Cuộc sống thời thơ ấu và lý lịch của ĐGH Lêô XIV
CUỘC SỐNG THỜI THƠ ẤU VÀ LÝ LỊCH CỦA GIÁO HOÀNG LEO XIV: MỌI THỨ BẠN CẦN BIẾT
Trong lịch sử hơn hai thiên niên kỷ của Giáo hội Công giáo, hiếm có câu chuyện nào truyền cảm hứng và đầy bất ngờ như hành trình của Giáo hoàng Leo XIV, vị giáo hoàng người Mỹ đầu tiên và là thành viên của Dòng Augustinô. Trước khi đội vương miện thánh Phêrô, ngài là Hồng y Robert Francis Prevost, một con người với trái tim sùng đạo, trí tuệ sắc bén và sự tận tụy không ngừng nghỉ cho đức tin. Từ những ngày thơ ấu ở vùng ngoại ô Chicago đến những trách nhiệm cao cả tại Vatican, cuộc đời của ngài là một minh chứng sống động cho sự dẫn dắt của Chúa và sức mạnh của ý chí con người.
Robert Francis Prevost sinh ngày 14 tháng 9 năm 1955 tại Dolton, Illinois, một vùng ngoại ô phía nam của Chicago, nơi những con phố yên bình và những ngôi nhà gạch đỏ tạo nên khung cảnh tuổi thơ của ngài. Cha của ngài, Louis Marius Prevost, mang trong mình dòng máu Pháp và Ý, là một người đàn ông nghiêm khắc nhưng đầy yêu thương, luôn khuyến khích con trai theo đuổi tri thức và đức tin. Mẹ ngài, Mildred Martínez, một phụ nữ gốc Tây Ban Nha, là trái tim của gia đình, người đã truyền cho con trai lòng sùng kính sâu sắc và tình yêu dành cho Giáo hội. Hai dòng máu hòa quyện trong Robert đã hình thành nên một con người vừa kiên định vừa giàu lòng trắc ẩn, những phẩm chất sau này trở thành dấu ấn trong sứ vụ của ngài.
Gia đình Prevost là một phần không thể tách rời của cộng đồng Công giáo tại Nhà thờ St. Mary of the Assumption, nằm tại địa chỉ 13764 S. Leyden Ave., ngay ranh giới giữa khu Riverdale của Chicago và vùng ngoại ô Dolton. Đây không chỉ là nơi gia đình ngài tham dự Thánh lễ mỗi tuần mà còn là sân chơi tinh thần của cậu bé Robert. Từ khi còn nhỏ, Robert đã phục vụ như một cậu bé giúp lễ, những bước chân nhỏ bé của cậu vang lên trên nền đá cẩm thạch của nhà thờ khi cậu hỗ trợ các linh mục trong các nghi thức thiêng liêng. Linda Jorsch, một người bạn thời thơ ấu, từng chia sẻ với CBS News: “Gia đình Robert là hiện thân của đức tin. Họ không bao giờ vắng mặt trong các buổi lễ, và mẹ cậu ấy, bà Mildred, luôn tích cực trong Hội Bàn thờ & Mân côi. Họ là những người đọc sách trong nhà thờ, luôn hiện diện và cống hiến hết mình cho giáo xứ.” Những năm tháng này đã gieo mầm cho một ơn gọi mà chính Robert khi ấy có lẽ chưa từng hình dung.
Dòng dõi của Giáo hoàng Leo XIV cũng là một câu chuyện hấp dẫn, đan xen những màu sắc văn hóa và lịch sử. Theo nhà phả hệ học Jari C. Honora, bên ngoại của ngài có thể được truy nguyên từ những năm 1840, trong cộng đồng “người da màu tự do” tại New Orleans. Những tổ tiên này, với lòng kiên cường và đức tin mãnh liệt, đã vượt qua những thử thách của thời đại để xây dựng một di sản mà sau này Robert Prevost kế thừa. Câu chuyện về nguồn gốc của ngài không chỉ là một hành trình cá nhân mà còn là một phần của bức tranh rộng lớn hơn về sự đa dạng và sức sống của Giáo hội Công giáo.
Hành trình học vấn của Robert Prevost bắt đầu tại Liên minh Thần học Công giáo Chicago, nơi ngài theo đuổi tri thức với một trí óc sắc bén và một trái tim rộng mở. Sau đó, ngài tốt nghiệp Đại học Villanova ở Pennsylvania với tấm bằng toán học, một lĩnh vực đòi hỏi sự chính xác và tư duy logic – những kỹ năng mà sau này ngài áp dụng trong việc quản lý các giáo phận phức tạp. Tuy nhiên, toán học không phải là đích đến cuối cùng của ngài. Ơn gọi linh mục đã gọi tên, và Robert tiếp tục hành trình thần học tại Liên đoàn Thần học Công giáo Chicago, nơi ngài nhận bằng Thạc sĩ Thần học. Trong thời gian này, ngài còn dạy toán và vật lý bán thời gian tại Trường trung học St. Rita ở Chicago, nơi ngài để lại ấn tượng sâu sắc với học sinh nhờ sự tận tâm và khả năng truyền đạt dễ hiểu.
Năm 27 tuổi, Robert Prevost đặt chân đến Rome, trung tâm của Giáo hội Công giáo, để tiếp tục học tập. Tại đây, ngài được Đức Tổng Giám mục Jean Jadot truyền chức linh mục vào năm 1982. Khoảnh khắc ấy đánh dấu một bước ngoặt trong cuộc đời ngài, khi ngài chính thức dâng hiến cuộc đời mình cho Chúa và Giáo hội. Sau thời gian ở Rome, ngài được gửi đến Peru, một vùng đất xa xôi với những thử thách mới. Tại Giáo phận Chulucanas, ngài không chỉ là một linh mục mà còn là một nhà lãnh đạo, một giáo viên và một người bạn đồng hành của cộng đồng. Luận án tiến sĩ của ngài, “Vai trò của Bề trên địa phương trong Dòng Thánh Augustine”, được bảo vệ vào năm 1987, thể hiện sự am hiểu sâu sắc về truyền thống Augustinô và tầm nhìn của ngài về vai trò lãnh đạo trong Giáo hội.
Trong suốt thời gian ở Peru, Robert Prevost đã để lại dấu ấn không thể phai mờ. Ngài phục vụ tại Tổng giáo phận Trujillo từ năm 1988 đến 1999, đảm nhận nhiều vai trò quan trọng: bề trên cộng đồng, giám đốc đào tạo, giảng viên tại Đại chủng viện San Carlos y San Marcelo, và quản nhiệm các giáo xứ ở những khu vực nghèo khó. Ngài dạy Luật Giáo hội, Giáo phụ học và Thần học Đạo đức, truyền cảm hứng cho hàng trăm chủng sinh bằng sự kết hợp giữa trí tuệ và lòng nhiệt thành. Tại giáo xứ Saint Rita, một khu vực ngoại ô nghèo của Trujillo, ngài chăm sóc mục vụ với tình yêu thương vô điều kiện, trở thành ánh sáng hy vọng cho những người đang sống trong khó khăn. Những năm tháng ở Peru không chỉ tôi luyện ngài về mặt thiêng liêng mà còn dạy ngài cách lãnh đạo với sự khiêm nhường và đồng cảm.
Năm 1999, Robert Prevost trở về Chicago, nơi ngài được bầu làm người lãnh đạo Tỉnh Dòng Augustinô. Vai trò này đòi hỏi ngài phải cân bằng giữa việc quản lý hành chính và chăm sóc thiêng liêng cho các tu sĩ trong dòng. Chỉ hai năm rưỡi sau, ngài được bổ nhiệm làm tổng quyền của Dòng Thánh Augustine, một vị trí mà ngài đảm nhiệm qua hai nhiệm kỳ. Sự lãnh đạo của ngài được đánh giá cao nhờ vào tầm nhìn chiến lược và khả năng kết nối con người. Ngài không chỉ là một nhà quản lý mà còn là một người anh em, luôn sẵn sàng lắng nghe và hướng dẫn.
Năm 2014, Đức Giáo hoàng Phanxicô, nhận thấy tài năng và lòng tận tụy của ngài, đã bổ nhiệm Robert Prevost làm Giám quản Tông tòa của Giáo phận Chiclayo ở Peru và phong ngài làm Giám mục hiệu tòa Sufar. Ngày 12 tháng 12 năm 2014, trong Lễ Đức Mẹ Guadalupe, ngài được tấn phong giám mục tại Nhà thờ chính tòa Saint Mary, một sự kiện đánh dấu bước tiến quan trọng trong hành trình của ngài. Với cương vị giám mục, ngài tiếp tục sứ vụ chăm sóc mục vụ, xây dựng cầu nối giữa Giáo hội và cộng đồng, và thúc đẩy sự hiệp nhất trong đức tin.
Đỉnh cao trong sự nghiệp của Robert Prevost đến vào năm 2023, khi Đức Giáo hoàng Phanxicô phong ngài làm Hồng y và bổ nhiệm làm Tổng trưởng Bộ Giám mục. Vai trò này đặt ngài vào trung tâm của việc tuyển chọn và bổ nhiệm các giám mục trên toàn thế giới, một trách nhiệm đòi hỏi sự khôn ngoan và nhạy bén. Trong thời gian Đức Giáo hoàng Phanxicô nhập viện vào đầu năm 2025, Hồng y Prevost đã chủ trì buổi lần hạt Mân Côi tại Quảng trường Thánh Phêrô, cầu nguyện cho sức khỏe của ngài. Hình ảnh vị hồng y đứng trước hàng ngàn tín hữu, dẫn dắt họ trong lời cầu nguyện, đã trở thành biểu tượng cho sự kiên định và lòng sùng kính của ngài.
Khi được bầu làm Giáo hoàng Leo XIV, Robert Prevost đã phá vỡ mọi giới hạn, trở thành vị giáo hoàng người Mỹ đầu tiên trong lịch sử Giáo hội Công giáo. Tên gọi “Leo” mà ngài chọn không chỉ gợi nhớ đến các vị giáo hoàng vĩ đại trong quá khứ mà còn thể hiện tinh thần mạnh mẽ và lòng nhiệt thành của ngài trong việc dẫn dắt Giáo hội bước vào một kỷ nguyên mới. Là một tu sĩ Augustinô, ngài mang đến Vatican một góc nhìn độc đáo, kết hợp giữa truyền thống và sự đổi mới, giữa lòng sùng đạo và sự cởi mở với thế giới.
Cuộc đời của Giáo hoàng Leo XIV là một câu chuyện về đức tin, sự kiên trì và tình yêu dành cho Chúa và con người. Từ những ngày làm cậu bé giúp lễ tại Nhà thờ St. Mary of the Assumption đến những trách nhiệm cao cả tại Vatican, ngài đã đi qua một hành trình dài, đầy thử thách nhưng cũng tràn ngập ân sủng. Ngài là minh chứng sống động rằng, với lòng tin và sự tận tụy, một con người bình thường có thể làm nên những điều phi thường. Hành trình của ngài không chỉ là niềm tự hào của người Mỹ mà còn là nguồn cảm hứng cho hàng tỷ tín hữu trên khắp thế giới.
Lm. Anmai, CSsR tổng hợp