Tháng các linh hồn – nay người, mai ta…

THÁNG CÁC LINH HỒN – NAY NGƯỜI, MAI TA…

Tháng 11 về, những con đường dẫn vào nghĩa trang như trở nên lặng hơn, gió thu se se thổi qua những hàng thánh giá trắng. Giữa không gian tĩnh mịch ấy, lòng người chợt lắng xuống — bởi nơi đây, giữa bao nấm mồ khiêm tốn và những bức tường nhà hài cốt lạnh lẽo, là nơi an nghỉ của những người từng sống, từng yêu, từng khóc, từng cười như chính chúng ta hôm nay. Đi giữa nghĩa trang, ta nghe trong lòng vang lên một lời nhắc khẽ: “Nay người, mai ta.” Cuộc đời con người thật mong manh. Bao công danh, tiền bạc, danh vọng, cuối cùng cũng chỉ còn là bụi đất. Khi thân xác nằm xuống, ta chỉ còn lại một điều duy nhất có giá trị: tình yêu ta đã sống, lòng bác ái ta đã gieo, và đức tin ta đã giữ. Nhà hài cốt – nơi lưu giữ những tro bụi của thân xác – lại trở thành chứng tích sống động về niềm hy vọng phục sinh. Bởi người tín hữu chúng ta tin rằng: chết không phải là hết, nhưng là cánh cửa mở ra sự sống vĩnh cửu. Sự chết không còn là nỗi sợ, nhưng là cuộc trở về – về với Đấng đã tạo dựng nên ta, Đấng đã yêu ta cho đến cùng. Chính vì thế, tháng 11 – tháng các linh hồn – không chỉ là dịp tưởng nhớ những người đã khuất, mà còn là thời gian giúp mỗi người suy gẫm về thân phận mình. Ta đang sống thế nào hôm nay? Ta có đang dùng cuộc đời mình để yêu thương, tha thứ, và làm điều thiện? Hay ta vẫn mải mê với những điều chóng qua mà quên chuẩn bị cho “cuộc gặp gỡ cuối cùng”? Hãy sống sao cho khi nhắm mắt xuôi tay, ta có thể mỉm cười, vì biết rằng mình đã yêu đủ nhiều, đã sống thật với Lời Chúa, và đã gieo được những hạt mầm thiện hảo nơi trần thế. Bởi cuối cùng, tất cả chúng ta rồi cũng sẽ trở về với bụi tro, nhưng chính trong cát bụi ấy, Thiên Chúa sẽ gọi ta dậy – để bước vào sự sống không bao giờ tàn phai.

Sự suy gẫm về cái chết, nhất là trong bối cảnh tháng Các Linh Hồn, không phải là một hành vi bi quan hay sợ hãi, mà là một lời mời gọi thiết tha đến sự tỉnh thức. Nếu cuộc đời chỉ là một chặng đường ngắn ngủi đi về cõi vĩnh hằng, thì mỗi bước chân, mỗi quyết định, mỗi lời nói hôm nay đều mang một ý nghĩa tuyệt đối. Có bao nhiêu người trong chúng ta đã từng dành trọn thời gian, sức lực, và tâm trí để xây đắp một sự nghiệp lẫy lừng, một cơ đồ vững chắc, hay một danh vọng chói lọi, chỉ để rồi nhận ra rằng, tất cả đều tan biến như sương khói khi hơi thở cuối cùng được trút ra? Đứng trước nấm mồ, mọi ranh giới xã hội, mọi chức tước, mọi sự khác biệt về tài sản đều bị xóa nhòa. Nơi đây, người giàu cũng như người nghèo, người quyền quý cũng như người thấp hèn, tất cả đều bình đẳng trong cát bụi. Điều còn lại, và điều duy nhất được Chúa đo lường, chính là chất lượng của linh hồn ta – là tình yêu và lòng trắc ẩn ta đã dành cho tha nhân, là sự trung tín ta đã giữ với Tin Mừng, và là sự tha thứ ta đã ban tặng cho những người đã làm tổn thương ta.

Tháng Các Linh Hồn cũng là lời nhắc nhở sâu sắc về tình hiệp thông giữa những người đã khuất và những người còn sống, một sự hiệp thông mà chúng ta gọi là "các thánh thông công." Giáo Hội không chỉ là cộng đồng của những người đang hành hương trên trần gian, mà còn là sự kết nối mật thiết với các thánh đã vinh hiển trên trời (Giáo Hội Chiến Thắng) và các linh hồn đang được thanh luyện trong luyện ngục (Giáo Hội Thanh Luyện). Sự cầu nguyện của chúng ta không phải là vô ích; nó là nhịp cầu yêu thương, là dòng chảy ân sủng giúp các linh hồn đang chịu đau khổ được sớm giải thoát và về hưởng nhan Thánh Chúa. Chúng ta dâng những hy sinh, những việc lành, và nhất là Thánh Lễ để cầu xin lòng thương xót Chúa cho họ. Đây là hành động bác ái cao cả nhất, bởi nó hướng đến hạnh phúc vĩnh cửu, điều quý giá hơn bất cứ của cải trần thế nào. Bằng việc cầu nguyện, chúng ta thực hiện Lời Chúa truyền: “Hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương anh em.” ($Ga 15:12$), một tình yêu vượt qua cả ranh giới sự chết.

Điều gì ngăn cản ta sống trọn vẹn tình yêu ấy ngay hôm nay? Phải chăng là sự bận rộn không ngừng nghỉ của cuộc sống hiện đại, là những lo toan vật chất đã chiếm hết chỗ trong tâm trí, hay là những hận thù, ghen ghét nhỏ nhen mà ta cứ khư khư giữ lấy? Thiên Chúa không đòi hỏi chúng ta phải làm những việc phi thường để cứu rỗi linh hồn, nhưng Ngài chỉ cần một tấm lòng sám hối và một ý chí kiên định làm điều thiện. Sống như thế nào để khi cái chết đến, ta không còn điều gì phải hối tiếc. Chẳng hạn, đã bao lần ta trì hoãn việc tha thứ cho một người anh em, với lý do rằng thời gian còn dài? Đã bao lần ta bỏ qua cơ hội an ủi một người đang đau khổ, chỉ vì sợ phiền phức? Cái chết đến bất chợt như một tên trộm, và nó không cho phép ta có thời gian để sửa chữa những lỗi lầm đã chất chồng. Vì thế, tỉnh thức là sống như thể ngày hôm nay là ngày cuối cùng, không phải bằng sự hoang phí hay liều lĩnh, nhưng bằng sự tập trung tuyệt đối vào những giá trị vĩnh cửu.

Cuộc hành trình trần thế của mỗi người, dù dài hay ngắn, đều là một cuộc chiến thiêng liêng. Chiến đấu không phải bằng gươm giáo, nhưng bằng đức tin và đức cậy. Chúng ta chiến đấu chống lại cám dỗ của thế gian, chống lại sự yếu đuối của bản thân, và chống lại sự lôi kéo của ma quỷ. Và trong cuộc chiến ấy, các linh hồn trong luyện ngục chính là hình ảnh phản chiếu lời cảnh báo cho chúng ta. Họ là những người đã hoàn tất cuộc chiến, đã chết trong ân sủng, nhưng vẫn còn đang phải thanh luyện những hình phạt tạm thời do những thiếu sót và lỗi lầm còn vương vấn. Việc cầu nguyện cho họ cũng chính là việc chúng ta nhìn nhận rằng, ngay cả sau khi nhắm mắt, con người vẫn cần đến lòng thương xót vô biên của Thiên Chúa. Sự đau khổ của luyện ngục không phải là sự trừng phạt mang tính báo oán, mà là một hành vi yêu thương của Thiên Chúa, một sự thanh tẩy cần thiết để linh hồn có thể xứng đáng diện kiến sự thánh thiện tuyệt đối.

Sự chết của người tín hữu không bao giờ là dấu chấm hết, nhưng là dấu hai chấm dẫn đến một chương mới, một cuộc Phục Sinh vinh quang. Niềm hy vọng này được neo chặt vào biến cố Phục Sinh của Chúa Giêsu Kitô. Ngài đã chiến thắng sự chết, đã mở đường cho những ai tin vào Ngài được bước vào Vương Quốc ánh sáng. Do đó, khi ta chôn cất người thân, hay khi ta cầu nguyện trước nhà hài cốt, ta không chỉ nhìn thấy tro bụi, mà ta nhìn thấy mầm sống đang được ủ kín. Giống như hạt lúa phải mục nát đi để sinh ra bông hạt dồi dào, thân xác chúng ta cũng phải trở về cát bụi để rồi, trong ngày tận thế, sẽ được mặc lấy thân xác vinh hiển, không còn phải chịu đau khổ, bệnh tật, hay sự hư hoại nữa. Hy vọng ấy không phải là một ý niệm mơ hồ, nhưng là lời hứa chắc chắn của Đấng Tối Cao.

Vì biết rằng "Nay người, mai ta," chúng ta được mời gọi để sống một cách khôn ngoan. Sự khôn ngoan ấy không nằm ở việc tích trữ của cải hay tìm kiếm lạc thú trần gian, mà ở việc tích lũy những kho tàng không bị mối mọt đục khoét, không bị trộm cướp lấy đi ($Mt 6:19-21$). Hãy biến cuộc sống này thành một cuộc đầu tư vào Nước Trời: đầu tư bằng những lời cầu nguyện chân thành, bằng những bữa ăn được chia sẻ với người nghèo, bằng những hành động tha thứ âm thầm, và bằng sự kiên nhẫn chịu đựng những thử thách trong đức tin. Tình yêu chính là đơn vị tiền tệ duy nhất có giá trị nơi vĩnh hằng.

Tháng các linh hồn, hơn cả một truyền thống, là một cuộc đại tĩnh tâm cộng đồng. Nó mời gọi ta tạm ngưng những hối hả, những ồn ào của đời thường để lắng nghe tiếng nói thẳm sâu của lương tâm, tiếng gọi của Thần Khí. Ta tự vấn: Liệu ta có đang sống phù hợp với ơn gọi Kitô hữu của mình? Liệu những ưu tiên hàng ngày của ta có phản ánh niềm tin vào sự sống vĩnh cửu? Hãy dọn dẹp tâm hồn mình khỏi những thứ không cần thiết, khỏi những gánh nặng của tội lỗi, để khi Người Thợ Vườn Nho đến, Ngài thấy ta đã sẵn sàng.

Khi hoàn tất cuộc đời, điều ta mong muốn nhất không phải là một bia mộ hoành tráng hay những lời ca tụng phô trương, mà là lời chào đón trìu mến từ Thiên Chúa: “Hỡi đầy tớ tốt lành và trung tín, hãy vào mà hưởng niềm vui của Chủ ngươi.” ($Mt 25:21$). Lời khen ấy là phần thưởng cho một đời đã sống trọn vẹn trong tình yêu, đã chấp nhận thập giá và đã trung thành theo Chúa đến cùng. Chúng ta cùng nhau cầu nguyện cho các linh hồn, không chỉ vì họ, mà còn vì chính chúng ta – để, một ngày kia, khi đến lượt mình, ta cũng sẽ được nhận lãnh lòng thương xót và được đoàn tụ trong niềm hạnh phúc viên mãn, nơi mà nước mắt không còn và mọi nỗi buồn được xóa tan. Cuộc đời là hữu hạn, nhưng tình yêu của Thiên Chúa là vô biên.

Lm. Anmai, CSsR.