Yêu thương như Cha trên Trời: Con đường hoàn thiện của người Kitô Hữu

11  20  X  Thứ Năm Tuần XXIII Thường Niên.

Cl 3,12-17; Lc 6,27-38.

Lc 6,27-38

"Thầy nói với anh em là những người đang nghe Thầy đây : hãy yêu kẻ thù và làm ơn cho kẻ ghét anh em,  hãy chúc lành cho kẻ nguyền rủa anh em và cầu nguyện cho kẻ vu khống anh em. Ai vả anh má bên này, thì hãy giơ cả má bên kia nữa. Ai đoạt áo ngoài của anh, thì cũng đừng cản nó lấy áo trong.  Ai xin, thì hãy cho, ai lấy cái gì của anh, thì đừng đòi lại.  Anh em muốn người ta làm gì cho mình, thì cũng hãy làm cho người ta như vậy.  Nếu anh em yêu thương kẻ yêu thương mình, thì có gì là ân với nghĩa ? Ngay cả người tội lỗi cũng yêu thương kẻ yêu thương họ.  Và nếu anh em làm ơn cho kẻ làm ơn cho mình, thì còn gì là ân với nghĩa ? Ngay cả người tội lỗi cũng làm như thế.  Nếu anh em cho vay mà hy vọng đòi lại được, thì còn gì là ân với nghĩa ? Cả người tội lỗi cũng cho kẻ tội lỗi vay mượn để được trả lại sòng phẳng.  Trái lại, anh em hãy yêu kẻ thù, hãy làm ơn và cho vay mà chẳng hề hy vọng được đền trả. Như vậy, phần thưởng dành cho anh em sẽ lớn lao, và anh em sẽ là con Đấng Tối Cao, vì Người vẫn nhân hậu với cả phường vô ân và quân độc ác. 

"Anh em hãy có lòng nhân từ, như Cha anh em là Đấng nhân từ.  Anh em đừng xét đoán, thì anh em sẽ không bị Thiên Chúa xét đoán. Anh em đừng lên án, thì sẽ không bị Thiên Chúa lên án. Anh em hãy tha thứ, thì sẽ được Thiên Chúa thứ tha. Anh em hãy cho, thì sẽ được Thiên Chúa cho lại. Người sẽ đong cho anh em đấu đủ lượng đã dằn, đã lắc và đầy tràn, mà đổ vào vạt áo anh em. Vì anh em đong bằng đấu nào, thì Thiên Chúa sẽ đong lại cho anh em bằng đấu ấy."

Yêu thương như Cha trên Trời: Con đường hoàn thiện của người Kitô Hữu

Trang Tin Mừng hôm nay (Lc 6,27-38) mang đến cho chúng ta một lời dạy vô cùng thách đố nhưng cũng đầy ánh sáng: “Hãy yêu kẻ thù và làm ơn cho kẻ ghét anh em.” Những lời ấy không chỉ là một lời khuyên, mà là một lệnh truyền, một lời mời gọi từ trái tim Chúa Giêsu – Đấng đã sống, đã yêu và đã tha thứ cho kẻ đóng đinh mình. Đây là trung tâm của Tin Mừng, là nền tảng của đời sống Kitô hữu: yêu thương theo cách Thiên Chúa yêu thương.

Chúng ta có thể hỏi: tại sao Chúa lại đòi hỏi chúng ta yêu kẻ thù – những người xúc phạm, làm hại, chà đạp chúng ta? Vì yêu thương như thế là phản tự nhiên, là vượt quá khả năng con người. Nhưng chính đó lại là con đường của ân sủng, con đường dẫn ta đến sự trọn lành của Thiên Chúa. Bài Tin Mừng không khơi dậy một tình cảm mềm yếu, cũng không cổ vũ sự nhu nhược hay buông xuôi trước bất công. Trái lại, Chúa Giêsu kêu gọi chúng ta bước vào một lối sống mới – sống theo tiêu chuẩn của Nước Trời – nơi tình yêu không còn giới hạn trong cảm xúc hay tương quan thân quen, nhưng mở ra cho cả những người khiến ta đau khổ.

“Hãy chúc lành cho kẻ nguyền rủa anh em, cầu nguyện cho kẻ vu khống anh em.” Đây là những lời không chỉ mời gọi tha thứ suông, nhưng là một sự hoán cải nội tâm sâu xa: thay vì phản ứng lại bằng bạo lực hay hận thù, Chúa mời ta phản công bằng tình yêu, lấy hiền lành đáp lại hung hăng, lấy lòng nhân từ để hóa giải sự dữ. Cử chỉ “ai vả anh má bên này thì hãy giơ má bên kia” không phải là khuyến khích trở thành nạn nhân cam chịu, nhưng là cách để chặn đứng vòng xoáy của trả đũa, để biến mối quan hệ thù nghịch thành một khả thể hòa giải. Tình yêu trong Tin Mừng là sức mạnh làm mới lại con người, không để cho hận thù sinh sôi, nhưng mở ra con đường của tha thứ, của khởi đầu mới.

Chúa Giêsu đưa ra một tiêu chuẩn vàng: “Anh em muốn người ta làm gì cho mình, thì cũng hãy làm cho người ta như vậy.” Luật vàng này không phải là lý thuyết, nhưng là nguyên tắc hướng dẫn mọi tương quan: nếu tôi muốn được tôn trọng, hãy học tôn trọng; nếu tôi muốn được tha thứ, hãy biết tha thứ; nếu tôi ao ước được giúp đỡ, hãy mở tay giúp người khác trước. Đây là một lối sống chủ động, không bị chi phối bởi hành vi của người khác, nhưng bởi ơn Chúa và lòng nhân từ. Chúa Giêsu đưa ta ra khỏi vùng an toàn của những mối tương giao thuận lợi, để ta sống tình yêu cách nhưng không – yêu mà không mong đáp trả, cho mà không đòi lại, phục vụ mà không mưu tìm lợi ích riêng.

Người tội lỗi – Chúa nói – cũng biết yêu kẻ yêu mình, biết cho vay để mong được trả lại. Nhưng người con của Thiên Chúa thì khác. Họ được mời gọi vượt lên trên quy tắc của công bằng, để sống theo nguyên tắc của ân sủng. Công bằng là trả lại đúng như người ta đã làm cho mình. Ân sủng là cho đi nhiều hơn, tha thứ vượt quá, yêu thương cách vô điều kiện. Chính vì vậy, Chúa Giêsu dạy: “Hãy yêu kẻ thù, hãy làm ơn và cho vay mà chẳng hề hy vọng được đền trả. Như vậy, phần thưởng dành cho anh em sẽ lớn lao, và anh em sẽ là con Đấng Tối Cao.” Thiên Chúa không chọn yêu người công chính, nhưng yêu cả “phường vô ân và quân độc ác.” Tình yêu của Thiên Chúa là vô biên, không dựa trên công trạng của con người, mà trên lòng thương xót vô điều kiện của Ngài. Và khi chúng ta sống như thế, ta mới thật sự là con của Thiên Chúa.

Đỉnh cao của bài Tin Mừng là lời mời gọi: “Hãy có lòng nhân từ như Cha anh em là Đấng nhân từ.” Đây là chuẩn mực sống đạo căn bản nhất, là hình ảnh mà mỗi Kitô hữu phải phản chiếu: lòng nhân từ. Từ “nhân từ” trong Kinh Thánh không chỉ là hiền lành, nhưng là một lòng thương cảm sâu xa, luôn hướng đến tha thứ, nâng đỡ, phục hồi. Một người sống nhân từ là người không xét đoán, không lên án, nhưng tha thứ và quảng đại. Và chính sự nhân từ ấy sẽ mở ra cho họ cánh cửa của lòng thương xót Chúa: “Anh em đong bằng đấu nào, thì Thiên Chúa sẽ đong lại cho anh em bằng đấu ấy.” Một lời cảnh tỉnh nhưng cũng là một niềm hy vọng: nếu ta sống quảng đại, bao dung, Chúa cũng sẽ dành cho ta sự độ lượng không thể đo lường.

Chúa Giêsu trong bài Tin Mừng hôm nay đang đặt vào tay chúng ta một chiếc gương soi: để nhìn lại chính mình, nhìn lại cách ta sống với tha nhân, đặc biệt với những người khó thương, người từng xúc phạm, hiểu lầm hay làm tổn thương ta. Có lẽ trong cuộc sống, ai cũng ít nhiều có một người “kẻ thù” – không nhất thiết là kẻ muốn giết ta – nhưng là người ta không thể yêu, không thể tha, không thể mỉm cười. Nhưng chính nơi đó, Chúa đang chờ ta. Chính nơi vết thương, tình yêu có thể đâm chồi. Chính nơi tha thứ, ta được giải thoát. Và chính khi ta quyết định không để hận thù điều khiển đời mình, ta bắt đầu sống như con cái ánh sáng.

Yêu thương kẻ thù không phải là chối bỏ công lý, nhưng là trao công lý cho Thiên Chúa, để ta khỏi bị giam giữ trong cay đắng. Làm ơn cho kẻ ghét ta không phải là mù quáng, nhưng là chiến thắng họ bằng tình yêu mạnh hơn mọi xúc phạm. Cầu nguyện cho người làm hại ta không phải là hành vi yếu đuối, nhưng là một hành động can đảm cao cả – vì khi cầu nguyện cho ai, trái tim ta bắt đầu thay đổi. Tha thứ không phải vì họ xứng đáng, nhưng vì ta muốn được tự do. Và khi ta cho đi – thời gian, của cải, lời chúc lành – dù không được đền đáp, ta vẫn đang chất chứa kho báu trên trời.

Anh chị em hãy tưởng tượng nếu trong gia đình, nơi làm việc, giáo xứ hay cộng đoàn của mình, mỗi người đều sống theo luật vàng của Tin Mừng: yêu thương, tha thứ, nhân từ, cho đi – thì thế giới sẽ trở nên như thế nào? Có lẽ sẽ bớt đi biết bao tranh chấp, hận thù, hiểu lầm. Có lẽ sẽ có nhiều người tìm được niềm hy vọng, nhiều tâm hồn được chữa lành. Và chính ta cũng sẽ hạnh phúc hơn, thanh thản hơn, vì được sống thật với ơn gọi làm con cái Thiên Chúa – Đấng nhân từ vô cùng.

Ước gì mỗi người chúng ta, khi lắng nghe Lời Chúa hôm nay, biết khiêm tốn nhận ra những “kẻ thù” trong lòng mình – có thể là một người thân, một bạn bè cũ, một người đồng nghiệp – và từ đó, bắt đầu bước đi trên con đường tha thứ và yêu thương. Ước gì tình yêu của Chúa Giêsu – tình yêu tha thứ trên thập giá – trở thành ánh sáng hướng dẫn mọi chọn lựa, mọi phản ứng, mọi tương quan của ta trong cuộc sống thường ngày. Và ước gì chính đời sống của chúng ta, qua từng cử chỉ nhỏ bé yêu thương và bao dung, trở nên lời loan báo sống động về một Thiên Chúa nhân từ, đầy lòng xót thương, đang chờ đợi để tuôn đổ “đấu đầy tràn” hồng ân vào lòng những ai sống yêu thương như Người.

Lm. Anmai, CSsR