mầu Nhiệm Mừng và Mầu Nhiệm Ánh Sáng. Với trẻ nhỏ, việc ghi nhớ 20 Mầu Nhiệm cùng lúc là quá sức. Thay vì cố gắng đọc cả năm Mầu Nhiệm cùng lúc, tại sao chúng ta không chọn một Mầu Nhiệm một tuần, đọc mười kinh và tập “suy gẫm” hay tập trung vào một hình ảnh cụ thể trong Mầu Nhiệm đó? Ví dụ, với Mầu Nhiệm Thứ nhất Mừng (Thiên sứ truyền tin), hãy trưng bày hoặc vẽ một bức tranh đơn giản về Mẹ Maria và Thiên sứ Gabriel. Sau khi đọc xong mười Kinh Kính Mừng, hãy dành một khoảnh khắc yên lặng để trò chuyện thân mật với các em. Trẻ em ở mọi lứa tuổi đều có thể chia sẻ suy nghĩ của mình khi tập cầu nguyện thành tiếng, đồng thời suy nghĩ về Mầu Nhiệm đang học. Để khơi gợi sự suy niệm và trực quan hóa, bạn có thể hỏi những câu đơn giản nhưng sâu sắc: “Con thấy hình ảnh Mẹ Maria trong bức tranh như thế nào khi nghe lời Thiên sứ?” hoặc “Nếu con là Mẹ Maria, con sẽ cảm thấy gì khi được chọn?” Hãy dùng các hình ảnh, tượng, hoặc video hoạt hình ngắn để giúp trẻ "nhìn thấy" Mầu Nhiệm thay vì chỉ nghe tên. Để lưu giữ lại những khoảnh khắc quý giá này, hãy duy trì một quyển nhật ký nhỏ về hành trình cầu nguyện. Trong đó, ghi lại những suy nghĩ, cảm nhận của trẻ về Mầu Nhiệm đã học, hoặc để trẻ tự vẽ một bức tranh về Mầu Nhiệm đó. Đây không chỉ là một kỷ niệm ngọt ngào khi trưởng thành, mà còn có thể đem lại nhiều điều bất ngờ và sâu sắc cho cả gia đình khi cha mẹ khám phá ra những góc nhìn đức tin ngây thơ, thuần khiết của con mình.

Và một điểm cực kỳ quan trọng mà các bậc cha mẹ cần khắc cốt ghi tâm là đừng tìm sự hoàn hảo trong lời cầu nguyện của con. Cha mẹ hãy dạy trẻ rằng một lời cầu nguyện chân thành, ngay cả khi nó không hoàn hảo về mặt hình thức, vẫn luôn được Đức Mẹ lắng nghe và đón nhận bằng tình yêu thương vô bờ bến. Mục đích cốt lõi của việc đọc kinh Mân Côi là để xây dựng mối tương quan yêu thương với Chúa Giêsu Kitô qua cái nhìn của Mẹ Maria, và cùng với Mẹ, chúng ta suy niệm các biến cố trong cuộc đời của Chúa. Trong những ngày đầu, sự tập trung của trẻ em chắc chắn sẽ bị ngắt quãng, có thể chúng sẽ quên lời kinh, đọc sai thứ tự, hoặc thậm chí là nghịch ngợm. Cha mẹ cần tránh tạo áp lực, không la mắng hay khiển trách quá mức khi con không làm "đúng" theo khuôn mẫu. Điều quan trọng là thái độ yêu mến và sự hiện diện của cha mẹ khi cầu nguyện cùng con. Hãy chấp nhận rằng việc thuộc lòng các kinh là một quá trình dài hơi. Một số kinh có thể dễ thuộc hơn, trong khi những kinh khác có thể mất hàng tháng hoặc thậm chí hàng năm để ghi nhớ. Thay vì tập trung vào sự thuộc lòng, hãy tập trung vào việc tạo ra một trải nghiệm cầu nguyện tích cực. Hãy để trẻ biết rằng chính sự cố gắng của chúng là điều làm hài lòng Mẹ Maria nhất. Khi trẻ cảm nhận được sự chấp nhận vô điều kiện từ cha mẹ và Mẹ Maria, chúng sẽ tự nhiên muốn cầu nguyện hơn và thói quen sẽ được hình thành một cách tự nhiên.

Cuối cùng, để bất kỳ thói quen tốt nào được hình thành và kéo dài suốt đời, nó cần được thực hành đều đặn, vì thế, cách thứ năm là biến thành thói quen. Cha mẹ cần tìm ra thời điểm vàng yên tĩnh nhất trong ngày để thực hành thói quen đọc vài lời kinh Mân Côi cùng con. Tính nhất quán quan trọng hơn độ dài. Năm phút là một khoảng thời gian tuyệt vời để bắt đầu, sau đó có thể tăng dần khi con đã quen. Hãy cố định một thời điểm để cầu nguyện. Nếu buổi sáng quá bận rộn với việc chuẩn bị đi học, thì giờ ngủ trưa, giờ ăn nhẹ buổi chiều, giờ đi xe trên đường đến trường, hoặc giờ kể chuyện buổi tối có thể là lúc lý tưởng. Việc cầu nguyện trước khi đi ngủ, thay cho một câu chuyện cổ tích, không chỉ giúp tâm hồn trẻ bình an mà còn kết thúc một ngày bằng việc kết nối với Thiên Chúa. Cha mẹ cũng nên sử dụng những khoảng thời gian chờ đợi (ví dụ: chờ thức ăn ở nhà hàng, chờ xe buýt) để đọc một hoặc hai Kinh Kính Mừng. Điều này dạy trẻ rằng kinh Mân Côi là một người bạn đồng hành, luôn sẵn có. Kinh Mân Côi luôn ở đó, và Đức Mẹ luôn chờ đợi để cầu thay nguyện giúp cho chúng ta bất kể ngày hay đêm. Khi việc cầu nguyện trở thành một phần không thể thiếu của lịch trình gia đình, nó sẽ tự nhiên đi vào cuộc sống của con trẻ như một nhu cầu tinh thần thiết yếu. Thói quen này không chỉ giúp trẻ học cách cầu nguyện mà còn dạy chúng về tầm quan trọng của sự ưu tiên dành cho Chúa và Mẹ Maria trong cuộc sống hằng ngày.

Kinh Mân Côi là một kho tàng mà Giáo hội trao tặng cho nhân loại. Bằng cách áp dụng những phương pháp trên một cách kiên nhẫn, sáng tạo và đầy yêu thương, các bậc cha mẹ có thể biến việc cầu nguyện với kinh Mân Côi từ một nhiệm vụ khó khăn thành một cuộc phiêu lưu thiêng liêng đầy niềm vui và ý nghĩa đối với con trẻ. Chính trong những khoảnh khắc đơn sơ, lặp đi lặp lại đó, các em đang xây dựng một mối tương quan cá vị và sâu sắc với Chúa Giêsu, nhờ sự đồng hành của Đức Trinh Nữ Maria. Đó là món quà vĩnh cửu và quý giá nhất mà cha mẹ có thể trao tặng.

Lm. Anmai, CSsR.