Phúc thật và khốn thật: Tin Mừng nghịch lý mở ra con đường sự sống

10  19  X  Thứ Tư Tuần XXIII Thường Niên.

Cl 3,1-11; Lc 6,20-26.

Lc 6,20-26

Đức Giê-su ngước mắt lên nhìn các môn đệ và nói:

“Phúc cho anh em là những kẻ nghèo khó,

vì Nước Thiên Chúa là của anh em.

“Phúc cho anh em là những kẻ bây giờ đang phải đói,

vì Thiên Chúa sẽ cho anh em được no lòng.

“Phúc cho anh em là những kẻ bây giờ đang phải khóc,

vì anh em sẽ được vui cười.

“Phúc cho anh em khi vì Con Người mà bị người ta oán ghét, khai trừ, sỉ vả và bị xoá tên như đồ xấu xa. Ngày đó, anh em hãy vui mừng nhảy múa, vì này đây phần thưởng dành cho anh em ở trên trời thật lớn lao. Bởi lẽ các ngôn sứ cũng đã từng bị cha ông họ đối xử như thế.

“Nhưng khốn cho các ngươi là những kẻ giàu có, vì các ngươi đã được phần an ủi của mình rồi.

“Khốn cho các ngươi, hỡi những kẻ bây giờ đang được no nê, vì các ngươi sẽ phải đói.

“Khốn cho các ngươi, hỡi những kẻ bây giờ đang được vui cười, vì các ngươi sẽ phải sầu khổ khóc than.

“Khốn cho các ngươi khi được mọi người ca tụng, vì các ngôn sứ giả cũng đã từng được cha ông họ đối xử như thế.

Phúc thật và khốn thật: Tin Mừng nghịch lý mở ra con đường sự sống

Bài Tin Mừng hôm nay (Lc 6,20-26) là một trong những lời giảng dạy sâu sắc và đầy nghịch lý nhất của Đức Giêsu. Tại đó, Ngài đã công bố những “Mối Phúc” và những lời “Khốn thay” – không như một bản liệt kê luân lý khô khan, nhưng như một cuộc lật ngược trật tự của thế gian, mạc khải về cách nhìn của Thiên Chúa vốn hoàn toàn khác với suy nghĩ con người. Đây chính là “Tin Mừng” – nhưng là một Tin Mừng thách đố, một Tin Mừng không chiều theo cái nhìn của thế gian, mà mở ra một chân trời mới cho những ai biết sống bằng đức tin và đặt hy vọng vào Thiên Chúa.

Trước hết, Đức Giêsu ngước mắt nhìn các môn đệ – nghĩa là Ngài đang nói trực tiếp với những người đã chọn đi theo Ngài, những người đang sống giữa thế gian nhưng không thuộc về thế gian. Ngài công bố: “Phúc cho anh em là những kẻ nghèo khó, vì Nước Thiên Chúa là của anh em.” Không phải là phúc vì nghèo đói vật chất, nhưng là phúc cho những ai sống với một tâm hồn nghèo – tức là không cậy dựa vào của cải, quyền lực hay địa vị, nhưng biết cậy trông nơi Thiên Chúa và sống hoàn toàn lệ thuộc vào lòng thương xót của Ngài. Những người như thế, dù sống trong cảnh thiếu thốn, nhưng lại sở hữu kho tàng vô giá: chính Nước Trời.

Tiếp đến, Đức Giêsu nói: “Phúc cho anh em là những kẻ bây giờ đang phải đói, vì Thiên Chúa sẽ cho anh em được no lòng.” Cơn đói mà Chúa nói đến không chỉ là đói cơm bánh, nhưng còn là cơn đói sự thật, công lý và tình yêu – những giá trị mà thế gian thường lãng quên hoặc cố tình che giấu. Những ai đang khao khát điều thiện, đang chờ đợi một thế giới công bằng hơn, nhân ái hơn – chính họ là những người đang được hứa ban no thỏa bởi Thiên Chúa, Đấng công chính.

“Phúc cho anh em là những kẻ bây giờ đang phải khóc, vì anh em sẽ được vui cười.” Những giọt nước mắt vì đau khổ, mất mát, cô đơn hay bị áp bức sẽ không bị Thiên Chúa bỏ quên. Thiên Chúa không dập tắt lời than van, nhưng Ngài lắng nghe, cảm thương và sẽ lau khô mọi giọt lệ. Nỗi buồn hôm nay, nếu được dâng lên trong lòng tin tưởng, sẽ biến thành niềm vui mai sau – niềm vui không ai có thể lấy mất.

Và đỉnh cao là lời tuyên bố: “Phúc cho anh em khi vì Con Người mà bị người ta oán ghét, khai trừ, sỉ vả và bị xoá tên như đồ xấu xa.” Đây là một chân lý khó chấp nhận: bị khinh miệt, bị loại trừ, bị hiểu lầm vì sống theo Tin Mừng – lại là phúc sao? Nhưng đúng thế! Bởi vì khi sống theo Chúa, chúng ta chấp nhận bước vào con đường của Thập Giá – con đường mà các ngôn sứ xưa kia đã đi, con đường mà chính Đức Giêsu đã đi đến cùng. Và cũng chính trên con đường ấy, chúng ta được nên giống Chúa, được hiệp thông sâu xa với Ngài, và được hứa ban phần thưởng lớn lao trên trời.

Nhưng Đức Giêsu không dừng lại ở những lời chúc phúc. Ngài tiếp tục với những lời “Khốn thay”, như một tiếng chuông cảnh tỉnh dành cho những ai đang sống an toàn trong sự giàu sang, no nê, vui cười và được người đời ca tụng. “Khốn cho các ngươi là những kẻ giàu có, vì các ngươi đã được phần an ủi của mình rồi.” Sự giàu sang không bị lên án vì chính nó, nhưng bị khốn nếu nó làm cho con người khép lại, tự mãn, và không còn khát khao Thiên Chúa. Khi của cải trở thành cái đích và làm mờ lối về Nước Trời, thì sự giàu có ấy sẽ trở nên tai họa.

Tương tự, “khốn thay những kẻ đang no nê, đang vui cười, và được người đời ca tụng.” Những hình ảnh ấy diễn tả lối sống hưởng thụ, dửng dưng với nỗi đau của người khác, chỉ biết tìm kiếm sự hài lòng cho bản thân mà không sống vì người khác. Lời cảnh báo của Đức Giêsu không phải là lời đe dọa, nhưng là tiếng gọi tỉnh thức, để chúng ta không sống mê ngủ trong ảo tưởng của hạnh phúc trần thế, nhưng quay về với điều thực sự đem lại sự sống vĩnh cửu.

Anh chị em thân mến, Lời Chúa hôm nay đặt chúng ta trước một chọn lựa rõ ràng: chọn sống theo “Phúc thật” hay sống theo “Khốn thật”. Phúc thật là con đường nghịch lý, trái với tiêu chuẩn thế gian, nhưng lại dẫn đến sự sống đời đời. Khốn thật là con đường dễ dãi, hợp với lẽ thường, nhưng lại là cái bẫy của sự tự mãn và lãng quên Thiên Chúa. Để sống Phúc thật, chúng ta cần có một tâm hồn khiêm nhường, biết nhìn ra giới hạn của mình, và luôn mở lòng để cho ân sủng Chúa thấm vào. Sống Phúc thật là chấp nhận một lối sống ngược dòng – không chạy theo tiền bạc, không thờ lạy danh vọng, không lấy sự vui thú chóng qua làm mục tiêu tối hậu. Sống Phúc thật là dám nghèo để giàu trước mặt Thiên Chúa, dám khóc vì đau khổ của người khác, dám chịu đói vì công lý, và dám bị khước từ vì sống thật giữa một thế giới thích giả tạo.

Trong đời sống hằng ngày, mỗi người chúng ta đều có thể sống tinh thần Phúc thật theo hoàn cảnh riêng mình. Người mẹ nghèo hy sinh cho con cái, người cha lương thiện giữa những cám dỗ bất công, người trẻ dám sống chân thành trong một môi trường giả trá, người già bệnh tật nhưng vẫn âm thầm cầu nguyện – tất cả đều có thể là những người đang sống Phúc thật. Họ có thể không nổi bật, không được tung hô, nhưng họ đang gieo những hạt giống của Nước Trời giữa lòng thế giới.

Giáo dân hôm nay không chỉ được mời gọi đến nhà thờ để dự lễ, mà còn được mời gọi đem Phúc thật về với gia đình, trường học, xóm làng và nơi làm việc. Đừng sợ khi mình nghèo – nếu mình sống lương thiện và tin tưởng vào Chúa. Đừng lo khi mình thiệt thòi – nếu điều mình làm là vì sự thật và tình yêu. Đừng nản lòng khi bị hiểu lầm hay bị loại trừ – nếu đó là giá phải trả cho việc trung thành với Tin Mừng. Hãy để đời sống của mình trở thành bằng chứng rằng Nước Trời không phải là một lý tưởng xa vời, nhưng đang khởi sự ngay hôm nay, ngay giữa lòng thế giới này, nơi những người dám sống theo lẽ thật.

Xin Chúa ban cho chúng ta lòng can đảm để bước theo Đức Giêsu – Đấng đã sống trọn vẹn các Mối Phúc và đã mang lấy Thập Giá để cứu độ trần gian. Xin Ngài cho chúng ta biết chọn con đường hẹp – con đường yêu thương, phục vụ và trung tín – để rồi mai sau, chúng ta cũng được chung hưởng niềm vui muôn đời trong Nước Trời, nơi không còn khóc lóc, đói khát, hay bị loại trừ, nhưng là nơi dành cho những ai biết đặt hy vọng nơi Thiên Chúa. Amen.

Lm. Anmai, CSsR