Hơi Thở Của hiện sinh - Từ bóng tối sang ánh sáng

Thứ tư tuần 22 TN năm lẻ

Bài giảng: Tin Mừng – Hơi Thở Của Hiện Sinh

Anh chị em thân mến,

Có những lúc trong cuộc đời, chúng ta tự hỏi: Ta sống để làm gì? Câu hỏi ấy vang vọng như một tiếng thở dài hiện sinh, ẩn dưới bao lớp ồn ào của công việc, của thành công và thất bại, của tình yêu và cả sự cô đơn. Từ chiều sâu tâm linh và tâm lý, con người luôn khắc khoải tìm một ý nghĩa, một điểm tựa, một tình thương không vỡ vụn. Chính ở nơi đây, Lời Chúa hôm nay đến với chúng ta như một dòng suối chảy vào sa mạc nội tâm.

⸻

1. Lời chân lý – ánh sáng trong đêm sâu (Cl 1, 1-8)

Thánh Phaolô nhắc nhở rằng “Lời chân lý là Tin Mừng đã đến với anh em cũng như toàn thế giới.” Tin Mừng không phải là một triết thuyết trừu tượng, cũng chẳng chỉ là một bộ luật đạo đức. Nó là một lời sống động, một lời chạm vào tận căn tâm lý con người: nơi chúng ta mang nỗi sợ hãi bị bỏ rơi, khát khao được yêu thương, ám ảnh bởi sự bất toàn của chính mình.

Phân tâm học cho thấy: trong chiều sâu vô thức, con người mãi đi tìm một người Cha, một vòng tay đủ lớn để ôm lấy mọi đổ vỡ. Tin Mừng đến, vén màn cho ta thấy Thiên Chúa chính là vòng tay ấy. Ngài không chỉ là biểu tượng tâm linh, mà là hiện thực thiêng liêng, là sự thật giải phóng: có Một Đấng biết ta, yêu ta, và ở cùng ta.

⸻

2. “Con tin cậy vào tình thương Chúa mãi mãi” (Tv 51)

Trong thế giới hôm nay, nơi niềm tin dễ vỡ, nơi các mối quan hệ nhiều khi chỉ còn là hợp đồng hơn là hiệp thông, thì lời Thánh Vịnh trở thành một khúc nhạc dịu dàng cho linh hồn: “Lạy Chúa, con tin cậy vào tình thương Chúa mãi mãi đến muôn đời.”

Tâm lý học hiện sinh nói: để sống đích thực, con người cần một “căn nhà để trú ngụ trong thế giới phi lý.” Thần học lại khẳng định: căn nhà ấy chính là tình thương Chúa – không lay chuyển, không hư mất. Ở đó, mọi lo âu được đặt xuống, mọi vết thương tâm lý được chữa lành.

Ở bình diện nhân học, con người chỉ thực sự là chính mình khi biết nương tựa. Và ở bình diện tâm linh, đối tượng nương tựa ấy không ai khác hơn là Thiên Chúa, Đấng Tình Thương.

⸻

3. Đức Kitô – người lữ hành loan báo Tin Mừng (Lc 4, 38-44)

Tin Mừng hôm nay cho thấy Đức Giêsu chữa lành bà nhạc mẫu của Simon, rồi Ngài đi khắp nơi, rao giảng Nước Thiên Chúa. Dân chúng níu kéo Ngài, nhưng Ngài nói: “Tôi còn phải loan báo Tin Mừng Nước Thiên Chúa cho các thành khác nữa, vì tôi được sai đi cốt để làm việc đó.”

Đây không chỉ là một cử chỉ mục vụ, mà là biểu hiện hiện sinh của Đấng Cứu Độ. Ngài không để mình bị giam hãm bởi nhu cầu tình cảm nhất thời, dù chính đáng; Ngài mở ra một chân trời rộng lớn hơn: Nước Thiên Chúa.

Trong tâm lý con người, luôn có một cám dỗ: muốn chiếm giữ, muốn giữ mãi điều đem lại an ủi cho mình. Nhưng sự trưởng thành nhân vị đòi hỏi phải biết buông, biết ra đi, biết chia sẻ. Đức Giêsu chính là mẫu gương: Ngài không bị giữ lại, nhưng đi đến, để tình thương được nhân rộng.

⸻

4. Chiêm niệm và dấn thân – hai nhịp thở của linh hồn

Nếu nhìn từ phân tâm học, Tin Mừng chữa lành những vết thương vô thức; từ hiện sinh học, nó cho ta ý nghĩa sống; từ thần học, nó mặc khải tình yêu Thiên Chúa; từ nhân học, nó khẳng định phẩm giá con người. Nhưng tất cả không dừng lại ở việc hiểu biết: Tin Mừng kêu gọi ta sống và loan báo.

Chiêm niệm: đặt lòng mình trong tình thương Chúa, như cây bén rễ vào dòng nước.

Dấn thân: bước ra khỏi cái tôi khép kín, để chia sẻ Tin Mừng trong chính đời thường – bằng một lời tha thứ, một cái nhìn cảm thông, một hành động phục vụ.

Tin Mừng không phải chỉ để giữ cho riêng mình, nhưng là ngọn lửa cần lan tỏa. Và trong hành trình ấy, ta vừa là kẻ được chữa lành, vừa là khí cụ để chữa lành cho người khác.

⸻

Kết

Anh chị em thân mến,

Tin Mừng hôm nay mời gọi ta đi vào một hành trình nội tâm sâu sắc:

• từ nỗi khắc khoải hiện sinh đến sự giải thoát trong Đức Kitô,

• từ vết thương tâm lý đến niềm an ủi thần thiêng,

• từ khát khao nhân học đến sự viên mãn trong tình thương Thiên Chúa.

Để rồi, như Đức Kitô, ta cũng có thể nói với cuộc đời mình:

“Tôi được sai đi cốt để làm việc đó” – loan báo Tin Mừng bằng chính cuộc sống hằng ngày.

+++++++

Thứ năm tuần 22 TN năm lẻ

Bài Giảng – Thứ Năm, Tuần XXII Thường niên, Năm Lẻ

Cl 1, 9-14 – Tv 97 – Lc 5, 1-11

⸻

Dẫn nhập

Anh chị em thân mến,

Trong những bước ngoặt của đời sống, có lúc ta thấy mình đang vùng vẫy trong một đêm dài mệt mỏi: chài lưới mà không được gì, lao nhọc mà chẳng thu hoạch bao nhiêu. Chính trong những khoảnh khắc trống rỗng ấy, ta nghe vang lên một lời gọi, một ánh mắt, một sự can thiệp bất ngờ của Thiên Chúa.

Lời Chúa hôm nay đưa chúng ta đi qua một hành trình: từ bóng tối sang ánh sáng, từ thất vọng sang niềm tin, từ con người cũ bị ràng buộc sang một căn tính mới được giải thoát. Hành trình ấy chính là cốt lõi của kinh nghiệm tâm linh, nhưng đồng thời cũng chạm đến những chiều sâu tâm lý và hiện sinh của đời người.

⸻

Khai triển

1. Được giải thoát khỏi bóng tối (Cl 1, 9-14)

Thánh Phaolô khẳng định: “Chúa Cha đã giải thoát chúng ta khỏi quyền lực tối tăm, và đưa vào vương quốc Thánh Tử chí ái.”

Bóng tối ở đây không chỉ là tội lỗi luân lý, mà còn là vùng vô thức của sợ hãi, mặc cảm, ám ảnh, những ràng buộc khiến ta không dám sống thật. Khi con người bị cầm giữ trong bóng tối, nó mất tự do, mất khả năng yêu thương, sống co cụm trong cái tôi yếu đuối. Nhưng tình yêu của Thiên Chúa làm một cuộc giải cứu: mở cánh cửa tù ngục, dẫn ta sang vùng sáng, nơi căn tính được định nghĩa lại bằng sự thuộc về Đức Kitô.

2. Ơn cứu độ – một kinh nghiệm sống động (Tv 97)

Thánh Vịnh nhấn mạnh: “Chúa đã biểu dương ơn Người cứu độ, đã tỏ bày đức công chính của Người trước mặt chư dân.”

Ơn cứu độ không phải là một khái niệm thần học khô khan, nhưng là một biến cố tâm lý – hiện sinh: ai đó được kéo ra khỏi vực sâu thất vọng, được giải phóng khỏi nỗi cô đơn, được trao lại niềm hy vọng. Đó chính là giây phút trái tim hát ca trở lại. Nếu trong phân tâm học, đây là sự giải tỏa khỏi cơ chế dồn nén, thì trong thần học, đây là ân sủng giải phóng – con người được sống đúng căn tính con Thiên Chúa.

3. Từ vô vọng đến niềm tin – Kinh nghiệm của Phêrô (Lc 5, 1-11)

Hình ảnh các ngư phủ sau một đêm trắng tay là ẩn dụ của kiếp người: lao nhọc triền miên, nhưng cảm thấy trống rỗng, vô nghĩa. Khi Đức Giêsu bảo thả lưới, Phêrô đã thốt lên: “Thưa Thầy, suốt đêm chúng con vất vả mà không được gì cả; nhưng dựa vào lời Thầy, con sẽ thả lưới.”

Khoảnh khắc ấy là một bước ngoặt: từ chỗ bất lực sang chỗ tín thác. Phép lạ cá đầy không chỉ là dấu lạ vật chất, mà còn là sự khai mở tâm linh: một cuộc đời tưởng vô nghĩa, nay được đánh thức bằng niềm hy vọng và một sứ mạng.

Khi Phêrô quỳ xuống: “Xin tránh xa con, vì con là kẻ tội lỗi.” – đó là tiếng kêu của một con người đối diện sự thật bản thân. Trong ngôn ngữ phân tâm, đây là chạm tới bóng tối nội tâm, nơi ta nhận ra giới hạn, sự bất xứng. Nhưng Đức Giêsu không loại bỏ, Người trao một căn tính mới: “Đừng sợ, từ nay anh sẽ là kẻ lưới người.”

Chính tại điểm yếu đuối nhất, con người lại được Thiên Chúa trao sứ mạng. Và như thế, “các ông bỏ hết mọi sự mà theo Người.” Đây là hành vi hiện sinh triệt để: rời bỏ những bám víu, vượt qua bản năng tự vệ, mở ra cho một hành trình sáng tạo của ân sủng.

⸻

Kết luận

Anh chị em thân mến,

Lời Chúa hôm nay cho ta thấy một cú nhảy tâm linh: từ bóng tối sang ánh sáng, từ nỗi bất lực của Phêrô sang sứ mạng mới. Trong sâu thẳm, đó cũng là cú nhảy tâm lý – hiện sinh: con người thôi co rút trong nỗi sợ, mà mở ra trong tín thác.

Có lẽ trong đời sống, ta cũng nhiều lần thấy mình như Phêrô: trắng tay, mệt mỏi, đầy mặc cảm. Nhưng nếu dám thưa: “Dựa vào lời Thầy, con sẽ thả lưới”, ta sẽ thấy chính lúc bất lực, ta lại được mở ra cho một khả thể mới. Và khi nghe tiếng gọi: “Đừng sợ”, ta cũng có thể bỏ lại phía sau những “tấm lưới cũ” để bước theo Đức Giêsu.

Xin cho chúng ta hôm nay dám tin rằng: ơn cứu độ không phải là lý thuyết, mà là một kinh nghiệm hiện sinh – Thiên Chúa thực sự đang giải thoát ta khỏi bóng tối, và mời gọi ta sống như những người tự do trong ánh sáng tình yêu của Đức Kitô.