Giáo hội sẽ đánh mất linh hồn mình nếu quay lưng với những người đang chịu đau khổ

GIÁO HỘI SẼ ĐÁNH MẤT LINH HỒN MÌNH NẾU QUAY LƯNG VỚI NHỮNG NGƯỜI ĐANG CHỊU ĐAU KHỔ

“Giáo Hội sẽ đánh mất linh hồn mình nếu quay lưng với những người đang chịu đau khổ.” — Đức Leo XIV

Lời khẳng định mạnh mẽ của Đức Leo XIV vang lên như một hồi chuông cảnh tỉnh, không chỉ dành cho Giáo Hội Công giáo mà còn cho toàn thể nhân loại. Trong một thế giới đang quay cuồng với những biến động xã hội, kinh tế và môi trường, thông điệp này không chỉ mang tính thời sự mà còn là một lời mời gọi sâu sắc để nhìn lại bản chất cốt lõi của lòng nhân ái và sứ mạng của Giáo Hội. Làm thế nào để Giáo Hội giữ được linh hồn của mình? Và tại sao việc đồng hành cùng những người đau khổ lại là thước đo cho sự tồn tại và ý nghĩa của một tổ chức tôn giáo lâu đời như vậy?

Để hiểu được trọng lượng của lời khẳng định này, chúng ta cần đặt nó trong bối cảnh lịch sử và xã hội. Đức Leo XIV, dù là một nhân vật giả định trong ngữ cảnh này, được hình dung như một vị Giáo hoàng tiếp nối di sản của các vị tiền nhiệm như Đức Leo XIII, người nổi tiếng với thông điệp Rerum Novarum (1891) về quyền lợi của người lao động, hay Đức Phanxicô, người không ngừng kêu gọi sự quan tâm đến người nghèo và bảo vệ môi trường. Lời nói của Đức Leo XIV dường như xuất phát từ một thời đại mà bất công xã hội, đói nghèo, chiến tranh, và khủng hoảng di cư đang đẩy hàng triệu người vào cảnh khốn cùng. Giáo Hội, với vai trò là ngọn đèn dẫn lối tinh thần, đứng trước thách thức phải giữ vững sứ mạng của mình: mang Tin Mừng đến cho những người bị bỏ rơi và nâng đỡ những tâm hồn đang tan vỡ.

Thông điệp này không chỉ là một lời cảnh báo mà còn là một lời mời gọi hành động. Nó nhắc nhở rằng Giáo Hội không phải là một định chế tách rời khỏi thế giới, mà là một thân thể sống động, được nuôi dưỡng bởi tình yêu và lòng trắc ẩn. Nếu Giáo Hội chọn cách im lặng hoặc thờ ơ trước những đau khổ của nhân loại, nó sẽ đánh mất chính linh hồn của mình — tức là đánh mất mối liên kết với Đức Kitô, Đấng đã dành cả cuộc đời để chữa lành và an ủi những người đau khổ.

Câu hỏi đặt ra là: Linh hồn của Giáo Hội là gì? Theo thần học Công giáo, Giáo Hội là “Nhiệm Thể Chúa Kitô,” một cộng đoàn được kết nối bởi đức tin, hy vọng và tình yêu. Linh hồn của Giáo Hội không chỉ nằm ở các nghi thức, giáo lý hay cơ cấu tổ chức, mà còn ở cách nó thể hiện tình yêu thương của Thiên Chúa trong thế giới. Đức Leo XIV nhấn mạnh rằng linh hồn này sẽ bị tổn hại nếu Giáo Hội không đặt những người đau khổ làm trung tâm của sứ mạng mình.

Trong Tin Mừng, Chúa Giêsu đã nói: “Ta đói, các ngươi đã cho ăn; Ta khát, các ngươi đã cho uống; Ta là khách lạ, các ngươi đã tiếp rước” (Mt 25,35). Những lời này không chỉ là một lời dạy, mà là kim chỉ nam cho đời sống Kitô hữu. Giáo Hội, với tư cách là hiện thân của Đức Kitô trên trần gian, được mời gọi để trở thành bàn tay, trái tim và tiếng nói của Ngài. Quay lưng với những người đau khổ đồng nghĩa với việc chối bỏ chính căn tính của mình.

Lịch sử Giáo Hội đã chứng minh rằng những thời điểm Giáo Hội mạnh mẽ nhất là khi nó đứng về phía những người bị áp bức. Từ việc chăm sóc người bệnh trong các đại dịch thời Trung cổ, đến việc bảo vệ người Do Thái trong Thế chiến II, hay các hoạt động từ thiện của các tổ chức Công giáo ngày nay, Giáo Hội luôn tìm thấy ý nghĩa sâu sắc nhất khi phục vụ những người yếu thế. Tuy nhiên, lịch sử cũng ghi nhận những giai đoạn Giáo Hội bị chỉ trích vì sự xa rời thực tại, khi quyền lực hay lợi ích cá nhân lấn át sứ mạng bác ái. Lời của Đức Leo XIV là một lời nhắc nhở rằng Giáo Hội không thể tồn tại như một định chế thuần túy nếu nó không sống đúng với tinh thần của Tin Mừng.

Ngày nay, những hình thức đau khổ mà Đức Leo XIV nhắc đến có thể được nhận diện ở khắp nơi. Hàng triệu người tị nạn phải rời bỏ quê hương vì chiến tranh và bạo lực. Biến đổi khí hậu đẩy những cộng đồng nghèo nhất vào cảnh khốn cùng. Bất bình đẳng kinh tế khiến khoảng cách giữa người giàu và người nghèo ngày càng rộng. Và trên hết, đại dịch cô đơn và khủng hoảng tinh thần đang lan rộng, ngay cả trong những xã hội phát triển.

Giáo Hội, để không đánh mất linh hồn mình, phải đối diện với những thách thức này bằng hành động cụ thể. Điều này có thể bao gồm:

1.    Đồng hành với người nghèo và người di cư: Giáo Hội cần tiếp tục mở rộng các chương trình từ thiện, cung cấp nơi trú ẩn, thực phẩm và hỗ trợ y tế cho những người cần nhất. Các giáo xứ có thể trở thành những trung tâm cộng đồng, nơi người di cư được chào đón và hỗ trợ.

2.    Lên tiếng chống lại bất công: Giáo Hội có một tiếng nói mạnh mẽ trong các vấn đề đạo đức và xã hội. Việc lên án các chính sách gây tổn hại cho người yếu thế, như khai thác tài nguyên thiên nhiên một cách vô trách nhiệm hay các hệ thống kinh tế bất công, là một phần không thể thiếu của sứ mạng.

3.    Chăm sóc tâm hồn: Đau khổ không chỉ là vật chất mà còn là tinh thần. Giáo Hội cần cung cấp sự an ủi và hướng dẫn cho những người đang vật lộn với sự cô đơn, trầm cảm hay mất phương hướng trong một thế giới ngày càng phân mảnh.

4.    Sống đơn sơ và gần gũi: Một Giáo Hội xa hoa hay xa cách sẽ khó chạm đến trái tim của những người đau khổ. Đức Leo XIV, qua lời nói của mình, có lẽ muốn kêu gọi một Giáo Hội sống đơn sơ, gần gũi và sẵn sàng dấn thân vào những nơi tăm tối nhất của nhân loại.

Mặc dù thông điệp của Đức Leo XIV hướng đến Giáo Hội như một định chế, nó cũng là lời mời gọi dành cho mỗi cá nhân. Tất cả chúng ta, dù là người Công giáo hay không, đều được kêu gọi để không quay lưng với những người đau khổ. Trong một thế giới bị chi phối bởi chủ nghĩa cá nhân và sự thờ ơ, việc mở rộng trái tim và bàn tay để giúp đỡ người khác không chỉ là một hành động nhân ái, mà còn là cách để chúng ta tìm thấy ý nghĩa sâu sắc hơn trong cuộc sống.

Hãy thử tưởng tượng một thế giới mà mỗi người đều dành một chút thời gian, nguồn lực hoặc tình yêu để nâng đỡ những người xung quanh. Một nụ cười dành cho người lạ, một bữa ăn chia sẻ với người đói, hay một lời an ủi dành cho người đang đau khổ có thể tạo ra những gợn sóng thay đổi lớn hơn chúng ta tưởng. Giáo Hội, với tư cách là một cộng đoàn đức tin, có thể là ngọn lửa khơi dậy tinh thần này, nhưng ngọn lửa ấy chỉ cháy sáng khi mỗi người chúng ta góp phần vào.

Lời khẳng định của Đức Leo XIV là một lời cảnh tỉnh, một lời mời gọi và một lời hứa. Nó cảnh tỉnh rằng Giáo Hội không thể tồn tại nếu quên đi sứ mạng cốt lõi của mình. Nó mời gọi Giáo Hội và mỗi người chúng ta dấn thân vào việc phục vụ những người đau khổ. Và nó hứa rằng, bằng cách làm như vậy, Giáo Hội không chỉ giữ được linh hồn của mình mà còn trở thành ánh sáng thực sự cho một thế giới đang rất cần hy vọng.

Hãy để thông điệp này không chỉ dừng lại ở lời nói, mà trở thành hành động. Hãy để Giáo Hội và mỗi người chúng ta trở thành hiện thân của tình yêu và lòng trắc ẩn, để không một ai phải chịu đau khổ trong cô đơn. Bởi vì, như Đức Leo XIV đã nói, linh hồn của chúng ta — và của Giáo Hội — phụ thuộc vào điều đó.

Lm. Anmai, CSsR tổng hợp