Thánh Louise De Marillac: Ngọn Đèn Thương Xót Trong Đêm Tối

Thánh Louise De Marillac: Ngọn Đèn Thương Xót Trong Đêm Tối

Hôm nay, ngày 15 tháng 3 năm 2025, trong bầu khí thánh thiêng của Mùa Chay và Năm Thánh Lòng Thương Xót, chúng ta quy tụ để kính nhớ Thánh nữ Louise de Marillac – người mẹ dịu hiền của lòng thương xót, người đồng sáng lập Dòng Nữ Tử Bác Ái cùng Thánh Vinh Sơn Phaolô. Cuộc đời ngài là một ngọn đèn sáng rực, không chỉ soi lối cho những người nghèo khổ trong thời đại ngài, mà còn chiếu sáng con đường đức tin cho chúng ta giữa đêm tối của thế giới hôm nay. Tin Mừng ngày lễ, được trích từ Thánh Matthêu, sẽ là kim chỉ nam để chúng ta hiểu sâu hơn về di sản thánh thiện mà ngài để lại, và qua đó, tìm thấy lời mời gọi cho chính mình trong hành trình Mùa Chay này.

Tin Mừng hôm nay ghi lại lời dạy của Chúa Giêsu: “Các con đã nghe luật dạy rằng: Hãy yêu thương người thân cận và ghét kẻ thù địch. Còn Thầy, Thầy bảo các con: Hãy yêu thương kẻ thù và cầu nguyện cho những kẻ ngược đãi các con, để các con được trở nên con cái của Cha các con, Đấng ngự trên trời, vì Người cho mặt trời mọc lên soi kẻ xấu cũng như người tốt, và cho mưa xuống trên người công chính cũng như kẻ bất lương… Vậy các con hãy nên hoàn thiện, như Cha các con trên trời là Đấng hoàn thiện” (Mt 5:43-45, 48). Đây là một trong những lời dạy khó nhất của Chúa Giêsu – một thách đố vượt xa khả năng tự nhiên của con người, đòi hỏi chúng ta mở lòng để yêu thương ngay cả những người làm tổn thương chúng ta, và qua đó, trở nên giống Thiên Chúa trong tình yêu vô điều kiện. Thánh Louise de Marillac đã sống trọn vẹn lời dạy này, không chỉ bằng lời nói, mà bằng cả một cuộc đời dấn thân, hy sinh và phục vụ.

Thánh Louise sinh ngày 12 tháng 8 năm 1591 tại Paris, trong một gia đình đầy biến động. Ngài là con ngoài giá thú của Louis de Marillac, một quý tộc Pháp, và không được cha chính thức thừa nhận. Mẹ ngài qua đời khi ngài còn nhỏ, để lại Louise trong cảnh cô đơn và bất an từ những năm đầu đời. Cuộc sống của ngài không phải là một câu chuyện cổ tích đầy hoa hồng, mà là một hành trình đầy nước mắt và thử thách. Năm 1613, ngài kết hôn với Antoine Le Gras, một người đàn ông tốt lành, và sinh được một con trai, Michel. Nhưng hạnh phúc gia đình không kéo dài – Antoine qua đời năm 1625 sau thời gian dài bệnh tật, để lại Louise trong cảnh góa bụa, nghèo khó, và lo lắng cho tương lai của con trai, người sau này gặp nhiều khó khăn về tâm lý và thể chất.

Giữa những mất mát ấy, Thánh Louise có thể đã rơi vào tuyệt vọng, oán trách số phận, hay khép lòng mình lại với thế giới. Nhưng ngài đã chọn một con đường khác – con đường của lòng thương xót, con đường mà Chúa Giêsu chỉ ra trong Tin Mừng hôm nay: “Hãy yêu thương kẻ thù” (Mt 5:44). Đối với ngài, “kẻ thù” không chỉ là những người đối xử tệ với ngài, mà còn là những đau khổ, những bất công, và cả sự thờ ơ của xã hội mà ngài phải đối diện. Thay vì để nỗi đau làm ngài gục ngã, ngài biến nó thành sức mạnh, thành động lực để phục vụ những người còn khổ hơn mình. Ngài từng viết trong một lá thư: “Chúa đã gọi tôi qua những đau khổ của chính tôi để tôi hiểu được nỗi đau của người khác” (Thư của Thánh Louise, khoảng 1630). Lời này không chỉ là lời tâm sự, mà là một minh chứng rằng ngài đã sống lời Chúa Giêsu – yêu thương không chỉ những người dễ mến, mà cả những người bị xã hội khinh miệt.

Năm 1625, sau cái chết của chồng, Louise gặp Thánh Vinh Sơn Phaolô – vị linh mục sẽ thay đổi hoàn toàn cuộc đời ngài. Dưới sự hướng dẫn của ngài, Louise tìm thấy ánh sáng trong bóng tối, và từ đó, ngài dấn thân vào một sứ vụ chưa từng có: chăm sóc người nghèo, người bệnh, và trẻ mồ côi – những người bị xã hội Pháp thế kỷ 17 bỏ rơi. Năm 1633, cùng với Thánh Vinh Sơn, ngài thành lập Dòng Nữ Tử Bác Ái – một cộng đoàn không giống bất kỳ dòng tu nào thời bấy giờ. Không sống trong những tu viện khép kín, các Nữ Tử Bác Ái của Louise bước ra đường phố, vào những khu ổ chuột, đến với những ngôi nhà tồi tàn để mang tình yêu của Chúa đến cho người nghèo khổ. Ngài từng nói với các chị em trong dòng: “Hãy phục vụ người nghèo với lòng kính trọng, vì trong họ, chúng ta gặp gỡ chính Chúa Giêsu” (Thư của Thánh Louise, 1640). Lời này không chỉ là một lời khuyên, mà là kim chỉ nam cho sứ vụ của ngài, phản chiếu trực tiếp Tin Mừng của Chúa Giêsu: “Người cho mặt trời mọc lên soi kẻ xấu cũng như người tốt” (Mt 5:45).

Thánh Louise không chỉ là người sáng lập, mà còn là người trực tiếp tham gia vào công việc phục vụ. Ngài đi bộ hàng giờ để thăm các bệnh nhân, tự tay băng bó vết thương cho những người mắc bệnh truyền nhiễm, tổ chức các trại trẻ mồ côi, và dạy dỗ những cô gái nghèo không có cơ hội học hành. Ngài không ngại đối diện với sự khinh miệt của xã hội, nơi người nghèo bị xem như gánh nặng, và phụ nữ làm công việc từ thiện bị coi là thấp kém. Trong một xã hội đầy bất công ấy, ngài đã sống lời Chúa: “Hãy cầu nguyện cho những kẻ ngược đãi các con” (Mt 5:44). Ngài cầu nguyện không chỉ bằng lời, mà bằng hành động – yêu thương những người bị thế gian ruồng bỏ, để họ cảm nhận được rằng họ cũng là con cái yêu dấu của Thiên Chúa.

Đỉnh cao của Tin Mừng hôm nay là lời mời gọi: “Hãy nên hoàn thiện, như Cha các con trên trời là Đấng hoàn thiện” (Mt 5:48). Đây không phải là lời kêu gọi trở nên hoàn hảo theo kiểu thế gian – không sai lầm, không yếu đuối – mà là trở nên giống Thiên Chúa trong tình yêu vô điều kiện, trong lòng thương xót không giới hạn. Thánh Louise de Marillac đã sống điều đó một cách tuyệt vời. Ngài không phải là người không có khuyết điểm. Ngài từng nghi ngờ ơn gọi của mình, từng lo lắng quá mức về con trai, từng cảm thấy bất lực trước những nhu cầu vô tận của người nghèo. Nhưng chính trong sự yếu đuối ấy, ngài tìm thấy sức mạnh từ Thiên Chúa. Ngài viết trong một lá thư khác: “Tôi chỉ là một dụng cụ nhỏ bé trong tay Chúa, và tôi vui mừng vì Ngài dùng tôi để làm điều tốt lành” (Thư của Thánh Louise, 1650). Sự khiêm tốn này là dấu ấn của một người nên hoàn thiện theo ý Chúa – không tự cao, nhưng để Thiên Chúa dẫn dắt.

Cuộc đời ngài là một hành trình Mùa Chay sống động. Ngài đã từ bỏ chính mình, mang lấy thánh giá của đau khổ và phục vụ, để rồi tìm thấy niềm vui trong việc hiến dâng. Ngày 15 tháng 3 năm 1660, ngài qua đời tại Paris, để lại một di sản không chỉ là Dòng Nữ Tử Bác Ái, mà còn là một tinh thần bất diệt: yêu thương không phân biệt, phục vụ không toan tính, và sống lòng thương xót trong mọi hoàn cảnh. Ngài được phong thánh năm 1934, và được tuyên bố là bổn mạng của những người làm công tác xã hội – một danh hiệu xứng đáng cho người đã biến Tin Mừng thành hiện thực.

Kính thưa cộng đoàn, trong Năm Thánh 2025, khi Giáo hội mời gọi chúng ta sống lòng thương xót, Thánh Louise de Marillac đứng trước chúng ta như một tấm gương sống động. Ngài nhắc nhở chúng ta rằng mỗi người nghèo khổ, mỗi người đau khổ, mỗi người bị lãng quên chính là cơ hội để chúng ta gặp Chúa Giêsu. Ngài thách thức chúng ta sống Tin Mừng hôm nay: “Hãy yêu thương kẻ thù” – không chỉ là những người chống đối chúng ta, mà còn là những khó khăn, những cám dỗ, những nỗi sợ hãi khiến chúng ta khép lòng lại. Ngài mời gọi chúng ta “nên hoàn thiện” bằng cách mở rộng trái tim, bước ra khỏi vùng an toàn của mình, và dấn thân cho những người cần chúng ta nhất.

Hôm nay, giữa Mùa Chay, chúng ta hãy nhìn vào cuộc đời Thánh Louise để xét lại chính mình. Chúng ta có sẵn sàng yêu thương những người khó yêu không? Chúng ta có dám phục vụ mà không mong đền đáp không? Chúng ta có dám cầu nguyện cho những người làm tổn thương chúng ta không? Thánh Louise đã làm được điều đó, không phải vì ngài mạnh mẽ hơn chúng ta, mà vì ngài đặt trọn niềm tin vào Thiên Chúa, Đấng nâng đỡ ngài qua mọi thử thách.

Xin Chúa, qua lời chuyển cầu của Thánh Louise de Marillac, ban cho chúng ta ơn can đảm để sống Tin Mừng hôm nay. Xin cho chúng ta biết yêu thương kẻ thù, phục vụ người nghèo, và nên hoàn thiện trong lòng thương xót, để trở thành những ngọn đèn sáng giữa đêm tối của thế giới này, như ngài đã từng là ngọn đèn cho thời đại của mình. Amen.

Lm. Anmai, CSsR