Rượu mới trong bầu mới: Canh tân cuộc sống đức tin

05  14  X  Thứ Sáu Tuần XXII Thường Niên.

Cl 1,15-20; Lc 5,33-39.

Lc 5,33-39

Các người Pha-ri-siêu và Kinh sư nói với Chúa Giê-su: “Môn đệ ông Gio-an năng ăn chay cầu nguyện, môn đệ người Pha-ri-sêu cũng thế, còn môn đệ ông thì ăn với uống! “Đức Giê-su trả lời: “Chẳng lẽ các ông lại có thể bắt khách dự tiệc cưới ăn chay, khi chàng rể còn ở với họ? Sẽ có ngày chàng rể bị đem đi; ngày đó, họ mới ăn chay.”

Đức Giê-su còn kể cho họ nghe dụ ngôn này: “Chẳng ai xé áo mới lấy vải vá áo cũ, vì như vậy, không những họ xé áo mới, mà miếng vải áo mới cũng không ăn với áo cũ.

“Không ai đổ rượu mới vào bầu da cũ, vì như vậy, rượu mới sẽ làm nứt bầu, sẽ chảy ra và bầu cũng hư. Nhưng rượu mới thì phải đổ vào bầu mới. Cũng không ai uống rượu cũ mà còn thèm rượu mới. Vì người ta nói: “Rượu cũ ngon hơn.”

Rượu mới trong bầu mới: Canh tân cuộc sống đức tin

Tin Mừng hôm nay theo Thánh Luca (Lc 5,33-39) mang lại cho chúng ta một cái nhìn sâu sắc và mới mẻ về sứ mạng của Đức Giêsu cũng như lời mời gọi hoán cải tận căn trong đời sống Kitô hữu. Đoạn Tin Mừng tưởng chừng như chỉ là một cuộc tranh luận nhỏ giữa Đức Giêsu và nhóm người Pha-ri-siêu và kinh sư, nhưng thực chất lại chứa đựng một chân lý lớn lao: Thiên Chúa đang làm điều mới, một điều vượt qua khung mẫu cũ kỹ, để dẫn con người đến ơn cứu độ đích thực. Qua đó, Đức Giêsu mời gọi chúng ta mở lòng đón nhận một đời sống đức tin không dừng lại ở những hình thức bề ngoài hay luật lệ khô cứng, mà cần có một trái tim được đổi mới thật sự, biết đón nhận sự hiện diện sống động của Thiên Chúa.

Mở đầu, nhóm người Pha-ri-siêu và kinh sư đặt vấn đề với Đức Giêsu: “Môn đệ ông Gio-an năng ăn chay cầu nguyện, môn đệ người Pha-ri-sêu cũng thế, còn môn đệ ông thì ăn với uống!” Đây không chỉ là một thắc mắc đơn thuần, mà còn là sự đối chiếu để chỉ trích. Trong cái nhìn của họ, sự đạo đức được đo bằng việc tuân giữ lề luật và thể hiện qua những hành vi như ăn chay, cầu nguyện công khai. Nhưng Đức Giêsu không trực tiếp bác bỏ việc ăn chay, thay vào đó, Ngài mạc khải một chân lý thâm sâu hơn về thời điểm và ý nghĩa của việc ăn chay: “Chẳng lẽ các ông lại có thể bắt khách dự tiệc cưới ăn chay, khi chàng rể còn ở với họ? Sẽ có ngày chàng rể bị đem đi; ngày đó, họ mới ăn chay.” Chàng rể là hình ảnh ám chỉ chính Đức Giêsu – Đấng Messia. Khi Ngài còn hiện diện, đó là thời điểm của niềm vui, của sự hoan hỉ như trong tiệc cưới, bởi vì ơn cứu độ đã đến gần. Nhưng sẽ có lúc Ngài bị “đem đi”, tức là lúc Ngài chịu khổ nạn và tử nạn – đó mới là lúc thích hợp để than khóc và ăn chay. Như vậy, việc đạo đức không chỉ nằm ở việc tuân giữ hình thức, mà phải phát xuất từ sự nhận biết mầu nhiệm đang diễn ra và sống đúng với thời điểm của ơn cứu độ.

Để làm rõ hơn, Đức Giêsu dùng hai dụ ngôn: “Chẳng ai xé áo mới lấy vải vá áo cũ” và “Không ai đổ rượu mới vào bầu da cũ.” Cả hai dụ ngôn đều diễn tả sự không tương hợp giữa cái mới và cái cũ, giữa Tin Mừng của Đức Giêsu và não trạng cũ kỹ của người Pha-ri-siêu. Xé áo mới để vá áo cũ là hành vi phá hoại cả hai: áo mới bị hủy hoại, và mảnh vá không thích hợp với chất liệu áo cũ, rốt cuộc chẳng giữ được gì trọn vẹn. Tương tự, rượu mới cần được đựng trong bầu da mới, vì rượu mới còn lên men, sẽ làm bầu da cũ bị nứt, cả bầu lẫn rượu đều hư. Rượu mới là hình ảnh của Tin Mừng – sức sống mới mẻ, mãnh liệt và đầy năng động. Nó không thể gói gọn trong những hình thức, tập tục, hay quan niệm tôn giáo lỗi thời, khép kín. Bầu da mới là hình ảnh của trái tim biết canh tân, biết mở ra, dám thay đổi để đón nhận ơn Chúa.

Câu kết của bài Tin Mừng khiến chúng ta giật mình: “Cũng không ai uống rượu cũ mà còn thèm rượu mới. Vì người ta nói: Rượu cũ ngon hơn.” Đây là thực tế đau lòng trong đời sống đức tin: nhiều người cứ thích những gì cũ kỹ, quen thuộc, và từ chối cái mới, chỉ vì “rượu cũ dễ uống”, “thói quen cũ an toàn.” Người ta sợ sự thay đổi, sợ bị thách đố, sợ phải từ bỏ những thói quen lâu năm dù biết rằng chúng không còn phù hợp với tinh thần của Tin Mừng. Và chính nỗi sợ ấy đã khiến họ từ chối chính Đức Giêsu – nguồn rượu mới – Đấng có khả năng mang lại sự sống đời đời.

Từ lời Chúa hôm nay, chúng ta được mời gọi nhìn lại chính đời sống đức tin của mình: ta đang giữ đạo theo thói quen hay đang thực sự sống mối tương quan với Thiên Chúa hằng sống? Ta có đang nhốt Tin Mừng vào những khuôn khổ cố định, hình thức đạo đức máy móc mà quên mất tinh thần sống động và tự do của Thánh Thần? Liệu tâm hồn ta có đang là “bầu da cũ” – khô cứng, đầy định kiến và thiếu lòng cởi mở – hay là “bầu da mới” – mềm dẻo, biết lắng nghe, đón nhận và để cho ơn Chúa biến đổi từng ngày?

Sống đức tin không phải là sống với ký ức về một quá khứ vàng son, cũng không chỉ là duy trì những thói quen tôn giáo truyền thống, mà là sống một cách năng động và sáng tạo với Lời Chúa hôm nay. Tin Mừng không thay đổi, nhưng mỗi thời đại, mỗi con người phải học cách đón nhận Tin Mừng trong bối cảnh cụ thể của mình. Đức Giêsu không đến để vá víu cái cũ, mà Ngài đến để tái tạo, đổi mới tận gốc con người và thế giới. Do đó, đời sống Kitô hữu không thể chỉ dừng lại ở việc giữ đạo, mà là bước vào hành trình hoán cải không ngừng, để mặc lấy “con người mới theo hình ảnh Thiên Chúa” (Cl 3,10).

Trong bối cảnh hôm nay, thế giới đang chuyển mình với tốc độ chóng mặt: công nghệ phát triển, lối sống thay đổi, các giá trị bị xô lệch, nhiều người rời bỏ đức tin vì cho rằng đạo quá lỗi thời hay không còn liên quan. Chính lúc này, người Kitô hữu cần trở thành “bầu da mới” – tức là những con người biết sống Tin Mừng bằng lối sống yêu thương, sáng tạo và chứng tá cụ thể. Giáo hội hôm nay không thiếu những nghi thức, không thiếu các hình thức sinh hoạt đạo đức, nhưng điều thiếu nhất có lẽ là một trái tim sống động, đầy lửa của Tin Mừng, biết bước ra khỏi vùng an toàn để gặp gỡ người nghèo, người tội lỗi, người bị bỏ rơi – như chính Chúa Giêsu đã làm.

Là giáo dân, chúng ta được mời gọi sống đạo không phải chỉ trong nhà thờ, nhưng ngay trong môi trường sống hằng ngày. Hãy làm cho gia đình mình trở thành nơi đón nhận rượu mới – bằng việc sống yêu thương, tha thứ, hy sinh cho nhau. Hãy làm cho môi trường làm việc, xóm làng, cộng đoàn trở thành nơi Tin Mừng được sống động – bằng tinh thần phục vụ, công bằng, và liên đới với người yếu thế. Hãy từ bỏ lối giữ đạo hình thức, chỉ dự lễ cho có, lần chuỗi máy móc, nhưng sống đạo bằng trái tim biết rung động trước nỗi đau của người khác, biết khao khát sự thật và công lý, biết đứng lên vì điều thiện.

Đừng sợ đổi mới, vì chính Chúa đang làm điều mới giữa chúng ta. Ngài không phá bỏ quá khứ, nhưng Ngài thanh luyện nó để khai mở một tương lai đầy hy vọng. Ơn gọi của người Kitô hữu hôm nay là làm chứng cho một đức tin sống động, một Tin Mừng đang lên men trong thế giới này. Hãy xin Chúa Thánh Thần biến đổi tâm hồn chúng ta – làm cho nó trở nên “bầu da mới”, để chúng ta không đánh mất rượu mới của Nước Trời. Hãy bắt đầu từ chính mình – can đảm thay đổi những gì cũ kỹ trong suy nghĩ, thói quen, cách sống đạo – để đón lấy niềm vui và sức sống mới từ Lời Chúa. Bởi vì, như Đức Giêsu đã nói, rượu mới chỉ dành cho bầu da mới – và Chúa muốn đổ rượu mới ấy vào chính tâm hồn của chúng ta hôm nay. Amen.

Lm. Anmai, CSsR