Phận người - Phận mình

PHẬN NGƯỜI

         Xem chừng cái phận người mong manh lắm ! Con người có thể sở hữu được khối tài sản này dinh thự nọ và có quyền trên nó. Duy một cái có nhưng xem chừng là không có quyền trên nó đó chính là sức khỏe. Sức khỏe có đó nhưng mình không hoàn toàn làm chủ.

         Bà cố vừa mừng thọ 80 tuổi sáng nay vừa nhập viện. Thầy con báo tin và dĩ nhiên trong tình thân cầu cho Bà Cố mau bình phục để về với gia đình. Phần khỏe cho Bà cố và phần khỏe cho con cháu vì chẳng ai muốn bản thân hay người nhà phải nhập viện.

         Chị tôi vừa vào cấp cứu nhưng không đến nỗi nào để rồi bác sĩ cho về nhà dưỡng chứ không phải nhập. Trước đó chồng của Chị phải ở lại trong bệnh viện 4 ngày vì sức khỏe kém.

         Một bệnh nhân quen biết vừa cho đôi dòng lên mạng : “Thật ra thì ngay cả những mạch máu trong não bộ của con nó cũng nhắc nhở là con không tự chủ được chúng. Thỉnh thoảng nó như căng to khiến con đau phát ói để rồi con nhận ra đời mình mong manh dễ vỡ thế nào. Chỉ cần một ngày đẹp trời nó bể ra thì con sẽ về đâu nhỉ. Nếu đó là cách con ra đi thì cũng tốt phải không, gọn nhẹ sạch sẽ, nhưng con sẽ đi về đâu? Giấc mơ Thiên Đàng con vẽ lên trong khối óc có thuộc về con không? Chúa có rộng giang cánh tay mình mà vồ ôm lấy con không? Hay Chúa sẽ để con một mình lấp ló đâu đó mà trộm ngắm? ...”

         Qua đau bệnh, người ta mới thấy được phận của con người là mong manh, mỏng giòn và non yếu.

         Ở cái tuổi chưa già nhưng không còn trẻ cùng với bệnh tật tôi hiểu được phần nào phận của con người nó mong manh. Cứ sáng sáng còn tỉnh giấc khùa khùa dưới chân giường thấy đôi dép là biết mình còn sống. Nghĩ vậy đi cho nó nhẹ lòng bởi lẽ ngay trong giờ này có người cũng ra đi vĩnh viễn hay có người đang được gia đình đưa đi cấp cứu.

         Dường như ngày nào cũng vậy, trong cái góc nhỏ đúc kết những ý nguyện tôi đều nhận được lời xin cầu nguyện cho người thân vừa qua đời hay tin báo người nhà đang trong cơn nguy tử. Dẫu biết là quy luật của cuộc sống cũng như định luật của con người nhưng dường như chẳng ai muốn mình hay gia đình của mình phải lìa xa nhân thế.

         Ngày mỗi ngày qua đi là mỗi ngày mỗi người già thêm một chút. Cứ như vậy mà thời gian cứ trôi và phận người cứ khép dần lại do tuổi tác hay bệnh tật cũng như tai ương.

         Phận con người nó mỏng manh vậy đó nhưng lại có những người nghĩ rằng mình không bao giờ phải chết hay mình được cái ân huệ trường tồn. Nhìn cách của mỗi người sống ta cũng có thể nhận ra được quan niệm của họ về cuộc đời này. Có người thì  bằng lòng với cuộc sống nhưng rồi cũng có những người hối hả và tìm đủ mọi cách để vun  vén chút gì đó cho mình.

         Dĩ nhiên kiếm tìm cho cuộc sống không phải là điều xấu nhưng không khéo con người mãi mê kiếm tìm. Cuối cùng, điều quan trọng mà con người phải biết đó chính là chuyện tất cả chỉ là phù vân.

         Trong cuộc sống, hình như càng cao danh vọng càng dày gian nan thì phải.

         Sống cùng, sống chung và sống với những người nghèo, những công dân hạng bét trong cuộc sống nhiều khi cũng có cái hay của nó. Những người nghèo quanh đây dường như họ bình an cũng như ung dung tự tại với những gì mà họ có.

         Ngày ra đi, có thể do phong tục để họ giết bò giết heo để cả làng cùng ăn nhưng tựu trung sự ra đi nào cũng gần như nhau. Có những gia đình hoàn cảnh không cho phép đủ mua cái áo quan để rồi chạy xin đâu đó ở Nhà Thờ cho cái áo quan cho người quá cố mặc lần cuối trước khi thân xác trở về lòng đất mẹ.

         Những nhà giàu cũng như những gia đình thần quyền hay thế quyền thì vòng hoa cùng với những gì theo đó nguy nga và tráng lệ. Có khi nhờ và qua cái chết của người thân họ vinh quang lẫn nhau. Nơi những gia đình nghèo khổ dường như họ chỉ lo cho xong thủ tục. Nơi người nghèo chả có vòng hoa hay kèn nhạc cũng như những bữa tiệc linh đình như thành thị hay phố xá.

         Ở Hoa Kỳ hay thành phố lớn, ở nơi giàu hay nghèo, ở nơi đô thị phát triển hay ở cái vùng nghèo này thì khi nằm xuống hình như ai cũng như ai cả. Một chiếc áo quan có thể vài chục triệu hay vài triệu đi chăng nữa cũng chỉ là khoác lên cho một kiếp người. Giàu nghèo cũng như nhau, cũng trở về tro bụi thôi.

         Rồi cũng qua đi một kiếp người khi con người chợp mắt khép mi. Phận người là như vậy đó, chỉ như hoa kia sáng nở tối tàn mà thôi. Đời người có là  bao ? Có chăng chỉ là ba vạn sáu ngàn ngày ?

         Chuyện quan trọng hơn cả là quan niệm sống của mỗi người nhất là sự khiêm tốn mà mỗi người đặt để trước mặt Chúa. Càng khiêm hạ, càng tín thác trong tay Chúa thì sự sống hay sự chết xem chừng ra nhẹ nhàng và thanh thoát. Càng khiêm tốn dường như càng thấy mình đủ trong mọi hoàn cảnh và bình an với hiện tại dù cuộc sống còn nhiều khó khăn như vùng tôi đang hiện diện và sống.

Lm. Anmai, CSsR

*********

PHẬN MÌNH

         Sau khi đọc bài “Phận người”, một linh mục nhắc khẽ : “Viết về phận mình đi !”

         Ơ hay ! Viết thì viết bởi lẽ mình cũng là người và người cũng là mình.

         Nhìn những tang lễ, dù là ai đó thì xin cúi đầu chào người quá cố và tự nhắc mình : “Nay người – mai ta” hay “Nay anh – mai tôi”.

         Trước tiên, xác định và xác tín rằng mình (tôi đây) cũng chỉ sinh ra từ bụi tro để rồi một mai tôi cũng trở về tro bụi. Chính Cha Thánh Anphongso (Đấng sáng lập Dòng Chúa Cứu Thế) trong những trang đầu của quyển “Chân Lý Đời Đời” đã nói rất rõ về phận người : “Con hãy nhớ mình là bụi tro, sau này sẽ trở về tro bụi. Tới một ngày nào đó con sẽ chết và được chôn trong mồ để chịu sự hư nát. Mọi người bất kỳ sang, hèn, giàu, nghèo, vua chúa hay thường dân, đều chung một số phận như nhau. Khi linh hồn vừa lìa khỏi xác, xác con sẽ trở về đất và linh hồn con vào cõi sống đời đời”.

Ngài nói tiếp :

“Hãy nhìn xem thể xác người qua đời. Xác giá lạnh nằm cứng đờ trên giường, mắt sâu, má hỏm, môi và lưỡi nhợt nhạt. Sao ta không nhìn hình-hài người thân nhân hay bạn bè qua đời, để nhờ đó ta biết khinh chê những gì là giả trá trần gian và cải-thiện đời sống?

         Khi thi-thể bắt đầu nát rửa trông càng thê thảm hơn. Các cửa sổ được mở ra, hương đốt lên và người ta vội đưa xác đi chôn, để người còn sống khỏi nhiễm độc. Giàu, nghèo, sang, hèn gì rồi cũng không qua khỏi cảnh hư nát thể xác.

         Sự kiêu ngạo, lòng tham lam quá độ của con người đâu rồi? Dầu con người được quí mến, trọng-vọng ở trần gian, các thân nhân cũng buộc lòng phải tẩm liệm và đưa đi chôn cất. Dầu người đó xưa kia văn võ, lịch-sự, duyên-dáng đến đâu đi nữa, không bao lâu người ta sẽ quên đi”.

Và Cha Thánh Anphong nói về sự qua đời của một người : “Được tin một người qua đời, kẻ thì bảo người đó là niềm hãnh-diện cho gia đình đáng thương tiếc, người khác lại không mấy hài lòng; người khác nữa lại mừng thầm vì họ được thừa-hưởng một số tài-sản của kẻ chết để lại. Xôn-xao bàn-tán lúc đầu, dần dà rồi cũng thưa dần, và một ngày nào đó không còn ai nhắc đến nữa, ngay cả những người thân-cận, bạn bè thân-thiết nhất. Dần dà các cuộc thăm viếng sẽ bàn-cải về những vấn đề khác, thỉnh thoảng có nhắc đến người quá-cố cũng là may mắn lắm rồi.

         Nghĩ lại xem: con đã xử với bà con, bạn hữu con thế nào sau khi họ chết, người khác sẽ xử với con như thế. Người sống vui hưởng trên của-cải để lại, nhưng rồi quên dần người quá-cố ân-nhân. Cũng chính trong phòng người quá-cố thở hơi cuối cùng và chịu phán xét, người ta ăn uống vui chơi như thuở nào. Còn linh hồn con sẽ ra sao?”

         Xong ! Chắc có lẽ không cần minh giải, mình (tôi) biết tôi là ai trong cuộc đời này. Cần và cần lắm sự xác tín như vậy để mình xây dựng đời mình.

         Lọt lòng Mẹ, tôi tạ ơn Thiên Chúa và mang ơn Cha Mẹ. Lớn lên, học hành, tu tập ... trở thành tu sĩ linh mục âu cũng là nhờ ơn Chúa cũng như ơn của biết bao người. Vì lẽ đó tôi mạn phép suy nghĩ và xác tín như Thánh Phaolô : Thật vậy, nào có ai coi bạn hơn kẻ khác đâu? Bạn có gì mà bạn đã không nhận lãnh? Nếu đã nhận lãnh, tại sao lại vênh vang như thể đã không nhận lãnh? (1 Cr 4, 7). Vì thế, câu châm ngôn trong ngày lãnh sứ vụ của mình đó là : “Tôi có là gì cũng là nhờ ơn Thiên Chúa” (1Cr 15,10)

         Xác định rõ với nhau như vậy cho dễ sống. Tất cả đều là của Chúa qua tay của những người yêu thương chia sẻ để rồi khi có mình (tôi) sẵn lòng chia sẻ lại.

         Mình (tôi) sinh ra và lớn lên trong một gia đình nghèo. May mắn là sở hữu được một người Cha hiền lành, nhân hậu và một người mẹ đạo đức và từ tâm.

         Tại sao mình (tôi) dám nói điều này ? Đơn giản là Cha tôi hiền lành và nhân hậu cho đến ngày về với Chúa. Mẹ thì ngày nào cũng củng con đi tham dự Thánh Lễ. Nhà tuy xa Nhà Thờ một chút nhưng cứ trên chiếc xe đạp cọc cạch mà chở con (tôi) đi Lễ hàng ngày. Và, bất cứ ai nhờ chuyện gì thì trong khả năng Bà đều giúp. Thừa hưởng những điều này đó là hồng ân cũng như di sản quý nhất mà Cha – Mẹ tôi để lại.

         Với di sản Cha Mẹ để lại (và cũng do ông bà ngoại – nghe kể ông bà đạo đức lắm và ông bà bị Việt Minh giết (khoảng 1947 khi Mẹ tôi được hơn 3 tuổi) vì ông bà theo phong trào Công Giáo Tiến Hành) và đặc biệt là nhờ ơn Chúa mình (tôi) được gọi theo ơn gọi trở thành tu sĩ linh mục Dòng Chúa Cứu Thế. Mình (tôi) cũng chỉ là một người bình thường hay là tầm thường cũng như không thể nào tránh khỏi những va vấp của phận người.

         Càng có tí tuổi cũng như ôm trong mình bệnh tật để thấy rõ hơn giới hạn và thân phận của mình. Mình (tôi) mong manh trước gió và cũng như hoa kia sớm nở chiều tàn. Đời của mình (tôi) cũng chỉ là một cuộc hành hương trong cõi tạm mà thôi.

         Hiện tại mình (tôi) rất bằng lòng hay nói đúng hơn là hài lòng với những gì mình đang có và đang sống. Với khả năng nhỏ bé cùng sức khỏe và hạn chế của con người thật nhỏ bé của  mình (tôi).

         Nhìn những ngày qua đi, những biến cố quay quanh cuộc đời thì thấy cuộc đời này như sách Giảng Viên nói : “Tất cả là phù vân”. Rõ nhất là thấy “từng người tình bỏ ta đi như những dòng sông nhỏ, ôi cát bụi tuyệt vời ...”. Ai ai rồi cũng chuyển xứ, cũng thay đổi chỗ ở, cũng không ở một nơi và cuối cùng rồi ai ai cũng phải chết.

         Thấy cũng như biết như vậy để tự nhắc mình (tôi) luôn biết đủ cũng như buông bỏ. Sống như vậy mình (tôi) thấy thật bình an. Tự bao giờ chả hiểu, điều mà tôi sợ nhất đó chính là làm tổn thương người khác. Chính vì vậy, sợ và rất sợ phiền hay làm tổn thương người khác.

         Phận mình (tôi) có  vậy thôi chứ có gì đâu mà khó nói : Sinh ra trong cõi tạm và sẽ trở về với Thiên Chúa nhờ và tin vào lòng thương xót của Ngài (bởi tôi đây đầy tội lỗi vá yếu đuối. Xin những ai thân quen hay đã từng đọc bài viết hãy nhớ và cẩu nguyện cho kẻ mọn này khi nó còn sống hay khi nó đã qua đời.

Lm. Anmai, CSsR