Hướng Dẫn Nhận Ơn Đại Xá Trong Tuần Thánh - 10 Điều Bạn Cần Biết Về Phụng Vụ Thứ Năm Tuần Thánh

PHÂN TÍCH VÀ HƯỚNG DẪN NHẬN ƠN ĐẠI XÁ TRONG TUẦN THÁNH

Giới thiệu về ơn Đại Xá

Ơn Đại xá (hay còn gọi là ơn Toàn xá) là một đặc ân đặc biệt mà Giáo hội Công giáo, nhờ quyền bính được trao từ Chúa Giêsu Kitô, lấy từ kho tàng thiêng liêng của Chúa để ban cho các tín hữu. Đặc ân này nhằm giúp các tín hữu còn sống hoặc các linh hồn đang chịu thanh luyện trong Luyện ngục được xóa bỏ hoàn toàn hình phạt tạm thời do tội lỗi gây ra. Hình phạt tạm thời là những hậu quả còn lại sau khi tội đã được tha thứ qua Bí tích Hòa giải, và ơn Đại xá giúp linh hồn đạt được sự thánh thiện trọn vẹn để xứng đáng hưởng Thánh Nhan Chúa trong Nước Trời.

Tuy nhiên, cần làm rõ rằng ơn Đại xá không có chức năng tha thứ tội lỗi, dù là tội trọng hay tội nhẹ. Để được tha thứ tội lỗi, tín hữu phải lãnh nhận Bí tích Hòa giải (xưng tội) và ăn năn thống hối. Chỉ khi đã ở trong trạng thái ân sủng (không còn tội trọng), tín hữu mới có thể lãnh nhận ơn Đại xá để xóa bỏ hình phạt tạm thời. Do đó, việc chuẩn bị tâm hồn qua việc xưng tội, rước lễ, cầu nguyện theo ý Đức Giáo Hoàng và từ bỏ mọi quyến luyến với tội lỗi là điều kiện tiên quyết để nhận ơn Đại xá.

Tuần Thánh, thời gian cao điểm của Mùa Chay và bước vào Mùa Phục Sinh, là thời kỳ đặc biệt mà Giáo hội ban phát nhiều cơ hội để các tín hữu nhận ơn Đại xá. Tuy nhiên, ở nhiều nơi, do thiếu sự hướng dẫn hoặc thông tin, nhiều tín hữu không biết đến những cơ hội này, dẫn đến việc bỏ lỡ thời gian ân sủng quý giá. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết các cơ hội nhận ơn Đại xá trong Tuần Thánh, các điều kiện cần thiết và cách thức thực hiện để tín hữu có thể tận dụng tối đa thời gian thiêng liêng này.

Các cơ hội nhận ơn Đại Xá trong Tuần Thánh

Theo tài liệu “Enchiridion Indulgentiarum” (Sổ Bộ Ân Xá, Ấn bản thứ tư, 1999), Giáo hội quy định nhiều cơ hội để các tín hữu nhận ơn Đại xá trong Tuần Thánh. Dưới đây là chi tiết từng ngày trong Tuần Thánh và các hành động tương ứng để lãnh nhận ơn Đại xá:

1. Thứ Năm Tuần Thánh

Thứ Năm Tuần Thánh là ngày Giáo hội tưởng niệm việc Chúa Giêsu thiết lập Bí tích Thánh Thể và chức linh mục trong Bữa Tiệc Ly. Đây là ngày trọng đại với hai cơ hội nhận ơn Đại xá:

a. Hát Kinh Tantum Ergo

Hành động: Các tín hữu tham dự Thánh lễ Tiệc Ly vào tối Thứ Năm Tuần Thánh và sốt sắng hát kinh Tantum Ergo (bản tiếng Latinh, tiếng Anh, hoặc tiếng Việt đều được) trong lúc cất Mình Thánh Chúa trọng thể.

Ý nghĩa: Kinh Tantum Ergo là một bài thánh ca cổ truyền, được sáng tác bởi Thánh Tôma Aquinô, nhằm tôn vinh Bí tích Thánh Thể. Việc hát kinh này trong bối cảnh Thánh lễ Tiệc Ly thể hiện lòng tôn kính sâu sắc đối với sự hiện diện của Chúa Giêsu trong Bí tích Thánh Thể.

Lời kinh Tantum Ergo:

Bản tiếng Latinh:

Tantum ergo sacramentum

Veneremur cernui

Et antiquum documentum

Novo cedat ritui

Praestet fides supplementum

Sensuum defectui

Genitori genitoque

Laus et jubilatio

Salus honor virtus quoque

Sit et benedictio

Procedenti ab utroque

Compar sit laudatio. Amen

Bản tiếng Việt:

Tôn vinh Thánh danh Giêsu chí thánh,

ẩn thân trong tấm hình rất nhỏ mọn.

Này là của ăn lương thực thiên thần,

đây chính thật Ngôi Lời ẩn náu mình

để ban lương thực nuôi dưỡng nhân loại.

Ôi kính lạy Thánh Thể Tình Yêu.

Giêsu Chúa ôi, con tôn kính Chúa.

Chúa yêu con trao Mình Máu Bánh Rượu.

Vì thương chúng con nên đành hạ mình,

đem hiến dâng nuôi hồn chúng tử hèn.

Tình yêu thương nào ai đã báo đền.

Ôi kính lạy Chúa Cả trời cao. Amen

b. Chầu Mình Thánh Chúa

Hành động: Sau Thánh lễ Tiệc Ly, các tín hữu ở lại chầu Mình Thánh Chúa ít nhất 30 phút.

Ý nghĩa: Việc chầu Thánh Thể là thời gian để các tín hữu chiêm ngắm và tôn thờ sự hiện diện thực sự của Chúa Giêsu trong Bí tích Thánh Thể. Đây là cơ hội để cầu nguyện, tạ ơn và dâng lên Chúa những ý nguyện cá nhân hoặc cho các linh hồn.

Lưu ý: Mỗi ngày, một tín hữu chỉ có thể nhận một ơn Đại xá. Tuy nhiên, ơn Đại xá này có thể được nhường cho các linh hồn trong Luyện ngục, giúp họ sớm được hưởng nhan thánh Chúa.

2. Thứ Sáu Tuần Thánh

Thứ Sáu Tuần Thánh là ngày tưởng niệm cuộc Khổ nạn và cái chết của Chúa Giêsu trên Thánh Giá. Đây là ngày của sự hy sinh và cứu chuộc, với hai cơ hội nhận ơn Đại xá:

Suy Tôn Thánh Giá

Hành động: Các tín hữu sốt sắng tham dự nghi thức Suy tôn Thánh Giá trong phụng vụ Thứ Sáu Tuần Thánh.

Ý nghĩa: Nghi thức Suy tôn Thánh Giá là cao điểm của phụng vụ Thứ Sáu Tuần Thánh, khi cộng đoàn tôn kính cây Thánh Giá – biểu tượng của tình yêu cứu độ của Chúa Giêsu. Việc tham dự với lòng sốt sắng giúp tín hữu kết hiệp với hy tế của Chúa và nhận ơn Đại xá.b. Đi Đàng Thánh Giá

Hành động: Các tín hữu tự mình thực hiện việc đi Đàng Thánh Giá, suy niệm đủ 14 chặng và đọc thành tiếng các lời nguyện ngắm đã được quy định.

Ý nghĩa: Đàng Thánh Giá là một thực hành đạo đức lâu đời, giúp tín hữu suy niệm về hành trình đau khổ của Chúa Giêsu từ lúc bị kết án đến khi chịu chết trên Thánh Giá. Việc đi Đàng Thánh Giá không chỉ là một hành động sám hối mà còn là cơ hội để cảm nhận sâu sắc tình yêu của Chúa.

Lưu ý: Để nhận ơn Đại xá, việc đi Đàng Thánh Giá phải được thực hiện tại một nơi có dựng các chặng Đàng Thánh Giá hợp pháp (thường là trong nhà thờ hoặc các địa điểm được Giáo hội phê chuẩn). Nếu không thể thực hiện tại nơi có chặng Đàng Thánh Giá, tín hữu có thể suy niệm tại nhà nhưng phải đảm bảo suy niệm đủ 14 chặng.

3. Thứ Bảy Tuần Thánh (Lễ Vọng Phục Sinh)

Thứ Bảy Tuần Thánh là ngày Giáo hội chuẩn bị tâm hồn để mừng Chúa Phục Sinh trong Đêm Vọng Phục Sinh. Đây là đêm thánh thiêng, đánh dấu chiến thắng của Chúa Giêsu trên sự chết và tội lỗi.

Lặp Lại Lời Thề Rửa Tội

Hành động: Trong Đêm Vọng Phục Sinh, các tín hữu lặp lại lời thề Rửa Tội theo bất kỳ công thức hợp pháp nào được Giáo hội phê chuẩn. Ngoài ra, ơn Đại xá cũng được ban cho những ai lặp lại lời thề Rửa Tội vào ngày kỷ niệm Phép Rửa của riêng mình.

Ý nghĩa: Việc lặp lại lời thề Rửa Tội là một hành động tái cam kết với đức tin Công giáo, từ bỏ ma quỷ và sống theo đường lối của Chúa. Đây là cách để tín hữu làm mới lại giao ước với Chúa, được thiết lập khi họ lãnh nhận Bí tích Rửa Tội.

Ví dụ lời thề Rửa Tội:

Cộng đoàn: Tôi từ bỏ ma quỷ, và mọi việc làm cùng sự cám dỗ của nó.

Chủ tế: Anh chị em có tin kính Thiên Chúa là Cha toàn năng, Đấng tạo thành trời đất không?

Cộng đoàn: Thưa có.

Chủ tế: Anh chị em có tin kính Chúa Giêsu Kitô, Con Một Thiên Chúa, Đấng đã chịu chết và sống lại vì chúng ta không?

Cộng đoàn: Thưa có.

Chủ tế: Anh chị em có tin kính Chúa Thánh Thần, Hội Thánh Công giáo, các thánh thông công, ơn tha tội, sự sống lại của thân xác và sự sống đời đời không?

Cộng đoàn: Thưa có.

4. Chúa Nhật Phục Sinh

Chúa Nhật Phục Sinh là ngày trọng đại nhất trong năm phụng vụ, mừng Chúa Giêsu sống lại từ cõi chết, mở ra niềm hy vọng cứu độ cho nhân loại.

Nhận Phép Lành Urbi et Orbi

Hành động: Các tín hữu hiện diện tại Quảng trường Thánh Phêrô hoặc theo dõi qua các phương tiện truyền thông (phát thanh, truyền hình, internet) để nhận phép lành Urbi et Orbi (cho thành Rôma và toàn thế giới) do Đức Giáo Hoàng ban sau thông điệp Phục Sinh.

Ý nghĩa: Phép lành Urbi et Orbi là một đặc ân đặc biệt, kèm theo ơn Đại xá, được ban cho toàn thể Giáo hội. Đây là cơ hội để các tín hữu trên toàn thế giới kết hiệp với Đức Giáo Hoàng trong niềm vui Phục Sinh và nhận lãnh ơn tha thứ.

Lưu ý: Để nhận ơn Đại xá qua phép lành Urbi et Orbi, tín hữu phải ở trong trạng thái ân sủng, nghĩa là đã xưng tội, rước lễ và cầu nguyện theo ý Đức Giáo Hoàng.

Điều kiện để nhận ơn Đại Xá

Để nhận được bất kỳ ơn Đại xá nào trong Tuần Thánh, các tín hữu cần đáp ứng đầy đủ các điều kiện sau:

Xưng tội: Tín hữu phải lãnh nhận Bí tích Hòa giải để được tha thứ mọi tội lỗi và ở trong trạng thái ân sủng. Một lần xưng tội có thể áp dụng cho nhiều ơn Đại xá, miễn là tín hữu không phạm tội trọng sau đó.

Rước lễ: Tín hữu cần rước Mình Thánh Chúa trong mỗi lần thực hiện hành động để nhận ơn Đại xá. Rước lễ nên được thực hiện trong Thánh lễ hoặc trong trạng thái tâm hồn sốt sắng.

Cầu nguyện theo ý Đức Giáo Hoàng: Tín hữu cần đọc một kinh Lạy Cha và một kinh Kính Mừng (hoặc các kinh khác) theo ý Đức Giáo Hoàng. Ý cầu nguyện thường liên quan đến các nhu cầu của Giáo hội và thế giới.

Từ bỏ mọi quyến luyến với tội lỗi: Đây là điều kiện quan trọng nhất. Tín hữu phải có ý định từ bỏ hoàn toàn mọi quyến luyến với tội lỗi, kể cả tội nhẹ, để tâm hồn hoàn toàn hướng về Chúa.

Thực hiện hành động được chỉ định: Mỗi ơn Đại xá gắn liền với một hành động cụ thể (như hát kinh Tantum Ergo, chầu Thánh Thể, đi Đàng Thánh Giá, v.v.). Tín hữu cần thực hiện hành động này với lòng sốt sắng và ý thức thiêng liêng.

Mặc dù Tuần Thánh là thời gian ân sủng dồi dào, nhiều tín hữu không được hướng dẫn đầy đủ về các cơ hội nhận ơn Đại xá. Một số thách thức bao gồm:

Thiếu thông tin: Ở một số giáo xứ, các linh mục hoặc người hướng dẫn không phổ biến đầy đủ thông tin về ơn Đại xá, khiến tín hữu bỏ lỡ cơ hội.

Hạn chế về thời gian và địa điểm: Không phải ai cũng có thể tham dự các nghi thức tại nhà thờ (như Thánh lễ Tiệc Ly, Suy tôn Thánh Giá, hoặc Đêm Vọng Phục Sinh) do công việc, sức khỏe hoặc khoảng cách địa lý.

Thiếu hiểu biết về điều kiện: Một số tín hữu không nắm rõ các điều kiện cần thiết (như xưng tội, rước lễ, từ bỏ quyến luyến tội lỗi), dẫn đến việc thực hiện các hành động nhưng không nhận được ơn Đại xá.

Để khắc phục những thách thức này, Giáo hội và các tín hữu có thể thực hiện các biện pháp sau:

Tăng cường giáo dục: Các giáo xứ nên tổ chức các buổi hướng dẫn hoặc phát hành tài liệu về ơn Đại xá trong Tuần Thánh. Các bài giảng trong Mùa Chay có thể nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chuẩn bị tâm hồn để nhận ơn Đại xá.

Sử dụng công nghệ: Các giáo xứ có thể phát trực tiếp các nghi thức Tuần Thánh (như Thánh lễ Tiệc Ly, Đêm Vọng Phục Sinh) để những người không thể đến nhà thờ vẫn có thể tham dự và nhận ơn Đại xá (đặc biệt với phép lành Urbi et Orbi).

Khuyến khích chuẩn bị tâm hồn: Các linh mục nên khuyến khích tín hữu lãnh nhận Bí tích Hòa giải sớm trong Mùa Chay, để họ sẵn sàng nhận ơn Đại xá trong Tuần Thánh.

Cộng đoàn hỗ trợ: Các nhóm cầu nguyện hoặc hội đoàn trong giáo xứ có thể tổ chức các buổi đi Đàng Thánh Giá chung hoặc chầu Thánh Thể, giúp tín hữu dễ dàng tham gia các hành động nhận ơn Đại xá.

Tuần Thánh là thời gian thiêng liêng đặc biệt, khi Giáo hội mở rộng kho tàng ân sủng để các tín hữu nhận ơn Đại xá. Từ việc hát kinh Tantum Ergo và chầu Thánh Thể vào Thứ Năm Tuần Thánh, suy tôn Thánh Giá và đi Đàng Thánh Giá vào Thứ Sáu Tuần Thánh, lặp lại lời thề Rửa Tội trong Đêm Vọng Phục Sinh, đến việc nhận phép lành Urbi et Orbi vào Chúa Nhật Phục Sinh, mỗi hành động đều là cơ hội để tín hữu làm mới tâm hồn và tiến gần hơn đến Chúa.

Để nhận được ơn Đại xá, tín hữu cần chuẩn bị tâm hồn qua Bí tích Hòa giải, rước lễ, cầu nguyện theo ý Đức Giáo Hoàng và từ bỏ mọi quyến luyến với tội lỗi. Quan trọng hơn, họ cần thực hiện các hành động được chỉ định với lòng sốt sắng và ý thức thiêng liêng. Bằng cách tận dụng các cơ hội này, các tín hữu không chỉ nhận được ơn tha thứ cho chính mình mà còn có thể nhường ơn Đại xá cho các linh hồn trong Luyện ngục, góp phần vào công cuộc cứu độ của Chúa.

Hy vọng rằng các tín hữu sẽ hiểu rõ hơn về giá trị của ơn Đại xá và tích cực tham gia vào các hoạt động thiêng liêng trong Tuần Thánh. Giáo hội luôn mời gọi chúng ta bước vào mầu nhiệm Vượt Qua của Chúa Giêsu với trái tim rộng mở, để nhận lãnh dồi dào ân sủng và sống trọn vẹn niềm vui Phục Sinh.

Lm. Anmai, CSsR

+++++++++++++

10 ĐIỀU BẠN CẦN BIẾT VỀ PHỤNG VỤ THỨ NĂM TUẦN THÁNH

Thứ Năm Tuần Thánh là một trong những ngày quan trọng nhất trong lịch phụng vụ Kitô giáo, đánh dấu một cột mốc trọng đại trong cuộc đời Chúa Giêsu và trong lịch sử cứu độ. Đây là ngày mà Chúa Giêsu thiết lập các bí tích cốt lõi, ban bố điều răn mới về tình yêu, và chuẩn bị cho cuộc khổ nạn của Ngài. Dưới đây là 10 điều bạn cần biết về ngày này, được trình bày chi tiết để giúp bạn hiểu sâu sắc hơn về ý nghĩa và các nghi thức phụng vụ liên quan.

1. Những sự kiện diễn ra trong đêm Thứ Năm Tuần Thánh

Thứ Năm Tuần Thánh là một ngày đầy ắp các sự kiện mang tính bước ngoặt trong cuộc đời Chúa Giêsu, được ghi lại trong các Tin Mừng. Đây là đêm mà nhiều khoảnh khắc quan trọng đã diễn ra, đánh dấu sự khởi đầu của mầu nhiệm cứu chuộc. Dưới đây là danh sách chi tiết các sự kiện chính, bao gồm cả những gì xảy ra sau nửa đêm:

Chuẩn bị Bữa Tiệc Vượt Qua: Chúa Giêsu sai Thánh Phêrô và Thánh Gioan chuẩn bị một căn phòng trên lầu (thường gọi là “Nhà Tiệc Ly”) để cử hành Lễ Vượt Qua, một nghi thức truyền thống của người Do Thái nhằm tưởng niệm việc dân Israel được giải thoát khỏi ách nô lệ Ai Cập.

Rửa Chân Cho Các Tông Đồ: Trong một hành động khiêm nhường và phục vụ, Chúa Giêsu đã rửa chân cho các môn đệ, thể hiện tinh thần phục vụ và tình yêu thương vô điều kiện.

Thiết Lập Bí Tích Thánh Thể: Chúa Giêsu cử hành Thánh Lễ đầu tiên, biến bánh và rượu thành Mình và Máu Thánh của Ngài, thiết lập Bí Tích Thánh Thể, trung tâm của đời sống phụng vụ Kitô giáo.

Thiết Lập Bí Tích Truyền Chức Thánh: Trong Bữa Tiệc Ly, Chúa Giêsu trao cho các Tông Đồ sứ vụ linh mục, qua đó thiết lập Bí Tích Truyền Chức Thánh để tiếp tục sứ vụ của Ngài trong Giáo hội.

Tiên Báo Sự Phản Bội Của Giuđa: Chúa Giêsu công bố rằng một trong các môn đệ, Giuđa Ítcariốt, sẽ phản bội Ngài, làm nổi bật sự đau đớn của Ngài trước sự phản bội.

Ban Điều Răn Mới: Chúa Giêsu dạy các môn đệ: “Hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương anh em” (Ga 13:34), một điều răn trở thành nền tảng cho đời sống Kitô hữu.

Xác Nhận Vai Trò Mục Tử Của Phêrô: Chúa Giêsu nhấn mạnh vai trò đặc biệt của Thánh Phêrô như người lãnh đạo các Tông Đồ, trao cho ông trách nhiệm chăn dắt đoàn chiên.

Tiên Báo Sự Chối Bỏ Của Phêrô: Chúa Giêsu báo trước rằng Phêrô sẽ chối Ngài ba lần trước khi gà gáy, thể hiện sự yếu đuối của con người ngay cả trong những người gần gũi nhất với Ngài.

Cầu Nguyện Cho Sự Hiệp Nhất: Trong lời cầu nguyện tư tế (Ga 17), Chúa Giêsu cầu xin Chúa Cha cho sự hiệp nhất của các môn đệ và những ai tin theo Ngài.

Hát Thánh Vịnh: Sau Bữa Tiệc Ly, Chúa Giêsu và các môn đệ hát các Thánh Vịnh (các bài Hallel của Lễ Vượt Qua) trước khi rời phòng Tiệc Ly.

Cầu Nguyện Tại Vườn Gethsemane: Chúa Giêsu đến Núi Cây Dầu và cầu nguyện trong Vườn Gethsemane, nơi Ngài trải qua cơn hấp hối tinh thần, xin Chúa Cha cho ý Ngài được thực hiện.

Sự Phản Bội Của Giuđa: Giuđa dẫn đám đông đến bắt Chúa Giêsu, đánh dấu sự khởi đầu của cuộc khổ nạn.

Ngăn Cản Bạo Lực: Khi các Tông Đồ cố gắng chống cự, Chúa Giêsu ngăn cản họ, thể hiện tinh thần bất bạo động.

Chữa Lành Tai Malchus: Khi Phêrô chém đứt tai Malchus, người đầy tớ của thầy thượng phẩm, Chúa Giêsu chữa lành ông, thể hiện lòng thương xót ngay cả trong lúc nguy nan.

Bị Điệu Đến Trước Annas và Caiphas: Chúa Giêsu bị bắt và đưa đến trước các thầy thượng phẩm Annas và Caiphas để thẩm vấn.

Bị Phêrô Chối Bỏ: Phêrô, vì sợ hãi, chối không biết Chúa Giêsu ba lần, đúng như lời tiên báo.

Bị Đưa Đến Trước Philatô: Sau các phiên xét xử ban đêm, Chúa Giêsu bị dẫn đến quan tổng trấn Philatô, mở đầu cho giai đoạn cuối của cuộc khổ nạn.

Các sự kiện này được ghi lại chi tiết trong các Tin Mừng:

Mátthêu 26:17-75

Máccô 14:12-72

Luca 22:7-62

Gioan 13:1-18:27

Đặc biệt, Tin Mừng Gioan dành đến 5 chương (Ga 13-17) để mô tả các sự kiện trong Bữa Tiệc Ly, nhấn mạnh tầm quan trọng của đêm này. Đây thực sự là một ngày trọng đại, đặt nền móng cho các bí tích và sứ vụ của Giáo hội.

2. Tại sao gọi là “Maundy Thursday”?

Tên gọi “Maundy Thursday” xuất phát từ tiếng Latinh mandatum, có nghĩa là “điều răn” hoặc “mệnh lệnh”. Từ này được lấy từ câu nói của Chúa Giêsu trong Tin Mừng Gioan 13:34: “Mandatum novum do vobis: ut diligatis invicem, sicut dilexi vos” (Ta ban cho anh em một điều răn mới: hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương anh em).

Tên gọi “Maundy” nhấn mạnh điều răn yêu thương mà Chúa Giêsu ban bố trong Bữa Tiệc Ly. Đây không chỉ là một lời mời gọi, mà là một mệnh lệnh cốt lõi, định hình đời sống Kitô hữu. Vì vậy, Thứ Năm Tuần Thánh được gọi là Maundy Thursday để nhắc nhở các tín hữu về trách nhiệm yêu thương và phục vụ lẫn nhau, noi gương Chúa Giêsu, Đấng đã rửa chân cho các môn đệ và hy sinh mạng sống vì nhân loại.

3. Các Nghi Thức Phụng Vụ trong ngày thứ Năm Tuần Thánh

Thứ Năm Tuần Thánh có một số nghi thức phụng vụ đặc biệt, phản ánh ý nghĩa sâu sắc của ngày này. Các nghi thức chính bao gồm:

Thánh Lễ Truyền Dầu: Đức Giám Mục giáo phận, cùng với các linh mục, cử hành Thánh Lễ Truyền Dầu (thường vào buổi sáng). Trong thánh lễ này “‘dầu thánh’ được thánh hiến và ‘dầu dự tòng’ được làm phép, thể hiện sự hiệp nhất giữa giám mục và các linh mục trong sứ vụ linh mục của Chúa Kitô” (Paschales Solemnitatis). Thánh lễ này cũng là dịp các linh mục lặp lại lời hứa khi chịu chức, và giáo dân được khuyến khích tham dự để hiệp thông.

Thánh Lễ Bữa Tiệc Ly: Được cử hành vào buổi chiều hoặc tối, Thánh Lễ Tiệc Ly tưởng niệm việc Chúa Giêsu thiết lập Bí Tích Thánh Thể, Bí Tích Truyền Chức Thánh, và điều răn yêu thương. Đây là một trong những thánh lễ quan trọng nhất trong năm phụng vụ.

Nghi Thức Rửa Chân: Trong Thánh Lễ Tiệc Ly, linh mục tái hiện hành động rửa chân của Chúa Giêsu, rửa chân cho một số người được chọn để biểu tượng cho tinh thần phục vụ và bác ái.

Nhà Tạm Trống: Sau thánh lễ, Nhà Tạm được để trống, và Bánh Thánh được chuyển đến một bàn thờ phụ hoặc một nơi riêng biệt để chuẩn bị cho nghi thức rước lễ vào Thứ Sáu Tuần Thánh.

Bàn Thờ Không Khăn: Bàn thờ được lột bỏ khăn trải, tượng trưng cho sự trần trụi và đau khổ của Chúa Giêsu trong cuộc khổ nạn.

Cầu Nguyện Trước Thánh Thể: Giáo dân được mời gọi dành thời gian cầu nguyện trước Thánh Thể, đặc biệt trong đêm Thứ Năm Tuần Thánh, để đồng hành với Chúa Giêsu trong giờ phút cô đơn của Ngài.

Những nghi thức này không chỉ giúp tái hiện các sự kiện lịch sử mà còn mời gọi các tín hữu tham dự sâu sắc vào mầu nhiệm cứu độ.

4. Thánh lễ truyền dầu là gì?

Thánh Lễ Truyền Dầu là một nghi thức đặc biệt trong phụng vụ Công giáo, thường được cử hành vào sáng Thứ Năm Tuần Thánh, do Đức Giám Mục giáo phận chủ sự cùng với các linh mục trong giáo phận. Theo tài liệu Paschales Solemnitatis:

Trong thánh lễ này, Đức Giám Mục thánh hiến Dầu Thánh (dùng trong các bí tích Rửa Tội, Thêm Sức, và Truyền Chức Thánh) và làm phép Dầu Dự Tòng (dùng cho người chuẩn bị chịu phép Rửa Tội) cùng Dầu Bệnh Nhân (dùng trong Bí Tích Xức Dầu Bệnh Nhân).

Thánh lễ này biểu tượng cho sự hiệp nhất của các linh mục với giám mục trong sứ vụ linh mục, đồng thời nhấn mạnh vai trò của giám mục như người lãnh đạo và mục tử của giáo phận.

Các linh mục từ khắp giáo phận được khuyến khích tham dự để làm chứng cho việc thánh hiến dầu và tái khẳng định lời hứa khi chịu chức. Giáo dân cũng được mời tham dự để hiệp thông và lãnh nhận Bí Tích Thánh Thể.

Nếu vì lý do nào đó không thể tổ chức vào Thứ Năm Tuần Thánh, Thánh Lễ Truyền Dầu có thể được dời sang một ngày khác gần Lễ Phục Sinh, nhưng vẫn giữ được ý nghĩa trọng đại.

Dầu thánh và dầu được làm phép trong thánh lễ này sẽ được sử dụng trong các bí tích suốt năm, đặc biệt trong các nghi thức khai tâm Kitô giáo vào Đêm Vọng Phục Sinh.

5. Vì sao Thánh Lễ Tiệc Ly mang tính đặc biệt?

Thánh Lễ Tiệc Ly, cử hành vào buổi chiều hoặc tối Thứ Năm Tuần Thánh, là một trong những thánh lễ quan trọng nhất trong năm phụng vụ. Theo tài liệu Paschales Solemnitatis, thánh lễ này tưởng niệm ba mầu nhiệm chính:

Thiết Lập Bí Tích Thánh Thể: Chúa Giêsu biến bánh và rượu thành Mình và Máu Thánh của Ngài, thiết lập Bí Tích Thánh Thể như dấu chỉ sự hiện diện sống động của Ngài trong Giáo hội.

Thiết Lập Bí Tích Truyền Chức Thánh: Chúa Giêsu trao cho các Tông Đồ sứ vụ linh mục, qua đó thiết lập hàng linh mục để tiếp tục cử hành Thánh Thể và các bí tích khác.

Điều Răn Yêu Thương Huynh Đệ: Chúa Giêsu ban bố điều răn mới: “Hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương anh em” (Ga 13:34), nhấn mạnh tình yêu và sự phục vụ là cốt lõi của đời sống Kitô hữu.

Bài giảng trong Thánh Lễ Tiệc Ly được yêu cầu giải thích rõ ràng các mầu nhiệm này, giúp giáo dân hiểu được ý nghĩa sâu xa của các sự kiện được tưởng niệm. Thánh lễ này không chỉ là một nghi thức, mà là một lời mời gọi các tín hữu sống theo tinh thần của Chúa Giêsu: yêu thương, phục vụ, và dâng hiến.

6. Thánh Thể có được đặt trong nhà tạm Trong Thánh Lễ này không?

Không, theo nghi thức phụng vụ trọng thể, Nhà Tạm được để hoàn toàn trống trước khi Thánh Lễ Tiệc Ly bắt đầu. Các chi tiết cụ thể bao gồm:

Mình Thánh Dùng Trong Thánh Lễ: Tất cả Mình Thánh dùng để rước lễ trong Thánh Lễ Tiệc Ly phải được thánh hiến ngay trong thánh lễ này, không sử dụng Mình Thánh đã được thánh hiến trước đó.

Mình Thánh Cho Thứ Sáu Tuần Thánh: Một số lượng bánh lễ đủ được thánh hiến trong Thánh Lễ Tiệc Ly để sử dụng cho nghi thức rước lễ vào Thứ Sáu Tuần Thánh, ngày không cử hành Thánh Lễ.

Chuyển Thánh Thể: Sau Thánh Lễ Tiệc Ly, Mình Thánh được chuyển đến một bàn thờ phụ hoặc một nơi riêng biệt (thường được trang trí đơn sơ) để lưu giữ cho đến ngày hôm sau. Nhà Tạm chính trong nhà thờ vẫn để trống, biểu tượng cho sự trống vắng và đau khổ của Chúa Giêsu trong cuộc khổ nạn.

Nghi thức này nhấn mạnh tính duy nhất của Thánh Lễ Tiệc Ly và chuẩn bị tâm hồn các tín hữu cho sự tưởng niệm cuộc khổ nạn vào Thứ Sáu Tuần Thánh.

7. Nghi thức rửa chân mang ý nghĩa gì?

Nghi thức rửa chân, được thực hiện trong Thánh Lễ Tiệc Ly, là một trong những nghi thức đặc trưng của Thứ Năm Tuần Thánh. Theo tài liệu Paschales Solemnitatis:

Ý Nghĩa: Nghi thức này tái hiện hành động của Chúa Giêsu khi rửa chân cho các môn đệ (Ga 13:1-15), biểu tượng cho tinh thần phục vụ và tình bác ái. Chúa Giêsu dạy: “Thầy đã nêu gương cho anh em, để anh em cũng làm như Thầy đã làm cho anh em” (Ga 13:15). Việc rửa chân nhấn mạnh rằng các Kitô hữu được kêu gọi phục vụ lẫn nhau trong sự khiêm nhường và yêu thương.

Đối Tượng: Theo truyền thống, nghi thức rửa chân được thực hiện cho “những người nam được chọn” (tiếng Latinh: viri selecti). Tuy nhiên, từ năm 2016, Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã cho phép sửa đổi quy định, cho phép rửa chân cho cả nam và nữ, vì từ viri trong một số ngữ cảnh có thể được hiểu là “con người” chứ không chỉ giới hạn ở nam giới. Quyết định này phản ánh tinh thần phổ quát của tình yêu và sự phục vụ.

Giải Thích Chính Thức: Mặc dù một số ý kiến liên kết nghi thức rửa chân với việc thiết lập chức linh mục hoặc vai trò của các Tông Đồ, các văn kiện chính thức của Giáo hội (như Paschales Solemnitatis) nhấn mạnh ý nghĩa phục vụ và bác ái hơn là một biểu tượng liên quan đến chức thánh.

Nghi thức rửa chân là một lời nhắc nhở mạnh mẽ rằng đời sống Kitô hữu phải được định hình bởi sự khiêm nhường, phục vụ, và tình yêu thương, noi gương Chúa Giêsu.

8. Điều gì xảy ra vào cuối Thánh Lễ Tiệc Ly?

Cuối Thánh Lễ Tiệc Ly, một số nghi thức đặc biệt được thực hiện để chuẩn bị cho các sự kiện của Thứ Sáu Tuần Thánh. Theo nghi thức phụng vụ trọng thể:

Rước Thánh Thể: Sau lời nguyện hiệp lễ, một cuộc rước kiệu được tổ chức để chuyển Mình Thánh đã được thánh hiến đến một bàn thờ phụ hoặc một nơi riêng biệt. Cuộc rước được dẫn đầu bởi thánh giá, với đèn cầy và hương trầm, và thường được kèm theo bài hát Pange Lingua hoặc một bài thánh ca Thánh Thể khác.

Lưu Giữ Thánh Thể: Mình Thánh được đặt trong một Nhà Tạm khóa kín hoặc một hộp đựng Thánh Thể tại nơi được chọn. Quy định rõ ràng rằng Mình Thánh không được đặt trong Mặt Nhật hoặc được trưng bày công khai trong thời gian này.

Không Liên Kết Với Ngôi Mộ: Nơi lưu giữ Thánh Thể không được trang trí giống như một ngôi mộ, và từ “ngôi mộ” phải được tránh sử dụng. Mục đích của việc lưu giữ Thánh Thể là để sử dụng trong nghi thức rước lễ vào Thứ Sáu Tuần Thánh, không phải để biểu tượng cho việc an táng Chúa Giêsu.

Điều Kiện Thực Hiện: Cuộc rước Thánh Thể và việc lưu giữ Thánh Thể chỉ được thực hiện nếu nhà thờ đó sẽ tổ chức nghi thức Tưởng Niệm Cuộc Thương Khó vào Thứ Sáu Tuần Thánh.

Các nghi thức này tạo nên một bầu khí trang nghiêm, chuẩn bị tâm hồn các tín hữu cho sự tưởng niệm cuộc khổ nạn của Chúa Giêsu.

9. Có nghi thức tôn vinh Thánh Thể vào thời điểm này không?

Theo nghi thức phụng vụ trọng thể, sau Thánh Lễ Tiệc Ly, giáo dân được khuyến khích dành thời gian cầu nguyện trước Thánh Thể tại nơi Mình Thánh được lưu giữ. Các chi tiết bao gồm:

Cầu Nguyện Trong Đêm: Giáo dân được mời gọi ở lại trong nhà thờ vào đêm Thứ Năm Tuần Thánh để cầu nguyện và suy niệm, đồng hành với Chúa Giêsu trong giờ phút cô đơn của Ngài tại Vườn Gethsemane. Đây là cơ hội để các tín hữu sống lại lời mời gọi của Chúa Giêsu: “Anh em không thể thức với Thầy một giờ sao?” (Mt 26:40).

Đọc Tin Mừng: Ở những nơi thích hợp, việc cầu nguyện có thể bao gồm việc đọc các đoạn Tin Mừng Gioan (chương 13-17), nơi ghi lại các bài giảng và lời cầu nguyện của Chúa Giêsu trong Bữa Tiệc Ly.

Hạn Chế Sau Nửa Đêm: Từ nửa đêm trở đi, việc tôn vinh Thánh Thể không được kèm theo các hình thức trọng thể bên ngoài (như hát thánh ca hoặc nghi thức công khai), vì đây là thời điểm bắt đầu cuộc khổ nạn của Chúa Giêsu. Bầu khí trở nên tĩnh lặng và suy tư hơn.

Nghi thức này giúp các tín hữu kết nối sâu sắc với Chúa Giêsu trong những giờ phút cuối cùng trước khi Ngài bước vào cuộc khổ nạn.

10. Trang trí Nhà Thờ trong thời điểm này

Sau Thánh Lễ Tiệc Ly, nhà thờ được trang trí theo cách đặc biệt để phản ánh sự trang nghiêm và đau thương của cuộc khổ nạn. Theo nghi thức phụng vụ trọng thể:

Bàn Thờ Không Khăn: Tất cả khăn trải bàn thờ được lấy đi, biểu tượng cho sự trần trụi và đau khổ của Chúa Giêsu khi Ngài bị lột áo trên thập giá.

Thánh Giá Che Kín: Các thánh giá trong nhà thờ được che bằng khăn màu đỏ hoặc tím, trừ khi đã được che từ Thứ Bảy trước Chúa Nhật Lễ Lá. Điều này nhắc nhở về sự đau thương của cuộc khổ nạn.

Không Thắp Đèn Trước Tượng Ảnh: Không có đèn được thắp trước các tượng ảnh hoặc hình thánh trong nhà thờ, tạo nên một bầu khí đơn sơ và tĩnh lặng.

Ý Nghĩa Tổng Thể: Các yếu tố trang trí này nhấn mạnh sự chuyển đổi từ niềm vui của Bữa Tiệc Ly sang sự đau khổ của cuộc khổ nạn, chuẩn bị tâm hồn các tín hữu cho các nghi thức của Thứ Sáu Tuần Thánh.

Kết luận

Thứ Năm Tuần Thánh là một ngày giàu ý nghĩa trong lịch phụng vụ Công giáo, không chỉ vì các sự kiện lịch sử liên quan đến Chúa Giêsu, mà còn vì các nghi thức phụng vụ giúp các tín hữu sống lại những mầu nhiệm này. Từ việc thiết lập Bí Tích Thánh Thể và Truyền Chức Thánh, đến điều răn yêu thương và nghi thức rửa chân, ngày này mời gọi mỗi Kitô hữu sống tinh thần phục vụ, yêu thương, và hiệp nhất. Các nghi thức như Thánh Lễ Truyền Dầu, Thánh Lễ Tiệc Ly, và việc cầu nguyện trước Thánh Thể giúp kết nối quá khứ với hiện tại, đưa các tín hữu vào trung tâm của mầu nhiệm cứu độ.

Hãy dành thời gian trong ngày này để suy niệm về tình yêu vô biên của Chúa Giêsu, Đấng đã hiến mình vì chúng ta, và để cam kết sống theo điều răn mới của Ngài: “Hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương anh em.”

Lm. Anmai, CSsR