Một thông điệp hòa bình và hiệp nhất

LỜI ĐẦU TIÊN CỦA ĐỨC GIÁO HOÀNG LEO XIV: MỘT THÔNG ĐIỆP HÒA BÌNH VÀ HIỆP NHẤT

Vào một buổi chiều thứ Năm lịch sử, Đức Giáo hoàng Leo XIV, vị giáo hoàng đầu tiên đến từ Hoa Kỳ, đã xuất hiện trên ban công trung tâm của Vương cung thánh đường Thánh Peter để gửi lời chào đầu tiên đến thế giới. Với giọng nói trầm ấm và đầy cảm xúc, ngài bắt đầu bằng câu nói: “Bình an cho tất cả anh chị em.” Lời chào này, được lặp lại nhiều lần trong bài phát biểu, không chỉ là một lời chúc mà còn là một lời mời gọi sâu sắc, phản ánh tinh thần của Chúa Kitô Phục Sinh, Đấng đã mang lại sự bình an cho nhân loại.

Đức Giáo hoàng Leo XIV, trước đây là Đức Hồng y Robert Francis Prevost, sinh ra tại Chicago, Hoa Kỳ, năm nay 69 tuổi. Ngài là một thành viên của dòng tu Augustinô và đã từng đảm nhiệm vai trò giám mục tại Giáo phận Chiclayo, Peru, trước khi được Đức Giáo hoàng Phanxicô bổ nhiệm làm Tổng trưởng Bộ Giám mục tại Vatican vào năm 2023. Sự kiện ngài được bầu làm giáo hoàng đánh dấu một cột mốc lịch sử, không chỉ đối với Giáo hội Công giáo Hoa Kỳ mà còn đối với toàn thể Giáo hội hoàn vũ.

Hàng trăm ngàn tín hữu và khách hành hương đã tụ tập tại Quảng trường Thánh Peter và các con phố lân cận, chờ đợi khoảnh khắc trọng đại này. Khi khói trắng bốc lên từ ống khói của Nhà nguyện Sistine, báo hiệu việc các hồng y đã đạt được sự đồng thuận trong mật nghị hồng y, cả thế giới hướng mắt về Vatican. Chỉ hơn một giờ sau, Đức Hồng y Dominique Mamberti, trong vai trò Hồng y trưởng đẳng Phó tế, đã xuất hiện trên ban công và tuyên bố bằng tiếng Latinh: “Habemus papam!” – “Chúng ta có giáo hoàng!” Tiếng reo hò vang dội từ đám đông khi danh tính của tân giáo hoàng được công bố.

Trong bài phát biểu đầu tiên, Đức Giáo hoàng Leo XIV đã nhấn mạnh đến sự bình an của Chúa Kitô Phục Sinh, mô tả đó là “một sự bình an giải trừ vũ khí, khiêm nhường và bền bỉ”. Ngài nói rằng sự bình an này không chỉ là một trạng thái vắng bóng xung đột, mà là một món quà thiêng liêng từ Thiên Chúa, Đấng yêu thương nhân loại vô điều kiện. Lời chào “Bình an cho anh chị em” được ngài lặp lại như một lời cầu chúc sâu sắc, hướng đến mọi cá nhân, gia đình, dân tộc và toàn thể trái đất.

Đức Leo nhắc nhở rằng Chúa Kitô, Mục tử nhân lành, đã hiến mạng sống mình cho đàn chiên, và ngài muốn tiếp tục sứ mệnh này bằng cách mang sự bình an của Chúa đến với mọi người. Ngài kêu gọi các tín hữu không sợ hãi, hãy đoàn kết và bước đi cùng nhau dưới sự dẫn dắt của Chúa Kitô. “Thiên Chúa yêu thương tất cả chúng ta, và cái ác sẽ không thắng thế,” ngài khẳng định, nhấn mạnh rằng tất cả nhân loại đều được Thiên Chúa nắm giữ trong bàn tay của Ngài.

Trong một khoảnh khắc đầy cảm xúc, Đức Giáo hoàng đã tưởng nhớ người tiền nhiệm của mình, cố Giáo hoàng Phanxicô, người đã qua đời chỉ vài ngày trước đó. Ngài nhắc lại hình ảnh Đức Phanxicô ban phước lành cho thành Rôma vào Chúa Nhật Phục Sinh, chỉ vài giờ trước khi qua đời. “Cho phép tôi làm theo cùng một phước lành đó,” Đức Leo nói, trước khi ban phép lành tông đồ đầu tiên của mình, “urbi et orbi” – cho thành Rôma và toàn thế giới.

Một trong những chủ đề chính của bài phát biểu là lời kêu gọi xây dựng những cây cầu hòa bình thông qua đối thoại và gặp gỡ. Đức Giáo hoàng nhấn mạnh rằng Giáo hội phải trở thành một cộng đoàn hiệp nhất, luôn tìm kiếm hòa bình, công lý và tình yêu. Ngài mời gọi các tín hữu cùng nhau “bước đi như một Giáo hội thống nhất”, không sợ hãi trong việc rao giảng Tin Mừng và trở thành những nhà truyền giáo đích thực.

Đức Leo đặc biệt nhấn mạnh vai trò của Giáo hội trong việc đối thoại với thế giới. Ngài mô tả Quảng trường Thánh Peter như một biểu tượng của sự chào đón, với “cánh tay dang rộng” để ôm lấy tất cả mọi người, bất kể họ đến từ đâu hay thuộc tôn giáo nào. “Chúng ta phải cùng nhau học cách trở thành một Giáo hội truyền giáo, một Giáo hội xây dựng những cây cầu, đối thoại, luôn mở lòng đón nhận,” ngài nói, nhấn mạnh rằng lòng bác ái, sự hiện diện và tình yêu của Giáo hội phải được mọi người cảm nhận.

Ngài cũng kêu gọi các tín hữu không chỉ dừng lại ở việc cầu nguyện cho hòa bình, mà còn tích cực hành động để thúc đẩy công lý và sự hiệp nhất. “Thế giới cần ánh sáng của Chúa Kitô,” ngài nói, nhấn mạnh rằng nhân loại cần Chúa Kitô như một cây cầu để kết nối với tình yêu của Thiên Chúa.

Là một thành viên của dòng tu Augustinô, Đức Giáo hoàng Leo XIV đã trích dẫn lời của Thánh Augustine, người sáng lập dòng, để diễn đạt vai trò của mình: “Với anh chị em, tôi là một Kitô hữu, và vì anh chị em, tôi là một giám mục.” Câu nói này phản ánh sự khiêm nhường và tinh thần phục vụ của ngài, khi ngài cam kết đồng hành cùng các tín hữu như một người anh em trong đức tin, đồng thời lãnh đạo Giáo hội với tư cách là người kế vị Thánh Phêrô.

Đức Leo cũng gửi lời chào đặc biệt đến Giáo hội Công giáo Rôma, nơi ngài hiện là giám mục. Ngài nhấn mạnh rằng Giáo hội Rôma phải trở thành một ngọn lửa truyền giáo, luôn mở rộng vòng tay để chào đón tất cả mọi người. “Chúng ta phải cùng nhau xây dựng một Giáo hội gần gũi với những người đau khổ, một Giáo hội công đồng, luôn hướng tới hòa bình và bác ái,” ngài nói.

Trong một khoảnh khắc đầy ý nghĩa, Đức Giáo hoàng chuyển sang tiếng Tây Ban Nha để gửi lời chào đến người dân Giáo phận Chiclayo, Peru, nơi ngài từng là giám mục từ năm 2015 đến năm 2023. Ngài bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến cộng đoàn này, nơi đã định hình hành trình mục vụ của ngài. “Tôi mang trong tim tình yêu và sự gần gũi của anh chị em,” ngài nói, khiến nhiều người trong đám đông xúc động.

Trở lại tiếng Ý, Đức Leo nhấn mạnh rằng các tín hữu mong muốn một Giáo hội công đồng – một Giáo hội không chỉ tồn tại trong các nghi thức, mà còn hiện diện trong đời sống hàng ngày của con người. Ngài kêu gọi Giáo hội trở thành một cộng đoàn gần gũi, luôn đồng hành với những người đau khổ và bị gạt ra bên lề xã hội.

Trong phần cuối của bài phát biểu, Đức Giáo hoàng Leo XIV nhắc đến ngày lễ Đức Mẹ Pompei, một ngày lễ quan trọng trong truyền thống Công giáo. Ngài mời gọi tất cả những người hiện diện cùng ngài đọc kinh Kính Mừng, cầu xin Đức Trinh Nữ Maria chuyển cầu cho sứ mệnh mới của ngài, cho toàn thể Giáo hội, và cho hòa bình trên thế giới. “Chúng ta hãy cùng nhau cầu nguyện vì hòa bình, vì sự hiệp nhất, và vì một thế giới tốt đẹp hơn,” ngài nói.

Sau kinh Kính Mừng, Đức Giáo hoàng ban phép lành tông tòa đầu tiên của mình, “urbi et orbi”, một phước lành đặc biệt dành cho thành Rôma và toàn thế giới. Phép lành này không chỉ là một nghi thức, mà còn là một lời cam kết rằng ngài sẽ dẫn dắt Giáo hội với tình yêu và lòng trung thành với Chúa Kitô.

Bài phát biểu đầu tiên của Đức Giáo hoàng Leo XIV là một lời kêu gọi mạnh mẽ về hòa bình, hiệp nhất và sứ mệnh truyền giáo. Với sự khiêm nhường của một người thuộc dòng Augustinô, sự gần gũi của một mục tử đến từ Chicago, và tầm nhìn của một nhà lãnh đạo toàn cầu, ngài đã đặt nền tảng cho triều đại giáo hoàng của mình. “Chúng ta là môn đệ của Chúa Kitô. Chúa Kitô đi trước chúng ta,” ngài nhắc nhở, kêu gọi các tín hữu cùng nhau bước đi trong ánh sáng của Tin Mừng.

Thông điệp của Đức Leo không chỉ dành cho các tín hữu Công giáo, mà còn hướng đến tất cả mọi người trên thế giới. Với lời chào “Bình an cho anh chị em”, ngài đã mở ra một chương mới cho Giáo hội, một chương đầy hy vọng, đối thoại và tình yêu.

Lm. Anmai, CSsR tổng hợp