Sống đạo tại nơi làm việc: làm "muối" và "ánh sáng" giữa đồng nghiệp

SỐNG ĐẠO TẠI NƠI LÀM VIỆC: LÀM "MUỐI" VÀ "ÁNH SÁNG" GIỮA ĐỒNG NGHIỆP

Lời mời gọi "Hãy nên muối cho đời và ánh sáng cho thế gian" từ Đức Giêsu không chỉ dành riêng cho những người phục vụ trong khuôn viên nhà thờ hay những tu sĩ sống tách biệt. Trái lại, đó là một sứ mạng phổ quát, mời gọi mỗi Kitô hữu mang tinh thần của Tin Mừng vào mọi không gian sống, đặc biệt là nơi làm việc—môi trường mà chúng ta dành phần lớn thời gian và năng lượng của mình. Nơi làm việc, dù là văn phòng cao tầng, công xưởng sản xuất, hay phòng khám chữa bệnh, đều là một cánh đồng truyền giáo cụ thể, nơi đức tin được thử thách, được tinh luyện, và được mời gọi phát sinh hoa trái bằng chính đời sống thực tế, thông qua mối tương quan hàng ngày với đồng nghiệp, cấp trên và khách hàng. Sống đạo tại nơi làm việc không phải là việc lớn tiếng rao giảng hay trưng bày biểu tượng tôn giáo, mà là trở thành một nhân tố thay đổi tích cực, một điểm tựa luân lý, và một nguồn hy vọng thầm lặng giữa những áp lực, cạnh tranh và đôi khi là sự lạnh nhạt của cuộc sống hiện đại.

Để thực thi sứ mạng làm muối, điều kiện tiên quyết không gì khác hơn là sự toàn vẹn và đạo đức nghề nghiệp cách trọn vẹn. Muối có chức năng bảo quản và tạo hương vị. Nếu muối mà nhạt đi, nó sẽ chẳng còn giá trị gì. Tương tự, nếu một người Kitô hữu mất đi tính toàn vẹn—một phẩm chất đòi hỏi sự trung thực tuyệt đối trong công việc, sự công bằng trong giao tiếp, và sự minh bạch trong mọi giao dịch—thì lời chứng đức tin của họ sẽ trở nên vô nghĩa. Điều này thể hiện qua việc không gian lận giờ làm, không tham nhũng dù là nhỏ nhất, không nói dối hay che đậy lỗi lầm để bảo vệ lợi ích cá nhân. Đồng nghiệp sẽ không quan tâm đến những lời bạn nói về Chúa, nếu họ thấy bạn lười biếng, thiếu trách nhiệm, hoặc lợi dụng người khác. Sự mặn mà của muối chính là chất lượng công việc, sự chuyên nghiệp và tinh thần trách nhiệm vượt trội mà chúng ta thể hiện hằng ngày. Khi đối mặt với những quyết định khó khăn, nơi mà áp lực lợi nhuận có thể làm mờ đi ranh giới đạo đức, người sống đạo phải can đảm chọn lựa sự thật và điều thiện, ngay cả khi phải chịu thiệt thòi; đó là cách làm muối để bảo vệ môi trường làm việc khỏi sự băng hoại của thói quen xấu và sự thỏa hiệp.

Trong khi đó, vai trò làm ánh sáng đòi hỏi một sự can đảm khác: can đảm chiếu sáng sự hiện diện của Thiên Chúa qua thái độ và hành vi nhân ái. Ánh sáng không ồn ào nhưng lại có khả năng xua tan bóng tối và giúp người ta tìm thấy đường đi. Ở nơi làm việc, ánh sáng đó chính là sự lạc quan không ngừng, sự kiên nhẫn trước những khó khăn, và sự cảm thông đối với những người xung quanh. Đồng nghiệp thường xuyên phải đối diện với căng thẳng, sự cạnh tranh không lành mạnh, và những gánh nặng cá nhân. Một Kitô hữu làm ánh sáng là người sẵn sàng lắng nghe mà không phán xét, là người động viên một cách chân thành, và là người xoa dịu những mâu thuẫn bằng lời nói ôn hòa và hành động hòa giải. Điều này bao gồm việc dành thời gian giúp đỡ đồng nghiệp gặp khó khăn về chuyên môn, chia sẻ gánh nặng công việc khi cần thiết, hay đơn giản là giữ thái độ tích cực, tươi cười, tạo bầu khí thân thiện và dễ chịu. Những hành động này không cần phải mang nhãn hiệu tôn giáo, nhưng chúng phản ánh một tình yêu thương và sự tôn trọng căn bản bắt nguồn từ niềm tin của chúng ta.

Thách thức lớn nhất trong việc sống đạo tại nơi làm việc chính là làm thế nào để giữ vững bản sắc mà không bị cô lập hay xung đột với văn hóa chung. Chúng ta không sống trong một tu viện, mà trong một thế giới đa nguyên, nơi có nhiều quan điểm, lối sống và niềm tin khác nhau. Việc làm muối và ánh sáng đòi hỏi sự khôn ngoan như "rắn" và sự đơn sơ như "bồ câu". Chúng ta phải học cách đối thoại và cộng tác một cách hiệu quả với tất cả mọi người, dù họ có cùng quan điểm hay không. Điều này đòi hỏi sự tôn trọng sâu sắc đối với sự khác biệt, không áp đặt quan điểm cá nhân, nhưng dùng chính đời sống gương mẫu của mình để gợi mở và mời gọi người khác suy ngẫm. Khi phải đối diện với những lời nói khiếm nhã, những câu chuyện phiếm độc hại, hay những hành vi thiếu tôn trọng, ánh sáng của đức tin phải là sự im lặng đầy nhân ái hoặc một lời phản ứng nhẹ nhàng nhưng kiên định, giúp chuyển hướng câu chuyện một cách tinh tế mà không làm tổn thương người khác. Chính sự kiên định trong các giá trị, kết hợp với lòng khiêm tốn và sự phục vụ, mới là lời chứng mạnh mẽ nhất.

Sự phục vụ chính là chìa khóa để mở ra cánh cửa truyền giáo thầm lặng tại nơi làm việc. Thiên Chúa không mời gọi chúng ta làm những việc phi thường, nhưng mời gọi chúng ta làm những điều bình thường với một tình yêu phi thường. Điều này có thể là việc nhận lấy phần việc khó khăn nhất, đi đầu trong việc cải thiện quy trình làm việc, hay luôn là người đầu tiên nhận lỗi và xin lỗi khi mắc sai lầm. Khi một người Kitô hữu thể hiện tinh thần phục vụ vô vị lợi, không tìm kiếm sự chú ý hay thăng tiến cá nhân bằng mọi giá, họ đã làm chứng cho một giá trị vượt lên trên chủ nghĩa cá nhân và vật chất đang chi phối nhiều môi trường làm việc. Sự quan tâm thực sự đến phúc lợi và sự phát triển của đồng nghiệp, không chỉ là về khía cạnh công việc mà cả về tinh thần, là biểu hiện cao nhất của việc làm ánh sáng, vì nó cho thấy chúng ta nhìn thấy hình ảnh Thiên Chúa nơi mỗi người.

Cuối cùng, sống đạo tại nơi làm việc cần được nuôi dưỡng bởi đời sống nội tâm sâu sắc. Chúng ta không thể cho đi điều mình không có. Việc làm muối và ánh sáng bắt nguồn từ mối tương quan mật thiết với Thiên Chúa, được củng cố bằng đời sống cầu nguyện, Lời Chúa và Bí tích Thánh Thể. Sự bình an, niềm vui và sức mạnh để giữ vững đức tin giữa những sóng gió của công sở không phải là tự nhiên mà có, mà là hoa trái của ân sủng. Dù chỉ là vài phút tĩnh tâm trước khi bắt đầu công việc, hay một lời nguyện tắt khi đối diện với thử thách, việc duy trì nhịp cầu liên lạc với Chúa giúp chúng ta có cái nhìn siêu nhiên về công việc và đồng nghiệp của mình. Khi chúng ta nhận ra rằng công việc của mình là một phần của kế hoạch yêu thương của Thiên Chúa và là phương tiện để thánh hóa bản thân và người khác, thì mọi cố gắng, dù nhỏ bé đến đâu, đều trở nên có ý nghĩa và giá trị vĩnh cửu. Sứ mạng làm "muối" và "ánh sáng" giữa đồng nghiệp chính là hiện thực hóa Tin Mừng ngay tại nơi cuộc sống diễn ra hàng ngày, biến công sở thành nơi gặp gỡ ân sủng và làm vinh danh Thiên Chúa bằng chính sự hoàn hảo và tình yêu trong công việc.

Lm. Anmai, CSsR.