Đức Tân Giáo Hoàng Lêo XIV và công bằng xã hội

ĐỨC TÂN GIÁO HOÀNG LÊO XIV VÀ CÔNG BẰNG XÃ HỘI

Về Đức Tân Giáo Hoàng Lêo XIV

Ngày 8 tháng 5 năm 2025, Giáo hội Công giáo toàn cầu đã chứng kiến một sự kiện trọng đại khi Đức Hồng y Robert Francis Prevost được bầu làm Đức Giáo Hoàng Lêo XIV. Sự kiện này không chỉ đánh dấu sự khởi đầu của một triều đại giáo hoàng mới mà còn khơi dậy những kỳ vọng lớn lao về vai trò của Giáo hội trong việc đối phó với các thách thức xã hội, kinh tế, môi trường và chính trị của thế kỷ 21. Việc Đức Tân Giáo Hoàng chọn thánh hiệu “Lêo XIV” mang ý nghĩa sâu sắc, gợi nhớ đến Đức Giáo Hoàng Lêo XIII – vị giáo hoàng đã đặt nền móng cho giáo huấn xã hội Công giáo hiện đại với tông huấn “Rerum Novarum” (Về những điều mới lạ) vào năm 1891. Trong bối cảnh thế giới đang đối mặt với bất bình đẳng kinh tế ngày càng gia tăng, khủng hoảng môi trường, xung đột xã hội và sự phân cực chính trị, Đức Lêo XIV được kỳ vọng sẽ tiếp nối và làm mới tinh thần của “Rerum Novarum” để đáp ứng những nhu cầu cấp bách của thời đại.

Bài viết này sẽ phân tích sâu sắc về ý nghĩa của việc Đức Lêo XIV chọn thánh hiệu này, hành trình giáo huấn xã hội của Giáo hội Công giáo trong hơn một thế kỷ qua, những thách thức và cơ hội mà Đức Tân Giáo Hoàng sẽ đối mặt, cũng như các định hướng tiềm năng mà ngài có thể theo đuổi để thúc đẩy công bằng xã hội trên toàn cầu. Chúng ta sẽ xem xét cách Giáo hội đã phát triển từ một tiếng nói bênh vực người lao động trong thời kỳ cách mạng công nghiệp thành một lực lượng toàn cầu thúc đẩy phẩm giá con người, hòa bình và sự bền vững.

Ý nghĩa của Thánh hiệu Lêo XIV

1. Kết nối với Đức Lêo XIII và “Rerum Novarum”

Việc Đức Tân Giáo Hoàng chọn thánh hiệu “Lêo XIV” ngay lập tức gợi lên hình ảnh của Đức Lêo XIII, người đã để lại dấu ấn không thể xóa nhòa trong lịch sử Giáo hội. Tông huấn “Rerum Novarum”, ban hành ngày 15 tháng 5 năm 1891, là một cột mốc lịch sử, đánh dấu lần đầu tiên một vị giáo hoàng trong thời hiện đại lên tiếng mạnh mẽ về các vấn đề xã hội. Văn kiện này không chỉ bênh vực quyền lợi của tầng lớp lao động mà còn đặt ra các nguyên tắc cốt lõi cho giáo huấn xã hội Công giáo, bao gồm phẩm giá của lao động, quyền lợi của người lao động, vai trò của nhà nước trong việc bảo vệ công bằng, và sự bác bỏ cả chủ nghĩa xã hội cực đoan lẫn chủ nghĩa tư bản không kiểm soát.

Bằng cách chọn thánh hiệu “Lêo XIV”, Đức Tân Giáo Hoàng dường như muốn gửi đi một thông điệp mạnh mẽ rằng các vấn đề công bằng xã hội vẫn là trọng tâm trong sứ vụ của Giáo hội. Trong thế kỷ 21, khi thế giới đối mặt với những thách thức mới như bất bình đẳng kinh tế toàn cầu, biến đổi khí hậu, di cư hàng loạt và sự phân cực chính trị, Đức Lêo XIV có thể sẽ lấy “Rerum Novarum” làm nền tảng để đưa ra các giải pháp phù hợp với bối cảnh hiện nay. Thánh hiệu này không chỉ là một sự tri ân đối với Đức Lêo XIII mà còn là một lời cam kết tiếp tục sứ mạng bảo vệ phẩm giá con người và thúc đẩy một xã hội công bằng hơn.

2. Tầm quan trọng của giáo huấn xã hội trong thời đại mới

Giáo huấn xã hội Công giáo, bắt đầu với “Rerum Novarum”, không chỉ là một tập hợp các văn kiện mà còn là một lời mời gọi hành động. Nó kêu gọi các tín hữu, các nhà lãnh đạo chính trị, và toàn thể nhân loại nhìn nhận phẩm giá vốn có của mỗi con người và làm việc để xây dựng một thế giới công bằng hơn. Trong bối cảnh hiện nay, khi các vấn đề như bất bình đẳng giới, nạn buôn người, và sự suy thoái môi trường đang trở nên nghiêm trọng, Đức Lêo XIV có cơ hội sử dụng giáo huấn xã hội như một công cụ để định hình các chính sách toàn cầu và truyền cảm hứng cho các phong trào xã hội.

Việc chọn thánh hiệu “Lêo XIV” cũng có thể được xem như một lời khẳng định rằng Giáo hội sẽ không né tránh các vấn đề khó khăn của thời đại. Thay vào đó, Giáo hội sẽ tiếp tục đóng vai trò là một tiếng nói đạo đức, kêu gọi các quốc gia, doanh nghiệp và cá nhân đặt con người làm trung tâm của mọi quyết định kinh tế, chính trị và xã hội.

Bối cảnh lịch sử của “Rerum Novarum” và di sản của nó

1. Tông huấn “Rerum Novarum” (1891)

Tông huấn “Rerum Novarum” được ban hành trong bối cảnh cách mạng công nghiệp đang thay đổi sâu sắc cấu trúc xã hội ở châu Âu và Bắc Mỹ. Sự phát triển nhanh chóng của các nhà máy, đô thị hóa, và nền kinh tế thị trường đã dẫn đến những bất công nghiêm trọng. Người lao động phải làm việc trong những điều kiện khắc nghiệt, với mức lương thấp, giờ làm việc kéo dài, và không có các biện pháp bảo vệ an toàn lao động. Trong khi đó, các nhà tư bản tích lũy được những khối tài sản khổng lồ, tạo ra sự chênh lệch giàu nghèo ngày càng lớn.

Đồng thời, chủ nghĩa xã hội và các phong trào vô chính phủ bắt đầu lan rộng, kêu gọi lật đổ các hệ thống tư bản và thiết lập các xã hội không có giai cấp. Trong bối cảnh này, Đức Lêo XIII đã đưa ra một tiếng nói mang tính cách mạng: Giáo hội không đứng về phía các nhà tư bản, cũng không ủng hộ các phong trào xã hội chủ nghĩa, mà đứng về phía những người nghèo và bị áp bức. “Rerum Novarum” đưa ra các nguyên tắc quan trọng, bao gồm:

·        Phẩm giá của lao động: Lao động là một phần của bản chất con người và là cách con người tham gia vào công trình sáng tạo của Thiên Chúa.

·        Quyền lợi của người lao động: Người lao động có quyền được trả lương công bằng, làm việc trong điều kiện an toàn, và thành lập các nghiệp đoàn để bảo vệ quyền lợi của mình.

·        Vai trò của nhà nước: Nhà nước có trách nhiệm bảo vệ công bằng xã hội, nhưng không được can thiệp quá mức vào quyền tự do cá nhân.

·        Phê phán chủ nghĩa xã hội: Đức Lêo XIII bác bỏ chủ nghĩa xã hội vì nó phủ nhận quyền sở hữu tư nhân và dẫn đến sự tập trung quyền lực vào tay nhà nước.

·        Cảnh báo chủ nghĩa tư bản không kiểm soát: Ngài chỉ trích sự lạm dụng của các nhà tư bản, những người đặt lợi nhuận lên trên phẩm giá con người.

Tông huấn này không chỉ có tác động trong phạm vi Giáo hội mà còn ảnh hưởng đến các phong trào lao động và chính sách xã hội trên toàn thế giới. Nó trở thành kim chỉ nam cho các giáo hoàng sau này khi họ tiếp tục phát triển giáo huấn xã hội Công giáo.

2. Kỷ niệm 100 năm “Rerum Novarum” với “Centesimus Annus” (1991)

Ngày 2 tháng 5 năm 1991, Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II công bố thông điệp “Centesimus Annus” (Đệ Bách Chu Niên) để kỷ niệm 100 năm “Rerum Novarum”. Được ban hành trong bối cảnh thế giới vừa chứng kiến sự sụp đổ của các chế độ cộng sản ở Đông Âu, “Centesimus Annus” không chỉ là một sự tri ân đối với di sản của Đức Lêo XIII mà còn là một nỗ lực để áp dụng các nguyên tắc của “Rerum Novarum” vào các vấn đề đương thời.

Trong thông điệp này, Thánh Gioan Phaolô II nhấn mạnh:

·        Chối bỏ chủ nghĩa xã hội kiểu cộng sản: Ngài khẳng định rằng chủ nghĩa xã hội, với việc phủ nhận quyền sở hữu tư nhân và tự do cá nhân, đã thất bại trong việc mang lại công bằng xã hội. Sự sụp đổ của các chế độ cộng sản ở Đông Âu là minh chứng rõ ràng cho điều này.

·        Cảnh báo về chủ nghĩa tư bản: Mặc dù ủng hộ nền kinh tế thị trường, Thánh Gioan Phaolô II cảnh báo rằng chủ nghĩa tư bản không được phép đặt lợi nhuận lên trên phẩm giá con người. Ngài kêu gọi một nền kinh tế thị trường được hướng dẫn bởi các giá trị đạo đức và công bằng xã hội.

·        Tầm quan trọng của phẩm giá con người: Thông điệp nhấn mạnh rằng mọi chính sách kinh tế và xã hội phải đặt con người làm trung tâm, tôn trọng phẩm giá và quyền lợi của từng cá nhân.

·        Toàn cầu hóa và bất bình đẳng: Ngài cảnh báo về những nguy cơ của toàn cầu hóa, như sự gia tăng bất bình đẳng giữa các quốc gia và sự suy thoái môi trường, đồng thời kêu gọi sự đoàn kết toàn cầu để giải quyết các vấn đề này.

“Centesimus Annus” đã truyền cảm hứng cho nhiều phong trào xã hội và chính sách công trên toàn thế giới, đồng thời củng cố vai trò của Giáo hội như một tiếng nói đạo đức trong các vấn đề toàn cầu. Thông điệp này cũng mở ra một hướng đi mới cho giáo huấn xã hội, nhấn mạnh sự cần thiết của một nền kinh tế đạo đức trong bối cảnh toàn cầu hóa.

Hành trình giáo huấn xã hội Công giáo: Từ Lêo XIII đến nay

Để hiểu rõ hơn về những định hướng mà Đức Lêo XIV có thể theo đuổi, chúng ta cần nhìn lại hành trình giáo huấn xã hội của Giáo hội Công giáo trong hơn 130 năm qua. Các giáo huấn này có thể được chia thành hai giai đoạn chính: từ Đức Lêo XIII đến Đức Piô XII (1891-1958) và từ Đức Gioan XXIII đến nay (1958-2025).

1. Giai đoạn 1891-1958: Đặt nền móng cho giáo huấn xã hội

Giai đoạn đầu tiên, bắt đầu với “Rerum Novarum” của Đức Lêo XIII, đánh dấu sự khởi đầu của một phong trào giáo huấn xã hội có hệ thống trong Giáo hội Công giáo. Trong thời kỳ này, Giáo hội ủng hộ nền kinh tế thị trường tự do của các quốc gia phương Tây, nhưng đồng thời lên tiếng mạnh mẽ về các bất công xã hội.

·        Đức Lêo XIII (1878-1903): “Rerum Novarum” là cột mốc quan trọng, nhưng Đức Lêo XIII cũng ban hành nhiều văn kiện khác kêu gọi cải cách xã hội. Ngài nhấn mạnh rằng sự thay đổi phải đến từ “thượng tầng cơ sở” (từ các nhà lãnh đạo và chính quyền) chứ không phải từ các phong trào bạo động. Ngài khuyến khích người Công giáo thành lập các nghiệp đoàn Công giáo để bảo vệ quyền lợi của mình, đồng thời cảnh báo về nguy cơ của các phong trào xã hội chủ nghĩa.

·        Đức Piô X (1903-1914) và Đức Bênêđictô XV (1914-1922): Trong thời kỳ này, các giáo huấn xã hội không có nhiều thay đổi đáng kể. Giáo hội tập trung vào việc củng cố đức tin trong bối cảnh chiến tranh và bất ổn chính trị, nhưng vẫn tiếp tục ủng hộ các cơ cấu xã hội hiện có.

·        Đức Piô XI (1922-1939): Năm 1931, Đức Piô XI ban hành thông điệp “Quadragesimo Anno” (Đệ Tứ Thập Chu Niên) để kỷ niệm 40 năm “Rerum Novarum”. Thông điệp này thách thức mạnh mẽ hơn các cơ cấu tư bản, đồng thời kêu gọi Giáo hội đi tiên phong trong các phong trào cải cách xã hội. Năm 1938, Đức Piô XI viết tông thư “Firmissimus” để ủng hộ người Công giáo Mexico trong bối cảnh bị bách hại, đồng ý rằng trong một số trường hợp, sự phản kháng có thể được chấp nhận.

·        Đức Piô XII (1939-1958): Trong bối cảnh Thế chiến thứ hai và sự gia tăng của chủ nghĩa cộng sản, Đức Piô XII tập trung vào việc bảo vệ quyền sở hữu cá nhân và các giá trị dân chủ phương Tây. Ngài nhấn mạnh rằng quyền sở hữu cá nhân phải phục vụ lợi ích chung của toàn thể nhân loại, đồng thời cảnh báo về sự nguy hiểm của chủ nghĩa cộng sản.

Trong giai đoạn này, Giáo hội đã đặt ra một con đường “thứ ba” giữa chủ nghĩa tư bản và chủ nghĩa xã hội, nhưng trong thực tế, Giáo hội nghiêng về phía các nền kinh tế thị trường tự do của phương Tây. Tuy nhiên, các giáo huấn xã hội của Giáo hội đã góp phần quan trọng vào việc thúc đẩy các cải cách lao động, như quy định về lương tối thiểu, giờ làm việc, và quyền thành lập nghiệp đoàn.

2. Giai đoạn 1958-2025: Hướng tới công bằng toàn cầu

Giai đoạn thứ hai, bắt đầu từ triều đại của Đức Gioan XXIII, chứng kiến sự chuyển đổi trong cách Giáo hội tiếp cận các vấn đề xã hội. Giáo hội bắt đầu tập trung vào các vấn đề toàn cầu, như đói nghèo, bất bình đẳng, và hòa bình, đồng thời dè dặt hơn với các hệ thống kinh tế tư bản.

·        Đức Gioan XXIII (1958-1963): Với tông huấn “Mater et Magistra” (Mẹ và Thầy) năm 1961, Đức Gioan XXIII kêu gọi canh tân các xã hội theo mô hình phương Tây, nhưng nhấn mạnh rằng sự phát triển phải phục vụ lợi ích của tất cả mọi người, đặc biệt là các quốc gia nghèo. Ngài cũng khuyến khích Giáo hội tham gia tích cực hơn vào các vấn đề xã hội toàn cầu.

·        Công đồng Vatican II (1962-1965): Công đồng này đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong giáo huấn xã hội Công giáo. Công đồng nhấn mạnh rằng công lý là trọng tâm của hòa bình và kêu gọi một hệ thống kinh tế toàn cầu công bằng hơn, trong đó các quốc gia nghèo được chia sẻ quyền lực và tài nguyên. Công đồng cũng chấp nhận từ bỏ các đặc quyền của Giáo hội nếu điều đó giúp ánh sáng Tin Mừng được lan tỏa mạnh mẽ hơn.

·        Đức Phaolô VI (1963-1978): Trong tông huấn “Populorum Progressio” (Sự phát triển của các dân tộc) năm 1967, Đức Phaolô VI kêu gọi sự phát triển toàn diện của con người và các dân tộc. Ngài nhấn mạnh rằng sự phát triển không chỉ là vấn đề kinh tế mà còn liên quan đến văn hóa, giáo dục, và phẩm giá con người. Năm 1971, trong tông thư “Octogesimo Adveniens” (Đệ Bát Thập Chu Niên), ngài kêu gọi các giáo hội địa phương áp dụng các giải pháp linh hoạt để giải quyết các vấn đề xã hội. Năm 1975, tông huấn “Evangelii Nuntiandi” (Phúc Âm hóa thế giới hiện đại) của ngài nhấn mạnh khái niệm “giải phóng” trong bối cảnh Tin Mừng, kêu gọi cải cách cả trong tư tưởng lẫn các cơ cấu xã hội.

·        Thượng hội đồng Giám mục Mỹ La tinh (1968 và 1979): Tại Medellin (1968), các giám mục Mỹ La tinh tuyên bố “chọn lựa ưu đãi cho người nghèo”, cam kết đứng về phía những người nghèo và bị áp bức. Tại Puebla (1979), các giám mục tiếp tục nhấn mạnh vai trò của Giáo hội trong việc thúc đẩy công bằng xã hội và bảo vệ phẩm giá con người.

·        Thánh Gioan Phaolô II (1978-2005): Là một trong những giáo hoàng có ảnh hưởng lớn nhất đến giáo huấn xã hội, Thánh Gioan Phaolô II đã ban hành nhiều văn kiện quan trọng, như “Laborem Exercens” (Lao động, 1981), “Sollicitudo Rei Socialis” (Quan tâm xã hội, 1987), và “Centesimus Annus” (1991). Ngài nhấn mạnh phẩm giá của lao động, quyền lợi của người nghèo, và sự cần thiết của một nền kinh tế đạo đức. Ngài cũng chỉ trích mạnh mẽ cả chủ nghĩa cộng sản lẫn chủ nghĩa tư bản không kiểm soát, đồng thời kêu gọi các quốc gia giàu có hỗ trợ các quốc gia nghèo.

·        Đức Bênêđictô XVI (2005-2013): Với thông điệp “Caritas in Veritate” (Bác ái trong sự thật) năm 2009, Đức Bênêđictô XVI nhấn mạnh rằng tình yêu và sự thật phải là nền tảng của mọi hoạt động kinh tế và xã hội. Ngài kêu gọi một nền kinh tế toàn cầu dựa trên sự đoàn kết và trách nhiệm chung, đồng thời cảnh báo về những nguy cơ của chủ nghĩa tiêu dùng và toàn cầu hóa không kiểm soát.

·        Đức Phanxicô (2013-2025): Là người tiền nhiệm của Đức Lêo XIV, Đức Phanxicô được biết đến như một nhà vô địch của công bằng xã hội. Các văn kiện như “Evangelii Gaudium” (Niềm vui Tin Mừng), “Laudato Si’” (Chăm sóc ngôi nhà chung), và các bài giảng của ngài nhấn mạnh phẩm giá con người, sự quan tâm đến người nghèo, và tầm quan trọng của cải cách hệ thống. Ngài cũng thúc đẩy tính đồng nghị (hiệp hành) và bao hàm, kêu gọi Giáo hội lắng nghe tiếng nói của tất cả mọi người, đặc biệt là những người bị gạt ra bên lề xã hội.

3. Nhận định về hành trình giáo huấn xã hội

Trong hơn 130 năm qua, giáo huấn xã hội Công giáo đã phát triển từ một tiếng nói bênh vực người lao động trong bối cảnh cách mạng công nghiệp thành một phong trào toàn cầu thúc đẩy công bằng, hòa bình, và phẩm giá con người. Hai điểm nổi bật trong hành trình này là:

1.    Sự quan tâm đến người nghèo: Giáo hội luôn đặt người nghèo và bị áp bức làm trọng tâm của các giáo huấn xã hội, đồng thời chỉ trích các hệ thống kinh tế và chính trị gây ra bất công.

2.    Bảo vệ quyền cá nhân: Giáo hội nhấn mạnh rằng các quyền cá nhân, như quyền sở hữu, tự do, và phẩm giá, phải được tôn trọng trong mọi hệ thống xã hội.

Tuy nhiên, Giáo hội cũng đối mặt với nhiều thách thức. Trong giai đoạn 1891-1958, Giáo hội thường bị coi là đứng về phía các quốc gia tư bản phương Tây, mặc dù đã lên tiếng chỉ trích các bất công của hệ thống này. Trong giai đoạn 1958-2025, Giáo hội đã nỗ lực tìm kiếm một con đường trung dung, nhưng đôi khi bị lôi kéo vào các tranh cãi chính trị, như trường hợp của “thần học giải phóng” ở Mỹ La tinh.

Thách thức và cơ hội cho Đức Lêo XIV

1. Thách thức

Đức Lêo XIV nhậm chức trong một thế giới đầy biến động, với nhiều thách thức lớn:

·        Bất bình đẳng kinh tế: Sự chênh lệch giàu nghèo ngày càng gia tăng, với một số ít người kiểm soát phần lớn tài nguyên của thế giới. Theo báo cáo của Oxfam năm 2024, 1% người giàu nhất sở hữu gần 50% tài sản toàn cầu, trong khi hàng tỷ người sống dưới mức nghèo khổ.

·        Biến đổi khí hậu: Khủng hoảng môi trường đang đe dọa cuộc sống của hàng triệu người, đặc biệt là ở các quốc gia nghèo. Các hiện tượng thời tiết cực đoan, như hạn hán và lũ lụt, đang gây ra nạn đói và di cư hàng loạt.

·        Xung đột xã hội và chính trị: Các phong trào dân túy, phân cực chính trị, và xung đột sắc tộc đang làm suy yếu sự đoàn kết toàn cầu. Các cuộc chiến tranh và nội chiến ở nhiều khu vực, như Trung Đông và châu Phi, tiếp tục gây ra đau khổ cho hàng triệu người.

·        Thách thức nội bộ trong Giáo hội: Giáo hội Công giáo đang đối mặt với các vấn đề như giảm số lượng tín hữu ở một số khu vực, các vụ bê bối lạm dụng, và sự cần thiết phải cải cách để phù hợp với thời đại. Việc cân bằng giữa việc duy trì truyền thống và thích nghi với các giá trị hiện đại là một thách thức lớn.

2. Cơ hội

Mặc dù đối mặt với nhiều thách thức, Đức Lêo XIV cũng có nhiều cơ hội để tạo ra sự thay đổi tích cực:

·        Tận dụng di sản của “Rerum Novarum”: Bằng cách làm mới tinh thần của “Rerum Novarum”, Đức Lêo XIV có thể đưa ra các giải pháp sáng tạo cho các vấn đề xã hội hiện nay, như kêu gọi một nền kinh tế công bằng hơn và bảo vệ môi trường.

·        Tiếp nối Đức Phanxicô: Với nền tảng vững chắc từ triều đại của Đức Phanxicô, Đức Lêo XIV có thể tiếp tục thúc đẩy tính đồng nghị, lắng nghe tiếng nói của người nghèo, và xây dựng một Giáo hội bao hàm hơn.

·        Ảnh hưởng toàn cầu của Giáo hội: Với hơn 1,3 tỷ tín hữu trên toàn thế giới, Giáo hội Công giáo có tiềm năng lớn để định hình các chính sách xã hội và kinh tế toàn cầu. Vai trò của Giáo hội trong các vấn đề như hòa bình, nhân quyền, và phát triển bền vững được công nhận rộng rãi.

·        Công nghệ và truyền thông: Sự phát triển của công nghệ và mạng xã hội mang lại cơ hội để Đức Lêo XIV truyền tải thông điệp của mình đến hàng tỷ người trên toàn thế giới, đặc biệt là giới trẻ.

Định hướng tiềm năng của Đức Lêo XIV

Dựa trên di sản của “Rerum Novarum” và các giáo huấn xã hội trước đây, Đức Lêo XIV có thể theo đuổi một số định hướng sau:

1.    Thúc đẩy một nền kinh tế đạo đức: Ngài có thể kêu gọi các quốc gia và doanh nghiệp áp dụng các chính sách kinh tế tôn trọng phẩm giá con người, như trả lương công bằng, bảo vệ quyền lao động, và giảm bất bình đẳng. Ngài cũng có thể thúc đẩy các sáng kiến như thuế tài sản toàn cầu để giảm chênh lệch giàu nghèo.

2.    Bảo vệ môi trường: Tiếp nối “Laudato Si’” của Đức Phanxicô, Đức Lêo XIV có thể nhấn mạnh trách nhiệm của nhân loại trong việc chăm sóc hành tinh, đặc biệt là hỗ trợ các cộng đồng bị ảnh hưởng bởi biến đổi khí hậu. Ngài có thể kêu gọi các quốc gia giàu có đầu tư vào năng lượng tái tạo và hỗ trợ các quốc gia nghèo trong việc thích nghi với biến đổi khí hậu.

3.    Đối thoại liên tôn và liên văn hóa: Trong một thế giới đa dạng, ngài có thể thúc đẩy sự hợp tác giữa các tôn giáo và văn hóa để giải quyết các vấn đề toàn cầu, như hòa bình, nhân quyền, và phát triển bền vững.

4.    Hỗ trợ người nghèo và di cư: Ngài có thể tiếp tục “chọn lựa ưu đãi cho người nghèo”, kêu gọi các chính sách hỗ trợ người di cư, người tị nạn, và các cộng đồng bị gạt ra bên lề. Ngài cũng có thể lên tiếng mạnh mẽ hơn về các vấn đề như nạn buôn người và bóc lột lao động.

5.    Cải cách Giáo hội: Ngài có thể tiếp tục các nỗ lực cải cách của Đức Phanxicô, như tăng cường vai trò của giáo dân, đặc biệt là phụ nữ, và giải quyết các vấn đề nội bộ trong Giáo hội. Việc thúc đẩy tính đồng nghị có thể giúp Giáo hội trở nên gần gũi hơn với các cộng đồng địa phương.

6.    Giáo dục và nâng cao nhận thức: Ngài có thể đầu tư vào các chương trình giáo dục để nâng cao nhận thức về công bằng xã hội, đặc biệt là trong giới trẻ. Các sáng kiến như trường học Công giáo và các chương trình đào tạo trực tuyến có thể giúp lan tỏa các giá trị của giáo huấn xã hội đến khắp nơi trên thế giới.

Phần VII: Kết luận

Sự kiện Đức Hồng y Robert Francis Prevost được bầu làm Đức Giáo Hoàng Lêo XIV vào ngày 8 tháng 5 năm 2025 mở ra một chương mới trong lịch sử Giáo hội Công giáo. Với việc chọn thánh hiệu “Lêo XIV”, ngài bày tỏ ý định tiếp nối di sản của Đức Lêo XIII và “Rerum Novarum”, đồng thời đối mặt với các thách thức của thời đại mới. Trong hơn 130 năm qua, Giáo hội Công giáo đã không ngừng lên tiếng vì công bằng xã hội, bênh vực người nghèo, và thúc đẩy phẩm giá con người. Từ “Rerum Novarum” của Đức Lêo XIII đến “Laudato Si’” của Đức Phanxicô, Giáo hội đã chứng minh vai trò của mình như một tiếng nói đạo đức trong các vấn đề toàn cầu.

Đức Lêo XIV, với sự hướng dẫn của Chúa Thánh Thần và di sản phong phú của các vị tiền nhiệm, có cơ hội để làm mới tinh thần của “Rerum Novarum” và dẫn dắt Giáo hội cũng như thế giới hướng tới một tương lai công bằng, hòa bình, và bền vững hơn. Trong bối cảnh thế giới đang đối mặt với những thách thức chưa từng có, từ bất bình đẳng kinh tế đến biến đổi khí hậu, Đức Tân Giáo Hoàng có thể trở thành một ngọn lửa soi đường, truyền cảm hứng cho nhân loại vượt qua những khó khăn và xây dựng một thế giới tốt đẹp hơn.

Chúng ta hãy cùng cầu nguyện và chờ đón những huấn dụ và hành động của Đức Tân Giáo Hoàng Lêo XIV, với hy vọng rằng ngài sẽ tiếp tục là ánh sáng dẫn đường cho nhân loại trong những thời khắc thử thách này.
Lm. Anmai, CSssR