Hành trình tìm ý nghĩa - Lòng tin và bản chất

HÀNH TRÌNH TÌM Ý NGHĨA TRONG DÒNG ĐỜI - LÒNG TIN VÀ BẢN CHẤT

Lẽ sống là gì? Đó là câu hỏi mà mỗi con người, dù ở bất kỳ thời đại nào, cũng từng trăn trở. Là ngọn lửa soi sáng con đường ta đi, là lý do khiến ta thức dậy mỗi sáng, và là sức mạnh giúp ta vượt qua những cơn bão tố của cuộc đời. Lẽ sống không phải thứ gì đó cao siêu, xa vời, mà đôi khi chỉ là những điều giản dị, gần gũi, nhưng đủ để khiến trái tim rung động. Hành trình tìm kiếm lẽ sống là hành trình khám phá chính mình, là sự hòa quyện giữa niềm vui, nỗi đau, hy vọng và cả những thất bại. Nó là câu chuyện về cách ta sống, cách ta yêu thương, và cách ta để lại dấu ấn trong thế giới này.

Từ thuở ấu thơ, khi còn là những đứa trẻ vô tư, chúng ta đã mơ mộng về một cuộc sống đầy màu sắc. Có đứa muốn trở thành phi hành gia để chinh phục bầu trời, có đứa mơ làm bác sĩ để cứu chữa người khác. Những ước mơ ấy, dù ngây ngô, đã là mầm mống của lẽ sống. Chúng nhắc nhở ta rằng, ngay từ khi còn nhỏ, ta đã khao khát một mục đích, một ý nghĩa để gắn bó với thế giới. Nhưng khi lớn lên, cuộc sống với những phức tạp và thử thách dần khiến ta quên đi những giấc mơ ấy. Công việc, trách nhiệm, áp lực xã hội, tất cả như một cơn lốc cuốn ta đi, khiến ta đôi lúc tự hỏi: “Mình sống để làm gì?”

Thế nhưng, chính trong những khoảnh khắc hoang mang nhất, lẽ sống lại lặng lẽ xuất hiện. Nó không đến với fanfare hay ánh hào quang, mà đến qua những điều bình dị. Đó là nụ cười của một người thân yêu, là cái nắm tay ấm áp trong ngày đông giá rét, hay là cảm giác thỏa nguyện khi hoàn thành một công việc ý nghĩa. Lẽ sống không phải thứ gì đó cố định, mà là một dòng chảy, thay đổi theo từng giai đoạn của cuộc đời. Với một người trẻ, lẽ sống có thể là sự tự do khám phá thế giới. Với một người trung niên, đó có thể là trách nhiệm chăm lo cho gia đình. Và với một người già, lẽ sống đôi khi chỉ là nhìn con cháu lớn lên khỏe mạnh, hạnh phúc.

Tôi từng đọc đâu đó rằng, lẽ sống không phải là đích đến, mà là hành trình. Điều này thật đúng. Nếu ta cứ mải miết tìm kiếm một câu trả lời hoàn hảo cho câu hỏi “Mình sống để làm gì?”, ta có thể sẽ bỏ lỡ những khoảnh khắc đẹp đẽ trên con đường ấy. Một buổi sáng thức dậy, nghe tiếng chim hót ngoài cửa sổ, ta cảm nhận được sự sống đang chảy trong từng hơi thở. Một lần giúp đỡ một người lạ, dù chỉ là một hành động nhỏ, ta nhận ra rằng mình có thể làm cho thế giới này tốt đẹp hơn. Những điều ấy, dù nhỏ bé, chính là những viên gạch xây nên ý nghĩa cuộc đời.

Nhưng cuộc sống không phải lúc nào cũng dễ dàng. Có những ngày ta cảm thấy lạc lối, như con thuyền trôi dạt giữa đại dương không bến bờ. Những thất bại, mất mát, hay nỗi đau có thể khiến ta nghi ngờ chính lẽ sống của mình. Tôi nhớ một người bạn từng kể về quãng thời gian cô ấy mất đi người thân yêu nhất. Cô ấy nói rằng, trong những ngày ấy, mọi thứ dường như vô nghĩa. Nhưng rồi, chính nỗi đau ấy đã dạy cô ấy trân trọng những gì còn lại. Cô bắt đầu sống chậm hơn, yêu thương nhiều hơn, và tìm thấy niềm vui trong việc giúp đỡ những người khác vượt qua khó khăn. Lẽ sống của cô, hóa ra, được tái sinh từ chính những giọt nước mắt.

Điều kỳ diệu của lẽ sống là nó không bao giờ cố định, cũng không bao giờ mất đi. Nó có thể ngủ yên trong ta, chờ đợi một cơ hội để được đánh thức. Có những người tìm thấy lẽ sống trong nghệ thuật, khi họ vẽ nên những bức tranh hay viết nên những bài thơ lay động lòng người. Có những người tìm thấy nó trong khoa học, khi họ khám phá ra những bí ẩn của vũ trụ. Và cũng có những người tìm thấy lẽ sống trong những điều giản dị hơn, như việc trồng một cái cây, chăm sóc một khu vườn, hay đơn giản là sống một cuộc đời tử tế.

Tôi tin rằng, một trong những cách để tìm ra lẽ sống là lắng nghe trái tim mình. Trong thế giới hiện đại, khi mọi thứ diễn ra quá nhanh, ta dễ bị cuốn vào những ồn ào bên ngoài. Những tiêu chuẩn của xã hội, những kỳ vọng của người khác, hay những cuộc đua không hồi kết để đạt được thành công, tất cả có thể khiến ta quên đi tiếng nói bên trong. Nhưng nếu ta dừng lại, dù chỉ một khoảnh khắc, để tự hỏi: “Điều gì thực sự khiến mình hạnh phúc?”, ta sẽ tìm thấy câu trả lời. Có thể đó là việc dành thời gian cho gia đình, theo đuổi một đam mê bị lãng quên, hay cống hiến cho một lý tưởng cao cả.

Lẽ sống cũng gắn liền với cách ta kết nối với thế giới. Không ai sống chỉ cho riêng mình. Chúng ta là một phần của cộng đồng, của nhân loại, và của cả hành tinh này. Một hành động tử tế, dù nhỏ bé, cũng có thể tạo ra những gợn sóng lan tỏa, thay đổi cuộc đời của một ai đó. Tôi từng chứng kiến một người vô gia cư chia sẻ mẩu bánh mì duy nhất của mình với một chú chó nhỏ. Hành động ấy, dù chẳng được ai ghi nhận, lại là minh chứng cho một lẽ sống cao đẹp: sống để yêu thương và sẻ chia.

Cuộc sống là một chuỗi những lựa chọn, và lẽ sống chính là kim chỉ nam dẫn lối cho những lựa chọn ấy. Có những người chọn sống vì danh vọng, có người chọn sống vì tình yêu, và cũng có người chọn sống vì sự thật. Không có lẽ sống nào là đúng hay sai, miễn là nó mang lại ý nghĩa cho chính họ và không làm tổn thương người khác. Quan trọng là, ta phải sống thật với chính mình, không để những ảo ảnh hay áp lực bên ngoài làm lu mờ mục đích của ta.

Khi nghĩ về lẽ sống, tôi thường nhớ đến câu nói của một triết gia: “Cuộc đời giống như một cuốn sách, và nếu ta không viết nên những trang ý nghĩa, nó sẽ chỉ là những trang giấy trắng.” Mỗi ngày ta sống là một cơ hội để viết nên câu chuyện của riêng mình. Có thể câu chuyện ấy không hoàn hảo, có thể nó đầy những sai lầm và vấp ngã, nhưng chính những điều đó làm nên sự độc đáo của nó. Lẽ sống là ngọn bút trong tay ta, và mỗi hành động, mỗi suy nghĩ, mỗi khoảnh khắc ta trải qua là những nét chữ ta để lại.

Cuối cùng, lẽ sống không phải là thứ gì đó ta tìm thấy một lần rồi giữ mãi mãi. Nó là một hành trình không ngừng nghỉ, một cuộc đối thoại liên tục giữa ta và cuộc đời. Có những ngày ta cảm thấy mình đã tìm ra tất cả, nhưng cũng có những ngày ta lại phải bắt đầu lại từ đầu. Và đó chính là vẻ đẹp của nó. Lẽ sống không bao giờ cũ, không bao giờ nhàm chán, vì nó lớn lên cùng ta, thay đổi cùng ta, và ở lại với ta cho đến hơi thở cuối cùng.

Hãy sống, hãy yêu, hãy khám phá, và hãy để trái tim dẫn lối. Bởi lẽ sống, suy cho cùng, là tất cả những gì ta chọn để khiến cuộc đời này trở nên đáng sống.

Lm. Anmai, CSsR

LÒNG TIN VÀ BẢN CHẤT

Ngày xửa ngày xưa, trong một cánh rừng cổ thụ nơi ánh nắng chỉ len lỏi qua những tán lá dày như những tia hy vọng mong manh, có một con rắn độc bị mắc kẹt dưới một tảng đá lớn. Tảng đá ấy, nặng nề và lạnh lẽo, đè ép lên thân hình uốn lượn của nó, khiến mỗi hơi thở đều trở thành một cuộc chiến. Con rắn, với lớp vảy lấp lánh như những đồng tiền bạc bị đánh rơi, kêu cứu trong tuyệt vọng. Tiếng kêu của nó không phải là âm thanh của sự yếu đuối, mà là một lời cầu xin đầy kiêu hãnh, như thể nó biết rằng số phận của mình phụ thuộc vào lòng trắc ẩn của kẻ khác, nhưng vẫn không muốn hạ mình quá nhiều.

Xa xa, một người phụ nữ đang bước đi trên con đường mòn phủ đầy lá khô. Nàng không phải là một người lữ khách bình thường. Đôi mắt nàng ánh lên sự thông thái của những người đã chứng kiến nhiều mùa trăng tròn, và trái tim nàng mang theo sự ấm áp của những kẻ tin rằng lòng tốt có thể làm tan chảy cả những tảng băng lạnh giá nhất. Nàng nghe thấy tiếng kêu cứu, và dù bước chân có chút do dự, nàng vẫn tiến lại gần. Trước mặt nàng, con rắn độc hiện ra, đôi mắt đỏ rực như hai viên hồng ngọc, vừa quyến rũ vừa đáng sợ. Nàng nhìn thấy sự đau đớn trong từng cử động yếu ớt của nó, và trái tim nàng rung lên như một dây đàn bị chạm nhẹ.

Không chút chần chừ, nàng quỳ xuống, dùng đôi tay thô ráp nhưng dịu dàng để nâng tảng đá lên. Mỗi cơ bắp trên người nàng căng ra, mồ hôi lăn dài trên trán, nhưng nàng không dừng lại. Cuối cùng, tảng đá lăn sang một bên, và con rắn được tự do. Nó trườn ra, vươn mình kiêu hãnh, vảy lấp lánh dưới ánh nắng như một lời tuyên ngôn về sự sống. Người phụ nữ mỉm cười, không phải vì mong đợi lời cảm ơn, mà vì nàng tin rằng lòng tốt của mình đã mang lại một tia sáng cho thế giới u tối này.

Nhưng rồi, con rắn quay lại, đôi mắt nó không còn ánh lên sự đau đớn hay yếu đuối nữa. Thay vào đó, chúng lạnh lùng, sắc bén như lưỡi dao. Nó nhìn nàng, không chớp mắt, và cất giọng trầm thấp, mỗi từ như một nhát cắt vào không khí:

Ta đã thề rằng bất cứ kẻ nào chạm đến ta, dù với ý định gì, ta cũng sẽ cắn.

Người phụ nữ sững sờ, như thể đất dưới chân nàng vừa nứt ra thành một vực thẳm. Nàng lùi lại một bước, không phải vì sợ hãi, mà vì sự thật phũ phàng đang dần hiện ra trước mắt. Nàng đã cứu mạng con rắn, đã đặt niềm tin vào hành động của mình, nhưng giờ đây, nàng đối diện với một lời đe dọa lạnh lùng. Nàng cất giọng, cố giữ sự bình tĩnh nhưng không giấu được nỗi đau:

Ta vừa cứu ngươi khỏi cái chết. Ta đã đặt lòng tin vào sự sống của ngươi. Sao ngươi có thể nghĩ đến việc làm tổn thương ta?

Con rắn không dao động. Nó trườn nhẹ trên mặt đất, thân hình uyển chuyển như một dòng sông độc, và trả lời với sự bình thản đáng sợ:

Ta sẽ cắn ngươi, vì đó là bản chất của ta. Thiên nhiên không thay đổi, dù lòng tốt của ngươi có cao cả đến đâu. Ta không biết đến lòng biết ơn, cũng chẳng mang nợ ai. Ta chỉ làm điều mà ta sinh ra để làm.

Lời nói của con rắn như một cơn gió lạnh thổi qua tâm hồn người phụ nữ. Nàng không giận dữ, cũng không sợ hãi. Thay vào đó, nàng đứng thẳng, đôi mắt sáng lên với một thứ ánh sáng khác – ánh sáng của sự khôn ngoan được tôi luyện qua những vết sẹo vô hình của cuộc đời. Nàng mỉm cười, nhưng nụ cười ấy không phải là sự yếu đuối, mà là một lời thách thức thầm lặng.

Nếu ngươi tin rằng bản chất của mình là không thể thay đổi, thì hãy để chúng ta thử thách điều đó, – nàng nói. – Hãy để con vật đầu tiên chúng ta gặp phán xét câu chuyện này. Nếu nó đồng ý rằng ngươi phải cắn ta, ta sẽ chấp nhận số phận. Nhưng nếu không, ngươi phải từ bỏ lời thề của mình.

Con rắn ngẫm nghĩ, đôi mắt hẹp lại như đang cân nhắc một ván cờ. Cuối cùng, nó gật đầu, không phải vì tin vào lòng công bằng, mà vì tò mò muốn biết liệu thế giới này có thể chứng minh nó sai hay không. Họ cùng nhau bước đi, qua những con đường mòn ngoằn ngoèo, qua những lùm cây rậm rạp, nơi tiếng chim hót hòa lẫn với tiếng gió như một bản nhạc của sự sống.

Chẳng bao lâu, họ gặp một con sói xám, lông nó xù lên như một tấm áo giáp tự nhiên. Con sói đứng đó, đôi mắt vàng rực quét qua cả hai như thể đang đọc những bí mật sâu kín nhất của họ. Người phụ nữ và con rắn kể lại câu chuyện, từng chi tiết được trình bày với sự chân thành và chính xác. Người phụ nữ nói về lòng tốt của mình, về hy vọng nàng đặt vào hành động cứu giúp. Con rắn, với giọng điệu không chút hối lỗi, khẳng định rằng bản chất của nó là không thể thay đổi, rằng lòng tốt chỉ là một ảo ảnh trước sự thật khắc nghiệt của thiên nhiên.

Con sói lắng nghe, không ngắt lời, nhưng đôi mắt nó ánh lên sự nghi ngờ. Khi câu chuyện kết thúc, nó cất giọng trầm trầm, mang theo sự khôn ngoan của một kẻ đã chứng kiến quá nhiều sự phản bội trong cánh rừng này:

Lời nói chỉ là gió thoảng qua. Ta cần thấy tận mắt mới có thể phán xét. Hãy tái hiện lại cảnh đó, để ta biết sự thật.

Người phụ nữ thoáng chần chừ, nhưng nàng không phải là kẻ dễ dàng từ bỏ. Với sự cẩn trọng, nàng nâng tảng đá lên một lần nữa và đặt con rắn trở lại vị trí cũ, dưới sức nặng của đá. Con rắn, dù không muốn, vẫn để nàng làm, như thể nó cũng muốn thử thách số phận. Khi mọi thứ đã được sắp đặt như ban đầu, nàng quay sang con sói và nói:

Trước đây, mọi chuyện đã diễn ra như thế này.

Con sói quan sát, không bỏ sót bất kỳ chi tiết nào. Nó nhìn tảng đá, nhìn con rắn, và cuối cùng, nhìn vào đôi mắt của người phụ nữ – đôi mắt không mang chút oán hận, chỉ có sự kiên định và một chút buồn bã. Rồi nó lắc đầu, giọng nói của nó vang lên như một phán quyết cuối cùng:

Hãy để con rắn ở đó. Kẻ phản bội không bao giờ xứng đáng được tự do lần thứ hai. Lòng tốt của ngươi, dù cao cả, không thể thay đổi bản chất của những kẻ chỉ biết đáp lại bằng nọc độc. Thiên nhiên không phải lúc nào cũng công bằng, và lòng biết ơn không phải là thứ mà mọi sinh vật đều hiểu. Người nuôi dưỡng sự vô ơn sẽ chỉ nhận về những vết cắn, dù họ có làm gì đi nữa.

Người phụ nữ đứng đó, không nói gì. Nàng không cảm thấy thất bại, cũng chẳng cảm thấy chiến thắng. Nàng chỉ cảm nhận được một sự thật sâu sắc, như một viên đá chìm xuống đáy hồ: lòng tốt không phải lúc nào cũng được đáp lại, nhưng giá trị của nó không nằm ở sự đáp trả, mà ở chính hành động đó. Nàng quay lưng rời đi, bước chân nhẹ nhàng nhưng vững chãi, để lại con rắn dưới tảng đá và con sói trong ánh hoàng hôn.

Còn con rắn, nó không kêu cứu nữa. Có lẽ nó đã nhận ra rằng bản chất của mình, dù là sự thật, cũng là một lời nguyền. Nhưng đó là câu chuyện của riêng nó, và cánh rừng không bao giờ kể lại.

Câu chuyện này không chỉ nói về lòng tốt hay sự phản bội, mà còn về sự đối mặt với bản chất của chính mình và của thế giới. Lòng tốt, dù thuần khiết, không phải là chìa khóa mở mọi cánh cửa. Bản chất của một số sinh vật – hay con người – có thể là bất biến, như dòng sông luôn chảy về biển. Nhưng điều khiến người phụ nữ trở nên vĩ đại không phải là việc nàng thay đổi được con rắn, mà là nàng đã chọn hành động theo trái tim mình, ngay cả khi biết rằng thế giới có thể đáp lại bằng nọc độc. Trong cuộc sống, đôi khi chúng ta phải học cách để lại những tảng đá ở nơi chúng thuộc về, không phải vì chúng ta từ bỏ, mà vì chúng ta đã hiểu.

Lm. Anmai, CSsR