Cái hôn hiệp nhất: ĐTC Lêo và Đức Thượng Phụ Bartholomew bên thánh tích Thánh Phêrô
Cái hôn hiệp nhất: ĐTC Lêo và Đức Thượng Phụ Bartholomew bên thánh tích Thánh Phêrô
Trong lịch sử thăng trầm hơn một thiên niên kỷ của Kitô giáo, có những khoảnh khắc cô đọng lại thành biểu tượng vĩnh cửu. Bức ảnh trên chính là một trong những khoảnh khắc ấy—một hình ảnh không chỉ chạm đến trái tim của hàng tỷ tín hữu mà còn là dấu mốc vàng son trong nỗ lực hàn gắn vết thương chia rẽ giữa Đông phương và Tây phương.
. Hình ảnh thiêng liêng: Hai "lá phổi" của Giáo hội cùng chung nhịp thở
Bức ảnh ghi lại một giây phút cực kỳ xúc động và trang nghiêm: ĐTC Lêo (người đứng đầu Giáo hội Công giáo Rôma) và Đức Thượng Phụ Đại Kết Bartholomew I (người đứng đầu Chính thống giáo Đông phương), đang cùng cúi mình sâu thẳm để tôn kính một hộp thánh tích bằng đồng.
· Về trang phục: Bên phải là ĐTC Lêo trong phẩm phục trắng đơn sơ đặc trưng cùng chiếc mũ zucchetto. Bên trái là Đức Thượng Phụ Bartholomew trong phẩm phục phụng vụ lộng lẫy của truyền thống Byzantine, đầu đội vương miện (mitre) của Chính thống giáo, được chạm trổ tinh xảo với các biểu tượng đức tin.
· Về cử chỉ: Cả hai vị lãnh đạo tôn giáo cao cấp nhất, đại diện cho hai nhánh lớn của Kitô giáo, không đứng tách biệt mà kề vai sát cánh. Họ cùng chung một cử chỉ: hôn kính lên nắp hộp thánh tích. Đây là cái hôn của sự tôn kính đối với tiền nhân, nhưng cũng là cái hôn của tình huynh đệ thời hiện đại.
· Vật phẩm thánh thiêng: Hộp thánh tích bằng đồng này chứa đựng xương cốt của Thánh Phêrô (Saint Peter) – vị Tông đồ trưởng, vị Giáo hoàng đầu tiên của Giáo hội. Trên nắp hộp khắc dòng chữ Latinh trích từ Tin Mừng Mát-thêu 16:18: "TU ES PETRUS ET SUPER HANC PETRAM AEDIFICABO ECCLESIAM MEAM" (Con là Đá, trên tảng đá này, Thầy sẽ xây Hội Thánh của Thầy).
Câu chuyện đằng sau bức ảnh: Món quà bất ngờ từ Rôma
Sự kiện này bắt nguồn từ một quyết định lịch sử và đầy bất ngờ vào ngày 29 tháng 6 năm 2019. Trong ngày lễ kính hai Thánh Tông đồ Phêrô và Phaolô, ĐTC Lêo đã thực hiện một cử chỉ chưa từng có tiền lệ.
Ngài đã lấy chiếc hộp đồng chứa 9 mảnh xương của Thánh Phêrô—vốn được tìm thấy trong cuộc khai quật dưới bàn thờ Confessio của Vương cung thánh đường Thánh Phêrô và được Thánh Giáo hoàng Phaolô VI lưu giữ riêng trong nhà nguyện của Căn hộ Giáo hoàng—để trao tặng cho Đức Thượng Phụ Bartholomew.
ĐTC Lêo đã nói về cử chỉ này: “Món quà này không phải là một nghi thức xã giao, mà là một hành trình trở về nguồn cội.” Ngài muốn thánh tích của Thánh Phêrô được đặt bên cạnh thánh tích của Thánh Anrê (anh ruột của Thánh Phêrô), vị thánh bảo trợ của Giáo hội Constantinople (Chính thống giáo).
Ý nghĩa Thần học và Lịch sử: Từ anh em ruột đến anh em trong đức tin
Tại sao hành động này lại được gọi là "cử chỉ hiệp nhất mạnh mẽ"?
· Sự hàn gắn lịch sử: Kể từ cuộc Đại Ly giáo năm 1054, Giáo hội Công giáo (Tây phương) và Chính thống giáo (Đông phương) đã tách rời nhau. Việc trao tặng thánh tích của vị Giáo hoàng đầu tiên cho Giáo hội Đông phương là một hành động khiêm nhường tột bậc của Rôma. Nó xóa bỏ hình ảnh về quyền lực cai trị, thay vào đó là hình ảnh của sự phục vụ và chia sẻ.
· Sự đoàn tụ của hai anh em Tông đồ: Theo Kinh Thánh, Anrê là người đã dẫn Phêrô đến gặp Chúa Giêsu. Trong lịch sử giáo hội, Rôma được coi là ngai tòa của Phêrô, và Constantinople là ngai tòa của Anrê. Việc xương cốt Thánh Phêrô được đưa đến Constantinople để "ở cùng" Thánh Anrê mang ý nghĩa biểu tượng sâu sắc: Hai anh em ruột thịt đã đoàn tụ, và hai Giáo hội chị em cũng đang trên đường tìm về sự hiệp nhất trọn vẹn.
Thông điệp cho thời đại mới
Nhìn vào bức ảnh, người ta không còn thấy ranh giới của địa lý hay rào cản của những bất đồng thần học cổ xưa. Chỉ còn lại sự khiêm cung trước mầu nhiệm thánh thiêng.
Đức Giáo Hoàng và Đức Thượng Phụ, thông qua cử chỉ cùng nhau tôn kính thánh tích Thánh Phêrô, đã gửi đi một thông điệp mạnh mẽ đến thế giới: Hiệp nhất không phải là sự đồng hóa, mà là cùng nhau nhìn về một hướng. Đó là hướng về cội nguồn đức tin, nơi tình yêu thương và sự tôn trọng ngự trị.
Bức ảnh này sẽ mãi là một minh chứng sống động cho khát vọng đại kết: "Để tất cả nên một" (Ut unum sint), như lời cầu nguyện của Chúa Giêsu, được hiện thực hóa qua cái hôn bình an của hai vị mục tử vĩ đại bên thánh tích của vị Tông đồ Cả.
Lm. Anmai, CSsR tổng hợp