Khi nhịp tim Chúa lạc nhịp với thế gian

BẢN HÒA TẤU CỦA LÒNG TRẮC ẨN: KHI NHỊP TIM CHÚA LẠC NHỊP VỚI THẾ GIAN

"Vui với người vui, khóc với người khóc" (Rm 12,15)

Cái Chợ Đời và Những "Đứa Trẻ" Già Nua

Trong trang Tin Mừng hôm nay (Mt 11,16-19), Chúa Giêsu không vẽ nên một bức tranh đồng quê yên ả, mà Ngài phác họa một khung cảnh "chợ đời" ồn ào, bát nháo và đầy rẫy những nghịch lý bi hài. Hình ảnh "lũ trẻ ngồi ngoài chợ" không đơn thuần là sự ngây thơ của con trẻ, mà là ẩn dụ cho một sự ấu trĩ về tâm linh, một sự xơ cứng của những tâm hồn đã đánh mất khả năng rung cảm chân thật.

Hãy tưởng tượng cái chợ ấy. Nó ồn ào tiếng rao bán, tiếng mặc cả, và lẫn trong đó là tiếng của những đứa trẻ đang chơi trò "đóng vai". Chúng chia phe, chúng đặt luật chơi. Nhóm này thổi sáo giả làm đám cưới và bắt nhóm kia phải nhảy múa vui vẻ. Nhóm kia hát bài đưa đám giả làm đám ma và bắt nhóm này phải đấm ngực khóc than. Nhưng bi kịch nằm ở chỗ: chẳng ai chịu ai. Khi người ta không nhảy theo tiếng sáo, chúng giận dỗi. Khi người ta không khóc theo tiếng kèn đám ma, chúng vùng vằng.

Chúa Giêsu gọi đó là "thế hệ này". Một thế hệ của những con người muốn làm "trung tâm vũ trụ", muốn cả thế giới phải xoay quanh trục cảm xúc thất thường của mình. Đó là căn bệnh của sự quy ngã (egocentrism). Những đứa trẻ ấy không thực sự vui khi thổi sáo, cũng chẳng thực sự buồn khi hát bài đưa đám. Chúng chỉ đang diễn, và chúng muốn người khác phải diễn theo kịch bản của mình. Nếu bạn không cười khi tôi muốn bạn cười, bạn là kẻ vô duyên. Nếu bạn không khóc khi tôi muốn bạn khóc, bạn là kẻ vô cảm.

Thực tế, xã hội hôm nay chẳng khác gì cái chợ ấy. Chúng ta đang sống trong thời đại của "những tiêu chuẩn đám đông". Mạng xã hội, truyền thông, dư luận tạo ra những tiếng sáo và những bài đưa đám nhân tạo. Hôm nay họ tôn vinh người này lên mây xanh (thổi sáo), ngày mai họ đạp người kia xuống bùn đen (đưa đám). Và nếu ai đó dám đứng ngoài vòng xoáy ấy, dám không "like", không "share", không hùa theo, kẻ đó lập tức bị gán mác, bị tẩy chay, bị coi là lập dị.

Sự Lệch Pha Của Những Chứng Nhân Sự Thật

Chúa Giêsu đã vạch trần thói đời giả tạo ấy qua hình ảnh của Gioan Tẩy Giả và chính Ngài.

Gioan đến, mang dáng dấp của một ngôn sứ rực lửa nơi hoang địa. Ông không ăn bánh, không uống rượu, sống khắc khổ để cảnh tỉnh một thế giới đang mê ngủ trong dục vọng. Lẽ ra, đám đông phải nhìn thấy nơi ông sự nghiêm túc của sám hối. Nhưng không, vì tiếng sáo của họ là "hưởng thụ", nên sự khắc khổ của Gioan trở thành cái gai trong mắt họ. Họ bảo ông: "Bị quỷ ám!". Họ gán cho sự thánh thiện một cái mác điên rồ để chối bỏ lời mời gọi hoán cải.

Rồi Chúa Giêsu đến. Ngài là Con Thiên Chúa, là Chú Rể của tiệc cưới Nước Trời. Ngài đi vào giữa dòng đời, ngồi cùng bàn với người thu thuế, chạm tay vào kẻ phong hủi, nâng chén với người tội lỗi. Ngài mang đến niềm vui của sự tha thứ và chữa lành. Lẽ ra, đám đông phải vui mừng đón nhận lòng thương xót. Nhưng không, vì kịch bản của họ là "đạo đức giả", là sự phân biệt sạch-dơ, nên sự gần gũi của Chúa Giêsu bị coi là bê tha. Họ rêu rao Ngài: "Tay ăn nhậu, bạn bè với quân tội lỗi".

Bạn thấy đấy, cái bi kịch của "lũ trẻ ngoài chợ" là sự bất nhất và vô minh. Khắc khổ cũng chê, hòa đồng cũng trách. Khóc cũng không vừa ý, cười cũng chẳng hài lòng. Bởi vì sâu thẳm trong lòng họ, họ không tìm kiếm Chân Lý. Họ chỉ tìm kiếm sự đồng thuận cho cái tôi ích kỷ của mình. Họ muốn một Đấng Messia phải "nhảy" theo điệu nhạc trần tục của họ, chứ không muốn sửa đổi đời sống để bước theo nhịp điệu của Thiên Chúa.

Chúa Giêsu đã chọn cách lội ngược dòng. Ngài không "in tune" (hòa điệu) với sự thất thường của thế gian. Ngài không để những lời khen chê, những tiếng sáo hay tiếng kèn của dư luận điều khiển sứ mạng của mình. Ngài là Chuẩn Mực, và Ngài đến để dạy cho con người biết thế nào là Niềm Vui thật (niềm vui của sự cứu độ) và Nỗi Đau thật (nỗi đau của tình yêu hiến tế).

Mùa Vọng: Giữa Tiếng Sáo Hào Nhoáng và Tiếng Khóc Lầm Than

Lời Chúa hôm nay không chỉ là câu chuyện của 2000 năm trước, mà nó đang soi rọi thẳng vào bối cảnh Mùa Vọng năm nay – một Mùa Vọng đầy rẫy những nghịch lý trần trụi.

Trong bài đọc một, ngôn sứ Isaia thốt lên lời gan ruột của Thiên Chúa: "Giả như ngươi lưu ý đến mệnh lệnh của Ta, thì sự bình an của ngươi sẽ như sông cả." (Is 48,18). Sự bình an đích thực không đến từ việc chạy theo thị hiếu đám đông, mà đến từ việc lắng nghe "nhịp đập" của Thiên Chúa. Và nhịp đập ấy, như thánh Phaolô đã cảm nghiệm, luôn mời gọi chúng ta: "Vui với người vui, khóc với người khóc" (Rm 12,15).

Nhưng hãy nhìn xem, chúng ta đang "vui" cái gì và "khóc" điều gì?

Ngoài kia, phố xá đã bắt đầu rực rỡ đèn hoa. Những trung tâm thương mại dựng lên những cây thông khổng lồ chạm trần. Tiếng nhạc Jingle Bells vang lên rộn rã thúc giục người ta mua sắm. Những bữa tiệc tất niên xa hoa được lên lịch, những chai rượu đắt tiền được khui ra, những bộ cánh lộng lẫy được trưng diện. Đó là "tiếng sáo" của thị trường. Nó thổi lên điệu nhạc của chủ nghĩa tiêu thụ, đòi hỏi chúng ta phải "nhảy múa", phải chi tiền, phải phô trương sự sang trọng mới là "đúng điệu Giáng Sinh".

Nhưng, nếu chúng ta chịu khó tắt đi tiếng nhạc ồn ào ấy, lắng lòng lại một chút, chúng ta sẽ nghe thấy một âm thanh khác. Một âm thanh không phát ra từ loa đài, mà từ gan ruột của dải đất miền Trung khúc ruột. Đó là tiếng "bài ca đưa đám" thầm lặng và nghẹn ngào.

Nơi ấy, những ngày này, bầu trời không có ánh sao lấp lánh của đêm thánh, mà chỉ có màu xám xịt của mưa lũ triền miên. Nơi ấy, không có bàn tiệc đầy ắp thức ăn, mà chỉ có những gói mì tôm chia vội, những bát cơm chan nước mắt. Đồng bào chúng ta đang màn trời chiếu đất. Dòng nước bạc vô tình đã cuốn trôi gia sản chắt chiu cả đời người nông dân lam lũ. Những đứa trẻ không mơ quà Giáng sinh, chúng chỉ mơ một manh áo khô, một giấc ngủ không bị giật mình bởi tiếng nước dâng.

. Định Vị Lại Trái Tim: Đừng Là Kẻ Vô Cảm "Đúng Quy Trình"

Nếu chúng ta chỉ mải mê nhảy theo điệu sáo của lễ hội xa hoa nơi đô thị mà bịt tai trước tiếng khóc than ai oán của đồng bào, chúng ta chính là "thế hệ này" mà Chúa Giêsu quở trách.

Chúng ta trở thành những kẻ vô cảm "đúng quy trình". Chúng ta vẫn đi lễ, vẫn đọc kinh, vẫn trang hoàng máng cỏ thật lộng lẫy. Chúng ta treo lên cây thông những quả châu lấp lánh, quấn lên hang đá những dây đèn triệu màu, nhưng chúng ta lại để cho "Thân Thể Đức Kitô" – đang hiện diện nơi những người nghèo khổ, rách rưới – phải run rẩy vì lạnh và đói ngay bên cạnh sự xa hoa của mình.

Đó là một sự mỉa mai đau đớn. Chúng ta tôn vinh một Thiên Chúa sinh ra trong máng cỏ nghèo hèn bằng cách tổ chức những bữa tiệc vương giả. Chúng ta kỷ niệm Đấng đã trút bỏ vinh quang để mang lấy thân phận con người bằng cách khoác lên mình những thứ hào nhoáng vô tri.

Chúa Giêsu không chống lại niềm vui. Ngài đã từng làm phép lạ cho rượu ngon thêm tràn trề tại Cana. Nhưng Ngài chống lại sự vui vẻ vô tâm. Ngài không thể "in tune" với kiểu ăn mừng phung phí trên nỗi đau của người khác. Ngài không thể "nhảy múa" khi con cái Ngài đang "khóc than".

Nếu Chúa Giêsu hiện diện hữu hình hôm nay, bạn nghĩ Ngài sẽ đứng ở đâu? Chắc chắn Ngài không ngồi ở vị trí danh dự trong những bữa tiệc đóng kín cửa, ly tách chạm nhau leng keng. Ngài đang ở ngoài kia. Ngài đang lội trong bùn đất miền Trung. Ngài đang ướt sũng dưới cơn mưa lạnh. Ngài đang ngồi co ro bên những cụ già mất nhà. Ngài đang "khóc với người khóc".

Lời Mời Gọi: Chỉnh Lại "Tần Số" Yêu Thương

Sứ điệp Mùa Vọng hôm nay, qua lăng kính của Tin Mừng Mát-thêu, là một lời mời gọi khẩn thiết: Hãy điều chỉnh lại "tần số" của trái tim.

Đừng để tiêu chuẩn của thế gian – cái tiêu chuẩn đo lường hạnh phúc bằng vật chất và sự hưởng thụ – điều khiển hành vi của mình. Đừng hành xử như "lũ trẻ ngoài chợ", chỉ biết đòi hỏi cuộc đời phải chiều theo ý mình. Hãy để Chúa Giêsu là Chuẩn Mực. Chuẩn mực ấy dạy rằng: Một Giáng sinh đích thực không nằm ở cây thông cao nhất hay hang đá đẹp nhất, mà nằm ở tình người ấm nhất.

Để "sự bình an tuôn chảy như sông cả" (Is 48,18), chúng ta cần can đảm lội ngược dòng nước lũ của thói vô cảm:

• Thay vì một bữa tiệc linh đình ê hề: Hãy thử bớt đi một phần, chỉ một phần thôi, để gửi chút hơi ấm cơm áo cho người đang đói rét. Số tiền cho một chai rượu ngoại có thể lợp lại mái nhà cho một gia đình.
• Thay vì mua sắm những món đồ trang trí vô tri: Hãy biến chính tâm hồn mình thành máng cỏ ấm áp bằng những nghĩa cử bác ái cụ thể. Một chiếc chăn ấm gửi về vùng lũ giá trị hơn ngàn ngọn nến lung linh trong nhà thờ.
• Thay vì than vãn về những bất tiện nhỏ nhặt của bản thân: Hãy mở mắt ra để thấy nỗi đau khổ tột cùng của tha nhân, để biết mình vẫn còn quá đỗi may mắn, và từ đó biết cúi xuống sẻ chia.

Đó mới là "nhảy múa" theo điệu nhạc của Tin Mừng. Đó mới là sự "khôn ngoan" mà Thiên Chúa muốn dạy chúng ta. Đó mới là cách chúng ta không trở thành những đứa trẻ dỗi hờn nơi chợ đời, mà trở thành những người con trưởng thành của Thiên Chúa – biết rung cảm, biết xót thương và biết hành động.

Xin Chúa cho chúng ta can đảm để sống khác đi trong Mùa Vọng này. Dám sống đơn sơ hơn giữa một thế giới phô trương. Dám yêu thương thật hơn giữa một xã hội sống ảo. Để khi Chúa đến, Ngài không thấy chúng ta đang mải mê trong những trò chơi con trẻ của thế gian, mà thấy chúng ta đang dang rộng vòng tay, lấm lem bùn đất, để cùng Ngài lau khô những giọt nước mắt của trần gian.

Đó mới là Giáng Sinh. Đó mới là Đạo làm Người.

Lm. Anmai, CSsR