Đôi mắt

ĐÔI MẮT

Nhìn qua khe cửa sổ thấy một khoảng không gian lớn lọt vào tầm mắt. Cùng một lúc mắt người ta phải tiếp nhận biết bao nhiêu cảnh sắc đã được xếp đặt sẵn trong thiên nhiên. Khi được lọt vào tầm nhìn của đôi mắt thì cảnh sắc ấy lại được phối trí, xếp đặt lại để tạo nên một toàn cảnh để tác động tới sự nhận thức và cảm xúc của con người.

Khoảng không gian nào đó có để lại ấn tượng lâu bền trong tâm trí người ta hay không lệ thuộc vào hai yếu tố: khách quan và chủ quan. Không gian (cảnh vật, màu sắc...) là yếu tố khách quan có nội dung như thế nào, có một sức mạnh ra sao sẽ góp phần ảnh hưởng lớn nhỏ tới tâm hồn người xem và tạo nên những ấn tượng khác nhau. Nội tâm con người và đôi mắt là yếu tố chủ quan gắn liền trong một chủ thể tiếp nhận đang ở vào trạng thái nào; hoặc có một trình độ thẩm mỹ nào thì cũng sẽ tạo ra những ấn tượng khác nhau. Đôi khi ngược lại. Cảnh một đàng hiểu một nẻo. Cũng như “người buồn cảnh có vui đâu bao giờ”.

Nhưng, nhìn chung đôi mắt vẫn là yếu tố quyết định để nuôi dưỡng ấn tượng và trực tiếp xử lý một cách chi tiết. “Đôi mắt là cửa sổ của tâm hồn”.

Một ngày đôi mắt làm việc rất vất vả, tiếp nhận biết bao nhiêu hình ảnh, dẫn vào tâm hồn biết bao nhiêu điều hay điều dở. Tâm hồn là nơi tiếp nhận và xử lý cuối cùng tất cả những gì đã được gửi vào qua đôi mắt. Tâm hồn được thay đổi nhờ cảnh vật, nhờ đôi mắt. Bị mù thì tâm hồn cũng bớt đi ít nhiều về sự nhạy cảm nào đó.

Đôi mắt người ta cũng muốn thể hiện cá tính của họ. Có những cặp mắt gian dối. Có những cặp mắt lừa đảo. Có những cặp mắt quỷ quyệt. Có những cặp mắt giết người. Có những cặp mắt lừ đừ. Có những cặp mắt nhân từ. Có những cặp mắt dễ thương... Từ cặp mắt ấy gắn liền với đời sống và cách cư xử của con người, nên nó cũng hướng dẫn sự tiếp nhận hình ảnh của cặp mắt ấy. Người có tính gian dối, lừa đảo thì thích nhìn những sơ hở, những tình huống bất ngờ,...để có cơ hội chộp giật. Người có cặp mắt nhân từ thì thích nhìn những hình ảnh đáng thương, cần được cứu giúp để mà quan tâm....

Đôi mắt người ta như chiếc chìa khóa vạn năng mở ra điều thiện và điều ác, dẫn vào hạnh phúc hay bất hạnh. Từ đôi mắt phát sinh sự thèm khát. Rồi người ta đi tìm kiếm nó bằng mọi cách. Càng đi tìm sự thiện, ác thì người ta càng phải vận dụng nhiều tới đôi mắt mình. Như chiếc đèn pha dọi vào đối tượng để người lái xe phân biệt thì đôi mắt đối với đời sống cũng thế.

Ngày nay các loại phương tiện truyền thông chủ yếu đánh vào tai, mắt người ta. Tuy nhiên tác động bằng đôi mắt vẫn hiệu qủa hơn hết. “Trăm nghe không bằng một thấy”. Thế nên, tâm lý thông thường ta thích chứng kiến, xem tận mắt, xem trực tiếp. Mặc dù thế đôi mắt cũng là vật khó chiều chuộng; dễ nhàm chán trước cái gì xem đi xem lại. Có lẽ vì vậy, Thựơng Đế mới cho đôi mắt người ta phải liếc ngang, liếc dọc liên tục !

Trong một xã hội đang ngày càng bị chi phối mạnh bởi vấn đề tiền bạc, cơm áo vật chất, sắc đẹp... phần lớn đều do sự đòi hỏi của đôi mắt. Như  một tiếng gọi day dứt triền  miên, chính đôi mắt làm cho tâm hồn người ta khắc khoải. Chính đôi mắt điều khiển và hướng dẫn người ta phải hành động tức thì hoặc chọn lựa thế nào trong mọi sinh hoạt của đời sống.

Trong một xã hội dường như hình ảnh ngày càng nhiều, nó làm cho người ta có cảm giác loạn thị nên nhận định và chọn lựa hơi khó và dễ lẫn lộn. Không mấy ai dám tin tưởng hoàn toàn vào vấn đề quảng cáo là vậy.

Người ta trở nên thánh thiện cũng bởi đôi mắt, trở thành tội lỗi cũng do đôi mắt. Thế nên thế giới bao la này là một môi trường huấn luyện cho đôi mắt chúng ta trưởng thành hơn mỗi ngày. Khe cửa sổ của tâm hồn luôn mở ra để tiếp cận với thế giới xung quanh nhằm đáp ứng nhiều nỗi khát vọng của tâm hồn con người.

Lạy Chúa, xin cho con luôn biết tỉnh táo và chủ động trong mọi cái nhìn,

Để không bị những hình ảnh lừa đảo tâm hồn chúng con.

Xin cho con biết nhận định chính xác về giá trị của mọi hình ảnh để không đưa vào tâm hồn con sự gian dối, độc ác và những gì tiêu cực.

Xin cho con biết tận dụng thế giới bao la này để huấn luyện cho cặp mắt tâm hồn con ngày một trưởng thành hơn; để luôn nhận biết Chúa là Chân, Thiện, Mỹ khi con nhìn mọi tạo vật của Chúa. Amen.

Lm.  Bùi Trọng Khẩn