Lòng người và cánh cửa hẹp của hiện sinh

CN 21 TN năm C

Bài giảng Chúa Nhật XXI Thường Niên – Năm C

Lời Chúa:

• Is 66,18-21: “Người ta cũng sẽ đưa tất cả anh em các ngươi thuộc mọi dân tộc về.”

• Tv 116 (117), 1-2: “Anh em hãy đi khắp tứ phương thiên hạ, mà loan báo Tin Mừng.”

• Hr 12,5-7.11-13: “Chúa thương ai thì mới sửa dạy kẻ ấy.”

• Lc 13,22-30: “Thiên hạ sẽ từ đông tây nam bắc đến dự tiệc trong Nước Thiên Chúa.”

⸻

1. Lòng người và cánh cửa hẹp của hiện sinh

Con người, trong chiều sâu tâm lý, luôn giằng co giữa nỗi sợ bị loại trừ và ước mơ được thuộc về. Bản năng vô thức khát khao một bữa tiệc chung, một bàn tiệc có chỗ cho mình – đó là hình ảnh cổ xưa của an toàn, của sự sống còn, và cũng là hình ảnh thần học về Nước Trời.

Tin Mừng hôm nay không hứa một lối vào dễ dàng: Chúa Giêsu nói đến cửa hẹp. Cửa hẹp không phải là một giới hạn khắc nghiệt, nhưng là hình ảnh của sự thanh luyện tâm hồn, như Freud từng mô tả những xung đột vô thức cần được chế ngự, hay như Viktor Frankl nhấn mạnh: con người chỉ tìm thấy tự do trong trách nhiệm và ý nghĩa, không phải trong phóng túng.

Cửa hẹp là cuộc gặp gỡ giữa tự do hiện sinh và ơn gọi siêu việt. Không ai vào Nước Trời bằng cách mang theo hành lý nặng nề của cái tôi ích kỷ.

⸻

2. Trách nhiệm và sự sửa dạy của tình yêu

Thư Do Thái mở ra một viễn tượng tâm lý và thần học rất sâu: “Chúa thương ai thì mới sửa dạy kẻ ấy.”

Trong kinh nghiệm phân tâm, một đứa trẻ chỉ lớn lên khi nó học biết giới hạn, khi nó hiểu rằng cái “tôi” của nó không phải là trung tâm tuyệt đối. Trong kinh nghiệm thiêng liêng, người môn đệ cũng chỉ trưởng thành khi để cho Thiên Chúa “uốn nắn” – như bàn tay của nhà điêu khắc gọt giũa viên đá thô thành một tác phẩm.

Sự sửa dạy này không phải là trừng phạt, mà là ngôn ngữ của tình yêu. Một tình yêu không dung túng, nhưng cũng không loại bỏ. Chính trong những khúc quanh của khổ đau, nơi ta tưởng mình bị bỏ rơi, lại vang vọng một âm điệu khác: đó là tiếng thì thầm của Cha, dẫn ta qua cánh cửa hẹp vào bữa tiệc lớn.

⸻

3. Ước mơ phổ quát: một nhân loại quy tụ

Ngôn sứ Isaia mở ra một hình ảnh tuyệt đẹp: “Người ta cũng sẽ đưa tất cả anh em các ngươi thuộc mọi dân tộc về.”

Tôn giáo, nếu chỉ là bản năng bộ lạc, sẽ luôn chia rẽ. Nhưng mặc khải hôm nay cho thấy: Nước Thiên Chúa là cánh đồng rộng, nơi mọi dân tộc đều có chỗ. Đây không phải là một giấc mơ chính trị, mà là giấc mơ của Tình Yêu.

Trong chiều kích nhân học, con người luôn mang nỗi khao khát vượt qua biên giới – biên giới của bản ngã, của chủng tộc, của định kiến. Trong chiều kích thần học, điều đó trở thành ơn gọi phổ quát: loan báo Tin Mừng cho muôn dân.

Thánh Vịnh 116 hát lên: “Hãy đi khắp tứ phương thiên hạ, mà loan báo Tin Mừng.” Ở đây, ta nghe vang vọng tiếng gọi của một nhân loại toàn cầu, nơi tâm hồn không còn bị trói trong những bức tường ích kỷ, nhưng nở rộng trong tính hiệp thông.

⸻

4. Bàn tiệc Nước Trời: Biểu tượng của sự viên mãn

Tin Mừng Luca kết thúc bằng một hình ảnh đầy tính biểu tượng: “Thiên hạ sẽ từ đông tây nam bắc đến dự tiệc trong Nước Thiên Chúa.”

Trong phân tâm học, bàn tiệc là hình ảnh của sự sống – nơi đó con người tìm thấy dưỡng chất và tình thân. Trong thần học, bàn tiệc trở thành Eucharistia – Bàn Tiệc Thánh, dấu chỉ của Nước Trời.

Đây là ơn gọi cuối cùng: con người hiện sinh, giữa những lầm lạc và sửa dạy, giữa những giới hạn và khao khát, được mời gọi đến dự bữa tiệc phổ quát của Cha, nơi mọi biên giới tan biến.

⸻

5. Lời kết

Anh chị em thân mến,

Cửa hẹp không đóng lại để loại trừ, mà để thanh luyện. Sửa dạy không nhằm làm nhục, mà để khai sinh một tự do mới. Và bàn tiệc Nước Trời không chỉ dành cho một nhóm người, nhưng mở ra cho muôn dân từ bốn phương trời.

Sống Lời Chúa hôm nay nghĩa là:

• Chấp nhận cửa hẹp của kỷ luật nội tâm.

• Đón nhận sự sửa dạy của Tình Yêu như hành trình trưởng thành.

• Nuôi dưỡng ước mơ phổ quát: một nhân loại quy tụ trong cùng một bữa tiệc.

Khi ấy, Nước Trời không chỉ là một thực tại tương lai, mà bắt đầu ngay trong tâm hồn ta – nơi ta mở ra cho Thiên Chúa và cho anh chị em mình.