Sự trung thực trong công việc: dám từ chối những lợi ích bất chính

SỰ TRUNG THỰC TRONG CÔNG VIỆC: DÁM TỪ CHỐI NHỮNG LỢI ÍCH BẤT CHÍNH

Sự trung thực, xét cho cùng, là một phẩm chất nền tảng định hình nên giá trị của một cá nhân và sự bền vững của một tổ chức. Trong môi trường công việc, đức tính này không chỉ giới hạn ở việc báo cáo đúng sự thật, không gian dối về hiệu suất hay thời gian làm việc, mà còn vươn lên thành một bản lĩnh kiên cường: dám đối diện và kiên quyết từ chối những lợi ích bất chính. Đây là một hành trình tự chiến đấu, nơi ranh giới giữa cái lợi nhỏ nhoi của cá nhân và sự tổn hại lớn lao đến tập thể, đến đạo đức nghề nghiệp, được phân định rõ ràng. Việc lựa chọn từ chối đồng nghĩa với việc chấp nhận một con đường khó khăn hơn, nhưng cũng là con đường duy nhất dẫn đến sự thanh thản trong tâm hồn và uy tín vững chắc trong sự nghiệp.

Lợi ích bất chính là những cám dỗ ngọt ngào và thường khoác lên mình nhiều vỏ bọc tinh vi: có thể là một khoản hối lộ để làm sai lệch kết quả thẩm định, một thỏa thuận ngầm để ưu ái đối tác kém năng lực, hay thậm chí là việc lạm dụng chức vụ để trục lợi cá nhân từ tài sản công. Bản chất của những lợi ích này là sự đổi chác phi đạo đức, nơi sự công bằng, minh bạch và lợi ích chung bị đem ra đánh đổi lấy sự giàu có, quyền lực hoặc sự thăng tiến chóng vánh của một nhóm người. Khi đứng trước ngưỡng cửa của sự lựa chọn, người có lòng trung thực vững vàng sẽ nhận ra rằng, cái giá phải trả cho sự thỏa hiệp này luôn đắt hơn rất nhiều so với những gì họ nhận được. Đó là sự đánh mất lòng tự trọng, sự xói mòn niềm tin từ đồng nghiệp và cấp trên, và quan trọng hơn cả, là sự phá hủy nền móng đạo đức của chính bản thân.

Thực tế đã chứng minh rằng, một khi cá nhân sa vào vòng xoáy của lợi ích bất chính, họ không chỉ tự hủy hoại tương lai của mình mà còn gây ra những hệ lụy khôn lường cho toàn xã hội. Những hành vi như tham nhũng, lợi ích nhóm tiêu cực không chỉ làm suy yếu niềm tin của công chúng vào hệ thống, mà còn tạo ra sự bất công, méo mó trong các quyết sách, kìm hãm sự phát triển bền vững của doanh nghiệp và quốc gia. Một quyết định sai trái vì tư lợi có thể dẫn đến việc ký kết những hợp đồng gây thất thoát hàng tỷ đồng, tạo ra những sản phẩm kém chất lượng gây nguy hiểm cho người tiêu dùng, hoặc làm tan rã một môi trường làm việc lành mạnh. Chính vì lẽ đó, sự trung thực, với biểu hiện cao nhất là dám nói "Không", trở thành một bức tường thành bảo vệ sự liêm chính và là nhân tố then chốt để duy trì một nền kinh tế và xã hội phát triển trên cơ sở đạo đức.

Vậy, sức mạnh nào giúp một người có thể vượt qua cám dỗ của vật chất và quyền lực trước mắt? Sức mạnh ấy bắt nguồn từ một lương tâm trong sáng và một tầm nhìn xa rộng. Người trung thực không chỉ nhìn thấy món lợi hiện tại mà còn lường trước được cái giá phải trả trong tương lai. Họ hiểu rằng, sự nghiệp chân chính được xây dựng trên năng lực thực sự và uy tín là thứ tài sản vô giá không thể mua chuộc. Khi đặt sự liêm chính lên hàng đầu, họ tự tạo cho mình một tấm khiên vô hình chống lại mọi sự mua chuộc. Hơn nữa, việc giữ vững nguyên tắc đạo đức còn mang lại một cảm giác tự do và bình yên trong tâm hồn, giúp họ làm việc hiệu quả và tập trung hơn, không phải sống trong sự lo lắng, sợ hãi bị phát hiện hay sự dằn vặt của lương tâm.

Việc từ chối lợi ích bất chính cũng đòi hỏi một lòng dũng cảm phi thường. Trong nhiều trường hợp, việc từ chối có thể đồng nghĩa với việc đối đầu với những thế lực lớn, bị cô lập, thậm chí là bị trả đũa. Đây là một cuộc chiến không tiếng súng, nơi người trung thực phải chấp nhận mạo hiểm để bảo vệ lẽ phải. Tuy nhiên, chính hành động dũng cảm này lại là ngọn hải đăng soi sáng, truyền cảm hứng cho những người khác, góp phần xây dựng một văn hóa làm việc minh bạch và chính trực. Mỗi lời từ chối là một viên gạch xây nên bức tường vững chắc chống lại tiêu cực, từng bước thay đổi định kiến về sự "thực dụng" đang len lỏi trong xã hội.

Trong công việc, sự trung thực còn thể hiện qua tinh thần trách nhiệm và sự chuyên nghiệp tuyệt đối. Một người trung thực không chỉ từ chối tiền bạc phi pháp mà còn trung thực với năng lực của mình, với thời gian làm việc, với cam kết đã hứa. Họ dám nhận lỗi khi mắc sai lầm, dám đưa ra những ý kiến phản biện mang tính xây dựng, dù điều đó có thể làm mất lòng cấp trên hay đồng nghiệp. Sự trung thực này tạo nên một môi trường làm việc tin cậy, nơi mọi người đều có thể dựa vào nhau và tập trung vào mục tiêu chung mà không phải nghi ngờ hay đề phòng. Đó là một nền tảng văn hóa vững chắc, giúp tổ chức vượt qua mọi khủng hoảng và phát triển một cách bền vững.

Tóm lại, sự trung thực trong công việc, mà đỉnh cao là khả năng dám từ chối những lợi ích bất chính, là thước đo chuẩn mực nhất cho nhân cách của một người. Đó không chỉ là sự tuân thủ luật pháp mà còn là sự tôn trọng những giá trị đạo đức phổ quát. Mỗi cá nhân, bằng quyết tâm giữ gìn sự trong sạch của bản thân, không chỉ bảo vệ danh dự cá nhân mà còn góp phần xây dựng một cộng đồng làm việc, một xã hội văn minh và liêm chính. Hành động từ chối, dù nhỏ bé đến đâu, cũng là một lời tuyên bố mạnh mẽ về lòng tự trọng và khát vọng sống ngay thẳng, chân chính.

Lm. Anmai, CSsR.