Giữ "lửa" hôn nhân: vun đắp tình yêu sau nhiều năm chung sống

GIỮ "LỬA" HÔN NHÂN: VUN ĐẮP TÌNH YÊU SAU NHIỀU NĂM CHUNG SỐNG

Hôn nhân là một hành trình, có lẽ là hành trình vĩ đại và cũng cam go nhất trong cuộc đời mỗi người. Khi hai con người quyết định về chung một nhà, họ mang theo ngọn lửa tình yêu rực cháy của buổi ban đầu – một ngọn lửa của đam mê, của khám phá, của những háo hức và mong chờ. Nhưng bất kỳ ngọn lửa nào, dù lớn đến đâu, cũng cần được tiếp thêm nhiên liệu, cần được chăm sóc và che chắn cẩn thận trước những ngọn gió của cuộc đời. Nhiều năm trôi qua, ngọn lửa ấy không còn bùng cháy dữ dội như xưa. Nó có thể trở nên leo lét, yếu ớt, thậm chí có nguy cơ lụi tàn trước những áp lực của cơm áo gạo tiền, của con cái, của những va chạm và cả sự bào mòn của thời gian. Đó là lúc câu hỏi lớn được đặt ra: làm thế nào để "giữ lửa" hôn nhân? Làm thế nào để vun đắp tình yêu khi tóc đã điểm sương, khi những nếp nhăn đã hằn sâu nơi khóe mắt, và khi sự quen thuộc tưởng chừng đã che lấp mọi sự mới mẻ? Đây không phải là một câu hỏi lý thuyết, mà là một thao thức thực tế, một nghệ thuật sống đòi hỏi sự kiên nhẫn, thấu hiểu và nỗ lực không ngừng từ cả hai phía.

Chúng ta phải dũng cảm chấp nhận một sự thật: tình yêu thay đổi. Sự lãng mạn cuồng nhiệt của tuổi trẻ, những rung động tim đập chân run, những nhớ nhung cồn cào... sẽ dần nhường chỗ cho một thứ tình cảm khác. Đó không phải là tình yêu đã chết, mà là tình yêu đã "chuyển hóa". Nó đằm hơn, sâu hơn, và có lẽ, thật hơn. Nó là tình yêu được dệt nên từ hàng ngàn bữa cơm chung, từ những đêm thức trắng chăm con ốm, từ những lần tha thứ cho lỗi lầm của nhau, và từ sự gắn bó bền chặt của tình tri kỷ. Nhiều cặp vợ chồng cảm thấy hụt hẫng khi "lửa" đam mê ban đầu nguội lạnh, họ cho rằng hôn nhân của mình đã thất bại. Nhưng không, đó chỉ là một quy luật tự nhiên. Thách thức không phải là cố gắng níu kéo cái bùng cháy của quá khứ, mà là học cách trân trọng và nuôi dưỡng ngọn lửa ấm áp, bền bỉ của hiện tại. Đó là ngọn lửa của tình thương, của sự thấu hiểu, của lòng biết ơn và của sự cam kết. Nhận ra sự chuyển hóa này là bước đầu tiên và quan trọng nhất để chúng ta điều chỉnh kỳ vọng và tìm ra phương thức vun đắp phù hợp.

Để ngọn lửa ấy tiếp tục cháy, nó cần dưỡng khí. Và dưỡng khí của hôn nhân chính là sự giao tiếp. Sau nhiều năm chung sống, chúng ta thường rơi vào một cái bẫy nguy hiểm: sự im lặng. Chúng ta nghĩ rằng mình đã quá hiểu người kia, rằng không cần nói cũng biết họ nghĩ gì. Nhưng đó là một ảo tưởng tai hại. Con người luôn thay đổi, cảm xúc luôn biến động. Sự im lặng không phải là vàng, nó là bức tường ngăn cách hai tâm hồn. Giao tiếp không chỉ là thông báo về các công việc hàng ngày – "hôm nay ăn gì", "đón con lúc mấy giờ", "tiền điện tháng này bao nhiêu". Giao tiếp sâu sắc là sự chia sẻ về những gì thực sự đang diễn ra bên trong chúng ta: những nỗi sợ hãi, những ước mơ, những tổn thương, và cả những niềm vui nhỏ bé. Nó đòi hỏi sự lắng nghe chủ động, lắng nghe bằng cả trái tim, cố gắng hiểu được cảm xúc đằng sau ngôn từ của người bạn đời, chứ không chỉ chăm chăm phán xét hay đưa ra giải pháp. Và đừng bao giờ quên sức mạnh của những lời khẳng định. Một câu "cảm ơn anh/em", một lời "anh/em làm tốt lắm", hay đơn giản là "anh/em yêu em/anh" được nói ra mỗi ngày, có sức mạnh hơn ngàn vạn món quà đắt giá.

Tình yêu không thể tồn tại nếu thiếu tình bạn. Rất nhiều cuộc hôn nhân lâu năm trở nên nguội lạnh vì hai người đã ngừng làm bạn của nhau. Họ là đồng nghiệp trong công ty gia đình, là cộng sự trong việc nuôi dạy con cái, nhưng lại không còn là những người bạn tâm giao có thể cùng nhau cười đùa, cùng nhau chia sẻ những sở thích vụn vặt. Hãy nhớ lại xem, điều gì đã khiến hai bạn yêu nhau? Phải chăng đó là những cuộc trò chuyện không dứt, những sở thích chung, những buổi hẹn hò đầy ắp tiếng cười? Đừng để những điều đó mất đi. Hãy "tái đầu tư" vào tình bạn. Hãy dành thời gian "hẹn hò" với nhau, dù chỉ là một buổi tối đi dạo, cùng nhau xem một bộ phim, hay thử một quán ăn mới. Hãy tìm kiếm những hoạt động chung mà cả hai cùng yêu thích. Đó có thể là làm vườn, nấu ăn, chơi thể thao, hay thậm chí là cùng nhau học một kỹ năng mới. Khi hai bạn cùng nhau tạo ra những kỷ niệm mới, cùng nhau trải nghiệm những điều mới mẻ, mối liên kết sẽ được củng cố và ngọn lửa sẽ được khơi lại một cách tự nhiên. Đừng sống như hai đường thẳng song song dưới một mái nhà, hãy là hai người bạn đồng hành thực sự trên mọi nẻo đường.

Cùng với thời gian, sự tôn trọng lẫn nhau là nền móng không thể thiếu. Khi sự quen thuộc trở nên quá lớn, chúng ta dễ dàng nhìn thấy những khuyết điểm, những thói quen xấu của người kia mà quên đi những giá trị tốt đẹp của họ. Chúng ta bắt đầu cằn nhằn, chỉ trích, và tệ hơn là coi thường. Sự coi thường, dù chỉ là một cái bĩu môi, một câu nói mỉa mai, cũng là liều thuốc độc giết chết tình yêu nhanh nhất. Giữ lửa hôn nhân là giữ sự tôn trọng. Tôn trọng không gian riêng của nhau, tôn trọng ý kiến, cảm xúc, và cả những ước mơ của người bạn đời, ngay cả khi chúng ta không hoàn toàn đồng ý. Chấp nhận rằng bạn đời của mình không hoàn hảo, và bản thân mình cũng vậy. Tình yêu không phải là cố gắng thay đổi người kia theo ý mình, mà là yêu thương cả những điểm không hoàn hảo của họ. Học cách tha thứ là một phần tất yếu của sự tôn trọng này. Ai cũng có lúc lầm lỗi. Giữ mãi những ấm ức, những hờn giận trong quá khứ giống như mang một gánh nặng khổng lồ. Sự tha thứ không phải là yếu đuối, mà là một hành động dũng cảm để giải phóng cho cả hai, để cho tình yêu có không gian để thở và tiếp tục phát triển.

Sự thân mật, cả về thể chất lẫn tinh thần, là chất xúc tác quan trọng để duy trì ngọn lửa. Nhiều người lầm tưởng rằng sự thân mật chỉ là tình dục. Nhưng không, nó rộng lớn hơn thế rất nhiều. Đó là một cái nắm tay thật chặt khi đi trên đường, một cái ôm siết vai khi người kia mệt mỏi, một nụ hôn chào buổi sáng hay chúc ngủ ngon. Những cử chỉ âu yếm nhỏ bé hàng ngày này tạo ra một sợi dây liên kết vô hình nhưng vô cùng mạnh mẽ, nó khẳng định "chúng ta thuộc về nhau". Đừng bao giờ coi nhẹ sức mạnh của sự đụng chạm. Về mặt thể chất, đời sống tình dục sau nhiều năm chắc chắn sẽ có những thay đổi. Sự nhàm chán, áp lực công việc, sức khỏe, hay những thay đổi về nội tiết tố đều có thể ảnh hưởng. Điều quan trọng là cả hai phải cởi mở nói chuyện về vấn đề này, không né tránh hay đổ lỗi. Hãy cùng nhau tìm cách làm mới, ưu tiên thời gian cho nhau, và quan trọng nhất là thể hiện tình yêu và sự trân trọng ngay cả khi không có tình dục. Bên cạnh đó, sự thân mật về tinh thần còn quan trọng hơn. Đó là cảm giác an toàn tuyệt đối khi ở bên người kia, dám bộc lộ những góc khuất yếu đuối nhất, những nỗi sợ hãi sâu thẳm nhất mà không sợ bị phán xét hay chê cười. Khi hai tâm hồn có thể "trần trụi" trước nhau, đó chính là sự thân mật ở mức độ cao nhất.

Một kẻ thù lớn của hôn nhân lâu năm chính là sự nhàm chán. Con người về bản chất luôn bị hấp dẫn bởi sự mới mẻ. Khi mọi thứ đi vào một guồng quay quen thuộc đến mức có thể đoán trước được – sáng thức dậy, đi làm, chiều về, ăn tối, xem tivi, đi ngủ – tình yêu rất dễ bị "ngủ quên". Vì vậy, một trong những cách giữ lửa hiệu quả nhất là liên tục tạo ra những bất ngờ và sự mới mẻ cho nhau. Bất ngờ không cần phải là những thứ gì đó quá lớn lao hay tốn kém. Đó có thể là một bữa tối lãng mạn tự tay chuẩn bị vào một ngày bình thường, một mẩu giấy nhắn yêu thương giấu trong túi áo, hay một món quà nhỏ không nhân dịp gì cả. Thỉnh thoảng, hãy chủ động phá vỡ thói quen. Thay vì ăn tối ở nhà, hãy rủ nhau ra ngoài. Thay vì cuối tuần chỉ quanh quẩn dọn dẹp, hãy lên kế hoạch cho một chuyến đi ngắn ngày. Cùng nhau thử một điều gì đó mà cả hai chưa bao giờ làm. Sự mới mẻ kích thích não bộ, nó mang lại cảm giác phiêu lưu và hứng khởi, nhắc nhở hai bạn về lý do tại sao mình đã từng bị thu hút bởi nhau. Đừng ngại trở nên ngớ ngẩn hay trẻ con một chút, tiếng cười sảng khoái là một trong những nhiên liệu tốt nhất cho ngọn lửa hôn nhân.

Một cuộc hôn nhân lành mạnh không phải là hai người hòa tan vào nhau đến mức đánh mất bản sắc riêng. Ngược lại, đó là sự chung sống của hai cá nhân trọn vẹn, độc lập, biết yêu thương và tôn trọng bản thân mình. Để giữ lửa hôn nhân, mỗi người cần phải tự "giữ lửa" cho chính mình. Hãy tiếp tục theo đuổi đam mê, sở thích cá nhân, duy trì những mối quan hệ bạn bè lành mạnh bên ngoài gia đình. Khi bạn tự làm cho cuộc sống của mình trở nên phong phú và thú vị, bạn sẽ trở nên hấp dẫn hơn trong mắt người bạn đời. Bạn sẽ có nhiều điều mới mẻ để chia sẻ, thay vì chỉ quẩn quanh với những câu chuyện cũ. Một người luôn phát triển bản thân, luôn học hỏi, sẽ là một người bạn đời không bao giờ nhàm chán. Hơn nữa, hãy khuyến khích và ủng hộ người bạn đời của mình làm điều tương tự. Hãy là người hâm mộ lớn nhất của họ, vui mừng cho thành công của họ, và ở bên động viên khi họ thất bại. Khi mỗi cá nhân được là chính mình một cách tốt nhất, họ sẽ mang phiên bản tốt nhất đó vào cuộc hôn nhân. Sự độc lập tương đối này không làm xa cách, mà nó tạo ra sự tự tin và một khoảng "thở" cần thiết để cả hai nhận ra giá trị của nhau hơn.

Cuộc đời không bao giờ là một con đường bằng phẳng. Sẽ có những lúc giông bão ập đến: bệnh tật, mất mát người thân, khó khăn tài chính, hay những khủng hoảng trong công việc. Đây chính là những bài kiểm tra khắc nghiệt nhất cho sự bền vững của một cuộc hôn nhân. Ngọn lửa có thể bị dập tắt hoàn toàn, hoặc cũng có thể bùng lên mạnh mẽ hơn sau cơn bão. Điều này phụ thuộc vào việc hai bạn chọn đối mặt với nó như thế nào. Nếu hai người xem nhau như một đội, một liên minh không thể tách rời, cùng nhau nắm tay vượt qua khó khăn, thì sự gắn kết sẽ trở nên sâu sắc đến mức không gì lay chuyển nổi. Trong khó khăn, hãy bỏ qua những tranh cãi vụn vặt, tập trung vào việc hỗ trợ và bảo vệ lẫn nhau. Hãy là điểm tựa vững chắc cho người kia. Khi con thuyền hôn nhân vượt qua được những cơn sóng dữ, niềm tin và tình yêu thương mà hai bạn dành cho nhau sẽ được tôi luyện và trở nên quý giá hơn vàng. Đừng sợ hãi khủng hoảng, hãy xem nó là cơ hội để chứng minh sức mạnh của tình yêu và sự cam kết. Những vết sẹo được chữa lành cùng nhau sẽ trở thành minh chứng đẹp đẽ nhất cho một tình yêu bền bỉ.

Trong hành trình giữ lửa hôn nhân, đối với nhiều người, yếu tố tâm linh hay đức tin đóng một vai trò vô cùng quan trọng. Nó không chỉ là việc cùng nhau đi lễ, đọc kinh hay tham gia các sinh hoạt tôn giáo. Sâu xa hơn, đó là việc cả hai cùng chia sẻ một hệ giá trị sống, một cái nhìn chung về ý nghĩa cuộc đời và mục đích của hôn nhân. Khi cả hai cùng nhìn về một hướng, cùng tin vào một Đấng Tối Cao, họ có một la bàn đạo đức chung để soi đường. Đức tin mang lại sức mạnh để tha thứ khi bị tổn thương, bởi họ hiểu rằng tha thứ là một mệnh lệnh thiêng liêng. Nó mang lại sự kiên nhẫn để chấp nhận những khác biệt, bởi họ tin rằng mỗi người là một tạo vật độc đáo của Thiên Chúa. Nó mang lại niềm hy vọng ngay cả trong những hoàn cảnh tăm tối nhất, bởi họ tin rằng luôn có một kế hoạch tốt đẹp hơn đang chờ đợi. Khi hai vợ chồng có thể cùng nhau cầu nguyện, họ đang mở lòng mình ra không chỉ với nhau mà còn với một nguồn sức mạnh lớn lao hơn. Sự hiệp thông tâm linh này tạo ra một mối liên kết ở tầng sâu nhất, một sự cam kết không chỉ trước mặt nhau mà còn trước mặt Đấng mà họ tin thờ. Đây là một ngọn lửa đặc biệt, một ngọn lửa được chính Thiên Chúa chúc phúc và gìn giữ.

Suy cho cùng, "giữ lửa" hôn nhân không phải là một công thức ma thuật hay một đích đến. Đó là một lựa chọn ý thức hàng ngày. Đó là chọn lựa kiên nhẫn thay vì nóng nảy, chọn lựa lắng nghe thay vì phán xét, chọn lựa tha thứ thay vì oán giận, và chọn lựa yêu thương ngay cả khi cảm xúc không còn cuồng nhiệt. Ngọn lửa của hôn nhân lâu năm có thể không còn cháy rực như pháo hoa, nhưng nó có thể và nên là ngọn lửa của một lò sưởi: ấm áp, ổn định, bền bỉ và luôn ở đó để mang lại ánh sáng, sự an ủi và bình yên cho cả gia đình. Đó là một ngọn lửa được vun đắp bằng tình bạn, sự tôn trọng, lòng biết ơn và một cam kết không lay chuyển. Đó là một công trình vĩ đại được xây dựng bởi hai con người không hoàn hảo, nhưng đã chọn yêu thương nhau một cách hoàn hảo nhất trong khả năng của mình. Và đó, chính là vẻ đẹp đích thực của một tình yêu vượt qua thử thách của thời gian.

Lm. Anmai, CSsR.