Tình yêu và lòng thương xót: Cánh cửa của ơn tha thứ

18  27  X  Thứ Năm Tuần XXIV Thường Niên.

Thánh Đa-minh Vũ (Phan) Đức Trạch, Linh mục (+1840), Tử đạo.

1Tm 4,12-16; Lc 7,36-50.

Lc 7,36-50

Có người thuộc nhóm Pha-ri-sêu mời Đức Giê-su dùng bữa với mình. Đức Giê-su đến nhà người Pha-ri-sêu ấy và vào bàn ăn. Bỗng một phụ nữ vốn là người tội lỗi trong thành, biết được Người đang dùng bữa tại nhà ông Pha-ri-sêu, liền đem theo một bình bạch ngọc đựng dầu thơm. Chị đứng đằng sau, sát chân Người mà khóc, lấy nước mắt mà tưới ướt chân Người. Chị lấy tóc mình mà lau, rồi hôn chân Người và lấy dầu thơm mà đổ lên.

Thấy vậy, ông Pha-ri-sêu đã mời Người liền nghĩ bụng rằng: “Nếu quả thật ông này là ngôn sứ, thì hẳn phải biết người đàn bà đang đụng vào mình là ai, là thứ người nào: một người tội lỗi!” Đức Giê-su lên tiếng bảo ông: “Này ông Si-môn, tôi có điều muốn nói với ông!” Ông ấy thưa: “Dạ, xin Thầy cứ nói.” Đức Giê-su nói: “Một chủ nợ kia có hai con nợ: một người nợ năm trăm quan tiền, một người năm chục. Vì họ không có gì để trả, nên chủ nợ đã thương tình tha cho cả hai. Vậy trong hai người đó, ai mến chủ nợ hơn?” Ông Si-môn đáp: “Tôi thiết tưởng là người đã được tha nhiều hơn.” Đức Giê-su bảo: “Ông xét đúng lắm.”

Rồi quay lại phía người phụ nữ, Người nói với ông Si-môn: “Ông thấy người phụ nữ này chứ? Tôi vào nhà ông: nước lã, ông cũng không đổ lên chân tôi, còn chị ấy đã lấy nước mắt tưới ướt chân tôi, rồi lấy tóc mình mà lau. Ông đã chẳng hôn tôi một cái, còn chị ấy từ lúc vào đây, đã không ngừng hôn chân tôi. Dầu ô-liu, ông cũng không đổ lên đầu tôi, còn chị ấy thì lấy dầu thơm mà đổ lên chân tôi. Vì thế, tôi nói cho ông hay: tội của chị rất nhiều, nhưng đã được tha, bằng cớ là chị đã yêu mến nhiều. Còn ai được tha ít thì yêu mến ít.” Rồi Đức Giê-su nói với người phụ nữ: “Tội của chị đã được tha rồi.” Bấy giờ những người đồng bàn liền nghĩ bụng: “Ông này là ai mà lại tha được tội?” Nhưng Đức Giê-su nói với người phụ nữ: “Lòng tin của chị đã cứu chị. Chị hãy đi bình an.”

Tình yêu và lòng thương xót: Cánh cửa của ơn tha thứ

Trang Tin Mừng hôm nay kể lại một trong những hình ảnh cảm động và mạnh mẽ nhất về lòng thương xót của Thiên Chúa và sự đáp trả bằng tình yêu của một tâm hồn ăn năn, đó là hình ảnh người phụ nữ tội lỗi đến khóc bên chân Chúa Giêsu trong nhà của một người Pharisêu tên là Simôn. Câu chuyện này không chỉ là một cuộc gặp gỡ giữa tội nhân và Đấng Thánh, mà còn là một mặc khải sâu xa về lòng thương xót của Thiên Chúa, về giá trị của tình yêu chân thành, và về cách con người được cứu độ không phải nhờ công trạng, nhưng nhờ đức tin, lòng sám hối và tình yêu.

Chúa Giêsu được mời đến dùng bữa tại nhà ông Simôn, một người Pharisêu, đại diện cho giới lãnh đạo tôn giáo thời đó. Ông ta mời Chúa đến không hẳn vì lòng yêu mến, nhưng vì tò mò, vì muốn dò xét hay thử thách Người. Điều này được thể hiện rõ qua cung cách đón tiếp dửng dưng, thiếu lòng hiếu khách: không rửa chân, không hôn chào, không xức dầu. Trong bối cảnh văn hóa Trung Đông xưa, đó là những cử chỉ tối thiểu để tỏ lòng quý trọng đối với khách. Simôn đã mời Chúa vào nhà, nhưng không thật sự mời Chúa vào lòng. Cách ông đối xử với Chúa thể hiện rõ một cái nhìn lạnh lùng, đầy định kiến và tự mãn. Ông nghĩ rằng mình đạo đức hơn, xứng đáng hơn, và người phụ nữ kia – với quá khứ đầy tội lỗi – không xứng đáng đến gần một ngôn sứ như Giêsu.

Trái ngược với thái độ của Simôn là hành động đầy xúc động của người phụ nữ tội lỗi. Chị không nói gì, không biện minh, không lý luận. Chị chỉ âm thầm bước vào, đứng đằng sau Chúa Giêsu, khóc và để nước mắt rơi xuống chân Người. Trong nước mắt ấy là biết bao hối hận, ăn năn, đau đớn vì tội lỗi của mình. Chị không nói nên lời, vì tình yêu chân thành luôn diễn tả qua hành động. Chị cúi xuống, lấy tóc lau chân Chúa – một hành vi tột độ khiêm hạ – rồi hôn chân Người và xức dầu thơm. Từng cử chỉ của chị không chỉ thể hiện lòng yêu mến mãnh liệt, mà còn là một cách tuyên xưng đức tin thẳm sâu: chị nhận ra nơi Chúa Giêsu không chỉ là một người thầy, mà là Đấng có thể tha tội, là nơi duy nhất chị tìm được ơn cứu rỗi và bình an.

Khi thấy hành động ấy, ông Simôn không nói ra, nhưng đã nghĩ trong lòng rằng: “Nếu quả thật ông này là ngôn sứ, thì hẳn phải biết người đàn bà đang đụng vào mình là ai, là thứ người nào: một người tội lỗi!” Câu nói này hé lộ một thái độ xét đoán phổ biến: chúng ta thường đánh giá người khác dựa trên quá khứ, trên thành kiến, và cho rằng những người tội lỗi không có quyền đến gần Thiên Chúa. Nhưng Chúa Giêsu – Đấng thấu suốt tâm can – đã không chỉ đọc được tâm tình của người phụ nữ, mà còn biết rõ suy nghĩ của ông Simôn. Và Người đã dạy ông – cũng như mỗi chúng ta – một bài học về ơn tha thứ và tình yêu, qua dụ ngôn về hai con nợ. Một người nợ nhiều, một người nợ ít, cả hai đều không có gì để trả, và cả hai đều được tha. Người mắc nợ nhiều, khi được tha, sẽ yêu mến nhiều hơn. Câu chuyện đơn giản nhưng sâu sắc ấy đã đảo ngược hoàn toàn cái nhìn của Simôn: ông tưởng mình đạo đức hơn, nhưng chính ông mới là người thiếu lòng yêu mến, vì ông không nhận ra mình cũng là kẻ mắc nợ Thiên Chúa.

Chúa Giêsu đã làm một so sánh đầy thuyết phục: “Tôi vào nhà ông: nước lã, ông cũng không đổ lên chân tôi; còn chị ấy đã lấy nước mắt tưới chân tôi. Ông chẳng hôn tôi; còn chị ấy không ngừng hôn chân tôi. Dầu ô-liu, ông không xức lên đầu tôi; còn chị ấy đã đổ dầu thơm lên chân tôi.” Người phụ nữ đã yêu mến bằng cả trái tim, không sợ bị khinh chê, không sợ bị loại trừ. Chính tình yêu ấy là dấu chỉ của lòng sám hối sâu xa và đức tin chân thật. Và chính vì vậy, Chúa tuyên bố một điều đầy quyền năng: “Tội của chị rất nhiều, nhưng đã được tha, bằng cớ là chị đã yêu mến nhiều.” Còn những người được tha ít, tức là không cảm nhận được chiều sâu của lòng thương xót Chúa, thì sẽ không biết yêu. Tình yêu và ơn tha thứ luôn đi đôi với nhau. Không ai có thể cảm nhận sâu sắc ơn tha thứ mà lại dửng dưng, hững hờ trong tình yêu với Thiên Chúa. Và cũng không ai thật sự yêu mến nếu không từng trải qua một lần được Chúa xót thương.

Kết thúc câu chuyện, Chúa Giêsu quay lại với người phụ nữ và nói: “Tội của chị đã được tha rồi… Lòng tin của chị đã cứu chị. Chị hãy đi bình an.” Đây là một lời giải phóng, một khởi đầu mới. Người phụ nữ bước ra khỏi căn nhà ấy không còn là một “người tội lỗi trong thành”, mà là một người được tha, được cứu, được yêu. Chị mang trong lòng sự bình an mà thế gian không thể ban tặng, sự bình an đến từ việc được Thiên Chúa đụng chạm, tha thứ và ôm lấy bằng lòng thương xót vô biên.

Câu chuyện cảm động này mời gọi mỗi người chúng ta xét lại chính đời sống mình. Đã bao lần chúng ta đến với Chúa trong các bí tích, nhưng lòng vẫn lạnh lẽo như ông Simôn, giữ đạo mà không thật sự yêu mến? Đã bao lần ta nhìn người khác bằng ánh mắt phê phán, kết án như ông Pharisêu, mà quên rằng chính ta cũng cần được Chúa tha thứ mỗi ngày? Và cũng đã bao lần Chúa Giêsu lặng lẽ bước vào cuộc đời ta, chờ đợi một lời xin lỗi chân thành, một giọt nước mắt hối hận, một hành động yêu mến, mà ta lại chỉ giữ vẻ bề ngoài đạo đức?

Người phụ nữ trong Tin Mừng là biểu tượng của tất cả chúng ta – những kẻ mang trong mình một quá khứ tội lỗi, những vết thương, những sai lầm. Nhưng chị cũng là biểu tượng của một tâm hồn hoán cải thật sự – biết nhận mình yếu đuối, biết tìm đến Chúa, và nhất là biết yêu mến nhiều. Chính vì vậy, chị được Chúa tha thứ, được phục hồi phẩm giá, và trở nên mẫu gương cho muôn thế hệ.

Chúng ta đang sống trong một thế giới dễ dàng kết án nhau qua mạng xã hội, qua ánh nhìn hẹp hòi, và qua những tiêu chuẩn khắt khe mà không ai trong chúng ta thực sự đạt được. Tin Mừng hôm nay mời gọi ta sống một tinh thần khác: tinh thần của lòng thương xót. Hãy là người phụ nữ ấy – biết khiêm nhường đến gần Chúa, không biện minh cho lỗi lầm nhưng biết để nước mắt tuôn rơi trước tình yêu. Hãy yêu mến Chúa bằng những hành động cụ thể – qua việc cầu nguyện chân thành, siêng năng lãnh nhận Bí tích Hòa Giải, chăm lo cho người nghèo, tha thứ cho người xúc phạm mình, và sống bác ái giữa đời. Khi chúng ta biết nhìn nhận tội lỗi mình, Chúa không xét đoán nhưng ôm lấy ta bằng lòng xót thương. Khi chúng ta biết yêu mến nhiều, thì dù quá khứ có đen tối thế nào, cũng sẽ được Chúa biến đổi thành ánh sáng.

Chúng ta cũng hãy cẩn trọng để không trở nên giống ông Simôn – giữ đạo theo hình thức, nhưng thiếu lòng biết ơn và yêu mến. Một đời sống đạo chỉ thuần túy giữ luật, nhưng không bừng cháy lửa mến, sẽ dễ trở thành vô cảm, khép kín và tự mãn. Chúa không cần một căn nhà đầy nghi lễ nhưng vắng bóng tình yêu. Người cần một con tim biết khóc, biết hôn chân Người, biết xức dầu thơm bằng tất cả lòng thành.

Lạy Chúa Giêsu, xin cho chúng con nhận ra mình cũng như người phụ nữ tội lỗi ấy – yếu đuối, mỏng giòn, cần ơn tha thứ. Xin giúp chúng con yêu mến Chúa nhiều hơn mỗi ngày, để qua tình yêu ấy, chúng con được đổi mới, được sống lại trong ân sủng, và được sai đi để loan báo lòng thương xót vô biên của Chúa cho thế giới hôm nay. Xin cho Giáo Hội – từng người trong chúng con – biết mở rộng vòng tay đón nhận những người sa ngã, những tâm hồn lầm lạc, để nơi đây họ cũng có thể nghe được lời ngọt ngào của Chúa: “Tội của con đã được tha. Con hãy đi bình an.”

Lm. Anmai, CSsR