Yêu thương vượt trên công bình
- CN, 15/06/2025 - 06:14
- Lm Anmai, CSsR
YÊU THƯƠNG VƯỢT TRÊN CÔNG BÌNH – SỨ ĐIỆP CỦA NƯỚC TRỜI
Thưa cộng đoàn phụng vụ thân mến,
Bài Tin Mừng theo thánh Mát-thêu hôm nay (Mt 5,38-42) là một phần trong Bài Giảng Trên Núi – giáo huấn vĩ đại của Chúa Giêsu về lối sống mới mà Người công bố cho những ai đi theo Người, cho những ai thuộc về Nước Trời. Trong bài Tin Mừng này, Chúa Giêsu đưa ra một lời dạy cực kỳ cấp tiến và gây chấn động đối với người Do Thái thời bấy giờ: “Đừng chống cự người ác… Ai vả má bên phải, hãy giơ cả má bên trái”. Đây không chỉ là một chỉ dẫn về thái độ nhân bản, mà là một cuộc đảo lộn mọi nguyên tắc phản ứng tự nhiên của con người, một lời mời gọi sống trong một trật tự mới – trật tự của Tình yêu vượt trên công bình, của lòng bao dung thắng vượt bạo lực. Và đó chính là nền tảng của đời sống người Kitô hữu trong mọi thời đại, đặc biệt là hôm nay, giữa thế giới đầy mâu thuẫn, xung đột và bất khoan dung.
Từ thời Cựu Ước, luật công bình “mắt đền mắt, răng đền răng” được coi là nền tảng để duy trì trật tự xã hội. Thật vậy, trong một thế giới mà quyền lực thường thắng thế và bạo lực bị lạm dụng, thì luật “ăn miếng trả miếng” lại trở thành một giới hạn giúp kiềm chế sự trả thù không có điểm dừng. Luật đó, theo một nghĩa nào đó, còn có tính cách nhân đạo: không ai được trả thù quá mức điều mình đã phải chịu. Nhưng Đức Giêsu không đến để bãi bỏ luật ấy, mà Người đến để kiện toàn bằng cách đặt nó vào trong một ánh sáng hoàn toàn khác – ánh sáng của tình yêu vô điều kiện, tình yêu của Thiên Chúa dành cho nhân loại.
Người không chỉ dạy chúng ta tha thứ, nhưng còn dạy từ bỏ quyền trả thù, từ bỏ thói quen tự vệ bằng bạo lực, và đặc biệt là dạy chúng ta bẻ gãy chu kỳ của hận thù bằng tình yêu tích cực và vị tha. Những lời của Chúa Giêsu nghe có vẻ “khó nuốt” đối với lý trí con người. Làm sao có thể giơ má trái cho người vừa mới vả vào má phải? Làm sao có thể để cho người ta lấy cả áo ngoài khi đã bị lấy mất áo trong? Làm sao có thể đi thêm một dặm nữa với kẻ đã bắt mình đi một dặm đầu tiên?
Nhưng nếu chúng ta nhìn kỹ hơn, ta sẽ thấy Chúa Giêsu không dạy người môn đệ của mình sống một cách nhu nhược, bị động hay để người khác chà đạp nhân phẩm. Trái lại, Người mời gọi ta sống một tình yêu chủ động, tự do, và lên tiếng bằng sự tha thứ để khẳng định một nhân cách mạnh mẽ và cao cả hơn sự dữ. Việc giơ má còn lại không có nghĩa là chấp nhận sự nhục mạ, nhưng là từ chối để sự dữ điều khiển hành động của mình. Việc cho đi cả áo ngoài không có nghĩa là chấp nhận mất mát, nhưng là lột bỏ tính sở hữu ích kỷ. Việc đi thêm một dặm không phải là chiều theo áp bức, nhưng là bẻ gãy ý định thống trị bằng sự phục vụ tự do. Tất cả những điều này làm nổi bật giá trị cốt lõi của Tin Mừng: tình yêu không biên giới, tha thứ không điều kiện, và tự do nội tâm khỏi mọi ràng buộc thù hận.
Lời dạy của Đức Giêsu hôm nay mang tính cách mạng trong cách hiểu về công lý. Công lý của loài người là trả về cho mỗi người điều họ xứng đáng – đó là công lý của sự đo lường. Nhưng công lý của Nước Trời không chỉ là sự đo lường, mà là lòng thương xót. Thiên Chúa không xử với chúng ta theo tội lỗi của chúng ta, cũng không trả đũa theo cách loài người đối xử với nhau. Ngài cho mưa xuống trên cả người lành và kẻ dữ, cho mặt trời mọc trên người công chính và người bất chính. Vì vậy, người môn đệ của Đức Kitô cũng được mời gọi sống vượt trên công lý hình thức, để tiến đến công lý của tình thương, của tha thứ và trao ban. Đó không phải là điều dễ, nhưng đó là con đường của sự sống đích thực.
Trong bối cảnh xã hội hôm nay, bài Tin Mừng này vang lên như một lời mời tha thiết và cấp bách. Chúng ta đang sống trong một thế giới ngày càng mất phương hướng về giá trị luân lý: bạo lực gia tăng, con người dễ dàng xúc phạm, lăng mạ nhau trên mạng xã hội; các mối quan hệ đổ vỡ vì thiếu kiên nhẫn, thiếu bao dung. Lối sống của con người hôm nay thường phản ứng theo bản năng: ăn miếng trả miếng, sỉ nhục để đáp lại sỉ nhục, lăng mạ để tự vệ nhân phẩm mình. Nhưng chính trong thế giới như thế, người Kitô hữu càng phải làm chứng cho một lối sống khác – lối sống của sự hiền lành, bao dung và yêu thương kẻ thù.
Hãy tưởng tượng nếu mọi Kitô hữu đều sống như lời Chúa Giêsu dạy hôm nay: không ai còn nói lời cay độc để trả đũa lời xúc phạm; không ai lấy của người khác để đòi lại cái mình đã mất; không ai toan tính trả thù để làm dịu đi nỗi uất hận trong lòng. Thay vào đó, tất cả đều sống bằng sự tha thứ, bằng lòng quảng đại và bằng sự dấn thân cho người khác dù họ không xứng đáng – thì thế giới này sẽ thay đổi biết bao!
Sự “đi một dặm nữa” trong đời sống hôm nay có thể là thêm một lời an ủi cho người đang đau khổ dù chính họ từng làm tổn thương ta; có thể là sự nhẫn nại với một người bạn khó chịu dù họ không hề thay đổi; có thể là sự rộng lòng tha thứ cho một người thân đã lỡ làm ta đau. Những hành động ấy không ai ép buộc ta, nhưng chính tình yêu của Đức Kitô trong ta thúc đẩy ta hành động như vậy. Và đó chính là con đường của Tin Mừng, con đường của thập giá, con đường đưa đến phục sinh.
Chúa Giêsu không chỉ giảng dạy những điều ấy bằng lời nói, mà chính Người đã sống trọn vẹn điều đó trên thập giá. Khi bị kết án bất công, bị lăng nhục và đánh đòn, Chúa Giêsu không hề phản kháng; khi bị lột áo, bị ép vác thập giá, Người đã im lặng và đi trọn con đường yêu thương. Trên đồi Can-vê, Người không nguyền rủa kẻ giết mình, nhưng cầu xin: “Lạy Cha, xin tha cho họ vì họ không biết việc họ làm.” (Lc 23,34). Đó chính là hiện thân sống động của lời dạy hôm nay: “Đừng chống cự người ác, hãy cho ai xin, và đi thêm một dặm nữa”.
Như thế, bài Tin Mừng hôm nay không chỉ là một lối sống luân lý tốt đẹp, nhưng là căn tính của người môn đệ Đức Kitô. Nếu chúng ta sống như thế, chúng ta không chỉ trở nên giống Thầy Giêsu, mà còn góp phần biến đổi thế giới này từ thù hận thành hòa giải, từ chia rẽ thành hiệp nhất, từ đố kỵ thành yêu thương.
Thưa cộng đoàn phụng vụ,
Giữa một thế giới đặt quyền lợi lên trên hết, liệu chúng ta có thể sống như những người không còn quy chiếu mọi hành động về mình, nhưng luôn sống trong ánh sáng của tình yêu Thiên Chúa? Liệu chúng ta có thể tha thứ cho người từng xúc phạm mình, hay ít là thôi không nuôi lòng oán hận? Liệu chúng ta có dám cho đi những gì mình có, không phải vì người ta đáng nhận, mà vì mình muốn sống giống như Đấng đã ban tất cả cho mình? Những câu hỏi ấy không dễ trả lời, nhưng chúng là những cánh cửa đưa ta bước vào mầu nhiệm Tình yêu.
Có lẽ nhiều người trong chúng ta từng kinh nghiệm rằng tha thứ không phải là hành động của cảm xúc, mà là quyết định của đức tin. Khi chúng ta không còn muốn trả thù, khi chúng ta biết bỏ qua cho người làm ta tổn thương, khi chúng ta sẵn sàng nhường nhịn, giúp đỡ, trao ban – thì đó là lúc ân sủng Chúa hoạt động mạnh mẽ trong ta. Không phải sức con người, nhưng là sức mạnh Thần Khí – Đấng ban cho ta khả năng yêu như Chúa Giêsu đã yêu.
Kết thúc bài giảng hôm nay, chúng ta hãy xin Chúa cho mỗi người có thể sống đúng như Tin Mừng dạy. Xin cho chúng ta biết tha thứ không mỏi mệt, biết yêu thương cả người khó yêu thương nhất, và biết tin rằng sống theo con đường Chúa dạy, dù có thiệt thòi trước mắt, nhưng sẽ dẫn đến phần thưởng lớn lao trong Nước Trời. Xin cho mỗi người chúng ta, từ gia đình đến cộng đoàn, trở nên men yêu thương trong xã hội đầy giận dữ, trở nên ánh sáng hòa bình giữa thế giới đang u ám vì thù hận.
Và xin Chúa Kitô – Đấng đã đi thêm không chỉ một dặm mà là toàn bộ hành trình Thập Giá vì yêu nhân loại – đồng hành và nâng đỡ chúng ta từng bước trên con đường yêu thương đến cùng. Amen.
Lm. Anmai, CSsR
++++++++++++++
TIẾP XÚC VỚI ĐIỀU GÌ ĐÓ HÀNG NGÀY, ĐIỀU ĐÓ LÂU DẦN SẼ TRỞ THÀNH BẠN - Vài lời ngày 15 tháng 6 – Lm. Anmai, CSsR
Tôi luôn tin rằng con người ta giống như một tấm gương: những gì ta chiếu vào sẽ phản hồi lại chính ta. Vì vậy, tôi trân trọng và tìm kiếm mọi nguồn năng lượng tích cực quanh mình. Khi tâm hồn được nuôi dưỡng bởi hi vọng và lạc quan, mỗi buổi sáng thức dậy trở nên nhẹ nhõm hơn, dù cuộc sống có đôi lúc khắc nghiệt. Năng lượng tích cực không phải thứ ta có thể mua bán hay đạt được bằng những thành tựu bên ngoài; nó là hơi thở mát lành len lỏi vào từng ngóc ngách của trái tim, giúp ta vững vàng trước phong ba.
Khác với sự ồn ào của thế giới, tính cách hiền lành và tử tế mang đến cho người đối diện cảm giác an yên. Khi tôi gặp gỡ những người sống chậm rãi, đôi mắt họ ánh lên sự tĩnh tại và bao dung; lời họ nói ra không vội vã, không khoe khoang. Sự tử tế ấy không phải chỉ thể hiện qua những cử chỉ to tát, mà có thể đơn giản là một nụ cười chào hỏi, là sự chờ đợi kiên nhẫn, là bàn tay chìa ra khi ta cần giúp đỡ. Chính những điều nhỏ bé ấy làm nên sự ấm áp, khiến người khác muốn ở lại gần thêm, như chim tìm về tổ sau cơn bão.
Có một câu nói rất giản dị nhưng sâu sắc:
“Nếu bạn tiếp xúc với điều gì đó hàng ngày, điều đó lâu dần sẽ trở thành bạn.”
Những lời ấy như chiếc la bàn chỉ lối, nhắc nhở tôi chọn bạn đồng hành, chọn môi trường sinh hoạt và cả thói quen tư duy một cách cẩn trọng. Nếu ta dành thời gian cho những thông tin tiêu cực, cho những lời đàm tiếu vô ích, thì chỉ cần vài tháng hay vài năm, tâm hồn ta sẽ chai sạn, đôi mắt mờ đi hy vọng, và trái tim khép lại những cánh cửa yêu thương. Ngược lại, khi ta để cho lòng mình thường xuyên tiếp xúc với tình yêu, sự cảm thông, niềm vui chân thành, chính ta sẽ dần trở nên nhân hậu, quảng đại và biết trân trọng sự sống.
Xung quanh ta có biết bao lựa chọn: mạng xã hội với dòng chảy tin tức ập đến liên tục, những mối quan hệ xã giao nhiều khi hời hợt, thậm chí mang tính vụ lợi. Việc duy trì thói quen “đọc một câu chuyện hay mỗi sáng”, “gửi một lời chúc an lành đến bạn bè”, hay “giúp đỡ người lạ một cách vô điều kiện” đôi khi trở nên xa xỉ. Nhưng chính những thói quen giản đơn ấy lại là nền tảng vững chãi, gầy dựng nên nhân cách bền bỉ, giúp ta sống đúng với niềm tin về một thế giới tử tế.
Tôi từng chứng kiến sự thay đổi kỳ diệu ở một người bạn sau khi cô quyết định dành nửa giờ mỗi ngày để ghi nhận ba điều tích cực đã xảy ra trong ngày. Ban đầu, cô chỉ ghi vội vàng, nhưng dần dà, việc tìm kiếm điều tốt đẹp trở thành niềm vui, giúp cô nhìn thế giới bằng con mắt trìu mến hơn. Thói quen nhỏ ấy không chỉ làm cho cô lạc quan, mà còn khiến những người xung quanh cảm nhận được niềm tin sống mãnh liệt. Đó chính là minh chứng sống động cho câu nói “tiếp xúc với điều gì đó hàng ngày, điều đó lâu dần sẽ trở thành bạn”.
Không phải ngẫu nhiên mà các triết gia cổ đại khuyên mỗi người nên cân nhắc kỹ lưỡng trước khi chấp nhận bất cứ thói quen nào. Dẫu bận rộn mải miết, chúng ta vẫn cần những khoảng lặng: để nghe bản thân đập; để cảm nhận hơi ấm của người bạn, của cha mẹ; để nhận ra tiếng chim ngoài khung cửa buổi sớm mai. Chính trong khoảnh khắc giây bản ngã tĩnh lặng ấy, ta thấy rõ giá trị của sự hiền lành và tử tế, thấy rõ mục đích của năng lượng tích cực: không phải để tô hồng hiện thực, mà để ta có đủ sức mạnh mà sống trung thực, đầy cảm thông.
Và nếu sau cùng, ta nhận ra rằng bản thân đã trở thành người mang lại niềm vui, sự an ủi cho người khác, thì đó chính là phần thưởng lớn lao nhất. Bởi tình yêu và lòng tử tế khi đã thấm vào máu thịt, không còn là thứ ta phải cưỡng ép, mà là hơi thở tự nhiên, trọn vẹn. Như mây trời rộng lớn không hẹn ngày mai, như núi đá sừng sững không cần khoe sắc, năng lượng tích cực và tâm hồn hiền lành sẽ vững vàng, tỏa ánh sáng bền bỉ cho chính ta và cho những ai may mắn được chạm đến.
TIẾP XÚC VỚI ĐIỀU GÌ ĐÓ HÀNG NGÀY, ĐIỀU ĐÓ LÂU DẦN SẼ TRỞ THÀNH BẠN - Vài lời ngày 15 tháng 6 – Lm. Anmai, CSsR
Chia sẻ Lễ Chúa Ba Ngôi - Lm. Anmai, CSsR
10 bài suy niệm Lời Chúa Chúa Nhật Ba Ngôi (của Lm. Anmai, CSsR)
https://ducmemangden.net/10-bai-suy-niem-loi-chua-chua-nhat-ba-ngoi-cua-lm-anmai-cssr.html
MỘT CHÚA BA NGÔI- HÀNH TRÌNH ĐỨC TIN VÀ Ý NGHĨA SÂU XA Chuyện bên ly cà phê sáng - VƯỢT QUA KHÓ KHĂN VÀ SỐNG VỚI NIỀM HY VỌNG- Lm. Anmai, CSsR