Ăn Năn Sám Hối Tự Tâm Và Tận Căn - Chớ Quên Điều Chính Yếu!

Ăn Năn Sám Hối Tự Tâm Và Tận Căn

Kính thưa cộng đoàn Phụng vụ! Lời Chúa hôm nay được đặt trước chúng ta như một thách thức thay đổi lối suy nghĩ thiển cận, một chiều, thay đổi tư tưởng: khi gặp rủi ro thì đổ lỗi, trách người, còn lúc gặp may mắn, ‘thuận buồm xuôi gió’ thì nhận hết công trạng về mình! Và trên hết, thông điệp nhắn nhủ mỗi chúng ta qua Lời Chúa hôm nay là “nếu các ngươi không ăn năn hối cải thì tất cả các ngươi cũng sẽ bị huỷ diệt như vậy” (Lc 13, 5).

Thoạt tiên, chúng ta có thể có cảm giác sợ hãi khi nghe các bài đọc hôm nay! Nhưng cũng giống như cuộc gặp gỡ giữa Mô-sen với Thiên Chúa qua hình ảnh bụi gai đang cháy, chúng ta cũng được diện kiến với chính Lời Hằng Sống – Ngôi Lời – không những qua việc đọc – cầu nguyện – suy niệm Tin Mừng, mà còn gặp gỡ Người qua mọi biến cố trong đời sống thường nhật nữa. Và dẫu có lắm sự kiện hay sự cố chăng nữa, Thiên Chúa cũng muốn răn dạy, khuyên nhủ, nhắn gửi, kêu mời chúng ta như thư Thánh Phao-lô gửi cho giáo đoàn Cô-rin-tô “những việc đó xảy ra đến cho họ để làm gương, và đã được ghi chép để răn bảo chúng…” (1Cr 10, 11). Vì vậy, chẳng có gì là thiếu hụt hay dư thừa ở đây!

Trong thời Cựu Ước, Thiên Chúa đã dùng Mô-sen, A-a-ron, các Vua, Thẩm phán, và các tiên tri lớn nhỏ để chuyển tải thông điệp và đường lối của Người, nhưng thời kỳ ‘sau hết’, Người đã sai chính Con Một đến truyền thông chương trình yêu thương cho chúng ta. Chính vì vậy, khi chúng ta đọc Lời Chúa, suy niệm Lời Chúa, cầu nguyện, tham dự Thánh lễ và các Bí tích, chúng ta được diện kiến với chính Ngôi Lời, và ước gì những cơ hội này giúp chúng ta nhận ra, chăm chú lắng nghe, thực hành sứ điệp của Thiên Chúa qua cuộc sống gia đình, giáo xứ, xã hội, cộng đoàn, đoàn thể, cá nhân của mỗi người chúng ta. Và đây cũng chính là bước đầu tiên căn bản mở ra cho việc hoán cải, ăn năn!

Thử hỏi, nếu chúng ta không nhận ra mình cần phải ăn năn, sám hối thì chắc gì chúng ta nhìn lại con người của mình? Và khi xét mình thì chúng ta thật sự đọc lại ngày sống của mình hay lại rơi vào vết xe cũ của thói quen: đổ lỗi, đánh giá người khác hơn là việc nhận ra lỗi lầm, thiếu xót của bản thân? Nếu chúng ta có tư tưởng như người Do thái được đề cập trong bài Tin Mừng hôm nay (x. Lc 13, 1-9) thì chúng ta cũng sẽ có xu hướng nghĩ rằng: các nạn nhân bị chết trong thảm hoạ Toà Tháp Đôi 11.9 là những người xấu số, không may mắn, hay là những người tội lỗi hơn chúng ta nên đáng bị trừng phạt? Cũng vậy, hàng trăm ngàn người đã ra đi không trở về trong biến cố thiên tai kép 11.3 là những người kém may mắn, là những người vô thần cứng lòng, không biết đón nhận đức tin nên phải chịu tai hoạ này chăng? Tục ngữ Việt Nam chúng ta có câu: ‘đừng nhìn mặt mà bắt hình dong’, và hơn nữa, việc nhận xét, đánh giá, tìm ra nguyên nhân vì sao cũng chẳng phải là chuyện của chúng ta! Có lẽ khi kết thúc cuộc đời trần gian này đi chăng nữa, chúng ta cũng không thể hiểu vì sao những tai ương, hoạn nạn này lại xảy ra và vô tình cướp đi hàng loạt sinh mệnh vô tội; tuy nhiên, chúng ta nên ghi nhớ một điều: những biến cố này, dấu chỉ thời đại này được diễn ra nhằm răn dạy, giúp chúng ta ý thức hơn về số phận yếu đuối của con người mình. Chính vì thế, việc chúng ta nên và phải làm ngay bây giờ là: ăn năn hối cải liên lỉ hơn là suy đoán rồi đưa ra những hành vi, sự việc có thể ngăn cản chúng ta sám hối, canh tân đời sống đức tin, “nếu các ngươi không ăn năn hối cải, thì tất cả các ngươi cũng sẽ bị huỷ diệt như vậy” (Lc 13, 5).

Hành vi sám hối luôn bắt đầu từ trong sâu thẳm tâm hồn (lương tâm) và quá trình ăn năn hối cải này là việc làm tận căn và liên lỉ. Trước hết, cải hối là một ân sủng; thứ đến, hành động nhận biết mình, thú nhận lỗi lầm, yếu hèn của bản thân cũng là kết quả của việc lãnh nhận ân sủng và sự nỗ lực không ngừng của chúng ta. Việc ăn năn sám hối tự tâm và tận căn giúp chúng ta biết hạ mình, khiêm tốn chứ không khiến chúng ta thu mình lại trong vỏ sò nhỏ của bản thân và cũng chẳng đưa chúng ta đến việc tự trách mình, và cứ nhận lỗi về mình trong mọi lúc. Tắt một lời, việc ăn năn hối cải giải thoát chúng ta, mang lại tự do đích thật cho chúng ta hơn là giam cùm hay biến chúng ta thành nô lệ.

Giờ đây, chúng ta cùng hướng lòng về Chúa và tha thiết nguyện cầu:

Không phải tự nhiên Chúa đến

                  Mặc lấy xác phàm, chẳng mến lòng con? 

                  Đời con dài ngắn hao mòn

                  Chúa tỏ tường lắm, sắt son không rời.

                  Xin cho con biết nghe Lời

                  “Ăn ăn sám hối rạng khơi tâm hồn”. Amen!

   Lm. Xuân Hy Vọng        

**********

Chớ Quên Điều Chính Yếu!

Chúng ta thường đánh đồng những chuyện không may mắn, rủi ro, bệnh tật, sự bất hạnh với thân phận đáng phải nhận của kẻ bất nhân và người tội lỗi. Nhiều lúc, mọi sự tốt lành, thành công, may mắn, chúng ta lại nhận hết công trạng về mình!

Thái độ, tư tưởng trên chẳng khác nào lối suy nghĩ của dân chúng thời Đức Giê-su mà Thánh Sử Lu-ca tường thuật trong đoạn Tin Mừng hôm nay: “Các ngươi tưởng rằng mấy người xứ Ga-li-lê-a bị ngược đã như vậy là những người tội lỗi hơn tất cả những người khác ở xứ Ga-li-lê-a ư?…các ngươi tưởng mười tám người bị tháp Si-lô-ê đổ xuống đè chết, tội lỗi hơn những người khác ở Giê-ru-sa-lem ư?” (x. Lc 13, 2. 4)

Đứng trước xu hướng nghĩ suy này, Đức Giê-su không ngần ngại vạch rõ vấn đề chính yếu cho họ, cũng như cho chúng ta: “Ta bảo các ngươi: không phải thế. Nhưng nếu các ngươi không ăn năn hối cải, thì tất cả các ngươi cũng sẽ bị huỷ diệt như vậy” (Lc 13, 3. 5). Cũng thế, dân gian thường có câu: “Đừng nhìn mặt mà bắt hình dong”! Chưa đọc nội dung cuốn sách, mà đã phán nó hay hoặc dở!

Chuyện kể rằng: một hôm trời bỗng mưa to, thằng Tí mặc áo mưa lôi thôi lếch thếch, chạy vội ra sân trước nhà, leo lên chiếc xe đạp để đi học cho kịp, vì đã bị trễ giờ vào lớp. Vì bất cẩn, chưa xỏ hết chân vào giày, hớt ha hớt hãi chạy ra sân ướt liền bị chợt chân, suýt ngã đập đầu xuống đất. Hú hồn hú vía, Tí chấp tay nhẩm trong miệng: “Lạy Chúa, may quá, con chưa ‘đi đời’!” Thế là bình an vô sự, Tí tiếp tục lên xe đạp đến trường. Vừa bước vào lớp, Tèo (hàng xóm với Tí) cũng chạy vội, vô tình chợt té! Thấy vậy, Tí lẩm bẩm trong miêng: “Đáng đời, ai bảo không tốt với tớ làm chi!”

Hai sự cố này do bất cẩn mà ra, nhưng phản ứng của Tí lại trái ngược. Và thiết nghĩ, chúng ta lắm lúc rơi vào tình huống này nhiều lần trong ngày. Thay vì, chúng ta nhìn lại bản thân và tìm ra nguyên nhân tại sao, thì chúng ta vội vàng đánh đồng tai ương, tai nạn, mọi điều rủi ro…phải đến với những người mình chẳng ưa hoặc không thích, hay vì họ là những con người tội lỗi hơn ta, xứng đáng với điều không may đó! Quả thật, Thiên Chúa chúng ta chẳng nhỏ nhen như vậy đâu! Ngài luôn luôn ban cho chúng ta cơ hội ăn năn sám hối trở về. Ngài hằng tuôn đổ ơn thiêng đủ đầy, hầu giúp chúng ta trở nên hoàn thiện. Ngài mãi để ý, quan tâm, chăm nom chúng ta theo cách thức trìu mến của Ngài, như thể ông chủ vườn đồng ý chờ để người làm công cải tạo đất, chăm bón cho cây vả trong vườn nho: “…xin để cho nó một năm nữa, tôi sẽ đào đất chung quanh và bón phân; may ra nó có quả chăng, bằng không năm tới ông sẽ chặt nó đi” (x. Lc 13, 8-9).

Tương tự, Thánh Phao-lô trong thư gửi giáo đoàn Cô-rin-tô, ngài khẳng định: “Bao nhiêu sự kiện đó nêu gương cho chúng ta, để chúng ta đừng chiều theo những dục vọng xấu xa…Những việc đó đã xảy đến cho họ để làm gương, và đã được ghi chép để răn bảo chúng ta là những người đang sống trong thời đại cuối cùng” (1Cr 10, 6. 11). Vì vậy, mọi biến cố xảy ra quanh chúng ta đều có lí do và mục đích của nó cả! Thay vì chúng ta oán trách, than phiền những điều chẳng may đến với mình, thì chúng ta nên suy xét, nghiệm ra nguyên nhân, và nhất là làm tròn bổn phận trong tinh thần hân hoan, vui tươi, biết nhận ra sai lầm, lỗi tội của bản thân, cũng như hoán cải tận căn. Vì chưng, “Thiên Chúa của Tổ phụ ngươi, Thiên Chúa của Ab-ra-ham, Thiên Chúa của I-sa-ác, Thiên Chúa của Gia-cóp…là Đấng Tự Hữu” (Xh 3, 6. 14) thấu tỏ tâm can, hiểu rõ tâm tư, thấy rõ tâm tính, hành vi của con người chúng ta. Tuy nhiên, Ngài chẳng bao giờ trói buộc, nhưng giải thoát chúng ta. Ngài chẳng bao giờ giận lâu, giữ trong lòng oán hận, nhưng hằng từ bi và thương xót. Ngài chẳng cắt đứt mọi cơ hội trở về, nhưng luôn mở toan cánh cửa, dang rộng đôi tay chờ trông chúng ta quay về với Ngài.

Lời nguyện:

Lạy Chúa, nhiều phen con ngã sa

Rơi vào chốn mịt mờ, chông chênh

Thuyền đời con mãi trôi lênh đênh

Sóng thét gào, thác ghềnh bủa vây.

Chẳng rời xa con thơ tháng ngày

Hằng cạnh bên đong đầy tình mến

Soi trí lòng, thoát khỏi đam mê

Về với Ngài, lê thê dừng chân. Amen!

Lm. Xuân Hy Vọng