Các linh hồn trong luyện ngục
- T5, 30/10/2025 - 06:54
- Phạm Văn Trung
CÁC LINH HỒN TRONG LUYỆN NGỤC
Chúng ta quý trọng mọi tín điều của Đức Tin Công Giáo thánh thiện của chúng ta. Mỗi tín điều là một món quà từ Thiên Chúa, một “viên ngọc vô giá” (Mt 13:46). Mỗi câu trong thánh thư, Tân Ước cũng như Cựu Ước, đều thánh thiêng. Trong Cựu Ước, chúng ta có Thánh Vịnh. Đọc Thánh vịnh là một niềm vui, một sự an ủi khi suy ngẫm, một thách đố để nâng tầm chúng ta lên và cho chúng ta sự tự tin; Thánh Vịnh là phần mở đầu cho các Mối Phúc. Không có cách nào một người “có thiện chí” có thể đọc Thánh Vịnh và Tin Mừng mà không tin rằng đây là “Lời” của Thiên Chúa.
Ngược lại, Luyện ngục, đối với chúng ta, là tín điều thử thách nhất trong Đức tin của chúng ta, thậm chí còn thử thách hơn cả tín điều “không có sự cứu rỗi ngoài Giáo hội”. Không phải đối với những tội nhân nghiêm trọng hối cải vào cuối đời, mà đối với những người Công giáo trung thành phải chịu đau khổ khủng khiếp trước khi chết. Đúng vậy, một số người trong đó, chỉ Chúa mới biết, chúng ta không thể biết, chịu sự thanh luyện của họ ở trần gian này trước khi chết. Nhưng hầu hết mọi người không chỉ chịu đau khổ ở trần gian này mà họ sẽ còn chịu đau khổ nhiều hơn nữa ở Luyện ngục. Sự thật đó là một thử thách đối với đức tin của chúng ta. Một thử thách mà chúng ta đón nhận và hoàn toàn chấp nhận.
Cái chết đã đủ khủng khiếp rồi. Nếu không có Thập giá của Chúa Kitô, cái chết là điều vô lý. Sẽ không có ai được cứu. Nhưng tại sao lại có một bản án nghiêm khắc như vậy? Chúng ta không biết. Chúa muốn như vậy. Thế là đủ. Ngay cả ôm ấp trong lòng một câu hỏi dù do dự về việc đó, dưới góc độ tội lỗi, cũng bộc lộ sự kiêu ngạo của một thụ tạo, vốn không là gì cả, mà dám đối đầu với Đấng Toàn năng, Công bằng và Thương xót. Chúng ta có thể hiểu được đôi chút về cái chết và tội lỗi khi nghĩ về Cuộc Khổ nạn, đặc biệt là Cơn Hấp Hối Vườn Cây Dầu. Mọi thứ về Cuộc Thương Khó đều giúp chúng ta hiểu được đôi chút về sự xúc phạm khủng khiếp của tội lỗi, về việc một thụ tạo quay lưng lại với một Thiên Chúa yêu thương.
Nhưng, điều đó vẫn không giúp chúng ta hiểu về Luyện ngục đối với một người có Đức tin và biết ăn năn, và có thể được hưởng những nghi lễ cuối cùng, lại phải trải qua sự dày vò đau đớn, kéo dài, và bị từ chối vào thiên đàng ngay lập tức. Đọc một số mặc khải về Luyện ngục thì thật đáng sợ. Và nên như vậy.
Thánh Catarina thành Genoa cho chúng ta một sự hiểu biết quân bình hơn trong các tác phẩm của thánh nữ, trong đó ngài nói rằng các linh hồn trong Luyện ngục, những người mà thánh nhân đã giao tiếp, có một niềm vui vượt xa bất cứ niềm vui nào có thể tưởng tượng được trong cuộc sống này. Tuy nhiên, theo nhiều giáo phụ của Giáo hội, nỗi đau khổ của họ vượt xa bất cứ điều gì có thể tưởng tượng được trong cuộc sống này. Tuy nhiên, các giáo phụ của Công đồng Trentô đã ra sắc lệnh rằng chúng ta phải để bí nhiệm về loại đau khổ này trong Luyện ngục cho Chúa, vì đó không phải là một phần của mặc khải. Chúng ta không biết ngọn lửa này ảnh hưởng đến linh hồn của những người đã khuất như thế nào, mà làm sao chúng ta có thể biết được? Và trong những vấn đề như vậy, chúng ta nên chú ý đến lời cảnh báo của Công đồng Trentô trong phiên họp bàn về Luyện ngục khi công đồng ra lệnh cho các giám mục “loại khỏi bài giảng của họ những câu hỏi khó và tinh tế không có xu hướng xây dựng, và loại khỏi cuộc thảo luận những câu hỏi nào không làm tăng thêm lòng đạo đức hoặc lòng sùng kính” (Phiên họp XXV, De Purgatorio – Bàn về Luyện ngục). Lưu ý ở đây rằng các giáo phụ của Công đồng đang nói về “những câu hỏi tinh tế” về ngọn lửa Luyện ngục chứ không phải bản thân giáo lý.
Công đồng tuyên bố rằng chỉ cần tin vào những gì được mặc khải rõràng trong Kinh thánh là đủ: do đó, “dâng lễ đền tội; làm cử chỉ rất tốt đẹp và cao quý này vì cho rằng người chết sẽ sống lại… dâng lễ tế đền tạ cho những người đã chết, để họ được giải thoát khỏi tội lỗi” (2 Macabê 12: 46).
Chúng ta không biết liệu việc nêu bật những ý kiến phóng đại như vậy có mang lại ích lợi gì cho “lòng đạo đức hay lòng sùng kính” hay không, như ý kiến chúng ta vừa đọc, cho rằng những cực hình trong Luyện ngục nghiêm trọng hơn nhiều so với bất cứ nỗi đau nào mà người ta có thể trải qua trên thế gian này, đến nỗi những nỗi đau trên thế gian này chỉ giống như nhìn vào một bức tranh vẽ ngọn lửa so với việc bị nướng trong lò lửa thực sự. Chắc chắn rằng loại so sánh kỳ lạ này chính là điều mà các giáo phụ Công đồng Trentô quan tâm.
Thánh Tôma Aquinô dạy rằng sự đau đớn mà một linh hồn sau khi lìa khỏi xác và phải chịu trong Luyện ngục là sự trói buộc, giống như sự đau đớn của các linh hồn và các thiên thần sa ngã trong lửa hỏa ngục. Khi nói như vậy, ngài không có ý hạ thấp tính chất tra tấn của nó, mà muốn nhấn mạnh rằng đối với một linh hồn lìa khỏi xác, phi vật chất, ngọn lửa luyện ngục tra tấn bằng sự ràng buộc, trói buộc linh hồn, giam cầm linh hồn trong những bức tường của nó. Như vậy, mặc dù ngọn lửa là một ngọn lửa vật chất, lửa thụ tạo, vốn không thể “đốt cháy” linh hồn phi vật chất, nhưng nó thực sự hành hạ linh hồn, bởi vì linh hồn bị ngọn lửa hành hạ theo những cách khác, ngọn lửa đó là công cụ công lý của Thiên Chúa trong quá trình thanh luyện những hậu quả của tội lỗi đã phạm do sự nuông chiều bất chính khi lạm dụng những thứ thuộc về xác thịt.
“Ngọn lửa đó tự bản chất có thể làm cho một linh hồn phi vật chất gắn kết với nó như một vật vốn có chỗ riêng của mình nay bị đặt vào một chỗ khác; ngọn lửa, như công cụ của công lý Thiên Chúa, có thể giam giữ linh hồn đó như thể bị xiềng xích, và về khía cạnh này, ngọn lửa này thực sự gây đau đớn cho linh hồn, và do đó, linh hồn vốn thấy ngọn lửa là thứ gây đau đớn cho mình, sẽ bị ngọn lửa hành hạ” (Summa Theologica – Tổng luận Thần học, Câu hỏi bổ sung 70, mục số 3).
Có lẽ chúng ta có thể hiểu rõ hơn điều này bằng cách xem xét cách linh hồn chúng ta bị ảnh hưởng bởi những cơn đau thể xác của chính mình. Đau đầu hoàn toàn là chuyện liên quan đến thể xác, tuy nhiên lòng tôi không hề sung sướng chút nào khi tôi bị đau đầu. Lòng tôi muốn thoát khỏi cơn đau, thoát khỏi mọi cơn đau thể xác. Thể xác và linh hồn cùng chịu đau khổ.
Nhiều tiến sĩ Hội Thánh đồng ý rằng “lửa” trong Luyện ngục giống như lửa mà Thiên Chúa tạo ra cho “ma quỷ và các ác thần của hắn” trong hỏa ngục, có điều là lửa” trong Luyện ngục chỉ tạm thời. Tuy nhiên, các linh hồn trong Luyện ngục sẽ không bao giờ phải chịu thứ đau đớn vốn là thuộc tính gắn liền với Hỏa ngục, là thứ sẽ hành hạ thân xác của những kẻ bị trầm luân sau khi sống lại. Trong thị kiến kinh hoàng về địa ngục mà Mẹ Maria ban cho các trẻ em Fatima, các linh hồn bị trầm luân trông giống như những cục than hồng trong suốt đang bị đốt cháy bắn văng ra tứ phía “trong biển lửa”.
Với các linh hồn trong Luyện ngục, lửa thanh tẩy. Nhưng không phải như vậy với những kẻ bị trầm luân. Các linh hồn trong Luyện ngục có niềm vui lớn lao trong sự đau khổ của họ; họ muốn được thanh tẩy và muốn trở nên không tì vết, bởi vì họ có đức ái siêu nhiên và lòng yêu Chúa trong cuộc thanh luyện của họ, một tình yêu dành cho Chúa nhiều hơn nhiều so với khi họ còn trên trần gian. Mỗi linh hồn đang trải qua cuộc thanh luyện đều phải chịu hình phạt tạm thời không ai chịu thay được vì tội lỗi của mình theo mức độ ý chí của họ quay lưng lại với ân sủng của Chúa trong cuộc sống trần gian này. Do đó, mỗi linh hồn chịu đau khổ khác nhau, một số đau khổ nhiều hơn, nhữnglinh hồn khác đau khổ ít hơn, theo Công lý của Thiên Chúa.
Hy vọng rằng chúng ta không hiểu sai. Bằng Đức tin, chúng ta tin chắc vào việc cầu nguyện cho các linh hồn đã chịu nhiều đau khổ trước khi chết và trong việc dâng Thánh lễ cho họ - vì chỉ có Chúa mới biết được cõi lòng của họ ngay cả trong những đau khổ của cái chết. Có bao nhiêu người, bất kể đau đớn như thế nào khi chết, có thể chuộc lại hoàn toàn hình phạt tạm thời do tội lỗi của họ. Có lẽ ít thôi; chúng ta không biết chắc được, do đó, “cầu nguyện cho người chết quả là cử chỉ rất tốt đẹp và cao quý vì cho rằng người chết sẽ sống lại...dâng lễ tế đền tạ cho những người đã chết, để họ được giải thoát khỏi tội lỗi” (2 Macabê 12:43-46). Tuy nhiên, việc tử đạo xóa bỏ mọi hình phạt tạm thời do tội lỗi.
“Tất cả những gì ô uế cũng như bất cứ ai làm điều ghê tởm và ăn gian nói dối, đều không được vào thành, mà chỉ có những người có tên ghi trong Sổ trường sinh của Con Chiên mới được vào” (Khải Huyền 21:27).
“Vì không ai có thể đặt nền móng nào khác ngoài nền móng đã đặt sẵn là Chúa Giêsu Kitô. Người ta có thể dùng vàng, bạc, đá quý, gỗ, cỏ, rơm mà xây trên nền đó. Nhưng công việc của mỗi người sẽ được phơi bày ra ánh sáng. Thật thế, Ngày của Chúa sẽ cho thấy công việc đó, vì Ngày ấy tỏ rạng trong lửa; chính lửa này sẽ thử nghiệm giá trị công việc của mỗi người. Công việc xây dựng của ai tồn tại trên nền, thì người ấy sẽ được lĩnh thưởng. Còn công việc của ai bị thiêu huỷ, thì người ấy sẽ phải thiệt. Tuy nhiên, bản thân người ấy sẽ được cứu, nhưng như thể băng qua lửa” (1 Côrintô 3:11-15).
Chúng ta không được quên rằng lòng thương xót của Thiên Chúa cũng đang hoạt động để làm dịu đi Công lý của Ngài trong Luyện ngục. Do đó, những việc lành mà các tín hữu đã làm trong suốt cuộc đời của họ, việc bố thí, lòng sùng kính Đức Mẹ, việc tham dự cầu nguyện vào các Thánh lễ Thứ Sáu và Thứ Bảy đầu tháng, tất cả những điều này, và nhiều hơn thế nữa, thực sự làm giảm nhẹ hình phạt tạm thời do tội lỗi gây ra trong cả cuộc sống này và cuộc sống tiếp theo. Và, Lòng thương xót của Thiên Chúa cũng được mở rộng qua những lời cầu nguyện của các tín hữu trên trần gian, đặc biệt là khi kết hợp với hy tế thánh của Thánh lễ.
Cuối cùng, xếp sau Thánh lễ, thì không có gì có thể thanh luyện linh hồn trong cuộc sống này tốt hơn là lòng sùng kính đích thực đối với Chúa Giêsu và Mẹ Maria. Và không có lòng sùng kính nào đối với Mẹ Maria lớn hơn sự tận hiến thánh thiện cho Trái tim Vô nhiễm Mẹ Maria. Vì vậy, nếu chúng ta không muốn ở lại Luyện ngục lâu dài, thì hãy sống sự tận hiến phó thác thánh thiện cho Mẹ Thiên Chúa. Trong những ngày của trận chiến cuối cùng và quyết định này, Mẹ Maria đã đảm bảo với những ba trẻ ở Fatima, vào ngày 13 tháng 7 năm 1917, rằng chỉ có Mẹ mới có thể giúp chúng ta.
Tác giả: Brian Kelly
Chuyển ngữ: Phêrô Phạm Văn Trung