Những chiếc thuyền bệnh viện tiếp nối di sản của ĐGH Phanxicô tại Amazon
Những chiếc thuyền bệnh viện tiếp nối di sản của ĐGH Phanxicô tại Amazon
Bên bờ sông Guajará, dòng người xếp hàng dài để lên tàu Bệnh viện Barco São João XXIII. Đây không phải là một chiếc thuyền thông thường chở hành khách đến những đảo lân cận. Thay vào đó, tàu Bệnh viện Thánh Gioan XXIII di chuyển dọc theo sông Amazon đến những góc sâu nhất của khu rừng nhiệt đới lớn nhất thế giới - những nơi chỉ có thể tiếp cận bằng đường thủy, mang dịch vụ chăm sóc y tế đến những nơi khan hiếm.
“Không có đường bộ nào dẫn đến một số nơi chúng tôi đến thăm,” Felipe, một bác sỹ nhãn khoa 28 tuổi đến từ Minas Gerais, Ba Tây, chia sẻ. “Đôi khi, những chiếc thuyền phải di chuyển hai hoặc ba ngày mới đến được với bất kỳ ai.”
Felipe là một trong số nhiều bác sỹ tình nguyện trên tàu Saint John XXIII, một trong ba bệnh viện nổi cung cấp dịch vụ chăm sóc y tế miễn phí cho những cộng đồng ven sông và bản địa xa xôi trên khắp Amazon. Đậu bên cạnh tàu tại Belém, Pará, là một chiếc khác - tàu Barco Papa Francisco: Tàu Đức Giáo hoàng Phanxicô. Cả hai, cùng với chiếc thuyền chị em thứ ba, thuyền Thánh Gioan Phaolô II, đều được Đức Giáo hoàng Phanxicô trao tặng. Ngài đã bày tỏ mong muốn, trong Ngày Giới trẻ Thế giới tại Ba Tây năm 2013, rằng người dân Amazon sẽ không bị những cộng đoàn tôn giáo bỏ rơi. Ngài hỏi Sư huynh Francisco Belotti: “Bạn có ở Amazon không?” và khi Thầy Francisco trả lời “không,” Đức Giáo hoàng Phanxicô nói với thầy: “Bạn nên đi.” Lời kêu gọi của ngài là hãy đến với các vùng ngoại vi, và vào năm 2019, lời kêu gọi đó đã được đáp lại. Kể từ đó, cùng nhau, những chiếc thuyền này đã tạo nên một đội ngũ nhỏ gồm những bác sỹ, y tá và thiện nguyện viên hỗ trợ những người nếu không sẽ bị bỏ rơi. Cho đến nay, đã có một triệu người được hưởng lợi.
“Thông thường, người dân đi đến bệnh viện,” Felipe nói với tôi. “Ở đây, chúng tôi đến với người dân.”
Tàu São João XXIII hiện đang chăm sóc những cộng đồng gần Belém, neo đậu trên sông trong những ngày khai mạc COP30 bên cạnh tàu Papa Francisco, chuẩn bị cho sứ vụ tiếp theo vào sâu trong rừng. Ngày nay, chính người dân Belém đang được hưởng lợi từ những dịch vụ mà con thuyền mang lại. Trong bếp, các đầu bếp đang bận rộn nấu nướng cho những người đang chờ đợi. Cùng với bếp, trên tàu còn có phòng khám, phòng phẫu thuật, phòng xét nghiệm và một nhà hóa học - tất cả đều được lắp đặt bên trong một chiếc thuyền sông bình thường nhìn từ bên ngoài. “Chúng tôi có tất cả mọi thứ ở đây,” Felipe giải thích. “Chúng tôi thực hiện các dịch vụ khám, giải phẫu, kiểm tra - từ giải phẫu đục thủy tinh thể đến những thủ thuật tiểu phẫu tổng quát.”
Anh cho biết, những bệnh lý phổ biến nhất là những bệnh có thể dễ dàng điều trị ở những khu vực thành thị nhưng lại bị bỏ mặc cho bệnh tình trở nặng hơn do thiếu thốn điều kiện tiếp cận: nhiễm trùng, thoát vị, đục thủy tinh thể. “Một số người phải chờ đợi nhiều năm mới được khám lần đầu,” anh nói. “Những người khác phải đi xuồng hàng giờ đồng hồ mới đến được chỗ chúng tôi.”
Nơi này rất nguyên sơ. Được các thiện nguyện viên và nhân viên chăm sóc như thể đó là ngôi nhà của họ.
Felipe yêu quý những người mà anh phục vụ. “Những người ở đây là những người tốt bụng nhất mà tôi từng gặp,” anh nói. “Họ hoàn toàn tin tưởng chúng tôi, và họ cho đi rất nhiều - ngay cả khi họ có rất ít. Hôm qua, một bệnh nhân đã cho tôi một loại trái cây mà tôi chưa từng thấy trước đây. Một bệnh nhân khác mang cho tôi một túi jambu - một loại lá có tác dụng gây tê trong miệng - chỉ vì anh ấy nghe tôi nói rằng tôi chưa từng ăn nó trước đây. Chính tình yêu thương này khiến tôi muốn quay lại nhiều lần.”
Hai người ngăn anh lại: “Ông là bác sỹ à?”, họ hỏi anh, trước khi nhờ tôi chụp ảnh họ.
Felipe, người thực hiện tới mười ca giải phẫu mắt và khám cho hàng chục bệnh nhân mỗi ngày, cho biết trải nghiệm này không chỉ làm thay đổi những người được chăm sóc mà còn cả những người cung cấp dịch vụ. “Nó không chỉ là từ thiện,” anh nói. “Nó là sự thay đổi - cho họ và cho chúng tôi.”
Giấc mơ của Đức Giáo hoàng Phanxicô
Anh chỉ về phía chiếc thuyền Đức Giáo hoàng Phanxicô bên cạnh. “Đó là giấc mơ của ngài,” Felipe nói. “Một giấc mơ vươn tới những người ở xa, không chỉ về mặt địa lý mà còn về mặt xã hội. Và tôi nghĩ ngài sẽ rất tự hào về những gì đang diễn ra ở đây.”
Khi COP30 đang diễn ra tại Belém, những con thuyền dọc theo sông Amazon nhắc nhở những người tham dự rằng có một mối liên hệ to lớn giữa việc quan tâm đến con người và việc chăm sóc ngôi nhà chung của chúng ta. “COP là về sự thay đổi,” Felipe nói. “Đó là việc nhận ra rằng tất cả chúng ta đều khác biệt, nhưng có một điều gì đó kết nối chúng ta - lòng tốt, sự quan tâm dành cho nhau và cho tạo hóa. Con thuyền này là minh chứng cho mối liên hệ đó.”
Chuyến thám hiểm mười ngày của anh sẽ sớm kết thúc, nhưng Felipe không khỏi nghĩ đến chuyến tiếp theo. “Ngay khi tôi về nhà,” anh mỉm cười nói, “tôi sẽ bắt đầu tìm kiếm sứ mệnh tiếp theo. Tôi không muốn điều này kết thúc.”
Thật là một di sản tuyệt vời: Đức Giáo hoàng Phanxicô vẫn còn ở đây, giữa lòng Amazon
Nguyễn Minh Sơn