Lắng Nghe Tiếng Chúa

LẮNG NGHE TIẾNG CHÚA

Giữa cuộc đời đầy rẫy tạp âm và sự xao nhãng, từ những đòi hỏi không ngừng của vật chất đến những tiếng vọng ồn ào của tham vọng và lo âu, con người khao khát một sự tĩnh lặng, một định hướng chân thật. Đối với người tin, sự định hướng ấy không đến từ các học thuyết chóng qua hay những lời khuyên thế gian, mà phải đến từ một nguồn mạch thiêng liêng và vĩnh cửu: Tiếng Chúa. "Lắng nghe tiếng Chúa" là một lời mời gọi vượt qua ngưỡng cửa của sự thụ động tôn giáo để bước vào một mối tương giao chủ động, sâu sắc, là yếu tố cốt lõi cho sự dẫn dắt và hướng đi đúng đắn, là con đường duy nhất để nhận được chỉ dẫn, khôn ngoan, và sức mạnh nhằm kiến tạo một đời sống phù hợp với ý muốn thiêng liêng.

Trước hết, ta cần xác định bản chất của Tiếng Chúa. Tiếng nói ấy hiếm khi là một âm thanh vật lý vang vọng trong thinh lặng, như những gì các tiên tri xưa kia đã trải nghiệm. Trong thời đại ân sủng mới, tiếng Chúa thường được biểu lộ qua "làn gió nhẹ nhàng" (1 Vua 19:12) – đó là những thúc đẩy nội tâm, những cảm nghiệm về sự bình an sâu thẳm, những tia sáng khôn ngoan bất ngờ soi chiếu vào Kinh Thánh hay các sự kiện đời thường. Nó có thể là một sự xác tín vững vàng về một sứ mạng cần thực hiện, một sự nhắc nhở về một lỗi lầm cần sám hối, hay một niềm an ủi không lời giữa cơn thử thách. Tiếng Chúa luôn mang tính cách xây dựng, thúc đẩy lòng yêu thương (Agape), và hướng tới sự sống, sự hiệp nhất, khác hẳn với tiếng nói của cái tôi (ego) đầy kiêu căng, ghen tị, hay tiếng nói của ma quỷ đầy chia rẽ, sợ hãi, và tuyệt vọng. Việc nhận diện được bản chất của tiếng nói này đòi hỏi sự luyện tập bền bỉ của sự biện phân (discernment), một nghệ thuật thiêng liêng mà người tín hữu cần trau dồi hằng ngày, học cách phân biệt đâu là lúa và đâu là cỏ dại trong khu vườn tâm hồn mình.

Quá trình lắng nghe tiếng Chúa không bao giờ là một hành động thụ động, mà là một sự tương tác chủ động và toàn diện. Nó bao gồm việc chuẩn bị không gian cho tiếng nói ấy được cất lên.

Thứ nhất là Cầu nguyện và Chiêm niệm: Đây là con đường chủ yếu. Cầu nguyện không chỉ là liệt kê những nhu cầu và mong muốn, mà là việc bước vào sự thinh lặng, sẵn sàng đặt toàn bộ sự chú ý của mình vào Thiên Chúa. Chiêm niệm là đỉnh cao của sự lắng nghe này; đó là khi ta vượt qua những suy nghĩ và cảm xúc ồn ào, để tâm hồn trần trụi đối diện với Đấng Tạo Hóa. Trong chiêm niệm, ta không cố gắng nói hay suy nghĩ, mà chỉ cố gắng hiện diện trong tình yêu của Ngài. Chính trong sự thinh lặng thánh thiêng này, những hướng dẫn, những câu trả lời, hay chỉ đơn giản là sức mạnh và lòng an ủi, mới có thể từ từ thấm nhập vào thâm cung tâm hồn. Đây là hành trình tạo ra một "sa mạc nội tâm" – một nơi vắng vẻ mà trong đó, mọi tiếng ồn bên ngoài không còn có thể lấn át được tiếng thì thầm của Thần Khí.

Thứ hai là Suy nghĩ và Biện phân qua Lời Chúa: Tiếng Chúa thường được củng cố mạnh mẽ nhất qua Thánh Kinh. Việc đọc và suy gẫm Lời Chúa (Lectio Divina) không phải là việc nghiên cứu học thuật, mà là việc để Lời Chúa trở thành một gương soi sống động cho cuộc đời mình. Khi ta đặt mình dưới ánh sáng của Lời Chúa, những quyết định, hành vi, và mối quan hệ của ta được phơi bày. Tiếng Chúa lúc này không còn là một ý niệm trừu tượng, mà là một hướng dẫn cụ thể và đã được ghi lại, giúp ta đối chiếu những thúc đẩy nội tâm với chân lý vĩnh cửu. Sự khôn ngoan của Chúa được truyền đạt không chỉ qua những đoạn văn rõ ràng, mà còn qua những cảm hứng bừng cháy, khiến một câu Kinh Thánh đã đọc hàng trăm lần bỗng nhiên mang ý nghĩa mới mẻ, soi sáng một vấn đề nan giải trong hiện tại.

Thứ ba là Lắng nghe qua đời sống và cộng đoàn: Chúa cũng nói qua các biến cố của đời sống – cả niềm vui và nỗi buồn, cả thành công và thất bại. Một cánh cửa đóng lại có thể là tiếng Chúa mời gọi ta rẽ sang một hướng khác; một nỗi thất vọng có thể là tiếng Chúa mời gọi ta dựa vào ân sủng nhiều hơn là khả năng của bản thân. Trong cộng đoàn (gia đình, hội đoàn, tu viện), Tiếng Chúa vang vọng qua những người anh chị em, qua sự điều hành của bề trên, và qua quyền bính giảng dạy của Giáo Hội. Dù kinh nghiệm cho thấy cộng đoàn cũng là nơi đầy rẫy sự bất toàn, nhưng ta không thể quên rằng Thần Khí vẫn hoạt động trong thân thể mầu nhiệm ấy. Việc lắng nghe những lời nhận xét chân thành, dù đôi khi khó chấp nhận, từ những người có ý ngay lành và yêu mến ta cũng là một phương tiện quan trọng để xác nhận những gì ta nghe được trong chiêm niệm.

Khi đã thiết lập được thói quen lắng nghe chủ động này, thành quả lớn nhất mà người tín hữu nhận được chính là khả năng gạt bỏ ra khỏi cuộc đời mình những điều không cần thiết. Tiếng Chúa, với bản chất là ánh sáng, tự động phơi bày những gánh nặng không cần thiết mà ta đang mang. Nó giúp ta nhận ra và loại bỏ:

·        Sự ràng buộc vật chất: Lời Chúa khích lệ ta sống tinh thần nghèo khó, tự do khỏi vòng nô lệ của tiêu thụ và tích trữ.

·        Những mối quan hệ độc hại: Lòng trắc ẩn và khôn ngoan của Chúa giúp ta đặt ra ranh giới lành mạnh, buông bỏ những mối quan hệ không xây dựng, hoặc biến đổi chúng bằng tình yêu thương đích thực.

·        Những lo âu không cần thiết: Tiếng Chúa nhắc nhở về sự quan phòng của Thiên Chúa, giải thoát ta khỏi nỗi ám ảnh về tương lai, và mời gọi ta sống trọn vẹn trong hiện tại.

·        Những hành vi tội lỗi và thói quen cũ: Ân sủng Chúa ban sức mạnh để ta vượt thắng bản năng thấp hèn, chọn lựa sự thánh thiện thay vì sự dễ dãi.

Việc gạt bỏ này không phải là một hành động tiêu cực hay từ chối thế giới, mà là một sự tái tập trung triệt để. Nó giống như việc cắt tỉa cành lá thừa để nhựa sống có thể dồn hết vào những cành chính yếu, mang lại hoa trái dồi dào.

Và cuối cùng, việc chọn lắng nghe tiếng Chúa là định hướng của cuộc đời mình chính là đỉnh cao của sự tự do thiêng liêng. Khi Tiếng Chúa trở thành la bàn tuyệt đối, cuộc đời ta chuyển từ một chuỗi các phản ứng theo hoàn cảnh và cảm xúc, thành một cuộc hành trình có mục đích và ý nghĩa. Sự vâng phục (obedience) lúc này không phải là sự nô lệ theo luật lệ cứng nhắc, mà là sự đáp trả tình yêu (response of love) trước lời mời gọi của Đấng Tình Quân.

Định hướng này mang lại một sự bình an nội tại vượt qua mọi hiểu biết. Khi biết chắc chắn rằng mình đang sống trong ý Chúa, dù gặp bất cứ bão tố nào, người tín hữu vẫn đứng vững, vì họ không còn dựa vào khả năng hữu hạn của mình, mà dựa vào Lời hứa và quyền năng vô hạn của Thiên Chúa. Lắng nghe tiếng Chúa, do đó, là con đường dẫn đến sự nên thánh, là sự khẳng định rằng mọi cuộc đời đều có một mục đích siêu nhiên, và chỉ bằng cách điều chỉnh tần số của tâm hồn mình để bắt sóng được tiếng gọi từ trời cao, con người mới thực sự tìm thấy ý nghĩa trọn vẹn và tự do đích thực cho sự hiện hữu của mình. Đây là một cuộc chiến đấu hằng ngày, một mối tương giao không ngừng nghỉ, nhưng nó là nguồn cội của mọi khôn ngoan và mọi sức mạnh để hoàn thành hành trình đức tin trên trần thế.

Lm. Anmai, CSsR