Tiểu Sử Thánh Phanxicô Coll Guitart

Tiểu Sử Thánh Phanxicô Coll Guitart (1812–1875)

Cuộc đời đầu và bối cảnh lịch sử

Thánh Phanxicô Coll Guitart chào đời ngày 12 tháng 5 năm 1812 tại làng nhỏ Gombrèn, thuộc giáo phận Vic, Tây Ban Nha. Ngài xuất hiện như một ánh sáng đức tin trong thời kỳ đầy biến động. Đầu thế kỷ 19, Tây Ban Nha rơi vào cảnh bất ổn chính trị với cuộc Chiến tranh Bán đảo và những xung đột kéo dài giữa các phe phái tự do và bảo thủ. Những biến động này khiến Giáo Hội Công Giáo thường xuyên bị đặt vào thế đối đầu với chính quyền thế tục, tạo ra một môi trường đầy thách đố cho đời sống tu trì. Sinh ra trong một gia đình nghèo, Phanxicô lớn lên trong hoàn cảnh thiếu thốn, nhưng chính nghịch cảnh ấy đã rèn luyện nơi ngài một tinh thần kiên cường và lòng tin tưởng sâu xa vào sự quan phòng của Thiên Chúa. Cha mẹ ngài là những tín hữu đạo đức, đã gieo vào lòng con trẻ tình yêu Thiên Chúa và Hội Thánh, trở thành kim chỉ nam cho cả cuộc đời ngài.

Từ thuở nhỏ, Phanxicô đã bộc lộ lòng đạo đức và sự ham học hiếm thấy. Những ngọn núi và làng mạc hẻo lánh xứ Catalonia trở thành khung cảnh cho những năm tháng hình thành nhân cách của ngài. Dù thiếu thốn vật chất, ngài vẫn quyết tâm theo đuổi việc học hành, theo học tại các trường địa phương trước khi vào tiểu chủng viện ở Vic. Cuộc sống thời niên thiếu của ngài chính là minh chứng sống động cho tinh thần Dòng Đa Minh: tìm được sức mạnh trong nghịch cảnh—một chủ đề xuyên suốt sứ vụ sau này của ngài.

Ơn gọi và gia nhập Dòng Đa Minh

Năm 1830, khi vừa tròn 18 tuổi, Phanxicô gia nhập Dòng Giảng Thuyết, thường gọi là Dòng Đa Minh, và nhận tên dòng là Phanxicô Coll. Dòng Đa Minh do thánh Đa Minh thành lập vào thế kỷ 13, nổi bật với sứ mạng rao giảng, tinh thần học vấn sâu sắc và sự dấn thân bảo vệ đức tin. Phanxicô đặc biệt bị lôi cuốn bởi sứ mạng loan báo Tin Mừng trong một thế giới đang chìm trong hỗn loạn và xung đột. Thời gian tu học trong Dòng rất nghiêm ngặt, bao gồm việc học sâu rộng Kinh Thánh, thần học, và các tác phẩm của các thánh như Tôma Aquinô. Năm 1836, ở tuổi 24, ngài được truyền chức linh mục và sẵn sàng bước vào một cuộc đời phục vụ.

Tuy nhiên, nước Tây Ban Nha thời đó không thân thiện với đời sống tu trì. Những chính sách bài giáo sĩ của chính quyền tự do đã dẫn đến việc giải tán nhiều tu viện, trong đó có các cộng đoàn Đa Minh. Dù đối mặt với nhiều khó khăn, Phanxicô vẫn vững lòng, tín thác vào chương trình của Thiên Chúa. Việc chịu chức linh mục đánh dấu khởi đầu cho một sứ vụ để lại dấu ấn sâu đậm trong Giáo Hội Catalonia và cả những vùng khác.

Cuộc đời dấn thân cho sứ vụ rao giảng

Thánh Phanxicô Coll được biết đến là một nhà giảng thuyết không mỏi mệt, thể hiện trọn vẹn khẩu hiệu của Dòng Đa Minh: Veritas – “Chân lý”. Ngài rong ruổi khắp xứ Catalonia, rao giảng nơi làng quê, thị trấn, thành phố, bất chấp điều kiện khắc nghiệt. Ngài băng qua những vùng núi hiểm trở, dưới nắng hè chói chang hay cái lạnh tê buốt mùa đông. Không có sự hậu thuẫn từ cơ cấu tu viện do bị đàn áp, ngài thường nương nhờ lòng hiếu khách của người dân nghèo, nghỉ tại những quán trọ đơn sơ hay mái nhà tranh nghèo nàn. Sự đơn sơ và khiêm nhường của ngài đã chạm đến lòng người, khiến họ nhận ra nơi ngài hình ảnh của Đức Kitô nghèo khó và đầy lòng xót thương.

Bài giảng của Phanxicô không chỉ là những lời hùng biện, mà là cuộc gặp gỡ biến đổi với Lời Chúa. Ngài chuẩn bị kỹ lưỡng, dành nhiều giờ cầu nguyện và học hỏi để bảo đảm bài giảng vừa vững chắc về giáo lý, vừa dễ hiểu với mọi tầng lớp. Đôi mắt của ngài, được mô tả là “chiếu sáng lạ thường”, phản chiếu sự chiêm niệm sâu xa Thánh Kinh. Ngài có khả năng tiếp cận nhiều nhóm người khác nhau—từ nông dân, thợ thuyền đến trí thức—khiến Tin Mừng trở nên thiết thực trong đời sống. Các chủ đề thường gặp trong bài giảng của ngài là sám hối, hy vọng và tình yêu Thiên Chúa, mời gọi người nghe sống đời đạo đức và bác ái.

Thành lập Dòng Nữ Đa Minh Truyền Tin

Một trong những đóng góp bền vững nhất của Phanxicô là việc thành lập Dòng Nữ Đa Minh Truyền Tin năm 1856. Nhận ra nhu cầu khẩn thiết về giáo dục và đào tạo đời sống thiêng liêng cho giáo dân, đặc biệt là phụ nữ, ngài đã sáng lập dòng nữ tu Đa Minh thuộc dòng Ba. Các nữ tu này chuyên dạy học, giáo lý và phục vụ bác ái, nhất là tại các vùng nông thôn nơi giáo dục còn thiếu thốn. Phanxicô tin rằng giáo dân là những cộng tác viên quan trọng trong sứ vụ của Giáo Hội, và qua Dòng Ba Đa Minh, ngài đã mở ra con đường cho giáo dân sống đức tin một cách chủ động.

Dòng Nữ Đa Minh Truyền Tin đã trở thành lực lượng truyền giáo mạnh mẽ tại Catalonia. Dưới sự hướng dẫn của Phanxicô, họ lập trường học, viện mồ côi và các chương trình trợ giúp người nghèo. Tầm nhìn của ngài đặt nền tảng trên linh đạo Đa Minh: kết hợp giữa chiêm niệm và hành động, đảm bảo rằng mọi công việc đều xuất phát từ cầu nguyện và học hỏi. Ngày nay, dòng tu này vẫn tiếp tục phát triển, là bằng chứng sống động cho tầm nhìn tiên tri và lòng tận tụy của ngài đối với sứ vụ của Hội Thánh.

Thử thách và đau khổ

Cuộc đời Phanxicô không thiếu gian truân. Chính trị Tây Ban Nha tiếp tục bài trừ Giáo Hội, và ngài gặp nhiều chống đối từ chính quyền cũng như từ những người trong Giáo Hội chưa hiểu thấu ngọn lửa nhiệt thành của ngài. Tuy nhiên, ngài không hề nao núng, mà xem đau khổ như cơ hội kết hợp với Thánh Giá Đức Kitô. Năm 1869, khi 57 tuổi, ngài bị đột quỵ và mù lòa. Trong sáu năm cuối đời, ngài sống trong cảnh mù lòa với một tinh thần kiên nhẫn và đức tin lạ lùng. Bệnh tật không làm suy giảm nhiệt huyết tông đồ, trái lại càng gia tăng niềm phó thác vào Thiên Chúa và làm cho gương sáng đời ngài lan tỏa mạnh mẽ hơn.

Trong những năm cuối đời, dù không còn nhìn thấy, ngài vẫn tiếp tục cầu nguyện, khuyên bảo và hướng dẫn các nữ tu Đa Minh. Sự mù lòa của ngài trở thành chứng tá mạnh mẽ cho sức mạnh được tìm thấy trong sự yếu đuối, như lời thánh Phaolô: “Khi tôi yếu chính là lúc tôi mạnh” (2 Cr 12,10). Những ai đến thăm ngài đều bị đánh động bởi sự thanh thản và lòng trung thành không lay chuyển của ngài đối với thánh ý Thiên Chúa, kể cả trong đau khổ cùng cực.

Di sản và việc tuyên thánh

Thánh Phanxicô Coll Guitart qua đời ngày 2 tháng 4 năm 1875 tại Vic, để lại một di sản phong phú về đức tin, giảng thuyết và phục vụ. Cuộc đời ngài là hiện thân sống động của linh đạo Đa Minh: kết hợp giữa tri thức và mục vụ. Ngày 29 tháng 4 năm 1979, Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II đã tôn phong ngài lên hàng Chân phước với lời tuyên dương: “Chân phước Phanxicô Coll là sứ giả của đức tin, nơi nương náu của hy vọng, người rao giảng tình yêu, hòa bình và hòa giải trong bối cảnh khổ đau, chiến tranh và hận thù.”

Ngày 11 tháng 10 năm 2009, Đức Giáo Hoàng Biển Đức XVI tuyên thánh cho Phanxicô, chính thức đặt ngài vào hàng các thánh của Giáo Hội. Buổi lễ tuyên thánh là một sự tôn vinh cho lòng tận tụy không mệt mỏi của ngài trong việc rao giảng Tin Mừng và niềm tin không lay chuyển vào Thiên Chúa. Dòng Đa Minh, từng bị bách hại trong thời của ngài, đã hãnh diện chào đón ngài như một trong những người con ưu tú nhất, xứng danh người kế thừa sứ mạng của thánh Đa Minh.

Ảnh hưởng thiêng liêng và ý nghĩa hiện nay

Cuộc đời thánh Phanxicô Coll vẫn tiếp tục truyền cảm hứng cho người Công Giáo khắp thế giới. Sự kiên định trong sứ mạng rao giảng giữa muôn vàn thử thách là mẫu mực cho các nhà truyền giáo trong một thế giới ngày càng tục hóa. Việc ngài sáng lập Dòng Nữ Đa Minh Truyền Tin cho thấy tầm quan trọng của vai trò giáo dân trong sứ vụ của Giáo Hội—một thông điệp đặc biệt mang tính thời sự trong Giáo Hội hôm nay. Lòng kiên nhẫn trong đau khổ, nhất là những năm tháng mù lòa, là nguồn hy vọng cho những ai đang chịu thử thách, nhắc nhở rằng ân sủng của Thiên Chúa luôn đủ cho ta.

Lòng yêu mến Lời Chúa của ngài thôi thúc người tín hữu hôm nay đào sâu Kinh Thánh và chia sẻ Lời ấy với người khác. Đời sống ngài cũng cho thấy sức mạnh của sự đơn sơ và khiêm tốn trong việc phục vụ, chứng minh rằng vĩ đại thật sự là ở chỗ sống cho tha nhân. Là một tu sĩ Đa Minh, ngài hiện thân cho sứ mạng rao giảng Veritas trong một thế giới đầy dối trá và chia rẽ.

Mừng kính phụng vụ

Thánh Phanxicô Coll được mừng kính trong lịch phụng vụ với các bài đọc phụng vụ thể hiện tinh thần và sứ mạng của ngài. Các bài đọc gợi ý bao gồm:

– 2 Tm 2,22–26: mời gọi rao giảng với lòng kiên nhẫn và hiền hòa.

– Lc 12,22–34: khuyến khích tín thác vào sự quan phòng của Thiên Chúa.

Những đoạn Lời Chúa này tóm lược con đường thiêng liêng của Phanxicô: nhiệt thành, cảm thông và hoàn toàn tín thác vào Chúa.

Lời nguyện lễ kính Thánh Phanxicô Coll:

“Lạy Chúa là Đấng chân thật vô cùng, Chúa đã chọn chân phước Phan Sinh Côn Ghi-ta để làm rạng danh Con Chúa và hướng dẫn dân Chúa sống trong sự thánh thiện. Nhờ lời người cầu thay nguyện giúp, xin cho đức tin chân chính luôn được duy trì và không ngừng lớn mạnh nhờ tác vụ giảng thuyết. Chúng con cầu xin.”

Kết luận

Cuộc đời Thánh Phanxicô Coll Guitart là một minh chứng cho sức mạnh biến đổi của đức tin, việc giảng dạy và phục vụ. Từ một cậu bé nghèo, ngài đã vượt lên hoàn cảnh để trở thành một tông đồ không mỏi mệt của Tin Mừng. Những chuyến hành trình xuyên qua Catalonia, việc sáng lập Dòng Nữ Đa Minh Truyền Tin và sự kiên nhẫn trong đau khổ cho thấy một cuộc đời hiến dâng trọn vẹn cho Thiên Chúa. Ngài vẫn tiếp tục truyền cảm hứng cho Giáo Hội hôm nay biết can đảm rao giảng chân lý, phục vụ cách khiêm tốn và tín thác vào sự quan phòng của Thiên Chúa. Di sản của ngài vẫn sống mãi trong những ai khao khát sống linh đạo Veritas của Đa Minh trong một thế giới đang đói khát hy vọng và hòa giải.

Lm. Anmai, CSsR