Người mở đường và cuộc tranh đấu giành lấy nước trời - Không nhảy múa, cũng chẳng đấm ngực

Thứ Năm Tuần II - Mùa Vọng

NGƯỜI MỞ ĐƯỜNG VÀ CUỘC TRANH ĐẤU GIÀNH LẤY NƯỚC TRỜI

https://youtu.be/gKi9ZdkhV6c

Tin Mừng

Chưa từng có ai cao trọng hơn ông Gio-an Tẩy Giả.

✠Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo thánh Mát-thêu.

11 Khi ấy, Đức Giê-su nói với đám đông rằng : “Tôi nói thật với anh em : trong số phàm nhân đã lọt lòng mẹ, chưa từng có ai cao trọng hơn ông Gio-an Tẩy Giả. Tuy nhiên, kẻ nhỏ nhất trong Nước Trời còn cao trọng hơn ông. 12 Từ thời ông Gio-an Tẩy Giả cho đến bây giờ, Nước Trời phải đương đầu với sức mạnh, ai mạnh sức thì chiếm được. 13 Cho đến ông Gio-an, tất cả các ngôn sứ cũng như Lề Luật đều đã nói tiên tri. 14 Và nếu anh em muốn chấp nhận, thì ông Gio-an chính là Ê-li-a, người phải đến. 15 Ai có tai thì nghe.”

NGƯỜI MỞ ĐƯỜNG VÀ CUỘC TRANH ĐẤU GIÀNH LẤY NƯỚC TRỜI

Anh chị em thân mến, Mùa Vọng là mùa của niềm hy vọng, của sự chờ đợi, và cũng là mùa của những tiếng gọi. Trong sa mạc của lịch sử nhân loại, và ngay trong sa mạc của tâm hồn mỗi chúng ta, luôn có một tiếng gọi vang lên, thúc giục chúng ta "dọn đường Chúa, sửa lối cho thẳng để Người đi". Và nhân vật biểu trưng cho tiếng gọi ấy, nhân vật trung tâm của những tuần lễ đầu tiên Mùa Vọng này, không ai khác chính là Gio-an Tẩy Giả. Hôm nay, chúng ta không nghe tiếng của Gio-an, mà chúng ta nghe chính Chúa Giê-su, Đấng mà Gio-an đến để dọn đường, long trọng đưa ra một lời chứng, một bản tuyên dương công trạng có một không hai trong toàn bộ Kinh Thánh, về người tiền hô của mình. Đây không phải là một lời khen xã giao, mà là một sự thật thần linh được mạc khải, một sự thật giúp chúng ta hiểu được vị trí then chốt của Gio-an và qua đó, hiểu được bản chất của Nước Trời mà ông loan báo.

Chúa Giê-su khẳng định một cách dứt khoát: “Tôi nói thật với anh em: trong số phàm nhân đã lọt lòng mẹ, chưa từng có ai cao trọng hơn ông Gio-an Tẩy Giả.” Đây là một lời tuyên bố gây chấn động. Chúng ta hãy dừng lại một chút để suy ngẫm về sự vĩ đại này. Chúa Giê-su đặt Gio-an lên trên tất cả mọi người "đã lọt lòng mẹ". Điều này có nghĩa là ông cao trọng hơn cả tổ phụ Áp-ra-ham, người cha của lòng tin; cao trọng hơn cả Mô-sê, nhà lập pháp vĩ đại đã diện đối diện với Thiên Chúa; cao trọng hơn cả vua Đa-vít lừng lẫy, người được Thiên Chúa yêu mến; và cao trọng hơn cả Ê-li-a hay I-sai-a, những ngôn sứ vĩ đại mà lời của các ngài còn vang vọng đến tận hôm nay. Tại sao Gio-an lại cao trọng đến thế? Sự cao trọng của ông không nằm ở quyền lực trần thế, không ở sự giàu sang phú quý, cũng không ở kiến thức uyên bác. Ông là một nhà tu khổ hạnh, sống nơi hoang địa, mặc áo lông lạc đà, ăn châu chấu và mật ong rừng. Sự cao trọng của ông nằm ở một điểm duy nhất: sứ mạng của ông.

Sự vĩ đại của Gio-an nằm ở chỗ ông là bản lề, là gạch nối hoàn hảo giữa Cựu Ước và Tân Ước. Chúa Giê-su nói rõ: “Cho đến ông Gio-an, tất cả các ngôn sứ cũng như Lề Luật đều đã nói tiên tri.” Các ngôn sứ Cựu Ước đã nói tiên tri về Đấng Mê-si-a, nhưng các ngài chỉ thấy Người từ đàng xa. Các ngài loan báo về một bình minh sẽ đến, nhưng các ngài sống và chết trong đêm tối của sự chờ đợi. Còn Gio-an, ông không chỉ nói tiên tri về Đấng Cứu Thế; ông đã được diễm phúc nhìn thấy Người bằng xương bằng thịt. Ông không chỉ loan báo "Đấng ấy đang đến"; ông đã có thể giơ ngón tay và tuyên bố dõng dạc: "Đây Chiên Thiên Chúa, đây Đấng xoá tội trần gian." Ông là người duy nhất, là ngôn sứ duy nhất, được đặt tay lên chính Đấng Mê-si-a và làm phép rửa cho Người, được chứng kiến Chúa Thánh Thần ngự xuống như chim bồ câu và nghe tiếng Chúa Cha phán từ trời. Ông là người bạn của Chàng Rể, người vui mừng khi nghe tiếng Chàng Rể. Ông là ngọn đèn được thắp lên, nhưng ông biết mình không phải là Ánh Sáng. Sự vĩ đại của ông đạt đến đỉnh điểm trong sự khiêm nhường tột độ: "Người phải lớn lên, còn tôi phải nhỏ lại." Ông là tiếng gọi, và khi Lời đã xuất hiện, tiếng gọi phải tắt đi.

Hơn thế nữa, Chúa Giê-su còn xác nhận một điều mà dân chúng đang bán tín bán nghi: “Và nếu anh em muốn chấp nhận, thì ông Gio-an chính là Ê-li-a, người phải đến.” Theo lời ngôn sứ Ma-la-khi, trước khi Ngày Trọng Đại của Chúa đến, ngôn sứ Ê-li-a phải trở lại để "hoán cải lòng cha ông về với con cháu và lòng con cháu về với cha ông". Dân Do Thái mong chờ một Ê-li-a oai hùng, người đã từng làm cho lửa từ trời xuống, người đã được cất lên trời trên một cỗ xe rực lửa. Họ không nhận ra Ê-li-a trong con người khổ hạnh, khiêm nhu của Gio-an. Nhưng Chúa Giê-su xác nhận: Gio-an đến trong "tinh thần và quyền năng" của Ê-li-a. Ông cũng can đảm, cũng bừng cháy lòng nhiệt thành với Thiên Chúa, cũng không sợ hãi quyền thế khi dám can ngăn vua Hê-rô-đê. Ông đã hoàn thành sứ mạng dọn đường, chuẩn bị một dân sẵn sàng đón Chúa. Gio-an chính là đỉnh cao của toàn bộ lịch sử cứu độ Cựu Ước, là người vĩ đại nhất được sinh ra trong trật tự cũ, trật tự của Lề Luật và lời hứa.

Nhưng ngay sau khi đưa Gio-an lên đỉnh vinh quang cao nhất, Chúa Giê-su lập tức đưa ra một nghịch lý, một sự đảo lộn giá trị gây choáng váng: “Tuy nhiên, kẻ nhỏ nhất trong Nước Trời còn cao trọng hơn ông.” Làm sao có thể như vậy? Làm sao một tín hữu bình thường, yếu đuối, tội lỗi như tôi và anh chị em, lại có thể được coi là "cao trọng hơn" Gio-an Tẩy Giả, người vĩ đại nhất? Đây không phải là một sự hạ bệ Gio-an, mà là một lời công bố về sự vĩ đại khôn lường của Nước Trời, của Giao Ước Mới mà Chúa Giê-su đến để thiết lập. Sự khác biệt ở đây không phải là về nhân đức hay công trạng cá nhân, mà là về thân phận và đặc ân. Gio-an thuộc về Cựu Ước; ông là người gác cổng, người đứng ở ngưỡng cửa. Dù là người gác cổng vĩ đại nhất, ông vẫn đứng ở ngoài. Còn chúng ta, thưa anh chị em, nhờ phép Rửa tội, chúng ta được sinh ra "bởi nước và Thánh Thần". Chúng ta không còn là tôi tớ hay người gác cổng; chúng ta được gọi là "con Thiên Chúa".

Kẻ nhỏ nhất trong Nước Trời, tức là mỗi Ki-tô hữu chúng ta, đã nhận được những gì mà Gio-an, dù vĩ đại, cũng chỉ khao khát từ xa. Gio-an làm phép rửa bằng nước, nhưng chúng ta được nhận phép rửa trong Chúa Thánh Thần, Đấng đến ngự trị trong tâm hồn ta, biến ta thành đền thờ sống động của Thiên Chúa. Gio-an chỉ có thể chỉ vào Chiên Thiên Chúa, còn chúng ta, mỗi ngày, chúng ta được diễm phúc "rước lấy" chính Chiên Thiên Chúa, được kết hiệp mật thiết với Người trong Bí tích Thánh Thể. Gio-an đã chết trước khi Chúa Giê-su hoàn tất cuộc Vượt Qua. Ông không được chứng kiến vinh quang của sự Phục Sinh. Còn chúng ta, chúng ta đang sống trong ân sủng của Đấng Phục Sinh. Chúng ta là những chi thể trong Thân Mình mầu nhiệm của Người. Chúng ta mang trong mình mầm sống vĩnh cửu, sự sống của chính Ba Ngôi Thiên Chúa. Đó là sự cao trọng mà không một công đức nào của loài người có thể đạt tới, một món quà vô giá của ân sủng. Lời của Chúa Giê-su hôm nay, vì thế, là một lời mời gọi chúng ta hãy nhận ra phẩm giá vô biên của mình. Chúng ta có ý thức được sự vĩ đại của việc làm con Thiên Chúa không? Hay chúng ta vẫn sống như những kẻ nô lệ, vẫn coi đặc ân Nước Trời là một gánh nặng?

Nhận ra phẩm giá cao quý của mình rồi, chúng ta được mời gọi lắng nghe vế tiếp theo trong lời giảng của Chúa Giê-su, một trong những câu nói bí ẩn và mạnh mẽ nhất: “Từ thời ông Gio-an Tẩy Giả cho đến bây giờ, Nước Trời phải đương đầu với sức mạnh, ai mạnh sức thì chiếm được.” Có nhiều cách giải thích câu nói này, nhưng tựu trung lại, nó nói lên một sự thật căn bản: Nước Trời không phải là một thứ ân huệ được ban phát cách rẻ rúng. Nước Trời không dành cho những kẻ hời hợt, thụ động, hay yếm thế. Nước Trời đòi hỏi một cuộc chiến đấu, một sự nỗ lực, một "sức mạnh" thánh thiêng. Khi Gio-an Tẩy Giả xuất hiện và loan báo "Nước Trời đã đến gần", một điều gì đó mới mẻ đã bùng nổ trong lịch sử. Cánh cửa Nước Trời, vốn bị đóng lại bởi tội lỗi, nay đã bị "phá bung" bởi Đấng Mê-si-a. Và giờ đây, Nước Trời như một kho tàng, một thành trì bị bao vây, và chỉ những ai "mạnh sức", những người có lòng khao khát mãnh liệt, mới có thể "chiếm được".

"Sức mạnh" ở đây là gì? Đó không phải là sức mạnh của cơ bắp, của tiền tài, hay của vũ khí. Đó là sức mạnh của tinh thần, sức mạnh của lòng hoán cải. Gio-an Tẩy Giả đã khơi mào cho cuộc "đương đầu" này bằng lời kêu gọi sám hối triệt để. Để vào Nước Trời, người ta phải dùng "sức mạnh" để chiến thắng chính bản thân mình: chiến thắng tính kiêu ngạo, sự lười biếng, lòng ích kỷ, và mọi xiềng xích của tội lỗi. Đó là "sức mạnh" của người thu thuế dám từ bỏ bàn thu, của người tội lỗi dám đấm ngực ăn năn, của người giàu có dám bán hết gia tài để mua lấy viên ngọc quý. Đó là "sức mạnh" của hạt lúa mì chấp nhận mục nát để sinh nhiều bông hạt. Đó là "sức mạnh" để đi qua con đường hẹp và cửa hẹp, con đường mà Chúa Giê-su sẽ đi trọn vẹn trên Thập giá.

Mùa Vọng, vì thế, không chỉ là mùa của mộng mơ và chờ đợi êm đềm. Mùa Vọng là mùa của "sức mạnh", mùa của cuộc chiến đấu thiêng liêng. Ánh sáng đến, nhưng bóng tối vẫn đang cố sức chống cự. Nước Trời đến, nhưng thế gian, và chính con người cũ trong ta, vẫn đang tìm cách khước từ. Chúng ta phải "mạnh sức" để tỉnh thức. Thế gian này, với bao ồn ào, lo toan, và những cám dỗ của chủ nghĩa tiêu thụ, đang cố ru ngủ chúng ta, cố làm chúng ta quên đi cứu cánh đời mình. Chúng ta cần "sức mạnh" để dứt khoát dọn dẹp tâm hồn, nhổ đi những cỏ dại của đam mê, lấp đầy những hố sâu của chia rẽ, uốn nắn những quanh co của gian dối. Chúng ta cần "sức mạnh" để cầu nguyện, để dành thời gian cho Chúa, để lắng nghe Lời Người, ngay cả khi chúng ta cảm thấy khô khan, mệt mỏi. Chúng ta cần "sức mạnh" để yêu thương, để tha thứ cho kẻ thù, để phục vụ người nghèo khổ, để làm chứng cho Chúa giữa một thế giới dường như đã quên lãng Người.

Ai là người "mạnh sức"? Thưa, đó là người dám lội ngược dòng, dám sống khác với não trạng thế gian. Đó là người dám chọn sự thật thay vì dối trá, chọn sự tha thứ thay vì hận thù, chọn sự khiêm nhường thay vì kiêu ngạo. Đó là người dám hy sinh cái tôi của mình cho Thiên Chúa và cho tha nhân. Cuộc chiến giành lấy Nước Trời là một cuộc chiến không khoan nhượng, diễn ra hàng ngày, hàng giờ trong chính cõi lòng ta. Và trong cuộc chiến này, chúng ta không đơn độc. Chúng ta có ân sủng của Chúa, có sức mạnh của Chúa Thánh Thần, Đấng đã được ban cho "kẻ nhỏ nhất" trong Nước Trời. Sự cao trọng của chúng ta chính là ở chỗ chúng ta được chiến đấu cùng với Chúa và trong Chúa.

Cuối cùng, Chúa Giê-su kết thúc bài giảng của mình bằng một lời mời gọi khẩn thiết: “Ai có tai thì nghe.” Đây là lời cảnh tỉnh quen thuộc mà Chúa thường dùng khi Người muốn nói lên một chân lý quan trọng, một mầu nhiệm đòi hỏi phải có con tim rộng mở để đón nhận. "Nghe" ở đây không chỉ là tiếp nhận âm thanh bằng màng nhĩ. "Nghe" là hiểu, là chấp nhận, và là đem ra thực hành. Có tai mà không nghe, đó là bi kịch của những người đương thời với Chúa Giê-su. Họ thấy phép lạ mà không tin. Họ nghe lời giảng mà không hoán cải. Họ có Gio-an là Ê-li-a đến dọn đường mà họ không "muốn chấp nhận". Họ có Nước Trời đang ở giữa họ mà họ không "mạnh sức" để chiếm lấy.

Lời mời gọi "Ai có tai thì nghe" đang vang lên cho chính chúng ta hôm nay, trong Mùa Vọng này. Chúng ta có đang thực sự "nghe" tiếng Chúa không? Tai của chúng ta có bị lấp đầy bởi những ồn ào của thế sự, của những lo lắng vật chất, của những định kiến và thành kiến cá nhân không? Chúng ta có "nghe" thấy tiếng gọi sám hối của Gio-an Tẩy Giả đang vang vọng qua Giáo Hội không? Chúng ta có "nghe" thấy tiếng Chúa Giê-su đang nói với chúng ta về phẩm giá cao quý của mình và về cuộc chiến đấu để giành lấy Nước Trời không? "Nghe" có nghĩa là để cho Lời Chúa chất vấn cuộc đời mình. "Nghe" là để cho Lời Chúa biến đổi con tim sỏi đá của mình thành con tim bằng thịt, một con tim biết yêu thương và khao khát Nước Trời.

Anh chị em thân mến, đoạn Tin Mừng hôm nay là một thông điệp Mùa Vọng tuyệt vời. Chúa Giê-su vinh danh Gio-an Tẩy Giả không phải để chúng ta chỉ dừng lại ở việc chiêm ngưỡng ông, nhưng là để chúng ta học nơi ông bài học về sự khiêm nhường và lòng nhiệt thành. Ông là vĩ đại nhất, nhưng ông biết mình chỉ là người dọn đường. Chúng ta là kẻ nhỏ nhất, nhưng chúng ta được mời gọi sống xứng đáng với phẩm giá cao trọng của những người con trong Nước Trời. Và để sống xứng đáng, chúng ta phải là những người "mạnh sức", những chiến sĩ của Chúa Ki-tô, dám dùng "sức mạnh" của ân sủng để chiến thắng tội lỗi trong mình và góp phần xây dựng Nước Trời ngay tại thế.

Nguyện xin Chúa, qua lời chuyển cầu của Thánh Gio-an Tẩy Giả, vị tiền hô vĩ đại, ban cho chúng ta một đôi tai biết lắng nghe, một trái tim biết khao khát, và một ý chí "mạnh sức" để chiếm đoạt Nước Trời. Xin cho Mùa Vọng này không phải là một mùa chờ đợi thụ động, nhưng là một mùa chiến đấu thiêng liêng, một mùa chúng ta quyết liệt dọn dẹp tâm hồn, san phẳng mọi núi đồi kiêu ngạo, lấp đầy mọi hố sâu của thiếu sót, để xứng đáng đón rước Vua Bình An, Đấng đang đến, không chỉ trong hang đá Bê-lem, mà còn trong chính tâm hồn mỗi chúng ta. Amen.

Lm. Anmai, CSsR

+++++++++

Thứ Sáu Tuần II - Mùa Vọng

KHÔNG NHẢY MÚA, CŨNG CHẲNG ĐẤM NGỰC

https://youtu.be/UMNqGCvlYlc

Tin Mừng

Họ không nghe lời ông Gio-an, cũng chẳng nghe Con Người.

✠Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo thánh Mát-thêu.

16 Khi ấy, Đức Giê-su nói với đám đông rằng : “Tôi phải ví thế hệ này với ai ? Họ giống như lũ trẻ ngồi ngoài chợ gọi lũ trẻ khác, 17 và nói :

‘Tụi tôi thổi sáo cho các anh,
mà các anh không nhảy múa ;
tụi tôi hát bài đưa đám,
mà các anh không đấm ngực khóc than.’

18 Thật vậy, ông Gio-an đến, không ăn không uống, thì thiên hạ bảo : ‘Ông ta bị quỷ ám.’ 19 Con Người đến, cũng ăn cũng uống như ai, thì thiên hạ lại bảo : ‘Đây là tay ăn nhậu, bạn bè với quân thu thuế và phường tội lỗi.’ Nhưng đức Khôn Ngoan được chứng minh bằng hành động.”

KHÔNG NHẢY MÚA, CŨNG CHẲNG ĐẤM NGỰC

Chúng ta đang sống trong những ngày của Mùa Vọng, một mùa của hy vọng, của sự chờ đợi và tỉnh thức. Phụng vụ mời gọi chúng ta dọn đường cho Chúa đến. Nhưng dọn đường như thế nào? Chờ đợi ra sao? Và tỉnh thức để nhận ra điều gì? Đoạn Tin Mừng ngắn ngủi mà chúng ta vừa nghe hôm nay, từ Thánh Mát-thêu, dường như là một lời than thở, một sự thất vọng của Chúa Giê-su khi Ngài nhìn vào "thế hệ này". Ngài đưa ra một hình ảnh thật sống động: hình ảnh lũ trẻ ngồi ngoài chợ. Đó là một hình ảnh vừa ngây thơ, vừa bi thảm, phản ánh một thực tại tâm linh sâu sắc không chỉ của người Do Thái đương thời, mà còn của mọi thế hệ, bao gồm cả thế hệ chúng ta. Chúa Giê-su ví thế hệ của Ngài như một nhóm trẻ con đồng bóng, khó chiều, không ai có thể làm vừa lòng chúng. "Tụi tôi thổi sáo cho các anh, mà các anh không nhảy múa; tụi tôi hát bài đưa đám, mà các anh không đấm ngực khóc than." Đây không chỉ là một trò chơi trẻ con; đây là một dụ ngôn về sự cứng lòng, về một trái tim đã mất khả năng rung cảm trước lời mời gọi của Thiên Chúa.

Hình ảnh khu chợ (agora) trong văn hóa Hy Lạp - La Mã là trung tâm của đời sống công cộng. Đó là nơi mọi người tụ họp, buôn bán, tranh luận, và cũng là nơi trẻ con chơi đùa. Nhưng trong bối cảnh này, khu chợ trở thành một sân khấu bi kịch. Một nhóm trẻ cố gắng khởi xướng trò chơi, chúng mô phỏng lại hai sự kiện trọng đại nhất của đời người: đám cưới và đám tang. "Thổi sáo" là âm nhạc của niềm vui, của hỷ tiệc, của sự sống, của một đám cưới. "Hát bài đưa đám" (ca vãn) là âm điệu của tang tóc, của sự mất mát, của hối tiếc, của sự chết. Đây là hai cực của cảm xúc con người: niềm vui tột độ và nỗi buồn sâu thẳm. Lời mời gọi của nhóm trẻ này là lời mời gọi hãy tham gia vào cuộc sống, hãy rung cảm với thực tại. Nhưng đáp lại là gì? Là sự dửng dưng, sự bất hợp tác, sự khước từ. Nhóm trẻ kia chỉ ngồi nhìn, phán xét, và từ chối tham gia. Chúng không muốn nhảy múa khi nghe tiếng sáo, cũng chẳng buồn đấm ngực khóc than khi nghe bài đưa đám. Chúng là những khán giả trơ ì, những nhà phê bình không bao giờ hài lòng.

Chúa Giê-su cay đắng áp dụng hình ảnh này cho chính dân tộc mình, đặc biệt là các nhà lãnh đạo tôn giáo. Thiên Chúa đã không ngừng gửi đến những sứ điệp của Ngài, bằng nhiều cách thức khác nhau, qua nhiều ngôn sứ khác nhau. Và trong thời đại của Chúa Giê-su, Thiên Chúa đã gửi đến hai nhân vật vĩ đại, hai lời mời gọi rõ ràng nhất, nhưng cả hai đều bị khước từ. Lời mời gọi đầu tiên là "bài đưa đám", và người hát là Gio-an Tẩy Giả. "Thật vậy, ông Gio-an đến, không ăn không uống." Ông là hiện thân của sự sám hối triệt để, tiếng kêu trong hoang địa. Ông sống một đời sống khổ hạnh tột cùng, mặc áo lông lạc đà, ăn châu chấu và mật ong rừng. Ông là lời cảnh báo nghiêm khắc về sự phán xét đang đến gần. Ông mời gọi người ta "đấm ngực khóc than" vì tội lỗi của mình, dìm mình xuống dòng sông Gio-đan như một dấu chỉ của sự thanh tẩy. Thông điệp của ông là lửa, là búa, là sự cấp bách. Ông là Mùa Chay trước khi Chúa Giê-su khai mạc Mùa Vui.

Thế nhưng, "thế hệ này" đã phản ứng ra sao trước lời mời gọi khắc khổ đó? "Thiên hạ bảo: 'Ông ta bị quỷ ám.'" Thay vì nhìn vào thông điệp và sự thật trong lời rao giảng của Gio-an, họ tấn công vào chính con người ông. Họ không thể chấp nhận một vị ngôn sứ quá khác biệt, quá cực đoan. Sự khổ hạnh của ông là một cái gai đâm vào lối sống tiện nghi, giả hình của họ. Nó làm họ khó chịu. Và cách dễ nhất để loại bỏ một thông điệp gây khó chịu là vô hiệu hóa người đưa tin. Họ không tranh luận về lời kêu gọi sám hối; họ chỉ đơn giản gán cho ông cái mác "bị quỷ ám". Bằng cách đó, họ tự cho mình cái quyền được phớt lờ ông, được bịt tai lại trước "bài đưa đám" thống thiết mà Thiên Chúa đang hát cho họ nghe. Họ từ chối đấm ngực, từ chối nhìn nhận thực trạng tội lỗi của mình. Họ đã thất bại trong việc nhận ra thời điểm của sự thanh tẩy.

Nếu "bài đưa đám" thất bại, Thiên Chúa thử một cách khác. Ngài gửi đến chính Con Một của Ngài, và lần này, Ngài không hát bài đưa đám, mà "thổi sáo" cho một vũ điệu của niềm vui. "Con Người đến, cũng ăn cũng uống như ai." Chúa Giê-su là sự tương phản hoàn toàn với Gio-an. Ngài không ở trong hoang địa, Ngài đi vào giữa lòng cuộc đời, vào tận khu chợ. Ngài không "không ăn không uống"; Ngài "ăn và uống". Ngài đến các bữa tiệc, tham dự các đám cưới, như tại Ca-na, nơi Ngài biến nước thành rượu ngon. Ngài ngồi đồng bàn với đủ mọi hạng người. Thông điệp của Ngài không phải là sự phán xét nghiêm khắc, mà là Lòng Thương Xót vô biên. Ngài là tin vui cho người nghèo, là sự giải thoát cho kẻ bị cầm tù, là ánh sáng cho người mù lòa. Ngài là hiện thân của "Triều Đại Thiên Chúa" đã đến gần, một triều đại của yến tiệc, của sự tha thứ, của niềm vui được tìm thấy. Ngài chính là Chàng Rể của đám cưới mới, và Ngài mời gọi mọi người "nhảy múa".

Nhưng một lần nữa, "thế hệ này" lại tìm ra cớ để từ chối. Lần này, lý do hoàn toàn ngược lại. "Thiên hạ lại bảo: 'Đây là tay ăn nhậu, bạn bè với quân thu thuế và phường tội lỗi.'" Nếu Gio-an bị từ chối vì quá khắc khổ, thì Chúa Giê-su bị từ chối vì quá tự do. Nếu Gio-an bị xem là "phi nhân" (bị quỷ ám), thì Chúa Giê-su bị xem là "quá nhân" (tay ăn nhậu). Họ không thể chấp nhận một Thiên Chúa lại gần gũi với con người đến thế, một Thiên Chúa không ngại "lây" mùi tội lỗi. Họ muốn một Đấng Mê-si-a theo khuôn mẫu của họ: một vị vua oai phong, một nhà cách mạng chính trị, hoặc ít nhất là một nhà tu hành giữ luật nghiêm ngặt. Họ không thể chấp nhận một Thiên Chúa lại ngồi ăn với Lê-vi, lại nói chuyện với người phụ nữ Sa-ma-ri, lại để cho một người tội lỗi công khai xức dầu thơm lên chân mình. Sự tự do của Chúa Giê-su, lòng thương xót của Ngài, sự bao dung của Ngài đã trở thành một cớ vấp phạm lớn lao. Họ từ chối "nhảy múa" với vũ điệu của ân sủng.

Câu chuyện bi thảm này không chỉ dừng lại ở thế kỷ thứ nhất. Nó lặp lại trong chính cuộc đời của mỗi chúng ta. "Thế hệ này" chính là tôi, là bạn, mỗi khi chúng ta đóng cửa lòng mình trước những lời mời gọi đa dạng của Thiên Chúa. Chúng ta cũng giống như lũ trẻ đồng bóng ngoài chợ, luôn tìm cớ để không phải đáp lời. Khi Thiên Chúa mời gọi chúng ta qua "bài đưa đám" của Mùa Chay, qua những thử thách, qua những mất mát, qua tiếng nói của lương tâm đòi hỏi phải sám hối, chúng ta có sẵn sàng "đấm ngực khóc than" không? Hay chúng ta cũng tìm cách hợp lý hóa tội lỗi của mình, đổ lỗi cho hoàn cảnh, hoặc gán cho tiếng nói lương tâm là "tiêu cực", "lỗi thời", "khắc nghiệt"? Chúng ta sợ hãi sự thật về bản thân mình. Chúng ta sợ phải đối diện với sự yếu đuối của mình. Chúng ta từ chối tiếng gọi của Gio-an Tẩy Giả trong tâm hồn, tiếng gọi đòi hỏi sự thay đổi, sự cắt tỉa, sự từ bỏ.

Và khi Thiên Chúa "thổi sáo" cho chúng ta, khi Ngài ban cho chúng ta niềm vui, ân sủng, những giây phút bình an, những con người tốt lành, những cơ hội để yêu thương, chúng ta có sẵn sàng "nhảy múa" không? Hay chúng ta lại nghi ngờ? Chúng ta thấy niềm vui của Tin Mừng là quá "đơn giản". Chúng ta thấy Lòng Thương Xót của Chúa là quá "dễ dãi". Chúng ta tự đặt ra những rào cản cho ân sủng. Chúng ta nói: "Tôi không xứng đáng", hoặc "Chuyện này khó tin quá". Hoặc tệ hơn, chúng ta nhìn những người đang vui hưởng ân sủng (những "người tội lỗi" được tha thứ) với con mắt xét đoán, giống như người anh cả trong dụ ngôn Đứa con hoang đàng. Chúng ta không thể chấp nhận một Thiên Chúa "ăn nhậu" với phường tội lỗi, một Thiên Chúa yêu thương vô điều kiện. Chúng ta muốn một Thiên Chúa thưởng phạt công minh theo tiêu chuẩn của con người, chứ không phải một Thiên Chúa yêu thương đến điên cuồng. Chúng ta từ chối vũ điệu của lòng thương xót.

Sự cứng lòng của "thế hệ này" xuất phát từ đâu? Nó xuất phát từ một trái tim kiêu ngạo, một trái tim đã tự mình định nghĩa Thiên Chúa phải như thế nào. Họ có một hình ảnh cố định về Đấng Mê-si-a, và cả Gio-an lẫn Chúa Giê-su đều không khớp với hình ảnh đó. Gio-an thì quá khổ hạnh, Chúa Giê-su thì quá tự do. Gio-an thì quá xa cách con người, Chúa Giê-su thì quá gần gũi tội nhân. Họ không tìm kiếm Thiên Chúa; họ tìm kiếm sự xác nhận cho những định kiến của mình. Họ không muốn Thiên Chúa thật; họ muốn một vị thần do chính họ tạo ra, một vị thần dễ bảo, dễ đoán, và quan trọng nhất là, không đòi hỏi họ phải thay đổi. Họ là những đứa trẻ muốn tự mình điều khiển trò chơi, muốn tự mình "thổi sáo" và "hát bài đưa đám" theo ý mình, và bắt Thiên Chúa phải "nhảy múa" hay "khóc than" theo nhịp điệu của họ.

Chúa Giê-su kết thúc bài giảng của mình bằng một câu nói vừa bí ẩn vừa mạnh mẽ: "Nhưng đức Khôn Ngoan được chứng minh bằng hành động." (Có bản dịch là: "Nhưng Đức Khôn Ngoan đã được biện minh bằng chính con cái mình.") Đức Khôn Ngoan ở đây là ai? Chính là Kế hoạch cứu độ của Thiên Chúa, là chính Chúa Giê-su, Đấng là "Sự Khôn Ngoan của Thiên Chúa" (1 Cr 1:24). Chúa Giê-su đang nói rằng: Các ông có thể phán xét, chỉ trích, gán mác cho cả Ta lẫn Gio-an. Các ông có thể từ chối mọi lời mời gọi. Nhưng sự thật không phụ thuộc vào ý kiến của các ông. Sự Khôn Ngoan của Thiên Chúa vẫn cứ hành động, và kết quả của nó sẽ tự nó lên tiếng. "Hành động" (công trình) của Đức Khôn Ngoan chính là những con người được biến đổi. Dù các nhà lãnh đạo từ chối, thì những người thu thuế và phường tội lỗi lại tin Gio-an (Mt 21:32). Dù các kinh sư và Pha-ri-sêu khinh miệt, thì những người nghèo khổ, bệnh tật, bị quỷ ám lại chạy đến với Chúa Giê-su và được chữa lành.

"Hành động" của Đức Khôn Ngoan là một Lê-vi bỏ bàn thu thuế để đi theo Chúa. "Hành động" của Đức Khôn Ngoan là một Ma-đê-lê-na được giải thoát khỏi bảy quỷ. "Hành động" của Đức Khôn Ngoan là một Gia-kêu trèo lên cây và sau đó quyết định đền bù gấp bốn lần. Đây chính là sự biện minh của Thiên Chúa. Thiên Chúa không cần sự chấp thuận của "thế hệ này". Kế hoạch của Ngài vẫn tiến về phía trước, và hoa trái của nó là bằng chứng không thể chối cãi. Đức Khôn Ngoan không được chứng minh bằng lý lẽ triết học hay sự tán đồng của đám đông, mà bằng những cuộc đời được cứu chuộc, những trái tim được chữa lành, những con người tìm lại được phẩm giá. Dù người ta có từ chối "nhảy múa" hay "đấm ngực", thì Thiên Chúa vẫn cứ "thổi sáo" Lòng Thương Xót và "hát bài đưa đám" kêu gọi sám hối. Và những ai có lòng khiêm nhường, những "con cái" thật sự của Đức Khôn Ngoan, sẽ nhận ra và đáp lời.

Mùa Vọng này, lời Chúa chất vấn chúng ta một cách gay gắt. Chúng ta thuộc nhóm trẻ nào ngoài chợ? Chúng ta là những nhà phê bình đứng bên lề, hay là những người tham gia vào trò chơi của Thiên Chúa? Chúng ta có đang đóng khung Thiên Chúa trong những kỳ vọng nhỏ bé của mình không? Chúng ta có đang đòi hỏi Ngài phải đến theo cách chúng ta muốn, vào thời điểm chúng ta chọn, và qua những con người chúng ta chấp nhận? Hay chúng ta sẵn sàng để cho Ngài làm chúng ta ngạc nhiên? Mùa Vọng là mùa của sự ngạc nhiên. Ngạc nhiên trước một Thiên Chúa chọn cách "khổ hạnh" của Gio-an, đòi hỏi chúng ta phải vào hoang địa của thinh lặng để chất vấn lại cuộc đời. Và ngạc nhiên hơn nữa, trước một Thiên Chúa chọn cách "ăn uống" của Chúa Giê-su, hạ mình làm một hài nhi trong máng cỏ, trở nên gần gũi với chúng ta trong tấm bánh Thánh Thể, và đồng bàn với chúng ta trong chính cuộc đời lấm lem này.

Để sống Mùa Vọng đích thực, chúng ta cần cả hai: chúng ta cần biết "đấm ngực khóc than" và cần biết "nhảy múa". Chúng ta cần nghe "bài đưa đám" của Gio-an để nhận ra sự cần thiết phải hoán cải, phải dọn dẹp tâm hồn, phải chặt bỏ những gì là cong queo, lấp đầy những gì là hố sâu. Sự sám hối không phải là một cảm xúc tiêu cực, mà là một hành vi giải phóng, một sự thành thật cần thiết để có chỗ cho Chúa đến. Nếu không có sự "đấm ngực" của Gio-an, chúng ta sẽ không bao giờ trân trọng tiếng "sáo" của Chúa Giê-su. Chúng ta sẽ coi Lòng Thương Xót của Ngài là điều rẻ tiền, là điều mặc nhiên.

Và đồng thời, chúng ta cần nghe "tiếng sáo" của Hài Nhi Giê-su. Tiếng sáo của Ngài là niềm vui của ân sủng, là sự bình an mà thế gian không thể ban tặng. Ngài đến không phải để kết án, mà để cứu độ. Ngài đến để "ăn uống" với chúng ta, để chia sẻ thân phận con người của chúng ta. Khi chúng ta cảm nhận được tình yêu đó, chúng ta không thể không "nhảy múa". Niềm vui Kitô giáo không phải là sự hời hợt, mà là một niềm vui sâu thẳm, một vũ điệu phát xuất từ một trái tim đã được tha thứ, đã được yêu thương. Đó là niềm vui của những người tội lỗi biết mình được Chúa viếng thăm.

Xin cho Mùa Vọng này, chúng ta đừng là những khán giả khó tính ngoài chợ. Xin cho chúng ta một trái tim biết lắng nghe, một tâm hồn biết rung cảm. Xin cho chúng ta can đảm để "đấm ngực" trước sự thật về tội lỗi của mình, và cũng xin cho chúng ta một niềm vui trẻ thơ để "nhảy múa" trước Lòng Thương Xót vô biên của Chúa. Xin cho chúng ta nhận ra Đức Khôn Ngoan đang hành động trong cuộc đời mình, qua cả những tiếng sáo lẫn những bài đưa đám, để rồi chính cuộc đời chúng ta trở thành một "hành động" chứng minh cho tình yêu của Thiên Chúa.

Lm. Anmai, CSsR