Dưới bóng thập giá: Giá trị của từ bỏ để theo Chúa

07  16  X  CHÚA NHẬT XXIII THƯỜNG NIÊN.

Kn 9,13-18; Plm 9b-10.12-17; Lc 14,25-33.

Lc 14,25-33

Có rất đông người cùng đi đường với Đức Giê-su. Người quay lại bảo họ:

“Ai đến với tôi mà không dứt bỏ cha mẹ, vợ con, anh em, chị em, và cả mạng sống mình nữa, thì không thể làm môn đệ tôi được. Ai không vác thập giá mình mà đi theo tôi, thì không thể làm môn đệ tôi được.

“Quả thế, ai trong anh em muốn xây một cây tháp, mà trước tiên lại không ngồi xuống tính toán phí tổn, xem mình có đủ để hoàn thành không? Kẻo lỡ ra, đặt móng rồi mà không có khả năng làm xong, thì mọi người thấy vậy sẽ lên tiếng chê cười mà bảo: “Anh ta đã khởi công xây, mà chẳng có sức làm cho xong việc. Hoặc có vua nào đi giao chiến với một vua khác, mà trước tiên lại không ngồi xuống bàn tính xem mình có thể đem một vạn quân ra, đương đầu với đối phương dẫn hai vạn quân tiến đánh mình chăng? Nếu không đủ sức, thì khi đối phương còn ở xa, ắt nhà vua đã phải sai sứ đi cầu hoà. Cũng vậy, ai trong anh em không từ bỏ hết những gì mình có, thì không thể làm môn đệ tôi được.

Dưới bóng thập giá: Giá trị của từ bỏ để theo Chúa

Tin Mừng Chúa Nhật XXIII Thường Niên hôm nay mở ra một viễn cảnh đầy thách đố cho đời sống người Kitô hữu: “Ai đến với tôi mà không dứt bỏ cha mẹ, vợ con, anh em, chị em, và cả mạng sống mình nữa, thì không thể làm môn đệ tôi được.” Những lời này như một tiếng sét làm rung chuyển mọi liên kết tự nhiên và thâm sâu nhất của con người. Có thể nhiều người trong chúng ta cảm thấy choáng váng hoặc bị sốc khi nghe Chúa Giêsu đòi hỏi đến mức ấy. Tại sao lại phải dứt bỏ những gì quý giá nhất, kể cả mạng sống, để đi theo Ngài? Phải chăng Chúa không coi trọng gia đình, không đề cao tình thân? Thưa không! Nhưng Chúa đang dạy chúng ta về một trật tự mới, một sự ưu tiên tuyệt đối dành cho Thiên Chúa khi chọn làm môn đệ.

Để hiểu đúng ý Chúa Giêsu, chúng ta cần trở lại bối cảnh của đoạn Tin Mừng này. Thánh Luca viết: “Có rất đông người cùng đi đường với Đức Giêsu.” Họ đi theo Ngài không phải vì đã hoàn toàn tin hiểu, mà có thể do hiếu kỳ, vì phép lạ, hoặc mong đợi một vị Mêsia chiến thắng theo kiểu trần thế. Chính vì thế, Chúa quay lại và thẳng thắn đưa ra những điều kiện thật mạnh mẽ: theo Ngài không phải là đi dạo chơi, không phải là đi tìm sự an toàn dễ dãi, nhưng là một hành trình đòi hỏi từ bỏ và hy sinh đến tận cùng.

Từ “dứt bỏ” (tiếng Hy Lạp: misein) trong bản văn gốc có nghĩa là “yêu ít hơn,” không phải là “ghét bỏ” theo nghĩa thông thường. Chúa Giêsu không dạy ta bất hiếu hay vô cảm, nhưng Ngài mời gọi ta đặt Ngài vào vị trí ưu tiên tuyệt đối, đến mức mọi mối tương quan khác phải xếp sau tình yêu dành cho Thiên Chúa. Cùng với đó là lời mời gọi “vác thập giá mình mà đi theo.” Ở đây, thập giá không chỉ là đau khổ, mà còn là biểu tượng của sự chọn lựa theo Chúa một cách trọn vẹn, trung tín giữa gian nan. Thập giá là con đường nghịch lý mà qua đó, sự sống vĩnh cửu được mở ra. Không có thập giá, không có vinh quang. Không có từ bỏ, không thể có tình yêu đích thực.

Chúa Giêsu dùng hai dụ ngôn để giúp người nghe suy nghĩ sâu xa hơn: một người xây tháp và một vị vua chuẩn bị ra trận. Cả hai dụ ngôn đều nói đến sự tính toán, suy xét kỹ lưỡng trước khi quyết định. Theo Chúa không thể là hành động bốc đồng, nhưng là một chọn lựa có suy nghĩ, có chuẩn bị tâm hồn. Người môn đệ không được mơ hồ hay mù quáng, mà cần nhận thức rõ: theo Chúa là bước vào cuộc chiến thiêng liêng, là dấn thân trong công trình xây dựng Nước Trời, đòi hỏi phải có nền tảng vững chắc là lòng tin, lòng yêu mến và sự kiên trì.

Và cuối cùng, Chúa kết luận bằng một đòi hỏi khác cũng rất tuyệt đối: “Ai trong anh em không từ bỏ hết những gì mình có, thì không thể làm môn đệ tôi được.” Đây là đỉnh cao của Tin Mừng hôm nay. Không phải chỉ là từ bỏ một vài thứ, nhưng là tất cả. Điều này không nhất thiết phải hiểu theo nghĩa vật chất, mà là một tinh thần nghèo khó, không lệ thuộc vào của cải, danh vọng, hay bất cứ điều gì có thể kéo ta ra khỏi tình yêu Thiên Chúa. Từ bỏ không phải là mất mát, nhưng là mở rộng trái tim, để Thiên Chúa có thể chiếm ngự và hành động. Người môn đệ đích thực là người sẵn sàng cho đi tất cả để nhận lấy chính Đức Kitô là gia nghiệp của mình.

Từ bài Tin Mừng hôm nay, chúng ta có thể rút ra một áp dụng rất sống động và gần gũi cho đời sống người Kitô hữu hôm nay. Chúng ta đang sống trong một thế giới tôn vinh chủ nghĩa cá nhân, tự do theo ý mình, và sự thoải mái vật chất. Chính trong hoàn cảnh ấy, lời mời gọi “vác thập giá” và “từ bỏ chính mình” của Chúa Giêsu càng trở nên nghịch lý và khó hiểu. Tuy nhiên, chính lời mời gọi đó mới là con đường dẫn đến tự do và hạnh phúc thật.

Khi ta đặt Chúa làm ưu tiên số một trong đời sống — trước cả gia đình, công việc, sở thích cá nhân — thì ta bắt đầu sống như một môn đệ thực sự. Điều này có thể khiến ta phải lựa chọn khó khăn: từ bỏ những thói quen xấu, ngưng những mối quan hệ không lành mạnh, dám nói không với những cơ hội không hợp Tin Mừng, hay trung tín với ơn gọi đời sống gia đình hoặc tu trì giữa những cám dỗ buông xuôi. Cũng có khi thập giá của ta là những bệnh tật, hiểu lầm, cô đơn hoặc những hy sinh âm thầm mà không ai biết đến.

Nhưng nếu ta ôm lấy thập giá ấy trong tâm tình yêu mến, thì chính thập giá ấy sẽ trở thành bàn đạp đưa ta đến gần Chúa hơn, đến gần nhau hơn. Và trong một xã hội đầy tính thực dụng, người Kitô hữu sống tinh thần từ bỏ sẽ là chứng nhân mạnh mẽ cho một tình yêu lớn lao hơn: tình yêu dám trao ban chính mình. Một người cha, người mẹ dám từ bỏ sự thoải mái riêng để hy sinh vì con cái là đang sống Tin Mừng. Một bạn trẻ dám đi ngược dòng, giữ gìn lương tâm trong sạch giữa môi trường đầy cám dỗ, là đang vác thập giá theo Chúa. Một người tín hữu không ngại sống công chính, không buông xuôi trước bất công, là đang xây dựng tòa tháp đức tin với nền móng vững chắc.

Và nếu mỗi người chúng ta đều sống như thế, thì Giáo Hội sẽ trở thành một cộng đoàn môn đệ thật sự, một Dân Thiên Chúa luôn biết bước theo Thầy Giêsu với lòng trung tín, yêu mến và từ bỏ. Ước gì qua Thánh Thể hôm nay, Chúa Giêsu ban cho chúng ta một tâm hồn can đảm, một ý chí mạnh mẽ và một tình yêu trọn vẹn, để ta không ngừng chọn Ngài là gia nghiệp duy nhất, dù có phải từ bỏ tất cả những gì ta quý nhất. Vì chỉ khi mất tất cả vì Chúa, ta mới có được chính Chúa — Đấng là sự sống đời đời.

Lm. Anmai, CSsR