ĐTGM J. Michael Miller: lời chia tay đầy hy vọng sau 18 năm phục vụ

ĐỨC TỔNG GIÁM MỤC J. MICHAEL MILLER: LỜI CHIA TAY ĐẦY HY VỌNG SAU 18 NĂM PHỤC VỤ

Trong gần hai thập kỷ, Đức Tổng Giám Mục J. Michael Miller đã dẫn dắt Tổng Giáo phận Vancouver với lòng nhiệt thành, sự khôn ngoan và một cam kết không ngừng nghỉ trong việc truyền bá Phúc Âm. Khi nhiệm kỳ của ngài sắp kết thúc, ngài đã dành thời gian để suy ngẫm về những thành tựu, thách thức và hy vọng của mình cho Giáo hội trong các cuộc phỏng vấn gần đây. Những lời chia sẻ của ngài không chỉ là lời tạm biệt, mà còn là một lời kêu gọi mạnh mẽ để các tín hữu sống đức tin cách tích cực, dấn thân vào sứ mệnh truyền giáo và trở thành những tác nhân của hy vọng trong một thế giới đầy bất ổn.

Ngài đã nộp đơn từ chức lên Đức Giáo Hoàng theo quy định của giáo luật khi bước sang tuổi 75 vào năm 2021. Sau khi xem xét, Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã chấp nhận đơn từ chức và bổ nhiệm Đức Tổng Giám Mục Richard W. Smith từ Edmonton làm người kế nhiệm tại Vancouver. Sự chuyển giao này đánh dấu một cột mốc quan trọng trong lịch sử của Tổng Giáo phận, và Đức Tổng Giám Mục Miller đã bày tỏ niềm vui và sự tin tưởng vào sự lãnh đạo tương lai của ngài Smith.

Trong cuộc trò chuyện với nhóm truyền thông của Tổng Giáo phận, Đức Tổng Giám Mục Miller đã nhấn mạnh tầm quan trọng của Năm Thánh Hy Vọng, kêu gọi các tín hữu Công giáo sống đức tin qua các hành động cụ thể như tông đồ, từ thiện và hành hương. “Hành hương là một tập tục cổ xưa kể từ năm thánh đầu tiên vào năm 1300,” ngài nói, đồng thời giới thiệu ba địa điểm hành hương chính trong Tổng Giáo phận Vancouver: Nhà thờ Chính tòa Mân Côi ở trung tâm thành phố Vancouver, Giáo xứ Thánh Jude ở Đông Vancouver và Đền thờ Santo Niño của Cebu ở Agassiz.

Ngài khuyến khích các tín hữu không chỉ dừng lại ở việc tin tưởng vào Thiên Chúa, mà phải thể hiện đức tin qua hành động. “Hy vọng được tìm thấy trong đức tin được sống, chứ không chỉ đơn thuần là tin tưởng,” ngài nhấn mạnh. Lời kêu gọi này đặc biệt hướng đến những người trẻ, những người đang phải đối mặt với áp lực xã hội và kinh tế trong một thế giới ngày càng phức tạp. “Có vẻ như từ các nghiên cứu, rất nhiều người, đặc biệt là những người trẻ tuổi, cảm thấy hơi vô vọng,” ngài nhận xét, chỉ ra rằng sự mất phương hướng này là một thách thức lớn đối với Giáo hội.

Để giải quyết vấn đề này, Đức Tổng Giám Mục đưa ra một phương thuốc thực tế và tinh thần: sự vận động. “Đừng trở thành một người theo đạo Thiên Chúa chỉ ngồi một chỗ,” ngài nói, lặp lại lời thách thức nổi tiếng của Đức Giáo Hoàng Phanxicô là “làm hỏng mọi thứ” bằng cách ra ngoài và sống đức tin với lòng nhiệt thành truyền giáo. Ngài cảnh báo về “nền văn hóa than phiền” – một xu hướng nuôi dưỡng sự hoài nghi và tiêu cực. “Chúng ta phải nhớ rằng: Thiên Chúa là Đấng tốt lành, Người ở cùng chúng ta và Người kêu gọi chúng ta chia sẻ hy vọng của Người với thế giới,” ngài nói.

Lời kêu gọi này không chỉ là một lời nhắc nhở, mà còn là một lời mời gọi thay đổi cách tiếp cận của các tín hữu đối với đức tin. Thay vì thụ động, ngài khuyến khích họ trở thành “những tác nhân của hy vọng” – những người mang ánh sáng của Phúc Âm đến với thế giới thông qua các hành động cụ thể, từ việc giúp đỡ người nghèo, tham gia các hoạt động giáo xứ, đến việc chia sẻ niềm tin với những người xung quanh.

Trong lần xuất hiện trên podcast “Proclaim,” Đức Tổng Giám Mục Miller đã tập trung vào công cuộc truyền giáo, nhấn mạnh rằng đây là sứ mệnh cốt lõi của mọi Kitô hữu. Ngài khuyến khích người Công giáo áp dụng một “tư duy tông đồ” – một cách tiếp cận bắt nguồn từ sự tự tin, niềm vui và sự phụ thuộc vào Chúa Thánh Thần. “Để thực hiện nghiêm túc nhiệm vụ của Chúa, chúng ta phải có một tư duy nhất định,” ngài nói. “Chúng tôi gọi đó là tông đồ vì chúng tôi hy vọng nó phản ánh sự nhiệt thành của các tông đồ vào Lễ Ngũ Tuần.”

Ngài cảnh báo rằng truyền giáo không nên bị thu hẹp thành các chương trình hay danh sách kiểm tra. “Chúng ta phải nhắc nhở bản thân rằng sự cải đạo của trái tim và tâm trí là mục tiêu thực sự,” ngài nói. “Một giáo xứ có thể điều hành nhiều chương trình mà không cần tập trung vào việc cải đạo.” Lời nhận xét này là một lời nhắc nhở rằng các hoạt động của Giáo hội phải luôn hướng đến việc biến đổi tâm hồn, thay vì chỉ tập trung vào các con số hay thành tích bề ngoài.

Trong bối cảnh một nền văn hóa bị định hình bởi chủ nghĩa tương đối, Đức Tổng Giám Mục kêu gọi sự rõ ràng và lòng can đảm khi công bố chân lý của Phúc Âm. “Phúc Âm không chỉ khuyên răn hay xây dựng; nó đề xuất chân lý thực sự. Nó cho chúng ta biết về thế giới như nó thực sự là,” ngài nói. Tuy nhiên, ngài nhấn mạnh rằng công cuộc truyền giáo không phải là nỗ lực cá nhân. “Chúng ta không truyền bá Chúa Thánh Thần – chính Chúa Thánh Thần truyền bá,” ngài nói. “Vai trò của chúng ta là chuẩn bị cho cuộc gặp gỡ đó.”

Lời dạy này phản ánh một tầm nhìn sâu sắc về vai trò của Giáo hội trong thế giới hiện đại. Thay vì áp đặt hay thuyết phục bằng sức mạnh, ngài khuyến khích các tín hữu tạo ra những cơ hội để mọi người gặp gỡ Chúa qua đời sống đức tin, lòng bác ái và sự hiện diện của Chúa Thánh Thần. “Chúng ta chuẩn bị bàn cho cuộc gặp gỡ,” ngài nói, sử dụng một hình ảnh sống động để mô tả trách nhiệm của các Kitô hữu trong việc mở đường cho ân sủng của Thiên Chúa.

Trong cuộc phỏng vấn chia tay với cựu giám đốc truyền thông Vancouver Makani Marquis, được thực hiện ngay trước cuộc bầu cử Đức Giáo Hoàng Leo XIV, Đức Tổng Giám Mục Miller đã suy ngẫm về 18 năm lãnh đạo Tổng Giáo phận Vancouver. Ngài nhìn lại hành trình của mình với lòng biết ơn và niềm tự hào, nhấn mạnh những thành tựu quan trọng đã định hình Giáo hội địa phương.

Một trong những cột mốc lớn nhất là việc tái lập chức phó tế vĩnh viễn, mang lại một sự đổi mới trong sứ vụ giáo dân và hỗ trợ các linh mục trong các hoạt động mục vụ. Ngài cũng tự hào về việc thành lập Chủng viện Redemptoris Mater, một cơ sở đào tạo linh mục theo linh đạo của Phong trào Tân Dự Tòng, đã đóng góp đáng kể vào việc nuôi dưỡng ơn gọi linh mục trong Tổng Giáo phận. Ngoài ra, việc xây dựng trung tâm mục vụ mới của Tổng Giáo phận là một dấu ấn quan trọng, cung cấp một không gian hiện đại để tổ chức các hoạt động giáo dục, mục vụ và cộng đồng.

Ngài cũng nhấn mạnh sự thức tỉnh của công cuộc truyền giáo và đời sống cộng đồng trong Tổng Giáo phận. “Tôi nghĩ mọi người đã nhận thức rõ hơn về trách nhiệm chung của họ trong việc công bố Phúc Âm,” ngài nói. Điều này được thể hiện rõ trong lễ Phục Sinh vừa qua, khi khoảng 700 người đã gia nhập Giáo hội, phần lớn là những người được rửa tội. Con số này phản ánh sự phát triển mạnh mẽ của các sáng kiến truyền giáo, các nhóm nhỏ và các nỗ lực đổi mới tại các giáo xứ.

Đức Tổng Giám Mục cũng bày tỏ lòng biết ơn đối với sự hiện diện của các cộng đồng nữ tu tại Vancouver. “Chúng tôi đã có chín cộng đồng phụ nữ thánh hiến mới đến với Tổng Giáo phận – theo lời mời – và tôi nghĩ rằng điều đó sẽ để lại tác động lâu dài,” ngài nói. Sự hiện diện của các nữ tu đã mang lại một luồng gió mới cho đời sống thiêng liêng và sứ vụ của Tổng Giáo phận, truyền cảm hứng cho các tín hữu qua gương sống dâng hiến của họ.

Nhìn về tương lai, Đức Tổng Giám Mục Miller cho biết ngài sẽ trở lại Đại học St. Thomas ở Houston, nơi ngài đã theo học trong chức linh mục hai thập kỷ trước. “Chúng tôi có một nơi ở trong khuôn viên trường,” ngài nói. “Có khoảng bảy hoặc tám người Basilian mà tôi sẽ sống cùng trong nơi ở ngay đối diện thư viện.” Ngài mong đợi được làm cố vấn cho chủ tịch mới của trường đại học và tiếp tục tham gia vào đời sống của Giáo hội địa phương. “Tôi chắc chắn rằng tôi sẽ được mời đến để nói chuyện và tĩnh tâm quanh tổng giáo phận – hiện tại khá lớn,” ngài nói với nụ cười.

Mặc dù nghỉ hưu sẽ mang lại nhiều thời gian yên tĩnh hơn, Đức Tổng Giám Mục nhấn mạnh rằng ngài không có ý định nhàn rỗi. “Tôi thích hoạt động,” ngài nói. Ngài dự định dành thời gian khám phá lịch sử gia đình, đặc biệt là nguồn gốc Bỉ và Anh của cha mình, đồng thời sắp xếp “các chồng” bài giảng và tài liệu khác mà ngài đã tích lũy trong suốt sự nghiệp. “Chúng có thể được sắp xếp theo thứ tự nào đó,” ngài nói với chút hài hước.

Ngài cũng bày tỏ sự tin tưởng tuyệt đối vào người kế nhiệm, Đức Tổng Giám Mục Richard Smith. “Tôi rất vui mừng khi Tổng Giám Mục Richard Smith là người kế nhiệm tôi,” ngài nói. “Tôi không thể vui hơn về sự lựa chọn mà Đức Thánh Cha đã thực hiện. Tôi biết rằng ngài sẽ làm một công việc tuyệt vời.” Lời khẳng định này không chỉ thể hiện sự khiêm tốn của ngài, mà còn là niềm tin vào sự tiếp nối của sứ mệnh mà ngài đã xây dựng trong 18 năm qua.

Khi được hỏi điều gì ngài sẽ nhớ nhất về thời gian ở Vancouver, Đức Tổng Giám Mục Miller không ngần ngại trả lời: con người. “Tôi đã vô cùng may mắn khi được làm việc với những con người thực sự tuyệt vời, những người có năng lực, tốt bụng, thậm chí là thánh thiện,” ngài nói. Những mối quan hệ mà ngài đã xây dựng – với các linh mục, tu sĩ, giáo dân và cộng đồng – là di sản quý giá nhất mà ngài mang theo khi rời Vancouver.

Ngài đặc biệt nhắc đến sự đa dạng văn hóa của Tổng Giáo phận, nơi các cộng đồng từ khắp nơi trên thế giới – từ Philippines, Việt Nam, Trung Quốc, đến châu Âu và châu Mỹ Latinh – đã cùng nhau xây dựng một Giáo hội sống động và đoàn kết. “Sự phong phú của các nền văn hóa đã làm cho Vancouver trở thành một nơi đặc biệt để phục vụ,” ngài nói. “Tôi sẽ nhớ những gương mặt, những câu chuyện và những khoảnh khắc mà chúng ta đã chia sẻ.”

Hành trình 18 năm của Đức Tổng Giám Mục J. Michael Miller tại Vancouver là một câu chuyện về sự lãnh đạo tận tụy, đổi mới mục vụ và cam kết truyền giáo. Từ việc tái lập chức phó tế vĩnh viễn, thành lập chủng viện, đến việc xây dựng trung tâm mục vụ và chào đón các cộng đồng nữ tu, ngài đã để lại một Giáo hội địa phương mạnh mẽ hơn, năng động hơn và gắn kết hơn. Quan trọng hơn, ngài đã truyền cảm hứng cho hàng ngàn tín hữu sống đức tin cách tích cực, trở thành những tác nhân của hy vọng trong một thế giới đầy thách thức.

Lời chia tay của ngài không phải là một lời từ biệt, mà là một lời mời gọi tiếp tục. “Chúng ta là những tác nhân của hy vọng, và chúng ta có sứ mệnh đi và làm môn đồ,” ngài nhắc nhở. Khi ngài chuẩn bị bước vào giai đoạn mới của cuộc đời, Giáo hội Vancouver mang trong mình di sản của ngài – một di sản được xây dựng trên đức tin, lòng bác ái và sự dấn thân cho Phúc Âm.

Lm. Anmai, CSsR tổng hợp