Đức Tin Kiên Vững Giữa Bão Tố: Chân Dung Thánh A-tha-na-xi-ô, Chứng Nhân Của Sự Thật

Đức Tin Kiên Vững Giữa Bão Tố: Chân Dung Thánh A-tha-na-xi-ô, Chứng Nhân Của Sự Thật

Trong lịch sử Hội Thánh, có những vị thánh không chỉ là ngọn đèn chiếu sáng cho thời đại của các ngài, mà còn là cột trụ vững chắc nâng đỡ Đức Tin trong những thời điểm bấp bênh, đen tối nhất. Thánh A-tha-na-xi-ô, giám mục và tiến sĩ Hội Thánh, chính là một mẫu gương như thế. Khi mà chân lý bị tấn công, khi mà Giáo Hội bị giằng xé bởi những lạc thuyết và chia rẽ nội bộ, thì ngài là một chiến sĩ không mỏi mệt, một mục tử kiên cường, không lùi bước trước mọi loại khổ hình và vu khống. Hôm nay, phụng vụ Giáo Hội tưởng nhớ ngài không chỉ như một vị mục tử, mà như một nhân chứng sống động cho Tin Mừng — người đã sống đúng lời Chúa Giê-su dạy: "Vì danh Thầy, anh em sẽ bị mọi người thù ghét. Nhưng kẻ nào bền chí đến cùng, kẻ ấy sẽ được cứu thoát."

Thánh A-tha-na-xi-ô sinh khoảng năm 295 tại Alexandria, Ai Cập. Khi còn rất trẻ, ngài đã thể hiện tài năng xuất chúng, đặc biệt trong việc học hỏi Kinh Thánh và triết học. Nhưng điều khiến ngài trở thành vĩ nhân không phải là tri thức hay khả năng hùng biện, mà là lòng yêu mến Chúa Kitô mãnh liệt đến độ dám đánh đổi mọi thứ để bảo vệ chân lý rằng: Đức Giê-su là Con Thiên Chúa thật, đồng bản thể với Chúa Cha, điều mà bè rối Ariô đã phủ nhận. Trong một thời đại mà những người nắm quyền thế bắt tay với các bè phái lạc giáo, sự thật trở nên mong manh, bị bóp méo bởi thủ đoạn chính trị và sự thỏa hiệp của lòng người yếu đuối, thì A-tha-na-xi-ô đứng lên như một cột mốc bất khả lay chuyển. Ngài bị lưu đày không dưới năm lần, sống nhiều năm trong cảnh biệt xứ, cô độc, chịu sỉ nhục, nhưng chưa bao giờ đánh mất sự bình an và lòng tin tưởng nơi Thiên Chúa.

Bài đọc hôm nay từ thư thứ nhất của thánh Gio-an gói gọn linh đạo của thánh A-tha-na-xi-ô: “Ai tin rằng Đức Giê-su là Đấng Ki-tô, kẻ ấy đã được Thiên Chúa sinh ra... Và điều làm cho chúng ta thắng được thế gian, đó là lòng tin của chúng ta.” Không phải sự bảo đảm của vua chúa, không phải đồng thuận của số đông, nhưng chính đức tin chân thật và yêu mến Thiên Chúa là nền tảng của mọi chiến thắng đích thực. A-tha-na-xi-ô đã sống điều đó một cách triệt để. Trong những năm tháng bị bách hại, ngài không rơi vào tuyệt vọng hay trả đũa, nhưng vẫn tiếp tục rao giảng Chúa Giê-su Kitô là Thiên Chúa thật. Ngài không để cho lòng mình bị đầu độc bởi thù hận, dù phải đối diện với bao nhiêu “thành phố” bị ruồng bỏ, như chính Chúa Giê-su đã nói: "Khi người ta bách hại anh em trong thành này, thì hãy trốn sang thành khác."

Lời của Chúa trong Tin Mừng hôm nay vang vọng như một lời tiên tri đã nên trọn nơi đời sống ngài: “Trò không hơn thầy, tớ không hơn chủ. Trò được như thầy, tớ được như chủ, đã là khá lắm rồi.” A-tha-na-xi-ô không hề sống nhờ những đặc ân, cũng chẳng tìm cách lấy lòng vua chúa hay quyền lực thế gian. Trái lại, ngài bị đẩy ra ngoài lề, nhưng chính nơi ấy, ngài trở nên giống Chúa Kitô nhất: bị hiểu lầm, bị từ chối, nhưng trung tín đến cùng. Những ai mong tìm một Kitô giáo dễ chịu, được mọi người tung hô, có lẽ sẽ thất vọng khi nhìn vào A-tha-na-xi-ô. Nhưng với những ai chân thành muốn bước theo Đức Ki-tô trên con đường thập giá, thì nơi ngài có thể tìm thấy nguồn cảm hứng bất tận cho đời sống chứng tá.

Ngày nay, Giáo Hội vẫn tiếp tục đối diện với nhiều thách đố: chủ nghĩa tương đối, trào lưu chối bỏ thần linh, lối sống hưởng thụ làm mờ nhạt căn tính Kitô hữu. Không phải ngẫu nhiên mà chân lý “Đức Giê-su là Con Thiên Chúa thật” ngày càng bị lãng quên giữa một thế giới ưa thích sự mập mờ. Một lần nữa, chúng ta cần những tâm hồn như A-tha-na-xi-ô: kiên trung trong đức tin, không sợ hãi trước gian nan, và dám đứng một mình nếu cần thiết để bảo vệ sự thật. Họ là những người sống giữa thế gian nhưng không thuộc về thế gian, như thánh Gio-an đã nhấn mạnh: “Yêu mến Thiên Chúa là tuân giữ các điều răn của Người, mà các điều răn ấy có nặng nề gì đâu!”

Thánh A-tha-na-xi-ô còn để lại cho Giáo Hội một kho tàng thần học và linh đạo quý giá. Trong tác phẩm nổi tiếng "Về sự Nhập Thể của Ngôi Lời", ngài diễn tả một cách thâm sâu mầu nhiệm Ngôi Hai xuống thế làm người để cứu độ nhân loại. Theo ngài, chỉ có chính Thiên Chúa mới có thể chữa lành tận căn vết thương tội lỗi của con người. Nếu Đức Giê-su không thật sự là Thiên Chúa, thì thập giá chẳng có giá trị cứu độ nào cả. Nhưng vì Đức Giê-su là Con Thiên Chúa thật, đồng bản thể với Chúa Cha, nên Người có quyền năng để làm cho chúng ta trở nên con cái Thiên Chúa, như chính thư thánh Gio-an đã viết: “Phàm ai tin rằng Đức Giê-su là Đấng Ki-tô, kẻ ấy đã được Thiên Chúa sinh ra.”

Mỗi khi chúng ta đọc lại những trang Tin Mừng hay những giáo huấn của Giáo Hội về Chúa Giê-su, chúng ta không chỉ được mời gọi hiểu về một nhân vật lịch sử, mà còn là đi vào mối tương quan cá vị với Ngài — Đấng là Thiên Chúa thật và là con người thật. Chính xác như A-tha-na-xi-ô đã nhấn mạnh: Chúa Giê-su không chỉ dạy con người sống tốt, mà chính Ngài là sự sống, là ánh sáng, là sự thật, là sự sống lại và là sự sống đời đời. Chúng ta tin vào Chúa Giê-su không phải vì đó là điều dễ chịu, mà vì đó là sự thật cứu độ. Tin vào Ngài chính là thắng được thế gian.

Hôm nay, khi đứng trước thánh nhân trong phụng vụ Hội Thánh, chúng ta không chỉ tưởng niệm ngài như một anh hùng tín lý, mà còn là một mục tử yêu thương đoàn chiên đến tận cùng. Dù bị trục xuất, lưu đày, ngài vẫn không quên đàn chiên của mình. Dù bị hiểu lầm, ngài vẫn tha thứ. Dù bị loại trừ, ngài vẫn tiếp tục phục vụ. Trong thời đại nhiễu nhương hôm nay, nơi mà sự thật có thể bị bóp méo, nơi mà nhiều tín hữu có thể rơi vào thỏa hiệp và mỏi mệt, thì tấm gương A-tha-na-xi-ô nhắc ta nhớ: chỉ có chân lý mới giải thoát chúng ta, và trung tín với chân lý ấy chính là hành động yêu mến Thiên Chúa.

Ước gì, chúng ta – những Kitô hữu hôm nay – khi bị “bách hại” bởi miệng lưỡi thế gian, bởi những lời dèm pha, loại trừ, hay chính cơn khủng hoảng đức tin trong tâm hồn, vẫn biết học lấy tinh thần của thánh A-tha-na-xi-ô: không gục ngã, không buông xuôi, không hận thù, nhưng kiên trì bước theo Thầy Chí Thánh trong âm thầm, khiêm nhường và yêu thương đến cùng.

Xin thánh A-tha-na-xi-ô cầu bầu cho chúng ta, để chúng ta giữ vững niềm tin, sống trung thành với các điều răn của Chúa, và không bao giờ ngại làm chứng cho chân lý, ngay cả khi điều đó khiến chúng ta cô đơn. Vì như chính Chúa Giê-su đã hứa: “Kẻ nào bền chí đến cùng, kẻ ấy sẽ được cứu thoát.”

Lm. Anmai, CSsR