ĐGH Leo trả lời câu hòi : “Làm thế nào AI có thể phục vụ công ích mà không chỉ phục vụ giới quyền lực?”
ĐGH Leo trả lời câu hòi : “Làm thế nào AI có thể phục vụ công ích mà không chỉ phục vụ giới quyền lực?”
Ngày 5 tháng Mười Hai, tại Vatican, Đức Thánh Cha Leo XIV đã phản ảnh về những thách thức mà trí tuệ nhân tạo đặt ra trong cuộc gặp gỡ với những thành viên của Quỹ Centesimus Annus Pro Pontifice và những thành viên của Liên minh Chiến lược các Trường Đại học Nghiên cứu Công giáo.
Trong bài phát biểu của mình, Đức Thánh Cha chỉ ra rằng trí tuệ nhân tạo ảnh hưởng đến một số đặc điểm thiết yếu của con người, “chẳng hạn như tư duy phản biện, khả năng phân định, học tập và những mối quan hệ giữa các cá nhân.”
Đối với Đức Thánh Cha, điều này có tác động thực sự “đến cuộc sống của hàng triệu người, mỗi ngày và ở mọi nơi trên thế giới.”
Sau đó, ngài đặt câu hỏi: “Làm thế nào chúng ta có thể bảo đảm rằng sự phát triển của trí tuệ nhân tạo thực sự phục vụ công ích mà không chỉ được sử dụng để tích lũy của cải và quyền lực vào tay một thiểu số người?”.
Để trả lời câu hỏi này, Đức Thánh Cha kêu gọi suy ngẫm sâu hơn về “ý nghĩa của việc làm người trong thời điểm lịch sử này” – tức là những người được kêu gọi trở thành những người cộng tác vào công trình sáng tạo chứ không chỉ đơn thuần là “những người thụ động tiêu thụ nội dung do công nghệ nhân tạo tạo ra.”
“Phẩm giá của chúng ta,” ngài nói thêm, “nằm ở khả năng suy ngẫm, lựa chọn tự do, yêu thương vô điều kiện và xây dựng những mối quan hệ chân thành với tha nhân.”
Ngài cũng nhấn mạnh rằng kỹ nghệ này làm dấy lên “những lo ngại nghiêm trọng về những hậu quả có thể xảy ra đối với sự cởi mở của nhân loại với chân lý và cái đẹp, cũng như khả năng chiêm nghiệm và trầm tư suy nghĩ.”
Do đó, ngài lưu ý rằng “việc nhận ra và bảo vệ những gì đặc trưng cho con người và bảo đảm sự phát triển cân bằng của họ là điều cần thiết để thiết lập một khuôn khổ phù hợp nhằm quản lý những hậu quả của trí tuệ nhân tạo.”
Đức Thánh Cha Leo XIV đã đề cập đến mối quan ngại của ngài về tính dễ bị tổn thương của trẻ em và thanh thiếu niên trong thực tế mới này, nơi tự do và tâm linh của các em bị đe dọa, cũng như sự phát triển trí tuệ và thần kinh của các em.
Do đó, ngài cảnh báo rằng “khả năng tiếp cận một lượng lớn dữ liệu và thông tin không nên bị nhầm lẫn với khả năng rút ra ý nghĩa và giá trị từ đó.”
Trong bối cảnh này, ngài nhấn mạnh rằng “do đó, điều thiết yếu là phải dạy cho giới trẻ sử dụng những công cụ này bằng chính trí tuệ của mình, bảo đảm rằng họ mở lòng tìm kiếm chân lý, một đời sống tinh thần và huynh đệ, mở rộng ước mơ và tầm nhìn trong việc tự đưa ra quyết định.”
Ngài cũng nhấn mạnh sự cần thiết phải “khôi phục và củng cố niềm tin của họ vào khả năng của con người trong việc định hướng sự phát triển của những công nghệ này. Niềm tin này ngày nay đang ngày càng bị xói mòn bởi ý tưởng tê liệt rằng sự phát triển của nó đi theo con đường tất yếu.”
Cuối cùng, Đức Thánh Cha Leo khẳng định rằng những mục tiêu này duy nhất có thể đạt được thông qua “sự tham gia rộng rãi, mang đến cho mọi người cơ hội được lắng nghe với sự tôn trọng, ngay cả những người hèn mọn nhất.”
Nguyễn Minh Sơn