Hãy đến cùng tôi, tôi sẽ cho nghỉ ngơi bồi dưỡng

Thứ Tư Tuần II - Mùa Vọng

Hãy đến cùng tôi, tôi sẽ cho nghỉ ngơi bồi dưỡng

Tin Mừng

Tất cả những ai đang vất vả, hãy đến cùng tôi.

✠Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo thánh Mát-thêu.

28 Khi ấy, Đức Giê-su cất tiếng nói : “Tất cả những ai đang vất vả mang gánh nặng nề, hãy đến cùng tôi, tôi sẽ cho nghỉ ngơi bồi dưỡng. 29 Anh em hãy mang lấy ách của tôi, và hãy học với tôi, vì tôi có lòng hiền hậu và khiêm nhường. Tâm hồn anh em sẽ được nghỉ ngơi bồi dưỡng. 30 Vì ách tôi êm ái, và gánh tôi nhẹ nhàng.”

Kính thưa cộng đoàn,

Trong bầu khí lắng đọng và chờ mong của Mùa Vọng thánh thiêng này, tâm hồn chúng ta đang hướng về Ngôi Lời Nhập Thể, Đấng đang đến. Mùa Vọng là thời gian của hy vọng, của sự chuẩn bị, nhưng cũng là thời gian mà chúng ta được mời gọi nhìn thẳng vào thực tại của cuộc đời mình, nhìn nhận những gánh nặng và những mệt mỏi mà chúng ta đang mang vác. Giữa những tất bật và lo toan của cuộc sống thường nhật, vang lên lời mời gọi đầy quyền năng và dịu dàng của Đức Giê-su Ki-tô: “Tất cả những ai đang vất vả mang gánh nặng nề, hãy đến cùng tôi, tôi sẽ cho nghỉ ngơi bồi dưỡng.” Lời mời gọi ấy không chỉ dành cho những người đương thời với Ngài tại miền Ga-li-lê hay Giu-đê, mà còn xuyên qua bao thế hệ, vọng đến tận tâm hồn từng người chúng ta đang hiện diện nơi đây, trong thánh lễ này, những người con đang miệt mài trên hành trình trần thế với biết bao gian lao.

Thật vậy, ai trong chúng ta mà không mang vác một gánh nặng nào? Cuộc đời này, từ khi cất tiếng khóc chào đời cho đến hơi thở cuối cùng, luôn là một chuỗi những sự “vất vả” và “gánh nặng nề” theo nhiều hình thức khác nhau. Có những gánh nặng thể lý, đó là sự đau đớn của bệnh tật dai dẳng không dứt, sự hao mòn của tuổi già, hay cái nhọc nhằn của công việc lao động mưu sinh hằng ngày, buộc người ta phải đổ mồ hôi, sôi nước mắt để đổi lấy miếng cơm manh áo. Những gánh nặng ấy đè nén lên xương cốt, làm kiệt quệ sức lực và làm cho bước chân người lữ hành trở nên nặng nề, lê lết trên con đường về nhà Cha. Nhưng, còn có những gánh nặng khác, còn nặng nề và âm thầm hơn nhiều, đó là những gánh nặng tinh thần và tâm linh, là cội nguồn của sự “vất vả” thâm sâu nơi nội tâm.

Những gánh nặng tinh thần ấy là gì? Đó là gánh nặng của sự lo âu và sợ hãi về tương lai không chắc chắn; là sự thất vọng ê chề khi những ước mơ, hoài bão không thành hiện thực; là sự cô đơn khi cảm thấy mình bị bỏ rơi, không được ai thấu hiểu giữa dòng đời tấp nập. Đó còn là gánh nặng của các mối quan hệ đổ vỡ, của sự bất hòa trong gia đình, của nỗi buồn vì chưa làm tròn bổn phận làm con, làm cha mẹ, hay làm người phối ngẫu. Có người mang gánh nặng tài chính, nợ nần chồng chất như núi Thái Sơn, khiến đêm về trằn trọc không ngủ được, gương mặt lúc nào cũng đăm chiêu, u sầu. Tất cả những điều đó hợp lại, tạo nên một sự mệt mỏi toàn diện, không chỉ là mệt mỏi của thân xác, mà là sự kiệt sức của cả tâm hồn, một sự vất vả mà không có kỳ nghỉ nào của thế gian có thể chữa lành được.

Nhưng trong Tin Mừng hôm nay, chúng ta thấy rõ một gánh nặng đặc biệt mà Đức Giê-su đang nhắm tới, một gánh nặng mà người Do Thái thời bấy giờ phải chịu đựng: đó là gánh nặng của Lề Luật và những truyền thống khô khan, cứng nhắc. Các kinh sư và Pha-ri-sêu đã chồng chất lên dân chúng vô vàn luật lệ nhỏ nhặt, chi li, khiến cho việc giữ luật không còn là con đường dẫn đến sự sống và tình yêu, mà trở thành một cái ách xiết chặt, một gông cùm không thể chịu nổi. Việc cố gắng tự cứu mình bằng cách tuân thủ hoàn hảo hàng trăm điều răn, điều luật ấy, trong sự bất toàn của con người, đã trở thành một gánh nặng không thể vác nổi, một sự vất vả vô ích, dẫn đến cảm giác tội lỗi thường xuyên và sự tuyệt vọng về khả năng đạt được sự thánh thiện. Chúng ta, những người Ki-tô hữu ngày nay, cũng có thể tự tạo ra những gánh nặng tương tự: gánh nặng của sự hoàn hảo chủ nghĩa, gánh nặng của việc cố gắng làm hài lòng mọi người, gánh nặng của việc luôn tự lên án mình và người khác theo những tiêu chuẩn quá khắt khe, vượt quá khả năng và lòng thương xót của con người.

Trước toàn bộ những gánh nặng muôn hình vạn trạng ấy, lời mời gọi của Chúa Giê-su thật triệt để và mang tính giải phóng: “Hãy đến cùng tôi!” Đây không phải là một lời mời gọi thụ động, cũng không phải là một giải pháp tạm thời kiểu như "hãy nghỉ xả hơi một lát". Đây là lời mời gọi hành động, một sự di chuyển thực sự từ nơi đau khổ và tuyệt vọng đến nguồn an ủi và sự sống. Đến với Chúa Giê-su nghĩa là đặt trọn vẹn niềm tin vào Ngài, là trút bỏ cái tôi đầy kiêu căng, tự phụ, vốn luôn muốn tự mình giải quyết mọi vấn đề, tự mình gánh vác mọi sự. Đến với Ngài là thừa nhận sự yếu đuối, sự bất lực của chính mình, và đón nhận Ngài như Đấng Cứu Độ duy nhất, Đấng có thể gánh lấy và biến đổi mọi gánh nặng của chúng ta. Chúa Giê-su không hứa cho chúng ta một cuộc sống không có thử thách, không có thập giá, nhưng Ngài hứa cho chúng ta một sự nghỉ ngơi bồi dưỡng trong tâm hồn, một sự bình an sâu thẳm, có thể tồn tại ngay cả trong cơn bão tố.

Lời hứa “Tôi sẽ cho nghỉ ngơi bồi dưỡng” chính là trọng tâm của Tin Mừng. Sự nghỉ ngơi mà Chúa Giê-su ban không phải là sự nhàn rỗi, hay sự dừng lại của mọi hoạt động. Đó là sự nghỉ ngơi tâm linh, là sự hòa giải với Thiên Chúa, là việc tìm lại được ý nghĩa tối hậu của đời sống. Nó là sự giải thoát khỏi gánh nặng tội lỗi, nhờ ơn tha thứ, và là sự giải thoát khỏi gánh nặng lo âu, nhờ sự tín thác vào sự quan phòng của Cha trên trời. Trong Mùa Vọng, chúng ta chuẩn bị cho sự giáng sinh của Ngài, chúng ta chuẩn bị để đón nhận chính sự nghỉ ngơi ấy, là chính sự hiện diện của Đấng Em-ma-nu-en – Thiên Chúa ở cùng chúng ta – Đấng đã đến để gánh lấy tội lỗi và gánh nặng của nhân loại trên vai Ngài.

Sau lời mời gọi đến, Chúa Giê-su đưa ra một lời thách thức đầy nghịch lý: “Anh em hãy mang lấy ách của tôi.” Ở đây, chúng ta đối diện với một nghịch lý thần học sâu sắc: để được nghỉ ngơi, chúng ta phải chấp nhận mang lấy một cái ách mới. Nếu ách của Lề Luật và thế gian là ách của sự bó buộc, của sự đè nén, thì ách của Chúa Giê-su là ách của tình yêu và sự tự do. Trong văn hóa nông nghiệp thời bấy giờ, cái ách (yoke) được dùng để liên kết hai con vật, giúp chúng cùng nhau kéo một cỗ xe hay một cái cày. Khi Chúa Giê-su mời gọi chúng ta mang lấy ách của Ngài, Ngài đang mời gọi chúng ta gánh vác cùng với Ngài. Ngài đứng vào vị trí của con vật mạnh hơn, to lớn hơn, để kéo phần nặng hơn của gánh nặng.

Ách của Chúa Giê-su chính là thập giá, là con đường thập giá của tình yêu, của việc tự hiến và phục vụ. Đây không phải là một gánh nặng dễ dãi theo nghĩa trần tục, vì con đường theo Chúa luôn đòi hỏi sự từ bỏ, sự hy sinh và lòng can đảm. Nhưng cái ách ấy lại “êm ái” và gánh ấy lại “nhẹ nhàng” vì ba lẽ: thứ nhất, Nó là gánh của tình yêu, và tình yêu khiến mọi gánh nặng trở nên nhẹ tênh, như Thánh Âu-tinh đã nói, "Hãy yêu rồi hãy làm gì bạn muốn," vì tình yêu sẽ tự nhiên dẫn dắt mọi hành động. Thứ hai, Nó được chia sẻ, Chúa Giê-su không bao giờ để chúng ta tự vác lấy một mình; Ngài luôn hiện diện bên cạnh chúng ta dưới cùng một ách, sẵn sàng nâng đỡ và trợ giúp. Thứ ba, Nó mang lại ý nghĩa: gánh vác thập giá vì Chúa Ki-tô, vì phần rỗi của linh hồn, hay vì tình yêu thương người khác, mang một ý nghĩa cao cả, giải phóng chúng ta khỏi gánh nặng vô nghĩa của sự ích kỷ và hư vô.

Và để có thể mang lấy cái ách êm ái ấy, Chúa Giê-su đặt ra điều kiện cốt lõi: “Và hãy học với tôi, vì tôi có lòng hiền hậu và khiêm nhường.” Đây là bài học duy nhất mà Ngài muốn chúng ta học từ Ngài. Không phải là học những luật lệ mới, những nghi thức phức tạp, hay những kiến thức uyên bác. Ngài mời gọi chúng ta học về nhân đức của chính Ngài: sự hiền hậu và khiêm nhường.

Sự khiêm nhường của Chúa Giê-su là sự phủ nhận hoàn toàn mọi kiêu căng, là việc Ngài hạ mình xuống mặc lấy thân phận con người, chấp nhận sinh ra trong máng cỏ, và chịu chết trên cây thập giá. Khiêm nhường là nền tảng để đón nhận ơn cứu độ, bởi vì chính sự kiêu căng là nguồn gốc của mọi gánh nặng và mọi tội lỗi, khiến con người muốn làm "Thiên Chúa của chính mình". Khiêm nhường không phải là tự hạ thấp mình một cách giả tạo, mà là sống trong chân lý: nhìn nhận mình là thụ tạo, là yếu đuối, và hoàn toàn phụ thuộc vào ân sủng của Thiên Chúa. Chỉ khi chúng ta khiêm nhường, chúng ta mới dám buông bỏ gánh nặng của sự tự mãn và tự cứu rỗi, và dám "đến cùng Ngài" để Ngài ban cho sự nghỉ ngơi.

Song hành với khiêm nhường là sự hiền hậu (hay nhu mì). Sự hiền hậu của Chúa Giê-su không phải là yếu đuối hay nhu nhược. Đó là sức mạnh nội tâm được kiểm soát, là sự kiên nhẫn vô biên, là lòng trắc ẩn đối với những người tội lỗi và những người bị bỏ rơi. Sự hiền hậu ấy giúp chúng ta không phán xét cách khắc nghiệt, không nổi giận cách thái quá, không đòi hỏi sự hoàn hảo từ người khác và cả từ chính mình. Nó là sự tĩnh lặng của tâm hồn trước những nghịch cảnh và sự thù ghét, tin rằng mọi sự đều nằm trong bàn tay yêu thương của Thiên Chúa Cha. Chúng ta chỉ có thể có được sự nghỉ ngơi tâm hồn thực sự khi chúng ta học được sự hiền hậu này, đối xử với nhau bằng lòng thương xót mà Chúa đã đối xử với chúng ta. Sự hiền hậu ấy là nhân đức cần thiết nhất trong Mùa Vọng để chúng ta có thể dọn lòng, dẹp đi những gai góc, những phán xét cay nghiệt để đón nhận Hài Nhi Giê-su bé nhỏ và khiêm tốn.

Vậy, Mùa Vọng này, lời mời gọi của Chúa Giê-su mang ý nghĩa thực tiễn như thế nào? Chúng ta cần thực hiện ba bước đơn giản nhưng triệt để: Đến, Học, và Mang.

Thứ nhất, “Hãy Đến”: Hãy đến với Chúa Giê-su trong mọi giờ phút của cuộc đời. Điều này có nghĩa là tăng cường đời sống cầu nguyện, không phải là một gánh nặng thêm, mà là nơi trút bỏ mọi gánh nặng. Hãy đến với Bí tích Hòa Giải, nơi mà gánh nặng tội lỗi sẽ được trút bỏ hoàn toàn, và chúng ta được ban sự nghỉ ngơi sâu xa nhất. Hãy đến với Bí tích Thánh Thể, nơi chính Ngài trở thành lương thực bồi dưỡng cho linh hồn mệt mỏi của chúng ta. Đến không phải chỉ bằng thân xác, mà bằng cả tâm hồn khao khát.

Thứ hai, “Hãy Học”: Hãy học với Chúa Giê-su bằng cách chiêm ngắm Ngài. Mùa Vọng là thời gian lý tưởng để đọc và suy niệm về Lời Chúa, để nhìn vào gương mẫu khiêm nhường của Ngài trong các trình thuật Giáng Sinh, và học cách Ngài đối xử với những người yếu đuối, tội lỗi, và bị bỏ rơi bằng lòng hiền hậu và thương xót vô bờ. Chúng ta cần học cách từ bỏ sự kiêu căng của việc muốn tự làm chủ cuộc đời mình, và chấp nhận rằng con đường duy nhất dẫn đến sự bình an là đi theo sự dẫn dắt của Ngài.

Thứ ba, “Hãy Mang”: Hãy can đảm mang lấy cái ách êm ái của Ngài. Đó là cái ách của việc thực thi Bác Ái. Chúng ta vác lấy gánh nặng của người khác, không phải bằng sức riêng, mà bằng chính sức mạnh và lòng hiền hậu chúng ta học được từ Chúa. Khi chúng ta thăm viếng người đau yếu, chia sẻ với người nghèo khó, tha thứ cho người xúc phạm mình, chúng ta đang mang lấy cái ách của Ngài. Và quả thật, cái ách của lòng yêu thương ấy, dù có đòi hỏi hy sinh, lại chính là nguồn mạch của niềm vui và sự nghỉ ngơi thực sự. Phục vụ là cách tốt nhất để tìm thấy sự nghỉ ngơi, vì khi cho đi, tâm hồn chúng ta được lấp đầy và được bồi dưỡng.

Kính thưa cộng đoàn, Mùa Vọng đang mời gọi chúng ta dọn lòng cho sự giáng sinh của Hài Nhi Giê-su – Đấng khiêm nhường và hiền hậu tuyệt đối. Ngài không đến để thêm gánh nặng, mà để giải phóng chúng ta khỏi mọi gánh nặng. Ngài mời gọi chúng ta đổi gánh: đổi gánh nặng nề của thế gian, của tội lỗi, của lo âu, lấy cái ách êm ái và gánh nhẹ nhàng của tình yêu và sự khiêm nhường.

Chúng ta hãy cầu xin ơn cần thiết để, trong những ngày thánh này, chúng ta biết can đảm thưa lên với Ngài: Lạy Chúa, con đang vất vả, con đang mệt mỏi. Xin cho con biết đến với Chúa, đặt trọn gánh nặng của con dưới chân Thánh Giá Chúa, và xin cho con được mặc lấy tâm hồn hiền hậu và khiêm nhường của Chúa, để tâm hồn con được nghỉ ngơi bồi dưỡng thực sự, hầu xứng đáng đón mừng Ngôi Lời Nhập Thể trong niềm hân hoan của Mùa Vọng. Xin Mẹ Ma-ri-a, mẫu gương tuyệt vời của sự khiêm nhường và tín thác, giúp chúng con vững bước trên con đường này.

Nguyện xin Chúa ban bình an và sự nghỉ ngơi cho tất cả chúng ta.

Lm. Anmai, CSsR