Cầu nguyện hằng ngày

CẦU NGUYỆN HẰNG NGÀY

Chúng ta đang sống trong một kỷ nguyên mà tốc độ được đo bằng megabit và sự thành công được định nghĩa bằng số giờ làm việc không ngừng nghỉ. Xã hội hiện đại đặt lên vai mỗi cá nhân một gánh nặng vô hình nhưng lại đè nén đến mức nghẹt thở: gánh nặng của sự phải-luôn-luôn-hiện-diện, phải-luôn-luôn-hiệu-quả, phải-luôn-luôn-kiếm-tiền. Giữa vòng xoay chóng mặt ấy, việc tuyên bố "tôi không có thời gian để cầu nguyện" không còn là một lời bào chữa hời hợt, mà là một sự thật trần trụi, một tiếng thở dài chân thật phát ra từ tận đáy lòng của những người đang vật lộn với gánh cơm áo gạo tiền. Họ phải học hành để theo kịp kiến thức, phải làm việc cật lực để trang trải cuộc sống, để chu cấp cho gia đình, cho người thân, và thậm chí, đến cả việc chăm sóc chính bản thân mình, họ còn thấy thời gian là một thứ xa xỉ. Vậy thì, còn thời gian nào để nhớ đến Chúa, để chuyện vãn cùng Ngài?

Lời biện minh ấy, xét theo lẽ đời, quả thực là chí lý. Cuộc sống mưu sinh với những đòi hỏi khẩn thiết và hữu hình đã chiếm trọn không gian nhận thức và năng lượng thể chất. Cái đói của thể xác, sự thiếu thốn về vật chất, hay áp lực từ một hóa đơn sắp đến hạn chi trả là những thực tại không thể trì hoãn. Chúng gây ra sự rã rời, mệt mỏi mà ta có thể cảm nhận ngay lập tức qua từng thớ thịt, từng nhịp đập của trái tim. Trong khi đó, việc gặp gỡ Thiên Chúa, cầu nguyện, dường như trở thành một hành vi xa xỉ, một thú vui tinh thần chỉ dành cho những người đã dư dả về vật chất hoặc đã an phận về công danh. Cầu nguyện bị đẩy vào danh sách những việc "nên làm" nhưng không "cần làm ngay," và cuối cùng bị trì hoãn vô thời hạn.

Nhưng nếu chỉ dừng lại ở miếng cơm hàng ngày, nếu chỉ loay hoay giải quyết những nhu cầu bề mặt mà thiếu đi tương quan sâu sắc với Đấng Tạo Hóa, thì điều gì sẽ xảy đến với linh hồn? Có người sẽ dễ dàng trả lời: "Chẳng sao cả, mọi sự vẫn tốt đẹp như từ trước đến giờ." Thật vậy, nhìn từ bên ngoài, guồng máy cuộc sống vẫn vận hành trơn tru: công việc vẫn hoàn thành, tiền bạc vẫn chảy vào tài khoản, nụ cười vẫn nở trên môi khi gặp gỡ. Nhưng cái "chẳng sao cả" đó là một sự lừa dối tinh vi nhất mà người đời tự dệt nên cho chính mình. Sự bình an và ổn định bên ngoài không đảm bảo cho sự sống động của nội tâm bên trong.

Cái đói của linh hồn khác hẳn với cái đói của thể xác. Cái đói thể xác là một kẻ đòi nợ hung dữ, nó làm ta lả đi, khiến ta phải dừng mọi hoạt động để tìm kiếm lương thực. Còn cái đói của linh hồn lại là một kẻ giết người thầm lặng, một sự chết từ từ, không gây ra sự đau đớn đột ngột hay rã rời tay chân. Nó là quá trình khô héo diễn ra trong sâu thẳm nội tâm, một quá trình mà nếu ta không tỉnh thức, không thường xuyên nhìn vào, ta sẽ chẳng bao giờ thấy được. Linh hồn dần dần mất đi sự nhạy bén, mất đi khả năng cảm nhận niềm vui sâu thẳm, mất đi nghị lực sống cao thượng, và cuối cùng, nó trở nên chai sạn, vô cảm trước những giá trị vĩnh cửu.

Thiên Chúa không hề muốn điều đó. Ngài không quy định một khung giờ cố định hay một hình thức trang trọng nào cho việc gặp gỡ Ngài. Cầu nguyện, xét cho cùng, chỉ là đối thoại, là chuyện vãn với một Người Bạn Thân. Đó không phải là một bài tập tôn giáo mang tính nghi lễ, mà là một nhịp cầu nối liên tục giữa hữu hạn và vô hạn. Vì là đối thoại, nên sự ngắn dài hoàn toàn tùy thuộc vào hoàn cảnh, vào khoảnh khắc mà ta dành cho nhau. Chúa đâu có ép ta phải nghỉ việc, phải bỏ bê trách nhiệm để chạy đến một nơi nào đó, ngồi yên lặng và thầm thì với Ngài giờ này qua giờ khác. Ngài hiểu thấu gánh nặng của ta, và Ngài muốn chính Ngài phải trở thành ánh sáng rọi chiếu vào gánh nặng đó.

Nếu ta không có đủ thời gian để tìm đến Chúa, thì hãy để Chúa tìm đến ta, để Ngài hòa mình vào chính nhịp sống hằng ngày đang diễn ra. Đây là nghệ thuật tuyệt vời nhất của đời sống tâm linh: biến mọi hoạt động thành cầu nguyện. Đúng, ta không thể vừa làm việc vừa ê a những kinh nguyện dài lê thê, ta không thể vừa tính toán sổ sách vừa chiêm niệm sâu sắc. Nhưng ta hoàn toàn có thể vừa làm việc vừa cầu nguyện.

Trong nhịp sống bận rộn đó, thay vì những bài kinh dài dòng khiến ta thấy mệt mỏi, chi bằng thay thế bằng những lời nguyện tắt nhẹ nhàng, những tia chớp của tâm hồn. Đó có thể là một lời thì thầm đơn sơ khi đặt tay vào công việc: "Lạy Chúa, con xin dâng việc này cho Ngài"; hay một lời nguyện thở dài khi gặp thất bại: "Xin Chúa thương xót con"; hoặc một lời tạ ơn khi thành công: "Tạ ơn Chúa vì tất cả." Những lời nguyện tắt ấy là những hơi thở linh hồn, giúp ta duy trì bầu khí thánh thiêng mà không làm gián đoạn guồng quay của công việc. Hoặc ta có thể thay thế bằng một chuỗi Mân Côi đơn giản, gần gũi, không cần phải đọc to, chỉ cần nắm giữ từng hạt, để tâm trí lặng lẽ theo từng mầu nhiệm, để Đức Mẹ dìu dắt ta vào trong sự hiện diện của Con mình.

Bởi lẽ, Thiên Chúa là Đấng hiện diện sống động trong khắp cõi, Ngài không bị giới hạn trong bốn bức tường nhà thờ hay trong một cuốn sách kinh. Ngài ở trong ta, trong tôi, trong từng giọt mồ hôi rơi xuống, trong từng chiếc lá rung rinh ngoài cửa sổ, trong từng gương mặt ta gặp gỡ hằng ngày. Ngài hiện diện trong mọi cảnh huống: trong niềm vui của thành công, trong nỗi buồn của thất bại, trong sự căng thẳng của deadlines, và trong sự an ủi của bữa cơm gia đình.

Mấu chốt của cầu nguyện không phải là sự sắp xếp lịch trình, mà là sự tỉnh thức, là khả năng nhận ra Ngài đang ở đó. Tỉnh thức chính là đôi mắt của linh hồn, giúp ta nhìn xuyên qua cái vẻ bề ngoài của công việc và nhận ra bàn tay Thiên Chúa đang nâng đỡ. Khi ta lái xe, ta có thể nhận ra sự chở che; khi ta viết một đoạn code, ta có thể nhận ra sự thông minh là hồng ân; khi ta nấu một bữa ăn, ta có thể nhận ra tình yêu thương Ngài đặt vào khả năng phục vụ. Cầu nguyện chính là hành vi nhận thức được sự hiện diện đó, và đáp lại bằng một lời cảm ơn, một lời xin lỗi, hay một lời xin ơn.

Chính trong sự tỉnh thức này, ta mới nhận ra ý nghĩa sâu sắc của câu Kinh Thánh quen thuộc: "Này Ta đứng ngoài cửa và gõ. Ai nghe tiếng Ta mà mở cửa, thì Ta sẽ vào nhà người ấy..." (Kh 3,20). Chúa không đạp cửa xông vào. Ngài là một vị khách lịch thiệp, một Người Bạn kiên nhẫn đứng chờ đợi, gõ nhẹ và mời gọi. Tiếng gõ của Ngài không phải là một tiếng động lớn, mà là những thôi thúc nhẹ nhàng trong lương tâm, là những thoáng suy tư về ý nghĩa cuộc đời, là sự cô đơn bất chợt len lỏi vào tâm hồn thành công.

Mở cửa đón Chúa vào nhà, thực ra, không phải là một hành động phức tạp. Đó chỉ là một sự thay đổi nhỏ trong tâm thế: thay vì cố gắng kiểm soát mọi thứ bằng sức mình, ta chọn sự buông bỏ để tin tưởng vào sự quan phòng của Ngài. Đó là sự chấp nhận rằng ta không phải là trung tâm của vũ trụ, mà là một phần được yêu thương và chăm sóc.

Khi ta mở cánh cửa nội tâm ra, cho phép sự hiện diện của Thiên Chúa chiếu rọi vào từng ngóc ngách của cuộc đời mình, nhà ta chắc chắn sẽ được chúc lành. Và quan trọng hơn cả, lòng ta sẽ được ban cho một sự bình an sâu thẳm, một sự bình an không đến từ sự vắng bóng của giông bão, mà đến từ sự hiện diện của Đấng có thể đi cùng ta qua mọi giông bão cuộc sống. Sự bình an đó là sức mạnh thầm kín, là neo đậu vững chắc giúp ta vượt qua mọi khó khăn mà không bị cuốn trôi theo dòng chảy hỗn loạn của thế gian.

Cầu nguyện hằng ngày không phải là một sự thêm thắt, mà là một sự cần thiết để duy trì sự sống. Nó là nguồn năng lượng duy nhất giúp linh hồn ta không chết dần chết mòn trong guồng quay của vật chất. Hãy để lời cầu nguyện trở thành sợi chỉ vàng len lỏi qua tấm thảm dệt nên cuộc đời bạn, biến mọi vất vả thành thánh thiêng, biến mọi khoảnh khắc thành một cuộc gặp gỡ.

Lm. Anmai, CSsR