Hãy đứng thẳng và ngẩng đầu lên - Vầng đông trong đêm tối nhân sinh

Bài giảng ngày 23 tháng 12 – Mùa Vọng

HÃY ĐỨNG THẲNG VÀ NGẨNG ĐẦU LÊN

Anh chị em thân mến,

Chỉ còn một ngày nữa là đến lễ Giáng Sinh. Phụng vụ hôm nay đặt chúng ta vào một khoảng lặng rất mỏng, rất mong manh – như ranh giới giữa đêm và bình minh. Trong khoảng lặng ấy, Lời Chúa không mời gọi chúng ta vội vàng mừng lễ, mà mời gọi đi sâu vào chính mình, để nhận ra: Thiên Chúa đang đến như thế nào, và Ngài đến để làm gì.

1. Thiên Chúa luôn đến sau một lời cảnh tỉnh

Ngôn sứ Malakhi nói:

“Này Ta sai ngôn sứ Ê-li-a đến với các ngươi, trước khi ngày của Đức Chúa đến.”

Thiên Chúa không đến một cách ngẫu nhiên. Ngài luôn sai một tiếng nói đi trước. Ngài không xâm nhập đời ta bằng quyền lực, mà gõ cửa bằng lương tâm, bằng những xao động nội tâm, bằng những câu hỏi không cho ta yên.

Ê-li-a là hình ảnh của tiếng nói ấy – tiếng gọi con người quay về với cội nguồn các mối tương quan. “Quay lòng cha về với con, lòng con về với cha” không chỉ là lời mời gọi luân lý hay gia đình, mà là lời chữa lành sâu xa nhất của nhân loại. Bởi vì mọi khủng hoảng đức tin, mọi khủng hoảng xã hội, rốt cuộc đều bắt nguồn từ những mối quan hệ bị đổ vỡ.

Thiên Chúa không bắt đầu cứu con người bằng việc thay đổi hoàn cảnh, mà bằng việc thay đổi trái tim. Ngài không đến để phán xét trước hết, mà để thanh luyện, như lửa của thợ luyện kim – đốt đi điều giả, để giữ lại điều thật.

2. “Hãy đứng thẳng” – một mệnh lệnh của hy vọng

Thánh Vịnh hôm nay vang lên một lời rất mạnh:

“Hãy đứng thẳng và ngẩng đầu lên, vì anh em sắp được cứu chuộc.”

Anh chị em hãy để ý: đứng thẳng không phải là tư thế của kẻ chiến thắng, mà là tư thế của người không còn trốn chạy. Con người cúi đầu khi sợ hãi, khi mặc cảm, khi cảm thấy đời mình vô nghĩa. Nhưng Thiên Chúa nói: Hãy đứng thẳng, vì đời anh em đáng được cứu.

Triết lý hiện sinh Kitô giáo dạy chúng ta rằng: con người không được cứu bằng cách phủ nhận thân phận mong manh của mình, mà bằng cách đem chính thân phận ấy ra trước mặt Thiên Chúa. Ngẩng đầu lên không phải vì ta thánh thiện, mà vì Thiên Chúa trung tín. Không phải vì ta hoàn hảo, mà vì Ngài không bỏ cuộc với đời ta.

3. Gio-an Tẩy Giả: sự sống nảy mầm từ thinh lặng

Tin Mừng kể lại việc ông Gio-an Tẩy Giả chào đời – một đứa trẻ được sinh ra từ son sẻ, tuổi già và câm lặng. Đó không chỉ là một câu chuyện lạ lùng, mà là một mặc khải về cách Thiên Chúa hành động.

Thiên Chúa thường khởi sự những điều lớn lao từ những nơi tưởng như đã cạn hy vọng. Khi lời nói của ông Dacaria bị câm lặng, thì Thiên Chúa đang chuẩn bị một lời nói mới. Khi con người không còn kiểm soát được tương lai, thì Thiên Chúa bắt đầu viết lịch sử.

Tên của đứa trẻ không do dư luận quyết định, không do truyền thống áp đặt, mà do Thiên Chúa mạc khải: Gio-an – “Thiên Chúa tỏ lòng nhân hậu”. Căn tính của con người không phát sinh từ thành tích hay kỳ vọng xã hội, mà từ tiếng gọi của Thiên Chúa trong chiều sâu hiện hữu.

Và khi Dacaria chấp nhận thánh ý Chúa, ông lấy lại tiếng nói. Đó là lúc con người được giải phóng: khi thôi khép kín, khi thôi sợ hãi, khi dám để Thiên Chúa làm chủ lịch sử đời mình.

4. Đứng trước Giáng Sinh: Thiên Chúa muốn sinh ra ở đâu?

Anh chị em thân mến,

Mùa Vọng kết thúc không phải bằng ánh đèn hay bài ca, mà bằng một lời mời gọi rất thầm: hãy để Thiên Chúa sinh ra trong những nơi chưa được chữa lành của đời ta. Trong những mối quan hệ rạn nứt. Trong những ký ức còn đau. Trong những thinh lặng chưa được gọi tên.

Gio-an Tẩy Giả không là ánh sáng, nhưng làm chứng cho ánh sáng. Và đó cũng là ơn gọi của mỗi chúng ta: không sống cho mình, nhưng sống để dọn đường cho Thiên Chúa bước vào thế giới – trước hết là thế giới nội tâm của chính mình.

Vì thế, hôm nay, Giáo Hội mời gọi chúng ta:

Hãy đứng thẳng. Hãy ngẩng đầu lên.

Không phải vì đêm đã hết, nhưng vì Ánh Sáng đang đến.

Không phải vì con người xứng đáng, nhưng vì Thiên Chúa yêu thương đến cùng.

Và trong đêm Giáng Sinh sắp tới, một Hài Nhi sẽ cất tiếng khóc – để dạy chúng ta học lại ngôn ngữ của Thiên Chúa: ngôn ngữ của tình yêu, của hy vọng, và của sự sống được trao ban. Amen.

++++++++++++++

Bài giảng Lời Chúa – 24/12 (Mùa Vọng) lễ sáng

VẦNG ĐÔNG TRONG ĐÊM TỐI NHÂN SINH

Anh chị em thân mến,

Đêm nay, Giáo Hội đứng ở ngưỡng cửa của một mầu nhiệm.

Không còn là đêm của chờ đợi căng thẳng,

nhưng là đêm của hy vọng đang thành hình.

Mùa Vọng không kết thúc bằng một ý tưởng,

không kết thúc bằng một lời giải thích,

mà bằng một sự hiện diện.

1. Thiên Chúa không ở trong công trình ta xây, nhưng ở trong lịch sử ta sống

(2 Sm 7,1-16)

Vua Đa-vít, sau bao năm chinh chiến, cuối cùng đã có một ngôi nhà kiên cố. Và chính lúc ấy, trong lòng ông nảy sinh một thao thức rất con người:

“Ta ở trong nhà bá hương, còn Hòm Bia Thiên Chúa lại ở trong lều.”

Đó không chỉ là chuyện tôn giáo.

Đó là khát vọng hiện sinh:

khi con người đã ổn định, họ bắt đầu hỏi: điều gì là bền vững?

Nhưng Thiên Chúa đảo ngược dự tính của Đa-vít:

“Không phải ngươi xây nhà cho Ta, mà chính Ta sẽ xây nhà cho ngươi.”

Anh chị em thân mến,

đây là một mặc khải nền tảng của đời sống thiêng liêng:

chúng ta không chinh phục Thiên Chúa bằng công trình của mình, mà được Thiên Chúa chinh phục bằng lòng trung tín của Ngài.

Vương quyền Đa-vít tồn tại mãi mãi không phải vì sức mạnh,

mà vì Thiên Chúa chọn đi vào lịch sử mong manh của con người.

2. Ca tụng là con đường chữa lành ký ức

(Tv 88)

Thánh vịnh hôm nay không phải là bài ca của người không đau khổ,

mà là bài ca của người đã đi qua đau khổ và không để đau khổ định nghĩa mình.

“Lạy Chúa, tình thương Chúa, đời đời con ca tụng.”

Ca tụng, thưa anh chị em, không phải là phủ nhận thực tại,

mà là đặt thực tại ấy trong ánh sáng của lòng thương xót.

Khi con người chỉ nhìn đời mình qua lăng kính thất bại,

họ bị giam cầm trong quá khứ.

Nhưng khi họ ca tụng,

họ để cho Thiên Chúa tái diễn giải cuộc đời mình.

Đó là lúc căn tính được chữa lành:

tôi không còn là nạn nhân của lịch sử,

mà là người được giữ gìn trong giao ước.

3. Từ thinh lặng đến lời chúc tụng: hành trình nội tâm của Da-ca-ri-a

(Lc 1,67-79)

Da-ca-ri-a đã từng câm lặng.

Sự thinh lặng ấy không phải là khoảng trống,

mà là thời gian Thiên Chúa làm việc trong chiều sâu con người.

Và khi lời nói trở lại, đó không còn là lời nghi ngờ,

mà là lời chúc tụng và tiên tri:

“Nhờ lòng thương xót của Thiên Chúa ta, vầng đông tự chốn cao vời viếng thăm ta.”

Vầng đông không xóa bóng tối ngay lập tức.

Nhưng nó nói với chúng ta rằng: bóng tối không phải là lời cuối.

Đức Kitô đến không như một ánh sáng chói lòa khiến ta khiếp sợ,

mà như bình minh chạm nhẹ vào những vùng sâu kín nhất của tâm hồn –

nơi có tội lỗi, sợ hãi, và những vết thương chưa được gọi tên.

4. Đêm nay: Thiên Chúa chọn sự nhỏ bé để cứu độ con người

Anh chị em thân mến,

đêm nay, Thiên Chúa không đến trong quyền lực,

mà trong một Hài Nhi.

Ngài không giải quyết mọi vấn đề,

nhưng ở cùng chúng ta trong mọi vấn đề.

Đó là câu trả lời sâu xa nhất cho khắc khoải hiện sinh của con người:

• Khi ta sợ bị bỏ rơi → Thiên Chúa ở cùng ta.

• Khi ta sợ đời vô nghĩa → Thiên Chúa bước vào lịch sử.

• Khi ta sợ bóng tối → Vầng Đông xuất hiện.

Mùa Vọng kết thúc không bằng chiến thắng,

mà bằng sự mong manh được yêu thương.

Xin cho mỗi chúng ta đêm nay

biết mở lòng để đón nhận ánh sáng ấy,

để trong chính đêm tối đời mình,

bình minh của Thiên Chúa có chỗ để xuất hiện.

Amen.