Hành trình tha thứ - Chinh phục trái tim

Thứ tư tuần 19 TN năm lẻ

Bài giảng: “Chinh phục trái tim – hành trình từ hoang mạc đến Cộng đoàn”

Dựa trên các bài đọc Thứ Tư, tuần XIX thường niên năm lẻ

⸻

I. Lời mở – Từ đỉnh Núi Nơ-vô nhìn xuống

Trên đỉnh Núi Nơ-vô, Mô-sê đứng đó, nhìn về phía chân trời. Trước mắt ông trải dài miền Đất Hứa — xanh mướt, tràn đầy sự sống, nhưng ông sẽ không bước vào. Một bi kịch nhẹ nhàng, nhưng thấm thía: cả đời dẫn dân, và rồi dừng lại ở ranh giới.

Trong ngôn ngữ của phân tâm học, khoảnh khắc này giống như thời khắc “chuyển giao biểu tượng”: một con người đạt đến đỉnh cao sứ mệnh, nhưng cũng nhận ra mình không phải là trung tâm câu chuyện. Về phương diện thần học, đây là sự hiến thân trọn vẹn — ông Mô-sê hoàn tất hành trình như người “bắc cầu” giữa Thiên Chúa và dân Người, rồi lùi bước để lịch sử tiếp tục.

Ở góc độ hiện sinh, đó là khoảnh khắc mà một con người đối diện với giới hạn chính mình — nhận ra rằng ý nghĩa đời sống không nằm ở việc “chiếm hữu” kết quả, mà ở việc trung tín với hành trình.

⸻

II. Sự cô đơn của nhà lãnh đạo và nỗi khao khát được hiểu

Thánh Vịnh hôm nay hát: “Chúc tụng Thiên Chúa, Người là Đấng bảo toàn mạng sống con”.

Nhưng đằng sau lời tạ ơn ấy là cả một kinh nghiệm về những lần mạng sống bị đe dọa: bởi gian truân, bởi phản bội, bởi chính sự mệt mỏi trong lòng.

Mô-sê từng chịu cảnh dân trách móc, từng muốn buông xuôi. Mỗi chúng ta cũng vậy — trong gia đình, cộng đoàn, công việc — đều có lúc thấy mình đứng một mình trước vực thẳm, mong một ai đó hiểu, một ai đó đến gần.

Phân tâm học nhắc ta rằng con người không chỉ khát khao tự do, mà còn khát khao được nhìn thấy và được đón nhận trong yếu đuối.

⸻

III. Chinh phục anh em – Con đường của tình yêu chữa lành

Tin Mừng hôm nay (Mt 18,15-20) dạy một phương thế rất “nhân vị” nhưng cũng rất “thiêng liêng”:

• Không bắt đầu bằng tố cáo nơi công cộng,

• Mà là gặp riêng,

• Nói trong sự tôn trọng,

• Để “chinh phục được người anh em”.

Từ góc nhìn nhân học và phân tâm học, đây là nguyên tắc vàng của tái lập liên hệ: trước khi sửa lỗi, hãy tạo một không gian an toàn để trái tim người kia không khép lại vì sợ hãi hay xấu hổ.

Trong thần học, điều này phản chiếu chính cách Thiên Chúa đối xử với nhân loại: Ngài đến gần, gọi đích danh, trò chuyện, chạm vào, rồi mới mời gọi hoán cải. Chinh phục ở đây không phải là áp đặt, mà là mở ra khả năng để người kia chọn quay về.

⸻

IV. Núi Nơ-vô trong đời ta

Mỗi chúng ta đều có một “Núi Nơ-vô” riêng:

• Một ước mơ không trọn vẹn,

• Một mối quan hệ dang dở,

• Một lời xin lỗi chưa được đáp lại.

Đức tin dạy ta: đứng ở Nơ-vô không phải là thất bại, mà là nơi ta học trao phó kết quả cho Thiên Chúa.

Chính ở điểm dừng đó, ta được mời gọi quay lại để chinh phục anh em — nghĩa là nối lại những sợi dây đã mòn, hàn gắn những khe nứt, trước khi bước sang chương mới.

⸻

V. Lời kết – Cộng đoàn như nơi Đất Hứa

Khi Mô-sê lùi lại, dân tiến vào. Khi ta biết hạ cái tôi, cộng đoàn lớn lên.

Đất Hứa của đời ta không phải chỉ là một vùng đất, mà là một cộng đoàn hiệp nhất, nơi mỗi người cảm thấy mình có chỗ đứng, có tiếng nói, có tình thương.

Như thế, hành trình từ hoang mạc đến Đất Hứa, từ cô đơn đến hiệp thông, luôn bắt đầu từ một cử chỉ nhỏ: gặp riêng, lắng nghe, và chinh phục bằng yêu thương.

⸻

Lời nguyện:

“Lạy Chúa, xin cho con biết đứng ở Núi Nơ-vô của đời mình với lòng thanh thản. Xin cho con, khi không thể bước tiếp theo ý mình, vẫn có thể trao lại hành trình cho người khác. Và xin cho con biết chinh phục anh em bằng trái tim của Chúa Giêsu — kiên nhẫn, tôn trọng, và tràn đầy thương xót.”

+++++

Thứ năm tuần 19 TN năm lẻ

Bài giảng: Hành Trình Tha Thứ – Qua Sông Jordan của Tâm Hồn

I. Cảnh tượng khởi đầu: Hòm Bia dẫn đầu dân qua sông Jordan (Gs 3,7-17)

Một buổi sáng sương phủ, dòng Jordan vẫn cuộn chảy như từ muôn đời. Nhưng hôm nay, trước mắt Israel, điều kỳ diệu sẽ xảy ra: Hòm Bia Giao Ước của “Vị Chúa Tể toàn cõi đất” tiến lên phía trước, không phải đứng bên bờ mà bước xuống lòng sông. Khi các tư tế đặt chân xuống, nước sông dừng lại, dựng thành một khối như bức tường vô hình. Cả dân vượt qua trên đất khô.

Hình ảnh này không chỉ là ký ức lịch sử, mà là một ẩn dụ sâu thẳm về tâm lý và tâm linh con người.

• Trong mỗi chúng ta, “dòng Jordan” chính là những ký ức đau đớn, những oán hận âm ỉ, những tổn thương không thể gọi tên.

• “Hòm Bia Giao Ước” là trung tâm thánh thiêng của bản ngã, là nơi ký ức về tình yêu nguyên thủy của Thiên Chúa cư ngụ.

• Khi “Hòm Bia” tiến vào lòng sông, tức là sự hiện diện của Thiên Chúa chạm vào điểm đau nhất của ta, làm ngưng dòng chảy hỗn loạn của cảm xúc, mở ra con đường mới.

Nếu không để “Hòm Bia” đi trước, ta sẽ mãi ở bên này bờ, trong thế giới khép kín của cái tôi phòng thủ.

⸻

II. Thánh Vịnh 113a (114): “Khi Israel ra khỏi Ai Cập…”

Thánh Vịnh là một bài ca của ký ức và sự kinh ngạc: biển thấy thế mà chạy trốn, sông Jordan chảy ngược, núi non nhảy múa.

• Ở tầng tâm lý phân tâm học, đây là lúc vô thức sâu xa bị lay động bởi một lực mới: sự tha thứ nguyên tuyền. Nó đảo lộn cả những “dòng chảy” cố hữu của thù ghét, biến cứng cỏi thành mềm mại, biến núi tảng thành đồi nhảy múa.

• Ở tầng thần học thiêng liêng, đây là thời khắc “địa hạt” của sự chết được thánh hóa bởi sự sống. Thiên Chúa không chỉ ở trên trời cao, mà làm rung chuyển cả vật chất và lịch sử.

Chúng ta thường tưởng rằng tha thứ chỉ là một hành vi đạo đức. Nhưng theo Thánh Vịnh, tha thứ là một biến cố vũ trụ: nó đảo ngược dòng thời gian, phục hồi cấu trúc của thế giới nội tâm, và đưa ta trở về trật tự nguyên thủy của tình yêu.

⸻

III. Tin Mừng Mt 18,21 – 19,1: Tha thứ bảy mươi lần bảy

Phêrô hỏi: “Thưa Thầy, nếu anh em con cứ xúc phạm đến con, thì con phải tha đến mấy lần? Có phải đến bảy lần không?”

Đây là câu hỏi của cái tôi muốn sống tốt nhưng vẫn còn muốn kiểm soát. Số “bảy” là con số trọn vẹn, nhưng Đức Giêsu phá khung: “Không phải bảy lần, nhưng là bảy mươi lần bảy.” Nghĩa là vô hạn.

Từ góc nhìn tâm lý hiện sinh, yêu cầu này không chỉ là luật lệ, mà là lời mời sống một bản sắc mới:

• Tha thứ không phải là xóa bỏ ký ức, mà là tái tạo ký ức dưới ánh sáng tình yêu.

• Tha thứ nhiều lần không làm ta yếu đi, mà giải phóng ta khỏi vòng lặp oán hận, nơi ta vừa là nạn nhân vừa là cai ngục.

Từ góc nhìn phân tâm học, oán hận là một hình thức lưu giữ quyền lực. Khi tôi không tha, tôi giữ người kia trong vòng kiểm soát của mình. Nhưng thực chất, chính tôi bị mắc kẹt. Tha thứ không phải là trao quyền cho kẻ khác, mà là lấy lại quyền tự do cho mình.

Từ góc nhìn thần học nhân vị, tha thứ vô hạn là bước vào logic của Nước Trời, nơi tình yêu không đong đếm và không bị điều kiện hóa. Chính trong tha thứ, ta trở nên giống Thiên Chúa.

⸻

IV. Kết nối ba bài đọc: Hành trình vượt sông nội tâm

• Giô-suê cho ta hình ảnh “Hòm Bia đi trước” – để Chúa chạm vào điểm sâu nhất của tổn thương.

• Thánh Vịnh cho ta cảm thức “khi Chúa hiện diện, cả vũ trụ đổi thay” – tha thứ là biến cố vũ trụ.

• Tin Mừng cho ta phương pháp: tha thứ không giới hạn – để dòng Jordan của tâm hồn không bao giờ chặn lối ta.

Khi ta tha thứ, ta thực sự qua sông: bỏ lại bờ cũ đầy cát bụi oán giận, bước sang miền đất mới của tự do và bình an. Đó là Đất Hứa của tâm hồn, không phải một địa điểm địa lý, mà là một trạng thái hiện sinh, nơi tôi có thể nói: “Giờ đây tôi tự do yêu, và không gì trói buộc tôi nữa.”

⸻

Lời cầu nguyện kết

Lạy Chúa, xin dẫn con qua dòng Jordan của chính lòng mình.

Xin để Hòm Bia tình yêu Ngài đi trước, chạm vào những ký ức khép kín, làm ngưng dòng oán hận.

Xin cho con biết tha thứ không chỉ bảy lần, mà bảy mươi lần bảy,

để con được tự do và để tình yêu Ngài trở thành nhịp đập của con tim con. Amen.