Suy ngẫm về “Con đường nhỏ” - Mối liên hệ sâu sắc của Thánh Têrêsa với Mẹ Maria

SUY NGẪM VỀ “CON ĐƯỜNG NHỎ” CỦA THÁNH TÊRÊSA: LỜI MỜI GỌI YÊU THƯƠNG TRONG NHỮNG ĐIỀU BÌNH DỊ

Trong một thế giới không ngừng ca ngợi những thành tựu vĩ đại, những chiến công hiển hách và những danh vọng lẫy lừng, Thánh Têrêsa thành Lisieux, vị thánh bé nhỏ của Giáo hội, mang đến một ánh sáng dịu dàng nhưng sâu sắc: “Con đường nhỏ bé.” Được phong thánh cách đây đúng một trăm năm, vào ngày 17 tháng 5 năm 1925, Thánh Têrêsa không chỉ là một chứng nhân của đức tin mà còn là một ngọn lửa tình yêu, thắp sáng con đường nên thánh bằng những việc làm nhỏ bé nhưng tràn đầy ý nghĩa. Với trái tim đơn sơ và tâm hồn trong trẻo, ngài mời gọi chúng ta sống đời sống đức tin qua những hành động yêu thương giản dị, để qua đó, chúng ta có thể chạm đến trái tim của Thiên Chúa và tha nhân.

“Con đường nhỏ bé” của Thánh Têrêsa không phải là con đường của những kỳ công phi thường hay những hy sinh lớn lao mà thế gian thường ngưỡng mộ. Thay vào đó, đó là con đường của sự khiêm nhường, của lòng tin cậy và trên hết là tình yêu. Ngài dạy chúng ta rằng sự thánh thiện không nằm ở những việc làm to tát, mà ở cách chúng ta thực hiện những điều nhỏ bé với một trái tim tràn đầy yêu mến. “Làm mọi điều mình làm với tình yêu” – lời dạy ấy của Thánh Têrêsa như một ngọn gió mát lành, thổi vào tâm hồn chúng ta, nhắc nhở rằng mỗi hành động, dù nhỏ bé đến đâu, đều có thể trở thành một của lễ dâng lên Thiên Chúa nếu được thực hiện với tình yêu chân thành.

Ngài viết: “Sự thánh thiện chỉ đơn giản là thực hiện ý muốn của Chúa và trở thành chính con người mà Chúa muốn chúng ta trở thành.” Lời dạy này không chỉ là một lời mời gọi, mà còn là một lời an ủi. Trong một thế giới đầy áp lực, nơi chúng ta thường cảm thấy mình phải làm điều gì đó “lớn lao” để được công nhận, Thánh Têrêsa nhắc nhở rằng Thiên Chúa không nhìn vào quy mô của hành động, mà nhìn vào trái tim của chúng ta. Một nụ cười chân thành, một lời nói tử tế, một sự hy sinh thầm lặng – tất cả đều là những viên ngọc quý trên con đường nhỏ bé dẫn đến sự thánh thiện.

Trong chuyến viếng thăm Lisieux, quê hương của Thánh Têrêsa, vào năm 1980, Đức Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II đã suy tư sâu sắc về “Con đường nhỏ bé” của ngài. Ngài gọi đó là “con đường của tuổi thơ thánh thiện,” một con đường độc đáo nhưng đồng thời phản ánh chân lý cơ bản và phổ quát nhất của Tin Mừng: “Thiên Chúa là Cha chúng ta, và chúng ta là con cái của Người.” Qua lăng kính của Thánh Têrêsa, chân lý này được tái khám phá với một sự tươi mới, đầy đức tin, hy vọng và tình yêu.

Đức Gioan Phaolô II nhấn mạnh rằng vẻ đẹp của Thánh Têrêsa không chỉ nằm ở sự giản dị của ngài, mà còn ở sức mạnh nội tâm đã giúp ngài vượt qua những đau khổ và thử thách. “Mặc dù tất cả chúng ta đều biết rằng vẻ đẹp này rất khó khăn và rằng ngài lớn lên trong đau khổ, nhưng ngài không bao giờ ngừng làm vui thích đôi mắt tâm hồn chúng ta bằng sự quyến rũ đặc biệt của mình,” ngài chia sẻ. Thánh Têrêsa, với cuộc đời ngắn ngủi chỉ vỏn vẹn 24 năm, đã sống trọn vẹn tiếng gọi “Abba! Cha ơi!” – tiếng kêu xuất phát từ trái tim của Chúa Kitô, và qua ngài, Giáo hội được mời gọi tái khám phá sự gần gũi và đơn sơ của mối quan hệ với Thiên Chúa.

Lời suy ngẫm của Đức Gioan Phaolô II không chỉ tôn vinh Thánh Têrêsa mà còn là một lời mời gọi dành cho mỗi người chúng ta: hãy tin cậy vào Thiên Chúa như một người con tin cậy vào cha mình, và hãy bước đi trên con đường nhỏ bé với lòng can đảm và yêu mến.

Thánh Têrêsa hiểu rằng tình yêu là trung tâm của mọi sự. “Chúng ta hãy yêu thương, vì đó chính là mục đích mà trái tim chúng ta hướng đến,” ngài từng viết. Tình yêu ấy không chỉ là một cảm xúc, mà là một lựa chọn, một cam kết, một ngọn lửa thiêng liêng cháy bỏng trong tâm hồn. Đức Giáo hoàng Piô XI, trong bài giảng lễ phong thánh cho ngài, đã mô tả rằng tình yêu của Thánh Têrêsa mãnh liệt đến mức “nó thiêu rụi ngài,” và rằng ngài “chưa bao giờ dâng cho Chúa điều gì ngoài tình yêu.”

Tình yêu của Thánh Têrêsa không giới hạn trong những khoảnh khắc cầu nguyện hay những việc làm đạo đức. Ngài sống tình yêu ấy trong từng giây phút của cuộc đời, từ việc chăm sóc các chị em trong dòng tu, đến việc chịu đựng những đau khổ thể xác và tinh thần với lòng kiên nhẫn. Ngài dạy chúng ta rằng tình yêu đích thực không cần phải phô trương, mà có thể được thể hiện qua những việc làm nhỏ bé, như một ánh mắt cảm thông, một lời cầu nguyện thầm lặng, hay một sự tha thứ chân thành.

Một trong những khía cạnh đáng ngưỡng mộ nhất của Thánh Têrêsa là lòng can đảm của ngài trong việc đáp lại tiếng gọi của Thiên Chúa. Dù còn rất trẻ, ngài đã không ngần ngại đến Rôma để xin Đức Giáo hoàng Lêô XIII cho phép được gia nhập dòng Cát Minh sớm hơn độ tuổi quy định. Trong cuốn tự truyện Câu chuyện một tâm hồn, ngài kể lại khoảnh khắc đầy xúc động khi đối diện với Đức Thánh Cha: “Ôi! Đức Thánh Cha, nếu ngài đồng ý, mọi người sẽ đồng ý!” Lòng tin cậy tuyệt đối của ngài vào Chúa đã khiến ngài không chùn bước trước bất kỳ trở ngại nào.

Câu trả lời của Đức Lêô XIII – “Hãy đi… Con sẽ vào nếu Chúa muốn!” – là một minh chứng cho sự phó thác của Thánh Têrêsa. Ngài không chỉ cầu xin, mà còn đặt trọn niềm tin vào ý muốn của Thiên Chúa. Và phép màu đã xảy ra: không lâu sau đó, Đức Giám mục đã chấp thuận cho ngài gia nhập dòng tu. Câu chuyện này nhắc nhở chúng ta rằng, khi chúng ta đến với Chúa với lòng tin cậy và khiêm nhường, Ngài sẽ mở đường cho chúng ta, ngay cả khi con đường ấy đầy thử thách.

Thánh Têrêsa thường ví cuộc sống của mỗi người như những bông hoa trong khu vườn của Thiên Chúa. Ngài viết: “Sự lộng lẫy của hoa hồng và màu trắng của hoa loa kèn không làm mất đi hương thơm của hoa violet nhỏ bé hay vẻ quyến rũ giản dị của hoa cúc. Nếu mỗi bông hoa nhỏ bé muốn trở thành hoa hồng, mùa xuân sẽ mất đi vẻ đẹp của nó.” Lời dạy này là một lời nhắc nhở sâu sắc rằng mỗi người chúng ta được Chúa tạo dựng với một vẻ đẹp riêng biệt, một ơn gọi độc đáo. Sự thánh thiện không phải là trở thành một ai đó khác, mà là trở thành chính con người mà Chúa muốn chúng ta trở thành.

Ngài khuyến khích chúng ta cầu nguyện: “Lạy Chúa Giêsu, xin giúp con đơn giản hóa cuộc sống của mình bằng cách học biết Chúa muốn con trở thành người như thế nào và trở thành người như thế.” Lời cầu nguyện này là một lời mời gọi sống đời sống đích thực, không chạy theo những tiêu chuẩn của thế gian, mà hướng lòng về ý muốn của Thiên Chúa.

Thánh Têrêsa thành Lisieux, với “Con đường nhỏ bé” của mình, đã để lại một di sản thiêng liêng quý giá cho Giáo hội và thế giới. Ngài không chỉ là một vị thánh, mà còn là một người bạn, một người chị, một người dẫn đường cho tất cả những ai đang tìm kiếm ý nghĩa trong cuộc sống. Qua ngài, chúng ta học được rằng sự thánh thiện không phải là điều xa vời, mà là điều có thể đạt được trong những khoảnh khắc nhỏ bé của đời thường, miễn là chúng ta sống với tình yêu và lòng tin cậy.

Trong dịp kỷ niệm 100 năm ngày phong thánh của ngài, chúng ta hãy cùng nhau bước đi trên “Con đường nhỏ bé,” mang theo ngọn lửa tình yêu của Thánh Têrêsa, để thắp sáng thế giới bằng những việc làm giản dị nhưng đầy ý nghĩa. Như ngài đã từng nói: “Tôi muốn dành thiên đàng của mình để làm điều tốt lành trên trái đất.” Và hôm nay, ngài vẫn đang tiếp tục sứ mệnh ấy, qua từng tâm hồn mở lòng đón nhận lời mời gọi yêu thương của ngài.

Lm. Anmai, CSsR tổng hợp

+++++++++++

100 NĂM MỘT VỊ THÁNH: TƯỞNG NHỚ MỐI LIÊN HỆ SÂU SẮC CỦA THÁNH TÊRÊSA VỚI ĐỨC MẸ MARIA

“Đức Mẹ đã đến với tôi; Người đã mỉm cười với tôi,” Thánh Têrêsa thành Lisieux kinh ngạc thốt lên, khi chúng ta kỷ niệm 100 năm ngày Người được phong thánh vào ngày 17 tháng 5 năm 1925. “Kiệt tác tuyệt vời nhất của trái tim Chúa chính là trái tim của người mẹ,” Thánh Têrêsa đã nói như vậy, và cuộc đời của Người là một minh chứng sống động cho tình yêu sâu sắc dành cho Đức Mẹ Maria, Mẹ Thiên Chúa.

Lễ kỷ niệm 100 năm ngày phong thánh cho Thánh Têrêsa, được yêu mến với danh xưng “Bông Hoa Nhỏ,” diễn ra vào thời điểm đặc biệt: ngay sau Ngày của Mẹ và trong tháng 5, tháng dành riêng để tôn kính Đức Mẹ Maria. Sự trùng hợp này không phải ngẫu nhiên, bởi cuộc đời của Thánh Têrêsa được đánh dấu bởi mối liên hệ thiêng liêng và sâu đậm với Đức Mẹ, người mà Người luôn coi là Mẹ Thiên Thượng, dẫn dắt và che chở cho Người qua mọi thử thách của cuộc đời.

Thánh Têrêsa sinh ngày 2 tháng 1 năm 1873 tại Alençon, Pháp, trong một gia đình đạo hạnh. Tuy nhiên, khi chưa đầy 5 tuổi, Người phải chịu nỗi đau mất mẹ, bà Zélie Martin, nay là Thánh Marie-Azelie Guérin Martin. Mất mát này để lại một khoảng trống lớn trong tâm hồn non nớt của Têrêsa. Nhưng chính trong nỗi đau ấy, Têrêsa đã tìm thấy một người mẹ khác – Đức Mẹ Maria, Nữ Vương Thiên Đàng. Đức Mẹ đã trở thành nguồn an ủi, ánh sáng dẫn đường, và là người đồng hành không rời trong suốt cuộc đời ngắn ngủi nhưng rực rỡ của Người.

Mối liên kết này được thể hiện rõ ràng qua một biến cố kỳ diệu khi Têrêsa mới 10 tuổi. Năm 1883, Người mắc phải một căn bệnh bí ẩn đe dọa tính mạng, kèm theo những đau khổ tinh thần bất thường. Căn bệnh này khởi phát sau khi chị gái Pauline, người đã thay thế vai trò của mẹ chăm sóc Têrêsa, gia nhập tu viện dòng Carmel. Trong cơn đau đớn tột cùng, gia đình Martin đã mang một bức tượng Đức Mẹ vào phòng Têrêsa và cùng nhau cầu nguyện tuần cửu nhật tại đền thờ Đức Mẹ Chiến Thắng ở Paris.

Vào ngày 13 tháng 5 năm 1883, Chúa Nhật Lễ Hiện Xuống, khi tuần cửu nhật gần hoàn tất, một phép lạ đã xảy ra. Trong tự truyện Câu Chuyện Về Một Tâm Hồn, Thánh Têrêsa kể lại:

“Bỗng nhiên bức tượng dường như trở nên sống động và đẹp đẽ, với vẻ đẹp thiêng liêng mà tôi sẽ không bao giờ tìm được từ ngữ nào để diễn tả. Biểu cảm trên khuôn mặt Đức Mẹ thật ngọt ngào, dịu dàng và nhân hậu; nhưng điều khiến tôi xúc động tận sâu thẳm tâm hồn là nụ cười nhân hậu của Mẹ. Sau đó, mọi nỗi đau của tôi tan biến, hai giọt nước mắt lớn trào ra khỏi mắt tôi và rơi lặng lẽ, nhưng đó thực sự là những giọt nước mắt của niềm vui thiên đàng không pha trộn.”

Têrêsa kinh ngạc thốt lên: “Đức Mẹ đã đến với tôi; Người đã mỉm cười với tôi.” Bức tượng ấy sau này được gọi là Đức Mẹ Nụ Cười, trở thành biểu tượng cho lòng sùng kính Đức Mẹ của Thánh Têrêsa và là nguồn cảm hứng cho vô số tín hữu trên khắp thế giới.

Ngày 8 tháng 5 năm 1884, Têrêsa được rước lễ lần đầu, một sự kiện đánh dấu bước ngoặt trong đời sống thiêng liêng của Người. Trong ngày trọng đại này, Têrêsa không cảm thấy nỗi buồn vì sự vắng bóng của người mẹ trần thế. Người viết:

“Chẳng phải chính Thiên Đàng đã ở trong tâm hồn tôi sao, và Đức Mẹ đã không thay thế mẹ tôi ở đó từ lâu rồi sao? Vì vậy, khi đón nhận sự viếng thăm của Chúa Giêsu, tôi cũng đón nhận sự viếng thăm của Đức Mẹ. Mẹ đã chúc phúc cho tôi và vui mừng vì hạnh phúc của tôi.”

Chiều hôm đó, Têrêsa thực hiện nghi thức tận hiến cho Đức Trinh Nữ Maria. Trong khoảnh khắc ấy, Người tưởng nhớ đến mẹ mình và dâng lời cầu nguyện đầy cảm xúc:

“Tôi đã dồn hết tâm trí để nói chuyện với Đức Mẹ, để tận hiến bản thân mình cho bà như một đứa trẻ lao vào vòng tay của mẹ mình, cầu xin bà hãy trông chừng mình. Với tôi, có vẻ như Đức Trinh Nữ Maria đã nhìn vào bông hoa nhỏ của mình và mỉm cười với bà, vì chẳng phải chính bà đã chữa lành cho bà bằng một nụ cười hữu hình sao?”

Năm 1887, cha của Têrêsa, Thánh Louis Martin, đưa Người đi hành hương đến Paris và dừng chân tại Đền Đức Mẹ Chiến Thắng. Tại đây, Têrêsa cảm nhận sâu sắc sự hiện diện của Đức Mẹ. Người viết:

“Tôi không bao giờ có thể nói cho bạn biết tôi đã cảm thấy thế nào tại đền thờ của bà; những ân sủng mà Đức Mẹ ban cho tôi giống như những ân sủng trong Ngày Rước lễ lần đầu của tôi. Tôi tràn ngập sự bình an và hạnh phúc. Tại nơi thánh này, Đức Trinh Nữ Maria, Mẹ của tôi, đã nói rõ ràng với tôi rằng chính bà đã mỉm cười với tôi và chữa lành cho tôi.”

Lòng sùng kính Đức Mẹ của Têrêsa không chỉ là những khoảnh khắc cá nhân mà còn lan tỏa đến những người xung quanh. Một nữ tu dòng Carmel đã làm chứng rằng Têrêsa thường khuyến khích chị em cầu nguyện với Đức Mẹ trong mọi khó khăn. Người từng nói với một nữ tu:

“Con không đến với ta và nói những điều đè nặng con, mà là với Đức Trinh Nữ Maria. Nào, bắt đầu nhanh lên!”

Sau khi lắng nghe, Têrêsa dẫn nữ tu ấy đến trước bức tượng Đức Mẹ Nụ Cười, khuyên chị hôn tay Đức Mẹ và mang lại sự bình an cho tâm hồn chị.

Ngay cả trong những ngày cuối đời, khi bệnh lao khiến Têrêsa đau đớn và kiệt sức, Người vẫn hướng về Đức Mẹ. Khi được đưa vào bệnh xá của dòng Carmel, Têrêsa nhìn lên bức tượng Đức Mẹ Nụ Cười và nói với chị Marie:

“Chưa bao giờ bà ấy có vẻ đẹp như vậy đối với tôi ... nhưng hôm nay nó là bức tượng, trong khi ngày hôm kia, như chị biết đấy, nó không phải là bức tượng!”

Lời nói này ám chỉ rằng trong khoảnh khắc phép lạ năm xưa, Têrêsa đã thực sự nhìn thấy Đức Mẹ sống động, chứ không chỉ là một bức tượng.

Thánh Têrêsa cũng bày tỏ lòng sùng kính qua những vần thơ tuyệt đẹp. Một trong những bài thơ nổi tiếng nhất của Người là Tại Sao Con Yêu Mẹ, Hỡi Đức Mẹ Maria! được viết vào tháng 5 năm 1897, chỉ vài tháng trước khi Người qua đời. Bài thơ là một lời tuyên xưng tình yêu sâu sắc và sự phó thác hoàn toàn cho Đức Mẹ:

“Kho báu của mẹ thuộc về con / Và con là con của mẹ, mẹ ơi / Những đức tính của mẹ, tình yêu của mẹ, chẳng phải là của con sao?”

Trong bài thơ bài ca biết ơn Đức Mẹ Núi Carmel, Têrêsa viết:

“Gần Mẹ, lạy Mẹ dịu dàng của con! / Con đã tìm thấy sự bình an trong tâm hồn; / Con không còn muốn bất cứ điều gì trên trái đất này nữa, / Chỉ một mình Chúa Giêsu là tất cả hạnh phúc của con.”

Những vần thơ này không chỉ là lời cầu nguyện mà còn là lời mời gọi mọi tín hữu noi gương Têrêsa, phó thác cuộc đời mình cho sự che chở của Đức Mẹ.

100 năm sau ngày phong thánh, di sản của Thánh Têrêsa vẫn tiếp tục truyền cảm hứng cho hàng triệu người trên thế giới. Lòng sùng kính Đức Mẹ của Người là một lời nhắc nhở rằng Đức Mẹ Maria luôn sẵn sàng dang rộng vòng tay đón nhận những ai chạy đến cùng Người. Qua cuộc đời của Bông Hoa Nhỏ, chúng ta thấy rằng Đức Mẹ không chỉ là Nữ Vương Thiên Đàng, mà còn là một người mẹ dịu dàng, luôn mỉm cười và nâng đỡ con cái mình trong mọi hoàn cảnh.

Thánh Têrêsa đã sống với niềm tin rằng “ngày nào cũng là Ngày của Mẹ.” Lời mời gọi của Người dành cho chúng ta hôm nay là hãy noi gương Người, chạy đến với Đức Mẹ Maria trong niềm vui cũng như trong đau khổ, và phó thác cuộc đời mình cho tình yêu vô biên của Mẹ Thiên Thượng.

Lm. Anmai, CSsR