Thánh Gia giữa thế trần

THÁNH GIA GIỮA THẾ TRẦN

TỪ LÝ TƯỞNG ĐẾN THỰC TẾ TỘI LỖI
 

Lễ Thánh Gia Thất là một dịp đặc biệt trong năm Phụng vụ, một điểm dừng chân thiêng liêng, để mỗi người chúng ta nhìn lại “tế bào” quan trọng nhất của Giáo hội và xã hội: Gia đình. Tuy nhiên, khi nhắc đến hai chữ “gia đình”, mỗi người lại trào dâng những cảm xúc rất khác nhau trong lòng. Với một số người, đó là bến đỗ bình yên, là hình ảnh của sự ấm áp và thánh thiện. Nhưng với không ít người khác, gia đình lại là nỗi đau, là sự dang dở, hoặc là một “bí mật” mà họ muốn che giấu dưới lớp vỏ bọc “mọi sự đều ổn”.

1. Lý tưởng và thực tế

Bằng những lời đẹp đẽ đến mức dường như thuộc về một thế giới khác, Thánh Phaolô nói với các tín hữu Côlôxê: “Hãy mặc lấy lòng thương xót chân thành, sự tử tế, khiêm nhường, dịu dàng và kiên nhẫn... Hãy chịu đựng và tha thứ cho nhau”. Đây chính là chuẩn mực của một gia đình Kitô giáo.

Nhưng khi đặt những lời này bên cạnh những bữa ăn của nhiều gia đình hôm nay, người ta dễ thấy một khoảng cách mênh mông. Có những ngôi nhà mà sự im lặng kéo dài hàng tuần sau một cuộc cãi vã. Có những người con cảm thấy xấu hổ vì cha mẹ mình ly hôn, hay vì cha mình nghiện rượu, mẹ mình thiếu trách nhiệm. Lại có những bậc cha mẹ thức trắng đêm, không phải để cầu nguyện trong sự bình an, mà để khóc cho đứa con đang vướng vào những tệ nạn xã hội hoặc vòng lao lý.

Chính lúc này, chúng ta tự hỏi: “Gia đình tôi có được gọi là thánh thiện không?”. Nếu định nghĩa “thánh thiện’ là “không tì vết”, thì có lẽ không một gia đình nào trên mặt đất này xứng đáng với danh hiệu đó. Nhiều người trẻ hôm nay chọn cách xa lánh gia đình gốc của mình vì họ không chịu nổi những “tì vết” mà cha mẹ để lại. Họ cảm thấy mình bị vấy bẩn bởi những lỗi lầm không phải do chính họ gây ra. Đó là một gánh nặng tâm linh và tâm lý đè nặng lên vai những thế hệ kế tiếp.

2. “Bí mật giấu kín”

Người Mỹ có thuật ngữ “skeleton in the closet - bộ xương trong tủ quần áo” để nói về những bí mật đen tối của mỗi gia đình. Thực tế, không có gia đình nào là hoàn hảo tuyệt đối. Những gia đình có vẻ “đạo hạnh nhất” trong giáo xứ đôi khi lại có nhiều rạn nứt bên trong nhất, chỉ là ít ai biết rõ.

Việc cố gắng duy trì vẻ ngoài hoàn hảo thường dẫn đến sự giả hình và cô lập. Khi chúng ta quá chú trọng vào việc gia đình mình trông như thế nào trong mắt người khác, chúng ta quên mất việc phải sống thật với Thiên Chúa và với nhau. Tội lỗi, khi bị che đậy, sẽ trở thành những khối u nhọt gặm nhấm tình yêu thương. Nhưng Thiên Chúa không mời gọi chúng ta đến với Ngài như những “mẫu gia đình kiểu mẫu” được cắt ra từ tạp chí; Ngài mời gọi chúng ta đến với tất cả những đổ vỡ và lộn xộn của mình.

3. Dòng dõi Chúa Giêsu, một gia phả đầy “tì vết”

Để an ủi những tâm hồn đang cảm thấy xấu hổ về gia đình mình, chúng ta hãy nhìn vào gia phả của chính Chúa Giêsu Kitô. Mặc dù Thánh Gia: Chúa Giêsu, Mẹ Maria và Thánh Giuse, là mẫu mực của sự vâng phục, nhưng dòng máu chảy trong huyết quản nhân tính của Chúa Giêsu lại mang theo lịch sử của những con người rất đỗi lỗi lầm:

a.     Vua Đavít

Là vị vua vĩ đại nhất của Israel, nhưng Đavít cũng là người phạm sai lầm khủng khiếp nhất. Ông đã ngoại tình với bà Bátsêba, vợ của tướng Urigia. Để che giấu tội lỗi, ông đã dàn dựng một kế hoạch thâm độc để giết chết Urigia nơi chiến trận. Chúa Giêsu thường được gọi là “Con vua Đavít”, nghĩa là Ngài mang dòng máu của một người phạm sai lầm khủng khiếp (1 Sm 11: 1-27), nhưng cũng đã từng sám hối sâu sắc sau những tội ác tày trời (Tv 51).

b.     Bà Rakháp

Trong gia phả của Chúa Giêsu có tên bà Rakháp. Bà không chỉ là người dân ngoại, người Canaan, mà còn làm nghề kỹ nữ tại thành Giêrikhô. Tuy nhiên, nhờ đức tin và việc giúp đỡ các thám tử Israel (Giôsuê 2: 1-24), bà đã được tháp nhập vào dân Chúa và trở thành tổ mẫu của Đấng Cứu Thế. Điều này cho thấy Chúa Giêsu đón nhận cả những người có quá khứ bị xã hội coi thường.

c.      Bà Tama

Câu chuyện về bà Tama, con dâu của Giuđa, là một trong những trang tối tăm trong sách Sáng Thế. Sau khi chồng chết và bị cha chồng bỏ rơi quyền lợi, bà đã cải trang thành kỹ nữ để lừa cha chồng là Giuđa ăn nằm với mình nhằm duy trì dòng dõi. Từ mối quan hệ ngang trái này, Phêrét được sinh ra (Stk 38: 1-30), một mắt xích trực tiếp dẫn đến Chúa Giêsu.

d.     Vua Manasê

Trong danh sách các vua thuộc dòng dõi Chúa Giêsu, Manasê là một cái tên gây ám ảnh. Ông được coi là vị vua gian ác nhất trong lịch sử Giuđa, người đã thiết lập các bàn thờ ngẫu tượng ngay trong Đền Thờ và thậm chí đã tế sống con cái mình cho tà thần (2 Các Vua 21, 1-18; 2 Sử Biên Niên 33, 1-20). Dòng máu của một kẻ bạo chúa như vậy vẫn hiện diện trong gia phả của Đấng Thánh.

e.      Bà Rút

Dân Moab là kẻ thù truyền kiếp của người Israel và bị luật Môsê cấm không được vào cộng đồng dân Chúa cho đến thế hệ thứ mười. Tuy nhiên, bà Rút, một phụ nữ Moab góa chồng, đã chọn tin vào Thiên Chúa của mẹ chồng mình. Bà trở thành bà cố của vua Đavít (Bà Rút: cả 4 chương). Sự hiện diện của bà trong huyết quản Chúa Giêsu xóa bỏ mọi ranh giới về sắc tộc và định kiến tôn giáo.

f.       Giacóp

Tổ phụ Giacóp đã dùng mưu kế để lừa cha mình là Isaac khi ông đã già yếu, mắt lòa, nhằm cướp lấy lời chúc phúc dành cho anh trai Esau. Ông cũng là người có cuộc sống gia đình đầy phức tạp với sự ghen tuông giữa các bà vợ và các con (Stk chương 27).

Tại sao Thiên Chúa lại để Con Một mình sinh ra trong một dòng dõi đầy “tì vết” như vậy? Câu trả lời rất rõ ràng: Thiên Chúa không sợ sự bất toàn của chúng ta. Ngài bước vào lịch sử nhân loại không phải để đứng từ xa chiêm ngưỡng những người đạo đức, mà để lội xuống dòng sông bùn lầy của tội lỗi và thánh hóa nó từ bên trong. Nếu gia đình bạn có những góc tối, hãy nhớ rằng Chúa Giêsu cũng có những tổ tiên với quá khứ không hề sáng sủa.

4. Cuộc đời là một cuốn sách đang viết dở

Một trong những sai lầm lớn nhất của chúng ta là phán xét một gia đình dựa trên “chương hiện tại” của họ. Chúng ta thấy một người trẻ bỏ đạo, một cặp vợ chồng ly thân, và chúng ta vội vàng dán nhãn họ là “vô đạo đức và thất bại”.

Tin Mừng nói rằng ông Simêôn và bà Anna đã nhìn thấy ở hài nhi Giêsu những điều mà ngay cả cha mẹ Ngài cũng chưa hiểu hết. Họ nhìn thấy hài nhi Giêsu là “ánh sáng soi đường cho dân ngoại, là vinh quang của Israel” (Lc 2: 32). Vào thời điểm đó, Chúa Giêsu chỉ là một đứa trẻ nghèo trong tay cha mẹ nghèo đi dâng lễ vật. Không ai biết trước được những đau khổ của đồi Canvê hay vinh quang của sự Phục sinh của ngài.

Cuộc đời và gia đình chúng ta cũng vậy. “Cuộc sống chưa phải là kết thúc cho đến khi nó thực sự kết thúc”. Kế hoạch của Thiên Chúa dành cho con cái bạn, cho người bạn đời của bạn, đang được hé lộ từng chút một. Đứa con đang lầm lạc hôm nay có thể là một thánh Augustinô của ngày mai. Cuộc hôn nhân đang đứng trên bờ vực thẳm có thể là nơi Thiên Chúa biểu lộ quyền năng chữa lành của Ngài. Đừng vội đóng lại cuốn sách khi Thiên Chúa vẫn đang cầm bút viết tiếp những chương mới.

5. Tình yêu là định nghĩa của sự thánh thiện

Chúng ta thường lầm tưởng “thánh thiện” là sự vắng bóng của tội lỗi. Thực tế, trong bối cảnh gia đình, thánh thiện chính là tình yêu thương bền bỉ giữa những thực tế bất toàn.

Thánh Gia Thất được gọi là “Thánh” không phải vì các ngài sống một cuộc đời nhung lụa, không gặp khó khăn. Các ngài đã phải trốn chạy sang Ai Cập như những người tị nạn, đã lạc mất con trong đền thờ, đã sống đời thợ mộc nghèo khó. Các ngài thánh thiện vì trong mọi thử thách, các ngài luôn đặt Thiên Chúa ở trung tâm và dành cho nhau một tình yêu tự hiến.

Gia đình bạn sẽ trở nên thánh thiện khi:

·        Người chồng chịu đựng cơn nóng nảy của người vợ vì biết cô ấy đã quá mệt mỏi.

·        Người vợ tha thứ cho sự vô tâm của người chồng và kiên trì cầu nguyện cho anh ấy.

·        Cha mẹ không từ bỏ đứa con lầm lạc, nhưng vẫn luôn mở rộng vòng tay chờ đón nó trở về.

·        Con cái nhìn vào những nếp nhăn và cả những lỗi lầm của cha mẹ với lòng thấu cảm thay vì phán xét.

Chúa Giêsu chính là “chất keo” kết nối. Khi chúng ta thừa nhận mình không hoàn hảo và cần đến Chúa, Ngài sẽ đổ tràn ân sủng để kết dính những mảnh vỡ lại với nhau.

6. Lời mời gọi cho ngày Lễ Thánh Gia

Nếu hôm nay bạn cảm thấy mình được phúc có một gia đình ấm êm, hãy dâng lời tạ ơn chân thành. Nhưng đừng quên rằng sự bình an đó là một hồng ân cần được bảo vệ bằng sự khiêm nhường. Hãy tiếp tục “mặc lấy lòng thương xót” để gìn giữ ngọn lửa ấy.

Nếu hôm nay bạn cảm thấy đau lòng, hổ thẹn hoặc cô đơn ngay trong chính ngôi nhà của mình, hãy nhớ lời này: Chúa không xấu hổ về bạn. Ngài yêu thương gia đình bạn không phải vì nó hoàn hảo, mà vì nó là của bạn và là của Ngài. Hãy dâng những “bí mật giấu kín”, những nỗi đau chưa thể nói thành lời lên bàn thờ Thiên Chúa.

Đừng phán xét gia đình mình quá khắt khe. Chúng ta là những thụ tạo không hoàn thiện đang trên hành trình được hoàn thiện nhờ tình yêu của Thiên Chúa. Hãy để sự bình an của Chúa Kitô ngự trị trong lòng, không phải sự bình an của một thế giới không có xung đột, mà là sự bình an của một người biết rằng mình được yêu, ngay cả khi mình còn nhiều khuyết điểm.

Gia đình thánh thiện không phải là gia đình không có nước mắt, mà là gia đình biết cùng nhau lau khô nước mắt bằng đôi bàn tay của đức tin và lòng mến. Ước mong mỗi chúng ta, dù đang ở trong hoàn cảnh nào, cũng tìm thấy niềm hy vọng nơi Thánh Gia Thất, nơi mà tình yêu đã chiến thắng mọi nghịch cảnh.

Phêrô Phạm Văn Trung

phỏng theo Laura Kazlas, https://www.acatholic.org