Ngày 13 tháng 12 Thánh Lu-xi-a

Ngày 13 tháng 12

Thánh Lu-xi-a, trinh nữ, tử đạo

CHÚ RỂ KIA RỒI, RA ĐÓN ĐI!

Lm. Anmai, CSsR

https://youtu.be/j1itgPht0ss

Tin Mừng

Chú rể kia rồi, ra đón đi !

✠Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo thánh Mát-thêu.

1 Khi ấy, Đức Giê-su kể cho các môn đệ nghe dụ ngôn này : “Nước Trời sẽ giống như chuyện mười trinh nữ cầm đèn ra đón chú rể. 2 Trong mười cô đó, có năm cô dại và năm cô khôn. 3 Quả vậy, các cô dại mang đèn mà không mang dầu theo. 4 Còn những cô khôn thì vừa mang đèn vừa mang chai dầu theo. 5 Vì chú rể đến chậm, nên các cô thiếp đi, rồi ngủ cả. 6 Nửa đêm, có tiếng la lên : ‘Chú rể kia rồi, ra đón đi !’ 7 Bấy giờ tất cả các trinh nữ ấy đều thức dậy, và sửa soạn đèn. 8 Các cô dại nói với các cô khôn rằng : ‘Xin các chị cho chúng em chút dầu, vì đèn của chúng em sắp tắt rồi !’ 9 Các cô khôn đáp : ‘Sợ không đủ cho chúng em và cho các chị đâu, các chị ra hàng mà mua lấy thì hơn.’ 10 Đang lúc các cô đi mua, thì chú rể tới, và những cô đã sẵn sàng được đi theo chú rể vào dự tiệc cưới. Rồi người ta đóng cửa lại. 11 Sau cùng, mấy trinh nữ kia cũng đến gọi : ‘Thưa Ngài, thưa Ngài ! mở cửa cho chúng tôi với !’ 12 Nhưng Người đáp : ‘Tôi bảo thật các cô, tôi không biết các cô là ai cả !’ 13 Vậy anh em hãy canh thức, vì anh em không biết ngày nào, giờ nào.”

CHÚ RỂ KIA RỒI, RA ĐÓN ĐI!

Anh chị em thân mến, trong bầu không khí hân hoan nhưng cũng đầy mong chờ của Mùa Vọng, Phụng vụ hôm nay mời gọi chúng ta mừng kính một vị thánh trinh nữ tử đạo, mà cái tên của ngài đã là một bài giảng: Thánh Lu-xi-a, nghĩa là "Ánh Sáng". Ánh sáng của ngài không chỉ là một biểu tượng thi vị, mà là một thực tại sống động, một ngọn đèn được thắp lên không phải bằng dầu ô-liu thông thường, nhưng bằng chính máu đào tử đạo, bằng một tình yêu không gì lay chuyển nổi dành cho Đức Ki-tô, Chàng Rể duy nhất của đời mình. Và thật ý nghĩa biết bao, khi chúng ta chiêm ngắm ánh sáng của Lu-xi-a qua lăng kính của dụ ngôn Mười Trinh Nữ mà Chúa Giê-su đã kể. Dụ ngôn này không chỉ là một câu chuyện quá khứ; nó là tiếng gọi khẩn thiết của hiện tại, là lời cảnh báo cho tương lai, và là tấm gương soi chiếu cho từng giây phút sống của người Ki-tô hữu chúng ta. "Nước Trời sẽ giống như chuyện mười trinh nữ cầm đèn ra đón chú rể." Mười cô, tất cả đều là trinh nữ, tất cả đều được mời, tất cả đều mang đèn, và tất cả đều có một mục đích: đón Chú Rể. Bề ngoài, họ không có gì khác biệt. Họ cùng chia sẻ một niềm hy vọng, cùng tham dự một nghi thức. Đây chính là hình ảnh của Hội Thánh, của cộng đoàn chúng ta, nơi quy tụ những người đã được thanh tẩy, đã tuyên xưng cùng một đức tin, và cùng hướng về ngày Chúa quang lâm.

Tuy nhiên, Chúa Giê-su đã vạch ra một ranh giới vô hình nhưng tuyệt đối giữa họ: "có năm cô dại và năm cô khôn." Sự phân định khôn-dại này không dựa trên chỉ số thông minh, địa vị xã hội hay vẻ đẹp bên ngoài. Nó được quyết định bởi một chi tiết duy nhất: dầu dự trữ. "Các cô dại mang đèn mà không mang dầu theo. Còn những cô khôn thì vừa mang đèn vừa mang chai dầu theo." Cây đèn là gì, nếu không phải là đức tin hữu hình của chúng ta? Đó là việc chúng ta đến nhà thờ, là lời tuyên xưng "tôi là người Công giáo", là những nghi thức, những việc đạo đức bên ngoài. Cả mười cô đều có đèn, và đèn của họ đều đang cháy. Nhưng dầu là gì? Dầu chính là sức sống nội tâm, là ân sủng của Chúa Thánh Thần, là tình yêu mến đích thực, là mối tương quan cá vị sâu thẳm với Thiên Chúa. Dầu là những việc bác ái âm thầm, là lòng kiên nhẫn trong gian truân, là sự tha thứ không tính toán, là những giây phút cầu nguyện riêng tư khi không ai nhìn thấy. Dầu là sự trung tín bền đỗ, là chất liệu làm cho ngọn đèn đức tin không chỉ leo lét, mà còn bừng sáng. Các cô dại đã hài lòng với cái vỏ bọc, với sự tối thiểu. Họ nghĩ rằng chỉ cần "có mặt" là đủ. Họ sống một đức tin hời hợt, một đức tin của thói quen, thiếu chiều sâu của một tình yêu cá nhân. Họ là hình ảnh của những Ki-tô hữu chỉ giữ đạo "bề mặt", sợ mất lòng người đời hơn sợ mất lòng Chúa, ngại khó ngại khổ, và không đầu tư cho linh hồn mình.

Trái lại, các cô khôn là những người hiểu rõ bản chất của việc chờ đợi. Họ biết rằng Chú Rể có thể đến bất cứ lúc nào, và cũng có thể đến chậm. "Vì chú rể đến chậm, nên các cô thiếp đi, rồi ngủ cả." Chi tiết này thật đáng giá. Cả mười cô đều ngủ. Việc ngủ thiếp đi không phải là tội lỗi. Nó là thực tại của thân phận con người. Chúng ta không thể "canh thức" bằng cách mở to mắt 24/7. Chúng ta mệt mỏi, chúng ta yếu đuối, chúng ta có những giới hạn của xác phàm. Chúa Giê-su không đòi hỏi chúng ta một sự tỉnh thức phi nhân tính. Các cô khôn cũng ngủ. Nhưng sự khác biệt là: các cô khôn ngủ trong sự "sẵn sàng". Giấc ngủ của họ là giấc ngủ bình an của người đã chuẩn bị chu đáo. Còn các cô dại, họ ngủ trong sự "bất cẩn". Họ phó mặc tương lai cho may rủi. Mùa Vọng chính là mùa của sự chờ đợi, nhưng không phải là sự chờ đợi thụ động. Đó là sự chờ đợi của người nông dân đã gieo hạt và chăm bón, chờ ngày lúa chín. Đó là sự chờ đợi của người mẹ mang thai, chuẩn bị từng chiếc tã, chiếc áo cho đứa con sắp chào đời. Đó là sự chờ đợi của các cô trinh nữ khôn ngoan, chuẩn bị dầu cho đèn của mình. Thánh Lu-xi-a, vị thánh chúng ta mừng kính hôm nay, là một mẫu mực tuyệt vời của người trinh nữ khôn ngoan. Ngài đã sống trọn vẹn cho Chú Rể Giê-su. Ngài không chỉ giữ đèn (đức tin), mà ngài còn tích trữ đầy dầu (lòng mến). Ngài đã dùng tài sản, của hồi môn của mình để giúp đỡ người nghèo, đó chính là ngài đang "mua dầu". Ngài đã khước từ mọi lời hứa hẹn trần thế, từ chối một cuộc hôn nhân giàu sang, để giữ trọn trái tim mình cho Đấng Tình Quân duy nhất. Đó chính là ngài đang "tích trữ dầu".

Cuộc đời chúng ta cũng là một sự "chờ đợi chậm trễ" của Chú Rể. Chúa Giê-su dường như "đến chậm". Ngài chưa quang lâm vinh hiển. Sự dữ dường như vẫn hoành hành. Bất công vẫn lan tràn. Đôi khi chúng ta mệt mỏi, đức tin chao đảo, và chúng ta thiếp đi. Cơn buồn ngủ của cám dỗ, của hưởng thụ vật chất, của sự lười biếng thiêng liêng, của việc chán nản buông xuôi... luôn rình rập. Nhưng câu hỏi không phải là "bạn có ngủ không?", mà là "bạn ngủ với tình trạng nào?". Bạn ngủ với một bình dầu đầy, hay một bình dầu cạn? Chúng ta có đang sống mỗi ngày như thể đó là ngày chuẩn bị cho cuộc gặp gỡ vĩ đại không? Hay chúng ta đang nói "Chú Rể còn lâu mới đến, cứ vui chơi đã"? Sự khôn ngoan không phải là không bao giờ vấp ngã, mà là biết đứng dậy và tiếp tục tích trữ dầu. Sự khôn ngoan là nhận ra rằng đức tin không phải là một sự kiện "một lần là xong", mà là một hành trình liên lỉ "đổ dầu" mỗi ngày. Mỗi lời cầu nguyện, mỗi việc lành, mỗi hy sinh nhỏ bé, mỗi lần chiến thắng bản thân... chính là chúng ta đang thêm một chút dầu vào bình của mình.

"Nửa đêm, có tiếng la lên: ‘Chú rể kia rồi, ra đón đi!’" Nửa đêm là khoảnh khắc bất ngờ nhất, tăm tối nhất, lúc người ta ít phòng bị nhất. Đó có thể là giờ chết của mỗi chúng ta, là ngày tận thế, hay cũng có thể là một biến cố lớn trong đời, một cơn khủng hoảng, một cơn bách hại... như Thánh Lu-xi-a đã đối diện. Tiếng la "Chú rể kia rồi!" vang lên. "Bấy giờ tất cả các trinh nữ ấy đều thức dậy, và sửa soạn đèn." Đây là giây phút của sự thật. Không còn thời gian để che giấu, để biện minh. Mọi sự đều phơi bày dưới ánh sáng của Chú Rể. Lúc này, bi kịch xảy ra. "Các cô dại nói với các cô khôn rằng: ‘Xin các chị cho chúng em chút dầu, vì đèn của chúng em sắp tắt rồi!’" Đèn của họ sắp tắt. Đức tin hời hợt của họ không thể chịu đựng được thử thách cuối cùng. Nó đã từng sáng, nhưng chỉ là ánh sáng leo lét, không có sức sống. Họ nhận ra sự trống rỗng của mình, và họ hoảng loạn tìm kiếm sự giúp đỡ. Họ muốn "vay mượn" ân sủng, muốn "chia sẻ" công phúc.

Câu trả lời của các cô khôn thoạt nghe có vẻ ích kỷ, tàn nhẫn: "Sợ không đủ cho chúng em và cho các chị đâu, các chị ra hàng mà mua lấy thì hơn." Phải chăng các cô khôn không có lòng bác ái? Không. Đây không phải là vấn đề của lòng tốt, mà là vấn đề của thực tại thiêng liêng. Dầu không thể san sẻ. Không ai có thể "tin thay" cho người khác. Không ai có thể "yêu mến Chúa thay" cho bạn. Mối tương quan cá vị với Thiên Chúa là của riêng mỗi người. Mẹ Têrêsa không thể chia cho chúng ta công phúc của Mẹ. Thánh Lu-xi-a không thể cho chúng ta mượn lòng can đảm của ngài. Sự thánh thiện không thể chuyển nhượng. Các cô khôn không ích kỷ; các cô nói lên một sự thật: đã quá muộn để chuẩn bị. "Các chị ra hàng mà mua lấy thì hơn." Lời khuyên này, vào lúc "nửa đêm", khi Chú Rể đã đến, trở thành một lời mỉa mai cay đắng. "Hàng" chính là cuộc sống này, là thời gian ân sủng mà Thiên Chúa ban cho chúng ta. "Mua" chính là dùng những nén bạc Chúa trao (thời giờ, sức khỏe, tài năng, cơ hội) để đổi lấy ân sủng, lòng mến, và sự thánh thiện. Nhưng khi Chú Rể đã đến, "phiên chợ" đã tan. Thời gian ân sủng đã kết thúc.

Trong khi các cô dại chạy đi tìm mua thứ mà không thể mua được nữa, "thì chú rể tới, và những cô đã sẵn sàng được đi theo chú rể vào dự tiệc cưới. Rồi người ta đóng cửa lại." Những cô "đã sẵn sàng" (chứ không phải những cô "đang cố gắng sẵn sàng") được vào. Tiệc cưới là Nước Trời, là hạnh phúc vĩnh cửu, là sự kết hợp trọn vẹn với Chú Rể Giê-su. Thánh Lu-xi-a là một trong những cô "đã sẵn sàng". Khi "nửa đêm" của cuộc đời ngài ập đến, khi quan tòa Rô-ma ra lệnh bắt bớ, ngọn đèn của Lu-xi-a đã bừng sáng. Dầu của ngài đã đầy ắp. Truyền thuyết kể rằng, quân lính không tài nào di chuyển được ngài, lửa không thiêu đốt được ngài. Đó là sức mạnh của bình dầu ân sủng đầy ắp. Và khi lưỡi gươm kết liễu cuộc đời trần thế, đó chính là lúc ngài cầm ngọn đèn rực rỡ của mình, hân hoan bước theo Chú Rể vào dự tiệc cưới Nước Trời. Cánh cửa Nước Trời đã mở toang đón ngài. Nhưng đối với các cô dại, cánh cửa lại đóng sập. "Sau cùng, mấy trinh nữ kia cũng đến gọi: ‘Thưa Ngài, thưa Ngài! mở cửa cho chúng tôi với!’" Họ đã trở lại, có thể tay không, hoặc với chút dầu vô ích mua được ở đâu đó. Họ đập cửa. Tiếng gọi của họ thống thiết, nhưng tuyệt vọng.

Và câu trả lời của Chú Rể là một trong những lời đáng sợ nhất trong toàn bộ Tin Mừng: "Tôi bảo thật các cô, tôi không biết các cô là ai cả!" Làm sao Chú Rể, Đấng thấu suốt mọi sự, lại "không biết"? "Biết" ở đây không phải là kiến thức lý trí. "Biết" trong ngôn ngữ Kinh Thánh (như 'Adam biết E-và') có nghĩa là "biết" trong sự thân mật, trong mối tương quan sâu xa, trong tình yêu. Chú Rể không "biết" họ, nghĩa là Ngài không "nhận ra" họ. Ngài không tìm thấy hình ảnh của Ngài nơi họ. Họ đã mang đèn, đã đứng trong hàng ngũ các trinh nữ, nhưng trái tim họ chưa bao giờ thực sự thuộc về Ngài. Họ là những vị khách xa lạ, chưa baoo giờ xây dựng một mối tình thân với chủ tiệc. Họ gọi "Thưa Ngài, thưa Ngài!", nhưng đó chỉ là tiếng kêu ngoài môi miệng, không phải là tiếng nói của con tim đã từng thổn thức với Ngài trong cầu nguyện, đã từng cảm nếm Ngài trong Thánh Thể, đã từng gặp gỡ Ngài nơi những người nghèo khổ. Đây là thảm kịch của sự hời hợt. Thảm kịch của việc có "danh" Ki-tô hữu mà không có "thực" của Ki-tô hữu.

Dụ ngôn kết thúc bằng một mệnh lệnh khẩn thiết, trực tiếp, không phải cho các cô trinh nữ, mà cho chính các môn đệ, cho chúng ta: "Vậy anh em hãy canh thức, vì anh em không biết ngày nào, giờ nào." Canh thức không phải là sống trong sợ hãi, lo âu, lúc nào cũng nhìn lên trời xem Chúa đến chưa. Canh thức là sống trong tỉnh thức của tình yêu. Người đang yêu là người luôn "canh thức". Người vợ chờ chồng đi xa về, dù ngủ, nhưng lòng vẫn thức, một tiếng động nhỏ cũng làm cô tỉnh giấc. Người mẹ có con ốm, dù mệt mỏi thiếp đi, nhưng tâm trí vẫn đặt nơi con mình. Canh thức là sống giây phút hiện tại một cách trọn vẹn, vì biết rằng giây phút hiện tại này là "hàng quán" duy nhất để chúng ta "mua dầu". Chúng ta không biết ngày nào, giờ nào. Sự không biết này không phải là một cái bẫy của Thiên Chúa, mà là một ân sủng. Nó giải thoát chúng ta khỏi việc tính toán. Nếu chúng ta biết Chú Rể sẽ đến lúc 6 giờ sáng, có lẽ chúng ta sẽ vui chơi đến 5 giờ 30 rồi mới cuống cuồng đi mua dầu. Nhưng vì không biết, chúng ta phải sẵn sàng mọi lúc. Mỗi ngày đều phải là ngày sẵn sàng. Mỗi quyết định, dù nhỏ, đều phải là một quyết định "khôn ngoan".

Anh chị em thân mến, mừng lễ Thánh Lu-xi-a hôm nay, chúng ta được mời gọi nhìn lại bình dầu của chính mình. Ngọn đèn đức tin của tôi đang cháy như thế nào? Leo lét, sắp tắt, hay rực rỡ? Bình dầu của tôi đang đầy hay cạn? Tôi có đang hài lòng với việc "có đèn" mà quên "dự trữ dầu" không? Tôi có đang sống một đức tin "bề mặt", một đức tin "chủ nhật", mà thiếu đi chiều sâu của một tình yêu cá vị, của những việc làm bác ái cụ thể, của một đời sống cầu nguyện kiên trì không? Đời sống của Thánh Lu-xi-a là một câu trả lời. Ngài đã chọn Chú Rể Giê-su làm tất cả. Ngài đã "bán tất cả" (của hồi môn, danh vọng trần thế) để "mua" được thứ dầu quý giá là Nước Trời. Và ngài đã giữ ngọn đèn của mình cháy sáng cho đến cùng. Ánh sáng (Lux) của đời ngài đã chiếu rọi, và không sự tàn bạo nào của thế gian dập tắt được.

Chúng ta đang sống trong Mùa Vọng. Đây chính là thời gian quý báu để "đi mua dầu". "Phiên chợ" ân sủng đang mở. Lời Chúa là dầu. Các Bí tích, đặc biệt là Bí tích Hòa Giải và Thánh Thể, là nguồn cung cấp dầu vô tận. Những việc bác ái, dù nhỏ bé, là hành động tích trữ dầu. Những hy sinh thầm lặng, những lời cầu nguyện sốt sắng, là chúng ta đang làm đầy bình dự trữ của mình. Đừng như các cô trinh nữ dại, đợi đến "nửa đêm" mới hốt hoảng. Đừng đợi đến giờ lâm chung, hay ngày phán xét, mới nhận ra sự trống rỗng của mình. Chúng ta có thể lừa dối người khác bằng ngọn đèn sáng bên ngoài, nhưng chúng ta không thể lừa dối Chú Rể. Ngài nhìn thấu bình dầu của chúng ta. Ngài "biết" chúng ta, không phải qua danh xưng, mà qua tình yêu. Xin Thánh Nữ Lu-xi-a, người trinh nữ khôn ngoan mang tên Ánh Sáng, cầu bầu cho chúng ta. Xin cho chúng ta biết dùng Mùa Vọng này, và cả cuộc đời này, để tích trữ cho đầy bình dầu ân sủng và tình mến. Để khi tiếng gọi "Chú rể kia rồi, ra đón đi!" vang lên, chúng ta có thể hân hoan, tự tin cầm ngọn đèn đức tin rực sáng của mình, cùng ngài tiến vào dự tiệc cưới vĩnh cửu. Amen.

Lm. Anmai, CSsR