Gặp gỡ vị thánh là bạn của Galileo và là người sáng lập trường công lập đầu tiên
Gặp gỡ vị thánh là bạn của Galileo và là người sáng lập trường công lập đầu tiên
Khi nghĩ đến trường công, chúng ta thường nghĩ đến những trường miễn phí do nhà nước tài trợ để cung cấp giáo dục cho tất cả trẻ em – trái ngược với trường tư.
Nhưng trên thực tế, nền giáo dục công lập như chúng ta biết không phải do chính phủ tài trợ, mà là do một vị thánh: Joseph Calasanz. Thật trùng hợp, vị thánh này là bạn của Galileo.
Calasanz đã mở trường miễn phí đầu tiên ở Âu châu, và mục vụ của ngài đặc biệt hướng đến người nghèo. Cảm hứng của ngài đến từng chút một, khi ngài nhận thấy Thiên Chúa dẫn dắt ngài không chỉ trong lời cầu nguyện mà còn trong cả những giấc mơ. Ngài cũng được truyền cảm hứng từ lời chứng của một linh mục giáo xứ ở Roma. Calasanz đang làm việc với một hội đoàn linh mục, những người chuẩn bị cho trẻ em lãnh nhận những Bí tích bằng cách dạy chúng giáo lý. Nhưng tại một giáo xứ trong một khu phố nghèo, ngài thấy vị linh mục này cũng đang dạy trẻ em cách đọc, viết và cách đếm.
Thánh Joseph Calasanz mong muốn điều này cho hàng trăm trẻ em nghèo quanh Roma. Khi sứ mệnh của ngài được xác định rõ ràng hơn trong lòng, ngài cố gắng kết hợp sứ mệnh này với nhóm đã dạy giáo lý, hoặc với những tu sĩ Dòng Tên, hoặc với những tu sĩ Đa Minh. Nhưng cuối cùng ngài nhận ra đây chính là sứ mệnh của mình, và dòng tu do ngài sáng lập, Dòng Piarist, vẫn tiếp tục sứ mệnh này cho đến ngày nay.
Trong những ngày đầu tiên đó, Cha Joseph, thông qua người bạn của ngài, Cha Brendani, đã được cấp hai phòng miễn phí. Cha Joseph bắt đầu công việc của mình. Hai linh mục khác đã tham gia cùng ngài, và chỉ năm năm sau khi ngài đến Roma, ngôi trường miễn phí đầu tiên dành cho trẻ em nghèo đã được thành lập.
Chương trình giảng dạy là “đạo đức và chữ nghĩa”, nghĩa là trẻ em được học toán và khoa học. Đây cũng là một khái niệm mới: kết hợp các môn học “thế tục” với tôn giáo.
Trường miễn phí dành cho người nghèo của Cha Joseph ngay lập tức phát triển lên đến hơn một nghìn học sinh. Ngài và các cộng sự đã nhanh chóng thành lập những trường tương tự ở những khu vực khác của Ý. Họ trở nên kỷ luật hơn trong cách tiếp cận và đã nộp đơn xin Giáo hội công nhận chính thức. Năm 1622, Đức Giáo hoàng Gregory XV phê chuẩn Dòng Giáo sĩ Nghèo thuộc Dòng Đức Mẹ Thiên Chúa của các Trường Đạo, thường được gọi là Dòng Piarist. Dòng Piarist là dòng linh mục đầu tiên chuyên tâm vào giáo dục tiểu học.
Như thường lệ với nững công trình của Thiên Chúa, nhiều vấn đề đã nảy sinh. Có những người bất bình trước tầm nhìn của Calasanz và những người muốn giành quyền lực.
Những người phản đối công trình của ngài, và một trong những lời buộc tội nhắm vào họ là tình bạn giữa những linh mục dòng Piarist với Galileo.
Tình bạn của Cha Joseph với Galileo được đưa ra như bằng chứng cho những niềm tin sai lệch của ông và được sử dụng làm “bằng chứng” để lên án chương trình giảng dạy “phi chính thống” của ngài. Giai cấp thống trị và những người nắm quyền lo sợ sự phát triển nhanh chóng của Dòng Piarist và tin rằng việc dạy trẻ em “nghèo” sẽ dẫn đến bất ổn xã hội.
Do bất đồng nội bộ và bị bách hại bên ngoài, Dòng Piarist đã bị giải tán vào năm 1646. Thánh Joseph Calasanz qua đời vào ngày 25 tháng Tám năm 1648, thọ 90 tuổi - trước khi Dòng Piarist được giải phóng và tái lập vào năm 1656. Người sáng lập dòng được phong thánh vào năm 1767 và được tôn vinh là bổn mạng của các trường học Kitô giáo. Ngày lễ của ngài là ngày 25 tháng Tám.
Năm 1997, Đức Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II đã kỷ niệm 400 năm thành lập trường Thánh Joseph bằng một lá thư gửi cho Bề trên Tổng quyền Dòng Piarist:
“Trực giác tài ba của Calasanz đã mở ra một hướng đi màu mỡ trong xã hội, mà các nhà sáng lập khác đã tiếp nối và đào sâu,” Đức Giáo hoàng nói, “Joseph Calasanz, ngài thông thái thấu hiểu nững dấu chỉ của thời đại, coi giáo dục, được truyền đạt một cách ‘ngắn gọn, đơn giản và hiệu quả’, là bảo đảm cho sự thành công trong cuộc sống của học sinh và là chất men cho sự đổi mới xã hội và Giáo hội.”
Thánh Giuse Calasanz, xin cầu cho chúng con, đặc biệt là cho những giáo viên và học sinh của chúng con.
Nguyễn Minh Sơn