Từ vực thẳm hiện sinh đến đỉnh cao hiệp thông thần linh

CN 7 Phục sinh

BÀI GIẢNG CHÚA NHẬT VII PHỤC SINH – NĂM C

“Từ vực thẳm hiện sinh đến đỉnh cao hiệp thông thần linh”

⸻

I. DẪN NHẬP: NGƯỠNG CỬA CỦA TRỜI VÀ ĐẤT

Giữa thời đại của chủ nghĩa cá nhân, nơi cái tôi tự khép kín như pháo đài, con người hiện sinh lại khát vọng một điều không thể nói thành lời: được hiểu, được yêu, được thấu suốt đến tận nơi sâu kín nhất của linh hồn. Đó không phải chỉ là khao khát tâm lý học – nhu cầu được đồng hành – mà là một ước mơ siêu hình: ước được hiệp thông.

Chúa nhật VII Phục Sinh mở ra một cánh cửa thần linh, nơi con người được kéo vào cuộc đối thoại thiêng liêng giữa Cha và Con trong chiều sâu thần học của Tin Mừng Gioan. Từ cái chết của Stéphanos (Cv 7,55-60), qua tiếng gọi cuối cùng của Khải Huyền (Ap 22,12-20), đến lời nguyện cao cả của Đức Giêsu (Ga 17,20-26), phụng vụ hôm nay đưa ta bước vào cõi thẳm sâu, nơi tâm lý, linh hồn và lịch sử hội tụ trong một nỗi khát: khát được ở trong Thiên Chúa như Đức Kitô ở trong Cha.

⸻

II. CÁI NHÌN MỞ RA TỪ CÁI CHẾT – PHÂN TÂM HỌC CỦA NIỀM TIN

“Stéphanos, đầy Thánh Thần, ngước mắt lên trời…” (Cv 7,55)

Tâm lý học phân tâm thường đào sâu cái vô thức, nơi ký ức chấn thương, bản năng sự chết (Thanatos) và khao khát sống (Eros) giằng xé. Nhưng đức tin Kitô giáo mở ra một chiều sâu khác: cái chết không phải là kết thúc, mà là cuộc “chuyển phòng” – nơi con người được đưa vào ánh nhìn của Thiên Chúa.

Thánh Stêphanô trong giờ tử đạo không nhìn vào kẻ giết mình, nhưng nhìn vào trời. Cái nhìn đó không phải là một thoát ly tâm lý, mà là một hành vi hiện sinh cao độ – dám quay lưng lại với nỗi sợ hãi sinh học để hướng về cội nguồn siêu hình.

Ở đây, ta bắt gặp một tâm lý học mới: cái chết không đe doạ sự sống, nhưng mặc khải sự sống đích thực. Giữa cơn hấp hối, Stêphanô thấy trời mở ra. Ông không chỉ thấy “trời” như không gian vật lý, mà là trời như chiều sâu hiện sinh – nơi Thiên Chúa hiện diện.

Tâm linh bắt đầu từ chỗ ấy: khi cái tôi không còn bảo vệ mình bằng cơ chế phòng vệ nữa, mà tự nguyện phơi mở ra cho ánh sáng của Đấng Khác – Đấng là tình yêu.

⸻

III. CÁI GỌI SAU CÙNG: KHÁT NƯỚC, KHÁT TÌNH, KHÁT THẦN LINH

“Ai khát, hãy đến! Ai muốn, hãy đến mà nhận nước trường sinh!” (Kh 22,17)

Khải Huyền là quyển sách của đỉnh cao thần bí và vực sâu lịch sử. Nó không chỉ nói về tương lai, mà còn là biểu tượng của từng giây phút hiện tại. Ở chương cuối, tiếng nói của Thần Khí và Tân Nương vang vọng một lời mời gọi: “Hãy đến!”

Đây không chỉ là một lời khuyên đạo đức, mà là một tiếng gọi nội tâm chạm đến tận nơi sâu nhất của lòng người: khát. Khát là từ nguyên thủy nhất của tâm linh. Nó nói lên sự thiếu thốn, nhưng đồng thời cũng là năng lực thúc đẩy. Một người không còn khát là một người đã chết trong tâm hồn.

Từ góc nhìn nhân học, đây là điều phân biệt con người với máy móc: con người khát – khát chân lý, khát tình yêu, khát siêu việt. Và trong khi các thần thoại thế gian thỏa mãn cái khát ấy bằng quyền lực, khoái lạc hay thành công, thì mặc khải Kitô giáo chỉ cho thấy một điều duy nhất: nước trường sinh là ân huệ, không thể mua, không thể chiếm, chỉ có thể nhận – như người hành khất nhận bát nước của lòng thương.

⸻

IV. LỜI NGUYỆN CỦA TÌNH YÊU: GIAO HƯỞNG HIỆP THÔNG

“Lạy Cha, con không chỉ cầu xin cho họ, nhưng còn cho những ai nhờ lời họ mà tin vào con…” (Ga 17,20)

Đoạn Tin Mừng Gioan hôm nay như bản giao hưởng tuyệt đỉnh của linh đạo hiệp thông. Đức Giêsu, Đấng sắp đi vào cuộc Khổ nạn, không cầu nguyện cho bản thân, nhưng cho sự hiệp nhất của những kẻ sẽ tin. Đây là một lời nguyện vượt lên trên cả thời gian và không gian – một lời nguyện tâm linh vĩnh cửu.

Ở đó, Đức Giêsu không chỉ mong con người yêu nhau, mà mong họ “ở trong nhau” như Ngài ở trong Cha. Ta chạm đến một viễn tượng thần học thâm sâu: cứu độ không phải là thoát khỏi đau khổ, mà là được đưa vào vòng xoáy yêu thương giữa Ba Ngôi – một chuyển động vĩnh cửu của hiến thân, thấu hiểu và hiện diện.

Về mặt tâm lý, đây là chiều sâu của khát vọng được thuộc về. Trong một thế giới phân mảnh, nơi mỗi người là một “hành tinh lẻ loi”, thì lời cầu nguyện này trở thành bản đồ cho một linh đạo tương quan: cứu độ không đến qua sự cô lập, mà qua hiệp thông.

⸻

V. KẾT LUẬN: TỪ PHÂN TÂM ĐẾN HIỆP THÔNG

Con người hiện đại lắm lúc giống như kẻ hấp hối tâm linh: thông minh nhưng rối loạn; tự do nhưng bơ vơ; đầy hiểu biết nhưng thiếu ý nghĩa. Các hệ thống tâm lý học dù tinh tế đến đâu cũng không đủ để chữa lành nỗi cô đơn siêu hình nơi linh hồn.

Chính trong trạng thái ấy, lời Chúa hôm nay như một liều thuốc không dành cho lý trí, mà cho linh hồn: hãy nhìn lên như Stêphanô, hãy khát như người hành hương, hãy đến như người yêu, và hãy ở trong như Đức Giêsu ở trong Cha.

Giữa những hỗn loạn của thế giới, có một tiếng gọi nhẹ nhàng vang lên: “Ta là Alpha và Omega, là Khởi nguyên và Cùng tận.” Từ khởi đầu là một cái nhìn, đến tận cùng là một sự hiệp thông.

⸻

Cầu nguyện kết thúc:

Lạy Chúa, xin đừng để chúng con chỉ là những cái tôi suy tư về Ngài, nhưng xin cho chúng con trở thành những tâm hồn ở trong Ngài. Xin đừng để chúng con chỉ nói về hiệp thông, nhưng hãy làm cho chúng con trở nên một với nhau – như Cha ở trong Con, và Con ở trong Cha. Amen.