Chúa Giêsu sinh vào năm TCN hay SCN? Hay năm “Zero”?
Chúa Giêsu sinh vào năm TCN hay SCN? Hay năm “Zero”?
Liệu Chúa Giêsu có thể sinh ra “Trước Đức Kitô” không?
Đến thế kỷ thứ 6, người ta đã khám phá một phương pháp tính năm dương lịch lấy ngày sinh của Chúa Giêsu làm điểm khởi đầu. Những năm trước ngày sinh của Chúa Giêsu được gọi là “a.C.n.”, viết tắt của ante Christum natum (tiếng Latinh có nghĩa là “trước khi Đức Kitô sinh ra”). Sau đó, từ viết tắt này được dịch sang tiếng Anh và được rút gọn thành “B.C./ Trước Công nguyên”.
Mặt khác, năm sinh của Đức Kitô (năm “1”) trở đi được gọi là anno Domini nostri Jesu Christi (tiếng Latinh có nghĩa là “vào năm Chúa Giêsu Kitô của chúng ta”) và được biết đến rộng rãi là “A.D/ Sau Công nguyên”. Theo hệ thống niên đại này, Chúa Giêsu sinh vào năm 1 Sau Công nguyên.
Năm nào?
Tuy nhiên, các học giả gần đây đã khám phá ra rằng ngày sinh của Chúa Giêsu không khớp với dữ liệu lịch sử hiện tại.
Theo những ghi chép trong Kinh Thánh, “Chúa Giêsu sinh ra tại Bethlehem, xứ Judea, vào thời vua Herod” (Matthew 2:1). Đây là một thông tin rất cụ thể và đặt sự ra đời của Chúa Giêsu vào một bối cảnh lịch sử rộng lớn hơn.
Sử gia Josephus thế kỷ thứ nhất ghi lại rằng đã có “một lần nguyệt thực ngay trước khi Herod qua đời... (và ông) cho chúng ta biết rằng Herod qua đời ngay trước Lễ Vượt Qua. Lễ này diễn ra vào ngày 11 tháng Tư, cùng năm, năm 4 TCN. Từ những chi tiết khác do Josephus cung cấp, chúng ta có thể xác định sự qua đời của Herod Đại đế xảy ra trong khoảng thời gian từ ngày 29 tháng Ba đến ngày 4 tháng Tu năm 4 TCN.” Với dữ liệu này, hầu hết các học giả Kinh Thánh đều cho rằng Chúa Giêsu sinh ra vào năm 4 TCN.
Lý do đằng sau sự khác biệt của lịch là vì việc tính toán diễn ra vài thế kỷ sau khi Chúa Giêsu sinh ra. Nói một cách đơn giản, vị tu sỹ đứng sau tất cả (Dionysius) có kiến thức hạn chế và đã tính sai 4 năm.
Mặt khác, một số nhà sử học cho rằng nguyệt thực năm 4 TCN “chỉ xuất hiện rất muộn vào đêm đó ở Judea và cũng chỉ là một nguyệt thực nhỏ và một phần. Không có nguyệt thực nào xuất hiện ở Judea sau đó cho đến hai lần xảy ra vào năm 1 TCN. Trong số hai lần này, lần xuất hiện vào ngày 29 tháng Mười Hai, chỉ hai ngày trước khi chuyển giao kỷ nguyên, được tôi ủng hộ vì đó là lần xuất hiện được nhìn thấy và ghi nhớ nhiều nhất. Điều đó có nghĩa là ngày mất của Herod Đại đế được tính vào năm đầu tiên của kỷ nguyên hiện tại, bốn năm sau ngày thông thường.”
Theo lý thuyết này, ngày sinh của Chúa Giêsu diễn ra ngay trước ngày sinh truyền thống của Người vào năm 1 SCN (chưa bao giờ có năm “0” giữa hai năm).
Vì những lý do này, hầu hết các học giả và sử gia Kinh Thánh đều đồng ý rằng Chúa Giêsu sinh ra trong khoảng thời gian từ năm 4 đến năm 1 TCN. Mặc dù có vẻ kỳ lạ khi nói rằng Chúa Giêsu sinh ra “Trước Đức Kitô”, nhưng đó chỉ đơn giản là do lỗi của con người. Tuy nhiên, nếu năm 1 TCN Nếu được xác nhận là ngày sinh chính xác của Chúa Giêsu, Dionysius chỉ sai một năm. Quả là siêu đẳng đối với một tu sỹ sống vào thế kỷ thứ 6 khi chưa có máy điện toán!