Kiên trì mới giữ được mạng sống - Mất để được, chết để sống, yêu để tồn tại

Bài Giảng Chúa Nhật XXXIII Thường Niên – Năm C

(Ml 3,19-20a; Tv 97,5-9; 2 Tx 3,7-12; Lc 21,5-19)

“Có kiên trì, anh em mới giữ được mạng sống mình.” (Lc 21,19)

Anh chị em thân mến,

Chúng ta đang đi dần đến cuối năm phụng vụ. Trong ánh sáng nghiêng của buổi chiều cuối mùa, Lời Chúa hôm nay vang lên như tiếng gọi của Mặt Trời Công Chính, mời ta nhìn lại cuộc đời – không phải bằng nỗi sợ hãi, nhưng bằng ánh sáng của niềm tin, bằng sự thức tỉnh hiện sinh trong lòng mỗi người.

⸻

 1. Mặt Trời Công Chính – ánh sáng chữa lành bóng tối

Ngôn sứ Malakhi loan báo:

“Mặt Trời công chính sẽ mọc lên soi chiếu các ngươi.”

Ánh sáng ấy không chỉ xua tan bóng đêm của thế giới, mà còn soi vào bóng tối nội tâm – nơi mỗi người cất giấu những tổn thương, những sợ hãi, những dục vọng và cả những khát khao thầm kín.

Trong tâm lý học, đó là phần “bóng” của con người. Nhưng trong thần học, ánh sáng của Thiên Chúa không tiêu diệt bóng tối: Ngài thánh hóa nó. Ngài không kết án những phần yếu đuối của ta, nhưng soi sáng chúng bằng tình thương, để ta có thể đối diện với chính mình mà không sợ hãi.

Thiên Chúa không đến như ngọn lửa thiêu hủy, nhưng như Mặt Trời hồi sinh, soi rọi để những gì trong ta đang chết dần được sống lại. Có lẽ mỗi chúng ta cũng đang cần một buổi bình minh như thế – bình minh của ân sủng, khi ta thôi chạy trốn và bắt đầu nhìn thẳng vào linh hồn mình dưới ánh sáng của Thiên Chúa.

⸻

 2. Phán xét – cuộc gặp gỡ với sự thật

Thánh Vịnh hôm nay hát lên:

“Chúa ngự đến xét xử muôn dân theo lẽ công bình.”

Phán xét – nghe có vẻ đáng sợ. Nhưng, thưa anh chị em, phán xét của Thiên Chúa không phải là cuộc xử án, mà là cuộc gặp gỡ với sự thật của chính mình.

Ngày Chúa đến không phải để hạ xuống bản án, mà để lột bỏ mọi ảo tưởng, trả lại cho con người gương mặt thật. Ở giây phút ấy, mọi điều che giấu sẽ tan biến, chỉ còn lại tình yêu hoặc sự thiếu vắng tình yêu. Và đó chính là “lẽ công bình” mà Thánh Vịnh ca tụng.

Phán xét là lúc ta thôi tự dối mình, thôi chạy trốn khỏi bóng tối của nội tâm, và để cho ánh sáng công chính soi vào tim, để ta được trở nên chính mình – người con được yêu thương.

⸻

 3. Lao động và phẩm giá hiện sinh

Thánh Phaolô nói rất thẳng:

“Ai không chịu làm thì cũng đừng ăn.”

Đằng sau lời này không chỉ là quy tắc luân lý, mà là triết học về nhân vị. Con người không được dựng nên để ngồi chờ phép lạ, nhưng để hiệp thông với công trình sáng tạo qua lao động và trách nhiệm.

Làm việc là thần học của sự sống: mỗi hành động, dù nhỏ bé, là sự tham dự vào công trình sáng tạo của Thiên Chúa.

Người lười biếng không chỉ không làm việc – người ấy đánh mất niềm tin rằng hành động của mình có ý nghĩa.

Còn người biết lao động với trái tim, dù là lau bàn thờ, chăm con, giảng dạy, hay phục vụ tha nhân – người ấy đang dự phần vào phép lạ của tạo dựng mới, đang khẳng định với thế giới rằng: “Tôi tồn tại, và tôi sống để yêu.”

⸻

 4. Kiên trì – đức tin trong bão tố

Trong Tin Mừng, Chúa Giêsu tiên báo về những dấu chỉ tận thế: chiến tranh, sụp đổ, phản bội. Ngài không hứa cho ta một cuộc sống dễ dàng, nhưng nói:

“Có kiên trì, anh em mới giữ được mạng sống mình.”

Kiên trì không phải là chịu đựng cam chịu, mà là sức mạnh của đức tin sống động.

Kiên trì là dám đứng trong thử thách mà không đánh mất tình yêu; là tiếp tục tin, dù không còn thấy gì để tin; là bước đi trong đêm, với xác tín rằng Mặt Trời Công Chính vẫn sẽ mọc lên.

Trong ngôn ngữ của phân tâm học, đó là sự trưởng thành cảm xúc: khả năng ôm lấy nỗi sợ mà không để nó nuốt chửng ta.

Trong ngôn ngữ của thần học, đó là ân sủng của lòng bền bỉ – nơi ta học cách sống Tin Mừng không bằng cảm xúc thoáng qua, mà bằng đức tin đã đi qua lửa thử.

⸻

 5. Kết – Tận thế là khởi đầu

Anh chị em thân mến,

Cuối năm phụng vụ, Hội Thánh không dọa chúng ta bằng viễn cảnh sụp đổ, nhưng mở ra chân trời mới của niềm hy vọng.

Tận thế – trong nghĩa sâu xa – không phải là hủy diệt, mà là biến cố tái sinh, là “mặt trời mới” mọc lên trên thế giới cũ.

Mỗi lần ta bước qua một khủng hoảng, một đau khổ, một mất mát, ta đang sống một tận thế nhỏ, để cho điều cũ qua đi và điều mới được sinh ra.

Chỉ cần ta kiên trì, chỉ cần ta vẫn tin, vẫn yêu, vẫn làm việc, vẫn đứng vững trong ánh sáng của Chúa – ta sẽ “giữ được mạng sống mình.”

⸻

 Lời cầu nguyện

Lạy Mặt Trời Công Chính,

Xin mọc lên trong lòng chúng con.

Soi rọi những góc khuất u tối,

cho chúng con dám đối diện với chính mình.

Xin cho chúng con biết lao động với tình yêu,

biết kiên trì giữa thử thách,

biết đứng vững trong đức tin,

để giữa tận cùng của thế giới,

chúng con vẫn nhận ra ánh bình minh của Chúa.

Amen.

+++++++++

Bài giảng lễ kính Các Thánh Tử Đạo Việt Nam (24/11)

Chủ đề: Mất để được – chết để sống – yêu để tồn tại

⸻

1. Khởi đầu: Nơi máu đổ, niềm tin nở hoa

Anh chị em thân mến,

Mỗi trang lịch sử cứu độ đều được viết bằng nước mắt và máu — không phải máu của hận thù, mà là máu của tình yêu trung tín. Hôm nay, trong ngày kính Các Thánh Tử Đạo Việt Nam, chúng ta không chỉ tưởng nhớ những anh hùng đức tin, mà còn chạm đến mầu nhiệm của chính con người mình – mầu nhiệm của niềm tin, của sợ hãi, của đau khổ, và của tình yêu vượt lên cả cái chết.

Bài đọc thứ nhất kể lại hình ảnh người mẹ trong sách Macabê – một người đàn bà yếu đuối theo tự nhiên, nhưng vĩ đại trong đức tin. Giữa cảnh bảy người con lần lượt bị hành hình, bà không ngã quỵ, không nổi loạn, không van xin, nhưng đứng vững trong niềm cậy trông nơi Thiên Chúa.

Tình mẹ vốn gắn liền với bản năng bảo vệ sự sống, nhưng hôm nay, bản năng ấy được thanh luyện: bà không giữ con lại cho mình, mà trao con về cho Đấng ban sự sống.

Ở đây, ta thấy một nghịch lý tuyệt vời: người mẹ không chọn chiếm hữu, mà chọn hiến dâng. Và chính trong hiến dâng, bà sinh con lần nữa — sinh con cho sự sống đời đời.

⸻

2. “Ai nghẹn ngào ra đi gieo giống…” – Huyền nhiệm của nước mắt

Thánh vịnh hôm nay thì thầm như một bài hát của những tâm hồn đã từng khóc:

“Ai nghẹn ngào ra đi gieo giống,

mùa gặt mai sau khấp khởi mừng.”

Câu Thánh vịnh ấy không chỉ nói về lao nhọc đời nông dân, mà còn nói về lao nhọc của mọi trái tim biết yêu.

Trong đời sống, ai trong chúng ta chưa từng “gieo trong nước mắt”?

Có những nỗi đau thầm lặng, những mất mát không tên, những lần bị hiểu lầm, phản bội, thất bại – tất cả đều là hạt giống. Nếu ta biết gieo chúng trong đức tin, thì Thiên Chúa sẽ biến chúng thành mùa gặt hân hoan.

Các Thánh Tử Đạo Việt Nam chính là những người gieo trong nước mắt của dân tộc mình. Họ không gieo bằng gươm giáo, nhưng bằng tình yêu và lòng trung tín. Họ chết đi, nhưng không tàn lụi; họ ngã xuống, nhưng không biến mất. Máu của họ thấm vào đất này, và đất ấy trở thành đất thánh của hy vọng.

⸻

3. “Không gì tách được chúng ta khỏi tình yêu Thiên Chúa” – Tự do của người được yêu

Thánh Phaolô trong thư gửi tín hữu Rôma khẳng định:

“Dù sự chết hay sự sống, thiên thần hay quyền lực, hiện tại hay tương lai,

cũng không thể tách chúng ta ra khỏi tình yêu của Thiên Chúa.”

Đó là đỉnh cao của tự do nội tâm.

Trong sâu thẳm con người, nỗi sợ lớn nhất không phải là chết, mà là bị bỏ rơi, bị tách khỏi tình yêu. Nhưng Phaolô nói với chúng ta rằng không gì có thể tách ta ra khỏi tình yêu ấy, vì tình yêu của Thiên Chúa không dựa trên thành công, không phụ thuộc vào cảm xúc, không phai mờ theo thời gian.

Các Thánh Tử Đạo đã sống niềm xác tín này. Họ đã đứng trước quyền lực và roi vọt, nhưng trong lòng, họ tự do hơn những kẻ đang cầm gươm giết họ. Vì người biết mình được yêu, người đó không còn sợ mất gì nữa.

⸻

4. “Ai liều mất mạng sống mình vì tôi…” – Đỉnh cao của hiện sinh trong Đức Kitô

Anh chị em thân mến,

Đức Giêsu nói:

“Ai muốn theo Thầy, phải từ bỏ chính mình, vác thập giá mình hằng ngày mà theo.

Ai liều mất mạng sống mình vì tôi, thì sẽ cứu được mạng sống ấy.”

Câu nói này chứa đựng toàn bộ biện chứng của hiện sinh Kitô giáo.

Chúa không mời ta trốn tránh cuộc đời, nhưng đi xuyên qua nó với một trái tim mở ra cho tình yêu.

“Mất mạng sống” ở đây không phải là tự hủy, mà là buông bỏ cái tôi ích kỷ, để bước vào “cái tôi hiệp thông” – cái tôi biết sống cho người khác, và cho Thiên Chúa.

Các Thánh Tử Đạo đã sống điều đó đến tận cùng. Họ không chết vì cuồng tín, mà vì tình yêu tuyệt đối dành cho Đấng đã yêu họ trước. Trong giờ chết, họ không đánh mất nhân tính, trái lại, họ trở nên con người trọn vẹn nhất, vì họ yêu đến mức quên mình.

Đó là đỉnh cao của nhân vị, của hiện sinh, của linh đạo: sống bằng tình yêu, và chết trong tình yêu.

⸻

5. Kết luận: Linh hồn Việt Nam – linh hồn của máu và hy vọng

Anh chị em thân mến,

Dân tộc ta có một lịch sử đau thương, nhưng trong chính đau thương ấy, ánh sáng Tin Mừng đã bừng lên.

Các Thánh Tử Đạo Việt Nam không chỉ là anh hùng của Giáo Hội, mà còn là biểu tượng của linh hồn Việt Nam – linh hồn biết sống, biết chịu, biết yêu, và biết tin.

Họ dạy ta rằng đức tin không phải là trốn chạy khỏi thế giới, mà là dám đứng vững giữa thế giới với một trái tim trung tín.

Họ dạy ta rằng sự sống không nằm ở việc kéo dài hơi thở, mà ở chỗ được kết hiệp với Tình Yêu không bao giờ chết.

⸻

 Lời nguyện kết

Lạy Chúa,

giữa những thử thách của thời đại,

xin cho chúng con học nơi các Thánh Tử Đạo Việt Nam

lòng trung kiên, bình an và tự do của đức tin.

Xin cho chúng con biết “liều mất” chính mình

để tìm thấy chính mình trong Chúa,

để máu đào của các ngài không chỉ thấm vào đất,

mà còn thấm vào tim mỗi người chúng con.

Và xin cho đời sống của chúng con,

giữa bao vỡ nát, vẫn trở thành một lời chứng

rằng: Không gì có thể tách chúng ta ra khỏi tình yêu của Thiên Chúa.

Amen.