Không phải ai cũng có cơ hội nói lời xin lỗi

KHÔNG PHẢI AI CŨNG CÓ CƠ HỘI NÓI LỜI XIN LỖI

Có những lời ta nghĩ rằng sẽ nói “vào ngày mai”, nhưng rồi ngày mai ấy… không bao giờ đến. Có những người ta nghĩ sẽ còn gặp lại, nhưng rồi bỗng một ngày, họ đi xa – chẳng kịp nói một lời nào. Cuộc sống vốn ngắn ngủi và vô thường hơn ta tưởng. Ta cứ mải miết với công việc, với những nỗi giận dỗi, đến khi ngoảnh lại, mới thấy điều quan trọng nhất – lại là những điều ta chưa kịp làm. Có thể là một lời “xin lỗi” còn dang dở. Có thể là một cái ôm chưa trao. Hay đơn giản chỉ là một cuộc gọi hỏi han – mà ta cứ lần lữa mãi. Rồi đến một lúc, khi người ấy không còn ở bên, ta mới nhận ra rằng, có những câu “xin lỗi” chẳng còn ai để nói nữa, và có những câu “cảm ơn” mãi nằm yên trong tim. Thời gian không chờ ai, và cơ hội không đến lần hai. Đừng đợi đến khi mất đi, mới thấy tiếc vì mình đã im lặng quá lâu. Nếu hôm nay bạn nhớ ai đó – hãy nhắn cho họ một tin. Nếu bạn thấy mình sai – hãy nói “xin lỗi”. Nếu bạn cảm thấy biết ơn – hãy nói “cảm ơn”. Những lời giản đơn ấy có thể hàn gắn, xoa dịu, và đôi khi… cứu vãn cả một mối quan hệ đang dở dang. Hãy nói khi còn có thể, vì đôi khi, chỉ một lời nói ra kịp lúc – cũng đủ khiến lòng ta thanh thản cả đời.

Chúng ta thường sống trong một ảo tưởng ngọt ngào, một niềm tin mơ hồ rằng thời gian là một dòng sông bất tận, rằng những người thân yêu sẽ mãi mãi ở đó, chờ đợi. Cái "ngày mai" mà ta nhắc đến khi hoãn lại một lời xin lỗi, một cuộc điện thoại, hay một chuyến viếng thăm, không phải là một ngày cụ thể trên lịch, mà là một vùng đất hứa hão huyền, nơi ta tin rằng mọi thứ sẽ trở nên dễ dàng hơn, ít bận rộn hơn, hoặc khi lòng tự ái của ta đã nguôi ngoai. Chính cái niềm tin sai lầm ấy đã biến sự chần chừ thành một thứ tội lỗi ngọt ngào, thứ gặm nhấm dần đi những cơ hội quý giá nhất của cuộc đời. Ta lấy lý do bận rộn, áp lực công việc, hay chỉ đơn giản là sự mệt mỏi sau một ngày dài, để biện minh cho việc trì hoãn những giao tiếp cảm xúc quan trọng. Nhưng kỳ thực, những lời nói bị nuốt ngược vào trong, những cảm xúc bị giấu kín lại là gánh nặng vô hình khiến ta mệt mỏi hơn bất cứ công việc nào ngoài kia. Cuộc đời không cho phép ta đặt giờ báo thức cho những khoảnh khắc hàn gắn hay bày tỏ. Nó diễn ra bất ngờ, chóng vánh, và thường là không thể đảo ngược.

Sự vô thường, một triết lý sâu sắc của phương Đông, không chỉ là cái chết bất ngờ, mà còn là sự thay đổi không ngừng của vạn vật. Nó nhắc nhở rằng mọi mối quan hệ, mọi trạng thái cảm xúc, và mọi cơ hội đều là phù du. Một lời xin lỗi hôm nay có thể là liều thuốc chữa lành, nhưng để đến ngày mai, vết thương có thể đã quá sâu, hoặc người nhận đã không còn khả năng cảm nhận. Đôi khi, khoảng cách địa lý không làm ta xa cách bằng khoảng cách của những lời chưa nói. Có những cặp vợ chồng chung sống dưới một mái nhà nhưng mang theo gánh nặng của mười năm im lặng. Có những người con đã trưởng thành, đi xa, mang theo sự giận dỗi vô cớ với cha mẹ từ thuở thiếu thời, và cứ thế, sợi dây liên kết ngày càng mờ nhạt, cho đến khi chỉ còn là một sự tiếc nuối lạnh lẽo. Cái giá của sự im lặng, suy cho cùng, là niềm an ủi đã mất đi, là sự thanh thản vĩnh viễn không thể tìm thấy được khi đối diện với sự ra đi không hẹn trước.

Lời “xin lỗi” là một trong những từ khó nói nhất trong mọi ngôn ngữ, bởi lẽ nó đòi hỏi một sự hạ mình tuyệt đối, một hành động chấp nhận lỗi lầm và đặt cái tôi kiêu hãnh sang một bên. Nó không chỉ là thừa nhận mình sai, mà còn là sự trân trọng mối quan hệ hơn chính bản thân mình. Tuy nhiên, sự giải thoát mà một lời xin lỗi chân thành mang lại lại lớn lao hơn gấp bội. Nó giải thoát ta khỏi gông cùm của sự hối hận, giải thoát người kia khỏi nỗi đau bị tổn thương, và giải thoát mối quan hệ khỏi sự đóng băng. Đối với nhiều người, việc nói “xin lỗi” bị ngăn cản bởi nỗi sợ hãi: sợ bị từ chối, sợ bị coi là yếu đuối, hay sợ phải đối diện với hậu quả của hành động mình đã gây ra. Thế nhưng, nỗi sợ hãi lớn nhất nên là nỗi sợ phải sống với câu hỏi “Điều gì sẽ xảy ra nếu mình đã nói lời đó?”, câu hỏi sẽ mãi mãi không có câu trả lời.

Không chỉ lời xin lỗi, mà lời “cảm ơn” cũng thường bị bỏ quên. Ta thường mặc định rằng những hy sinh và yêu thương của người thân là điều hiển nhiên. Cha mẹ chăm sóc ta là điều hiển nhiên. Bạn đời đồng hành cùng ta là điều hiển nhiên. Bạn bè hỗ trợ ta là điều hiển nhiên. Chính sự “hiển nhiên hóa” này đã giết chết sự trân trọng và biến cuộc sống thành một thói quen vô hồn. Một lời “cảm ơn” kịp thời, một cái vỗ vai nhẹ nhàng, hay một hành động tử tế đáp lại sự quan tâm, có thể là nguồn động viên vô giá. Nó khẳng định giá trị của người khác trong cuộc đời ta và nuôi dưỡng mối quan hệ bằng những năng lượng tích cực. Hãy nhớ rằng, sự biết ơn không phải là một cảm xúc thụ động, mà là một hành động chủ động, là một sự lựa chọn có ý thức để ghi nhận và tôn vinh những điều tốt đẹp xung quanh. Khi ta bày tỏ lòng biết ơn, ta không chỉ làm cho người khác hạnh phúc mà còn tự tạo ra sự phong phú trong tâm hồn mình.

Cuộc đời luôn đặt ta vào những tình huống thử thách, nơi những mối quan hệ bị rạn nứt bởi những va chạm nhỏ nhặt, những lời nói vô tình, hoặc những hiểu lầm không đáng có. Những vết rạn nứt ấy, nếu không được hàn gắn kịp thời, sẽ trở thành những hố sâu không thể lấp đầy. Chính trong những thời khắc nhạy cảm đó, sức mạnh của sự chân thành trở nên tối quan trọng. Không cần phải là những bài diễn văn hùng hồn hay những lời lẽ hoa mỹ, chỉ cần sự trung thực của trái tim. Thậm chí, một hành động không lời cũng có thể thay thế ngàn lời nói. Một cái ôm thật chặt, một giọt nước mắt hối hận, hay một sự hiện diện im lặng đầy cảm thông có thể truyền tải thông điệp mạnh mẽ hơn bất kỳ câu chữ nào. Những điều này chính là ngôn ngữ của linh hồn, thứ ngôn ngữ mà thời gian không thể xóa nhòa và sự hối tiếc không thể phủ nhận.

Và khi mọi thứ kết thúc, khi ta phải đối diện với sự thật rằng người ấy đã ra đi, hai thái cực cảm xúc sẽ xuất hiện: sự thanh thản hay nỗi dày vò. Người đã dám sống trọn vẹn, dám yêu thương hết mình, dám xin lỗi khi sai, và dám cảm ơn khi nhận, sẽ tìm thấy sự thanh thản. Họ không còn vương vấn bởi những điều dang dở, bởi họ đã làm tất cả những gì có thể trong quỹ thời gian ngắn ngủi được ban tặng. Ngược lại, những người chọn sự im lặng và tự ái sẽ phải đối diện với nỗi dày vò khủng khiếp của sự hối tiếc, một cảm giác tội lỗi không lời, một câu hỏi ‘nếu như’ vang vọng mãi trong cõi lòng. Nỗi đau của sự mất mát là không thể tránh khỏi, nhưng sự dày vò của việc “chưa kịp làm” là một cực hình tự tạo mà ta hoàn toàn có thể né tránh. Chính vì lẽ đó, sự thanh thản không phải là điều tự nhiên đến sau mất mát, mà là thành quả của một quá trình sống dũng cảm và chân thật, nơi ta không cho phép sự kiêu hãnh của bản thân trở thành rào cản ngăn cách ta với những người ta yêu thương.

Lời kêu gọi của cuộc đời không phải là sống không có lỗi lầm, bởi sai lầm là một phần không thể thiếu của trải nghiệm nhân sinh. Lời kêu gọi là sống không có hối tiếc, sống sao cho khi nhìn lại, ta biết rằng ta đã dùng hết mọi cơ hội để thể hiện sự quan tâm, yêu thương và tôn trọng. Đừng để điện thoại của bạn phủ đầy bụi vì những cuộc gọi bạn nên thực hiện. Đừng để cuốn nhật ký của bạn chứa đầy những lời xin lỗi bạn nên nói ra. Hãy biến mỗi ngày thành một cơ hội vàng để làm sạch lương tâm và làm ấm lòng những người xung quanh. Hãy xem mỗi lời nói, mỗi cử chỉ, mỗi cái chạm tay như một món quà cuối cùng ta có thể trao tặng. Vì ta không bao giờ biết được, liệu cánh cửa cơ hội đó có đóng sập lại mãi mãi hay không. Và khi cánh cửa đó đóng lại, ta sẽ thấy rằng, sự giàu có lớn nhất của đời người không nằm ở những gì ta tích lũy được, mà nằm ở những lời nói yêu thương và hối lỗi ta đã kịp thời trao đi. Đừng để cuộc đời bạn trở thành một bản nháp dang dở, mà hãy viết nó thành một câu chuyện trọn vẹn, đầy đủ mọi cung bậc cảm xúc, nơi mọi lời nói cần thiết đều đã được cất lên.

Lm. Anmai, CSsR.